USD 2.7094
EUR 3.1825
RUB 3.4068
თბილისი
ვაქცინაციის ჩემპიონები - ისრაელის, ბაჰრეინისა და არაბთა გაერთიანებული საემიროების გამოცდილება
თარიღი:  393

 საგანაგებო ავტორიზაციის მინიჭება და მათი გამოყენება დაიწყეს.

ბრიტანეთი მსოფლიოში პირველი იყო, ვინც ვაქცინაცია დაიწყო, თუმცა ამ დროისთვის არსებული მონაცემებით, მსოფლიოში ვაქცინაციის ყველაზე მაღალი პროცენტული მაჩვენებელი ისრაელს აქვს. შემდეგ მოდის ბაჰრეინი. ასევე, დიდი წარმატებით ცრის საკუთარ მოსახლეობას არაბეთის გაერთიანებული საემიროები.

ისრაელი

ისრაელმა ვაქცინაციის დაწყების შესახებ 2020 წლის 19 დეკემბერს გამოაცხადა. პრემიერ-მინისტრი ბენიამინ ნეთანიაჰუ ამ დროისთვის უკვე შეთანხმებული იყო „ფაიზერთან“ და 9-მილიონიანმა ქვეყანამ საჭირო რაოდენობის ვაქცინის დოზა მიიღო. "ბი-ბი-სის" (BBC) ცნობით, ისრაელს 5 მილიონი დოზა უკვე აქვს ქვეყანაში შეტანილი. აქედან ქვეყნის მოსახლეობიდან მილიონს ვაქცინის ორივე დოზა გაკეთებული აქვს.

ვაქცინაციის დაწყებისთანავე, ისრაელში პრიორიტეტს რისკ ჯგუფები წარმოადგენდნენ. მათ პირველ ეტაპზე 60 წელს გადაცილებული მოსახლეობა და ჯანდაცვის სფეროს თანამშრომლები აცრეს. შემდეგ კი მოსახლეობის დანარჩენი ნაწილის აცრა გადაწყვიტეს.

ექიმი შოში გოლდბერგი, ისრაელის ჯანდაცვის სამინისტროს წარმომადეგენელია. ის ქვეყანაში პანდემიის დროს, საავადმყოფოებში ადამიანური რესურსების განაწილებას და ვაქცინაციის პროცესს კურირებს. გოლდბერგი ამბობს, რომ ისრაელის წარმატებული ვაქცინაციის საიდუმლო რამდენიმე ფაქტორისგან შედგება.

პირველ მიზეზად ის მთავრობის მიერ ვაქცინაციის მთავარ პრიორიტეტად დაყენებას ასახელებს. გოლდბერგი არ ყვება, რა გზებით მიაღწია ქვეყანამ „ფაიზერთან“ შეთანხმებას, თუმცა ამბობს, რომ ადრეულ ეტაპზე მოალაპარაკებების დაწყება მნიშვნელოვანი ნაბიჯია.

გარდა ამისა, ისრაელს ცენტრალიზებული, კომპიუტერული სისტემა აქვს, რომლითაც მთავრობა მარტივად ახერხებს ვაქცინაციის პროცესის მოწესრიგებას. ასევე, საშუალება აქვთ, დააკვირდნენ ვაქცინაციის შემდგომ განვითარებულ პროცესებს. მაგალითად, გვერდით მოვლენებს, პაციენტის მდგომარეობას და ა.შ სისტემა საშუალებას იძლევა მთავრობამ ზუსტად იცოდეს, რომელი კატეგორიის და რამდენი ადამიანია უკვე აცრილი და ვინ, როდის უნდა აიცრას მომავალში.

სხვა ფაქტორებთან ერთად, წარმატების ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს მიზეზად, ექიმი გოლდბერგი ვაქცინაციის წამახალისებელ კამპანიას და ხალხის ნებას ასახელებს.

„ხალხს სურვილი ჰქონდა, რომ ცოდნოდათ როგორ დაეღწიათ თავი კორონავირუსისგან და როგორ დაბრუნებოდნენ ძველ ცხოვრებას. მათ სურდათ, ვაქცინა მიეღოთ და ელოდნენ, როდის ექნებოდათ შანსი, რომ აცრილიყვნენ.

გარდა ამისა, ჩვენ უზარმაზარი საინფორმაციო კამპანია წამოვიწყეთ იმისთვის, რომ ხალხი ვაქცინაციის ცენტრებში მოგვეყვანა. შემოვიღეთ მწვანე პასპორტი [რასაც ისინი ვაქცინაციის შემდეგ იღებდნენ] და ეს იყო ძალიან ოპტიმისტური გზა იმისთვის, რომ გვეჩვენებინა, ამით შეუძლიათ გარეთ გავიდნენ, ფილმს უყურონ, ისეირნონ, ძველ ცხოვრებას დაუბრუნდნენ“, ამბობს გოლდბერგი.

ისრაელი ვაქცინაციას აგრძელებს, პარალელურად კი თავის ცოდნას სხვა დაინტერესებულ ქვეყნებსაც უზიარებს. „კოლაბორაცია გვჭირდება. ეს პოლიტიკური კი არა, კლინიკური საკითხია. პროცესის გაგრძელების პარალელურად, ქვეყნებს შორის თანამშროლობა გამჭვირვალობა უნდა იყოს“, ამბობს ისრაელის ჯანდაცვის სამინისტროს წევრი.

ბაჰრეინი

ბაჰრეინი მსოფლიოში მეორე ადგილზეა ვაქცინაციის ტემპების მონაცემებით. ქვეყანამ, რომლის მოსახლეობაც 1.64 მილიონია, სხვა ქვეყნებისგან განსხვავებული მიდგომა აირჩია. მათ ქვეყანა არ ჩაუკეტავთ, არ აუკრძალავთ ფრენები და არ დაუხურავთ სკოლები, კაფე-ბარები და სხვა დაწესებულებები. თუმცა, გარკვეული შეზღუდვები, როგორიცაა სოციალური დისტანცია, პირბადის ტარება და ა.შ დაწესებული იყო და დღემდე ძალაში რჩება.

ბაჰრეინმა გადაწყვიტა, რომ ჩინური ფარმაცევტული კომპანია „სინოფარმის“ მიერ წარმოებული ვაქცინის საცდელი კვლევები თავის ქვეყანაში, საკუთარ მოქალაქეებზე ჩაეტარებინა. როგორც ექიმი მანაფ ალქათანი, ბაჰრეინის კორონავირუსთან მებძროლი ეროვნული გუნდის წევრი ამბობს, მონაწილეობა ცდებში ნებაყოფლობითი იყო.

„პირველი 6 კვირის განმავლობაში, კლინიკური გამოცდის პირველ ეტაპზე, 7 500 მოხალისე მოვიდა, რაც მოსალოდნელზე მაღალი მაჩვენებელი იყო“, ამბობს ის. მესამე ფაზის გავლის შემდეგ, ქვეყანამ ვაქცინა მიიღო.

ჩინური ვაქცინის კვლევები, რუსული ვაქცინის მსგავსად, სხვა ვაქცინებთან შედარებით, ნაკლებ გამჭვირვალეა. მათ არ გამოუქვეყნებიათ კვლევის შედეგები და ეფექტურობისა და უსაფრთხოების მაჩვენებლების დამამტკიცებელი დოკუმენტები. თუმცა, ბაჰრეინს ჩინური ვაქცინის გარდა, ახლა უკვე „ფაიზერის“ ვაქცინაც აქვს.

ბაჰრეინში ვაქცინაცია 2020 წლის 16 დეკემბერს დაიწყო. როგორც ექიმი ალქათანი ამბობს, ჯერ კიდევ ივნისში, ქვეყნის ხელისუფლებამ სხვადასხვა მწარმოებლებთან დაიწყო მოლაპარაკება და საკმარისი რაოდენობის დოზების გარანტირებისთვის, მაქსიმალურად, ადრეულ ეტაპზე იზრუნა.

ვაქცინაციის პირველ ეტაპზე, ბაჰრეინმა, ისრაელის მსგავსად, რისკ ჯგუფში მყოფები აცრა. ამის შემდეგ კი, „ბნელი ზონა“ დაიწყო. ხელისუფლებამ მოსახლეობის კატეგორიებად დაყოფას, არჩია გამოეცხადებინა, რომ ყველა, 18 წლიდან და ზემოთ აიცრებოდა. აცრა ქვეყნის მოსახლეობისთვის უფასოა.

თუმცა, სახელმწიფოს ჩართულობისა და ვაქცინების დროულად მიღების გარდა, აუცილებელია ვაქცინის დისტრიბუცია და მისი მოსახლეობამდე მიტანა. ბაჰრეინმა გადაწყვიტა, რომ მოსახლეობაში არსებული ეჭვები, მონაცემების გავრცელებით გაექარწყლებინა.

„სოციალურ ქსელებში ვაქცინების წინააღმდეგ ძალიან ნეგატიური ინფორმაცია ვრცელდებოდა. საუკეთესო გზა ამასთან დასაპირისპირებლად გამჭვირვალობა იყო. ჩვენ გამოვაქვეყნეთ ცდების შედეგები, გამოვაქვეყნეთ საგანგებო ავტორიზაციის ყველა მონაცემი და ვფიქრობ, ამის შემდეგ, ხალხი უკვე კომფორტულად გრძნობდა თავს“, ამბობს ალქათანი.

ბაჰრეინი პირველია მსოფლიოში, ვისაც მოსახლეობისთვის სპეციალური აპლიკაცია აქვს შექმნილი კორონავირუსის ვაქცინის დოზის მისაღებად. დასავლეთში გაჩნდა კითხვები იმასთან დაკავშირებით, რამდენად არის მომხმარებლის პირადი ინფორმაცია დაცული ამ აპლიკაციის გამოყენებისას, თუმცა ბაჰრეინის მთავრობა ამბობს, რომ აპლიკაციის ჩამოტვირთვა ნებაყოფლობითია და მოსახლეობისთვის ის სავალდებულო არ არის.

ექიმი ალქათანი თვლის, რომ ადრეულ ეტაპზე ვაქცინის მწარმოებლებთან მოლაპარაკებამ, ქვეყანაში ვაქცინის ტესტირების ჩატარებამ და სწორად წარმართულმა კომუნიკაციამ საზოგადოებასთან ვაქცინის უსაფრთხოების შესახებ, განსაზღვრა ქვეყნის წარმატებული ვაქცინაციის პროცესი.

არაბთა გაერთიანებული საემიროები

2020 წლის 14 დეკემბერს, არაბთა გაერთიანებულმა საემიროებმა განაცხადა, რომ ქვეყანაში ვაქცინაციის პროცესი იწყებოდა. ქვეყანაში ჩინური „სინოფარმისა“ და ამერიკულ-გერმანული წარმოების „ფაიზერ-ბიონტექის“ ერთობლივი ვაქცინები აქვთ.

ექიმი ფარიდა ალ-ჰასანი, არაბთა გაერთიანებული საემიროების ჯანდაცვის სექტორის სპიკერი, ამბობს, რომ ყველა ის ფაქტორი, რამაც ისრაელისა და ბაჰრეინის წარმატება განაპირობა, მოქმედებდა მის ქვეყანაშიც. არსებობდა სახელმწიფოს ნება, მიმდინარეობდა ადრეულ ეტაპზე მოლაპარაკებები ვაქცინის მწარმოებელვთან და ასევე, ჩატარდა დიდი საინფორმაციო კამპანია, რომელიც მოსახლეობას დეტალურად აცნობდა ინფორმაციას ვაქცინების შესახებ.

„ვპასუხობდით მათ ყველა შეკითხვას, ვაცნობდით ინფორმაციას, ვუხსნიდით და ვცდილობდით, რომ ის არასწორი და ნეგატიური ინფორმაცია, რომელიც სოციალური ქსელებიდან მოდიოდა გაგვექარწყლებინა“, ამბობს ალ-ჰასანი.

თუმცა, წარმატების კიდევ ერთ მნიშვნელოვან ფაქტორად, მას ქვეყანაში არსებული თანამედროვე ტექნოლოგიები და ვაქცინაციის სისტემასთან ინოვაციური მიდგომა ესახება. როგორც არაბთა გაერთიანებული საემიროების წარმომადგენელი ამბობს, ქვეყანაში ელექტრონული სისტემა არსებობს, რომელიც საშალებას აძლევს ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლებს მონიტორინგი გაუწიონ სხვადასხვა მაჩვენებლებს. რეალურ დროში დააკვირდნენ ვაქცინაციის პროცესს და მის შემდგომ განვითარებულ მოვლენებს. „ტექნოლოგია და ინოვაცია ნამდვილად არის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორი ვაქცინის წარმატებისთვის“, ამბობს ალ-ჰასანი.

სამივე ქვეყანა, ისრაელი, ბაჰრეინი და არაბეთის გაერთიანებული საემიროები, „აბრაამის ხელშეკრულების“ წევრები არიან. ხელშეკრულებას გასულ წელს, პრეზიდენტ ტამპის ადმინისტრაციის ინიციატივით, თეთრ სახლში, ამ ქვეყნების ლიდერებმა მოაწერეს ხელი. ხელშეკრულება მიზნად ისახავს რეგიონში მშვიდობისა და სტაბილურობის შენარჩუნებას, ასევე გულსიხმობს სხვადასხვა სახის თანამშრომლობას ხელშეკრულების წევრ ქვეყნებს შორის.

სამივე ქვეყნის წარმომადგენელი ამბობს, რომ ერთმანეთში ინფორმაციას და გამოცდილებას ცვლიდნენ, რათა უკეთ ემართათ ეპიდემია და ვაქცინაციის პროცესი. არაბეთის გაერთიანებული საემიროები და ბაჰრეინი ერთდროულად იღებდნენ მონაწილეობას ჩინური ვაქცინის გამოცდაში. ისრაელი და არაბთა გაერთიანებული საემიროები კი მუდმივად ცვლიდნენ ინფორმაციას.

„ეს ვირუსი არ არჩევს ეროვნებას, წარმომავლობას და რელიგიურ კუთვნილებას... ერთი რაც ვისწავლე, ისაა, რომ კოლაბორაცია ქვეყნებს შორის და გახსნილი გონებით მიდგომა, არის მთავარი გასაღები ამ პანდემიის დასასრულებლად“, ამბობს ექიმი ალქათარი.

წყარო:https://www.amerikiskhma.com

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.