USD 2.6935
EUR 2.9925
RUB 2.9961
თბილისი
ურბანული კვლევების ცენტრის განცხადება გმირთა მოედნის სიახლოვეს მრავალფუნქციური ცენტრის პროექტის თაობაზე
თარიღი:  244
განცხადების PDF ვერსიას შეგიძლიათ გაეცნოთ აქ: https://drive.google.com/…/1_DL8XZm04GcAa1UylQFdxth8a…/view…
სტიქიური ურბანული განვითარების პროცესი თბილისისთვის ახალი მოვლენა არ არის, თუმცა უკანასკნელ პერიოდში ის ახალ მასშტაბებს იძენს. საგრძნობლად არის გახშირებული ისეთი პროექტების რიცხვი, რომლებიც საქალაქო ტერიტორიების ათვისებას თბილისისათვის უჩვეულოდ მაღალი ინტენსივობით ითვალისწინებს. ხშირად მშენებლობა მოიაზრება სამშენებლოდ არახელსაყრელ არეალებში, რომლებიც აქამდე არ ან დაბალი ინტენსივობით იყო განაშენიანებული. ამასთან, არსებითად იცვლება არეალების ფუნქციური მახასიათებლებიც. საქალაქო ტერიტორიების ამგვარი სტიქიური და არა გეგმაზომიერი ათვისება დედაქალაქის მდგრადი, მედეგი და რაციონალური განვითარების შანსებს კიდევ უფრო ამცირებს.
ამ მიდგომის ერთ-ერთი თვალსაჩინო მაგალითია გმირთა მოედანზე მრავალსართულიანი მრავალფუნქციური ცენტრის პროექტი, რომლის განაშენიანების რეგულირების გეგმის გეგმარებითი დავალება საკრებულომ, სპეციალისტების და ფართო საზოგადოების მწვავე კრიტიკის მიუხედავად, 2023 წლის 25 აგვისტოს №388 განკარგულებით დაამტკიცა.
მიგვაჩნია, რომ დაგეგმილი განაშენიანება ეწინააღმდეგება მდგრადი და მედეგი განვითარების პრინციპებს, საქართველოს კანონს კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ, დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმისა და სატრანსპორტო პოლიტიკის პრინციპებსა და ამოცანებს. დაგეგმილი განაშენიანება არსებითად შეცვლის მთლიანად თბილისის ისტორიული ნაწილის სივრცით-გეგმარებით სტრუქტურას, მოსპობს ვერეს ხეობისა და მტკვრის სანაპიროს ღია და სარეკრეაციო სივრცეების შეკავშირების პოტენციალს და უარყოფით ზეგავლენას იქონიებს სატრანსპორტო მდგომარეობაზე, შემდეგი არგუმენტაციის გამო:
1. სათანადოდ არ არის გამოკვლეული პროექტთან დაკავშირებული ფართომასშტაბიანი რისკები
გადაწყვეტილების მიღებისას მუნიციპალიტეტმა არაჯეროვნად გამოიკვლია და შეაფასა მის გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებული ბუნებრივი საფრთხეები და უგულებელყო გეგმარებითი დავალების ფარგლებში წარმოდგენილი კვლევების მონაცემები. მან არ შეაჯერა კერძო და საჯარო ინტერესი და კერძო ინტერესის სასარგებლოდ ასიმეტრიული გადაწყვეტილება საჯაროობის მინიმალური სტანდარტის დარღვევით მიიღო. რადგან გადაწყვეტილების მიღების პროცესი ფორსირებულ და დახურულ ვითარებაში წარიმართა, არც საზოგადოების ნაწილს მიეცა სხდომაზე დასწრებისა და პროექტთან დაკავშირებული რისკების შესახებ მათი არგუმენტაციის გაჟღერების საშუალება, ხოლო დამსწრე ექსპერტთა მოსაზრებები გადაწყვეტილებაზე მსჯელობისას სრულიად დაუსაბუთებლად იქნა უგულებელყოფილი.
ამ ფონზე, საგანგაშოა ბუნებრივ საფრთხეებთან მიმართებით გამოვლენილი ზერელე და გულგრილი დამოკიდებულება. როგორც ცნობილია, ყოფილი აბრეშუმის ფაბრიკისა და საცურაო აუზ ლაგუნა ვერეს არეალი 2015 წელს მდინარე ვერეს წყალდიდობისას დაიტბორა. წინასაპროექტო კვლევა არ მოიცავს აღნიშნული წყალდიდობისა და შესაძლო რისკების თაობაზე სათანადო ინფორმაციას. წინასწარ საინჟინრო-გეოლოგიურ კვლევაში აღნიშნულ საკითხს ყურადღება არ აქვს დათმობილი. ხოლო, წინასაპროექტო კვლევის იმ ნაწილში სადაც მოცემულია საპროექტო ტერიტორიის ეკოლოგიური მონაცემები, მდინარე ვერეს თაობაზე წარმოდგენილია უკიდურესად მოძველებული და არასამეცნიერო ინფორმაცია. კერძოდ, შეუცვლელად არის გადმოტანილი 2010 წელს გაზეთ ნეტგაზეთში გამოქვეყნებული სტატია (https://netgazeti.ge/life/5950/). დოკუმენტში ზოგადად არის ნახსენები, რომ ტერიტორიის ჩრდილოეთ საზღვართან მდინარე ვერეს მიწისქვეშა კოლექტორი გადის და დაცვის არეალები მომდევნო ეტაპზე, განაშენიანების რეგულირების გეგმის ფარგლებში განისაზღვრება. ის, რომ საკითხი განაშენიანების რეგულირების გეგმის გეგმარებითი დავალების ეტაპზე სათანადოდ შესწავლილი არ ყოფილა, მთავრობის 22 აგვისტოს #23.1252.1386 დადგენილებიდანაც ირკვევა. მუნიციპალიტეტი ღვარცოფისა და კოლექტორის შეზღუდვის არეალების დაცვას და, საჭიროების შემთხვევაში, შესაბამისი ღონისძიებების განსაზღვრას განმცხადებელს შემდგომ ეტაპზე სთხოვს. სამომავლოდ არის მოთხოვნილი გარემოს ეროვნული სააგენტოს პოზიციაც და მათთან შეთანხმებული გენგეგმა კოლექტორის გაბარიტული ზომებისა და შეზღუდვის არეალების მითითებით.
ის გარემოება, რომ მუნიციპალიტეტმა დასაშვებად მიიჩნია გეოლოგიური პროცესების საშიშროების რისკის თვალსაზრისით ერთ-ერთ ყველაზე მგრძნობიარე ადგილას, დედაქალაქის ერთ-ერთი ყველაზე მასშტაბური მშენებლობის განხორციელება ისე, რომ საწყის ეტაპზევე სათანადოდ არ გამოიკვლია და შეაფასა რისკები (მათ შორის, კლიმატის ცვლილების კონტექსტში), ეწინააღმდეგება მდგრადი და მედეგი დაგეგმვის, ასევე, ადმინისტრაციული ორგანოს მხრიდან გადაწყვეტილების მიღების საკანონმდებლო პრინციპებს.
2. პროექტით დაგეგმილია 3 ჰა სარეკრეაციო ზონის გაუქმება, რაც უხეშად არღვევს ქალაქის გამწვანების პრინციპებს
საპროექტო ტერიტორია თბილისის ცენტრში, გმირთა მოედნის უშუალო სიახლოვეს, მდინარე მტკვრისა და ვერეს ხეობის შესართავთან მდებარეობს. იგი თბილისის ისტორიული ნაწილის განაშენიანების რეგულირების ზონაში ხვდება და მასზე დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გეგმით სარეკრეაციო ზონა 2-ის სტატუსი ვრცელდებოდა.
დაგეგმილი პროექტი ითვალისწინებს 3.3 ჰექტრისთვის (33147 მ2) სარეკრეაციო ზონა 2-ის სტატუსის ცვლილებას მაღალი ინტენსივობის საზოგადოებრივ-საქმიანი ზონა 2-ით. ამასთან შენობების მხოლოდ 25% იქნება საზოგადოებრივ-საქმიანი დანიშნულებით გამოყენებული. დანარჩენი 75% საცხოვრებელი ფუნქციისთვის არის განკუთვნილი. დაგეგმილია არსებული ყოფილი სამრეწველო შენობების ნაწილობრივი შენარჩუნება და ორი 40 (170 მ.) და 52 (215 მ.) სართულის სიმაღლის შენობის განთავსება. პროექტით მაქსიმალურად ხდება ღია სივრცეების ათვისებაც.
მდებარეობის სპეციფიკისა და დაგეგმილი განაშენიანების მასშტაბური ხასიათის გათვალისწინებით, საპროექტო ტერიტორია არ შეიძლება განხილული იქნას განყენებულად. ის ვერეს ხეობისა და მტკვრის სანაპიროების ერთიან კონტექსტში უნდა იქნას შეფასებული. გმირთა მოედნის არეალში სხვადასხვა დროს განხორციელებული ინფრასტრუქტურული პროექტების მიუხედავად, ჯერ კიდევ რჩება ვერეს ხეობისა და მტკვრის სანაპიროს ღია და სარეკრეაციო სივრცეების შეკავშირების პოტენციალი. დაგეგმილი განაშენიანება მოსპობს მწვანე დერეფნის შექმნის შესაძლებლობას, რაც განსაკუთრებით საგანგაშოა დედაქალაქში არსებული მწვანე სივრცეების დეფიციტისა და კლიმატის კრიზისის პირობებში. აღნიშნული ასევე წინააღმდეგობაში მოდის დედაქალაქის მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის „მწვანე ქალაქის“ პრინციპებთანაც. ამასთან, საპროექტო დოკუმენტაციით სარეკრეაციო ზონის სტატუსის ცვლილება გარდაუვალ მოცემულობად იქნა წარმოჩენილი ტერიტორიის „აქტიური სავალი ნაწილის მიჯნაზე მდებარეობიდან გამომდინარე“ (წინასაპროექტო კვლევა, ტექნიკურ-ეკონომიკური დასაბუთება, განვითარების მიზანი გვ. 96 და 98). მსგავსი დასაბუთება ცინიკურია და მხოლოდ მესაკუთრის კერძო ინტერესების გატარებას ემსახურება. მუნიციპალიტეტმა, თავის მხრივ, ეს დასაბუთება დასაშვებად მიიჩნია, უგულებელყო საჯარო ინტერესი და სარეკრეაციო ფუნქციის ცვლილებას უპირობოდ აუნთო მწვანე შუქი.
3. დაგეგმილი განაშენიანება საბოლოოდ გაანადგურებს თბილისის ისტორიულ ნაწილს
დაგეგმილი მშენებლობა თბილისის ისტორიულ ნაწილში მასშტაბური ვერტიკალური და უხეში ჩარევის მეორე და კიდევ უფრო მძიმე პრეცედენტი იქნება სასტუმრო ბილტმორის შემდეგ. იგი სრულიად შეცვლის არა მხოლოდ გმირთა მოედნის, არამედ მთლიანად თბილისის ისტორიული ნაწილის სივრცით-გეგმარებით სტრუქტურას და პანორამულ ხედებს, რაც პირდაპირ ეწინააღმდეგება საქართველოს კანონს კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ (მუხლი 38). აქვე საგულისხმოა, რომ პროექტის ავტორები უგულებელყოფენ საკუთარი საპროექტო დოკუმენტაციის ფარგლებში წარდგენილი ისტორიულ-არქიტექტურული კვლევის რეკომენდაციებსაც, რომლის მიხედვითაც ამგვარი ვერტიკალური განვითარება არ არის რეკომენდებული და ხაზგასმულია ახალი განაშენიანებისთვის იმგვარი მასშტაბის შერჩევა, რომელიც არ დათრგუნავს მომიჯნავე ობიექტებს (ცირკს, გმირთა მემორიალს და ა.შ.) (ისტორიულ-არქიტექტურული კვლევა, გვ. 15).
4. დაგეგმილი მშენებლობა პრობლემურია ტრანსპორტის კუთხით
საცხოვრებელი და საოფისე ფუნქციები განაშენიანების ფართთან მიმართებით ერთ-ერთი ყველაზე მგზავრთინტენსიური ფუნქციებია, რომელიც ძირითადად პიკის საათში ერთდროულად ხორციელდება. მსგავს განაშენიანებას აუცილებლად უნდა ემსახურებოდეს შესაბამისი ინტენსივობის საზოგადოებრივი ტრანსპორტი, უნდა ჰქონდეს კარგი საფეხმავლო კავშირი როგორც საზოგადოებრივ ტრანსპორტზე, ასევე სხვა ფუნქციებზე. სხვა შემთხვევაში მოსალოდნელია, რომ განაშენიანების მიზიდული და გენერირებული მგზავრობების დიდი წილი ინდივიდუალური მანქანით განხორციელდება, რაც არამარტო მერიის გაცხადებულ სატრანსპორტო პოლიტიკას ეწინააღმდეგება, არამედ ობიექტურად შექმნის პრობლემების მთელ კასკადს ქალაქისთვის.
საგანგაშოა ის ფაქტი, რომ წინა საპროექტო დოკუმენტაციის ფარგლებში არ არის ხელმისაწვდომი არა თუ მაღალი დონის კვლევა, უფრო ზუსტი გათვლებითა და მოდელირების შესაბამისი პროგრამების გამოყენებით, რომელიც მსგავსი ინტენსივობისა და მდებარეობის პროექტის რისკებს სრულფასოვნად შეაფასებდა, არამედ ტრანსპორტზე ზეგავლენის წარმოდგენილი შეფასება ფრაგმენტულია და არ შეესაბამება აქამდე პრაქტიკაში დამკვიდრებულ მეთოდოლოგიასა და სტანდარტს. ამასთან, წარმოდგენილი ხარვეზული შეფასების საკმაოდ კონსერვატიული ანგარიშებიდანაც კი ნათლად ჩანს დაგეგმილი გადაჭარბებული ინტენსივობის განაშენიანების შედეგად მოსალოდნელი ახალი მგზავრობების მასშტაბი. თავის მხრივ, ტრანსპორტისა და ურბანული განვითარების სააგენტო ამ მონაცემებსაც უგულებელყოფს და #01232262998 წერილში/აქტში საპროექტო არეალისთვის შეუსაბამო ზოგადი და შაბლონური ტექსტით დასაშვებად მიიჩნევს დაგეგმილ განაშენიანებას.
საპროექტო არეალის მდებარეობიდან გამომდინარე მაღალი სამანქანო ნაკადი პრობლემაა არა მხოლოდ ზოგადად მანქანის მოხმარების ან ლოკალური შეფერხების გაზრდის მხრივ. გმირთა მოედანი და მარჯვენა სანაპირო საქალაქო მნიშვნელობის გამტარი არტერიებია. მარჯვენა სანაპირო, ქალაქის ჩრდილო-სამხრეთი მიმართულების მნიშვნელოვანი და უალტერნატივო გამჭოლი კავშირია, შესაბამისად, აღნიშნული გამტარი კვანძებისა და არტერიების გადატვირთვის ეფექტი მთელ ქალაქზე გავრცელდება.
წარმოდგენილი არგუმენტაცია ნათელს ხდის რისკებისა და საშიშროებათა მასშტაბს, რომელსაც გზას უხსნის თბილისის საკრებულოს გადაწყვეტილება. მიგვაჩნია, რომ საზოგადოების მხრიდან გამოყენებულ უნდა იქნას ყველა შესაძლო სამართლებრივი გზა აღნიშნული გადაწყვეტილების გასაუქმებლად, რათა თავიდან იქნეს აცილებული თბილისის უკვე მძიმედ დაზიანებული ურბანული და კულტურული სისტემის საბოლოო განადგურება.
უცნობი ნაცნობი
რუსთავიდან ლოს-ანჯელესისკენ ლონდონის გავლით - ქართველი ქორეოგრაფის ჰოლივუდური ისტორია

მოცეკვავე და ქორეოგრაფი ლაშა მძინარაშვილი 2022 წელს "ტაურუსის" მფლობელი გახდა. საბრძოლო სცენა, რომელმაც მას კასკადიორთა მსოფლიო აკადემიის უმაღლესი ჯილდო მოუტანა, ლაშამ რეჟისორ მეთიუ ვონის ფილმ “The King’s Man-ისთვის” დადგა.

თავად ლაშას ამბავიც ფილმის სიუჟეტს ჰგავს:

– დამიკავშირდა რეჟისორი დავით ხუბუა, რომელთანაც თორმეტი წლის წინ ერთ საინტერესო პროექტზე ვმუშაობდი კასკადიორად და მითხრა, რომ ჰოლივუდში საბრძოლო სცენებისთვის ხალხური ცეკვების მცოდნე მსახიობებს ეძებდნენ. კარგად მახსოვს შენი მუშაობის სტილი და თუ შენც მოისურვებ, კასტინგზე წარგადგენო.

ისეთი ადამიანი ვარ, ერთ ადგილზე დიდხანს ვერ ვჩერდები, ახალ-ახალ გამოწვევებს ვეძებ. ამ კონკურსშიც გამოწვევა დავინახე და, რა თქმა უნდა, ჩავერთე. მონაწილეები თხუთმეტი ქვეყნიდან იყვნენ ჩამოსული. ლონდონში გამოსაცდელი ვადით, ერთი კვირით მიმიწვიეს და საბოლოოდ ოთხი თვით დამტოვეს. ცნობილ მსახიობს ჯეკი ჩანს ჰყავს რამდენიმე ჯგუფი, რომლებშიც საუკეთესო მებრძოლები და კასკადიორები არიან თავმოყრილი. ეს ჯგუფები თანამშრომლობენ კინოსტუდიებთან მთელი მსოფლიოს მასშტაბით და მსახიობებს შესაბამისი სცენების მომზადებაში ეხმარებიან. მე მოვხვდი ჯგუფში, რომელსაც ბრედ ალენი ხელმძღვანელობდა და პროფესიონალთა ამ გუნდთან მუშაობა კარგი გამოცდილება იყო ჩემთვის.

საბრძოლო სცენისთვის ლაშა მძინარაშვილმა ქართული ცეკვებიდან აღებული ილეთები გამოიყენა. ფილმის პროდიუსერმა სწორედ ამ ორიგინალურ სანახაობაზე შეაჩერა არჩევანი.

– ასეთ წარმატებაზე არც მიოცნებია. "ტაურუსზე" წარდგენა ჩემთვის უკვე წარმოუდგენლად დიდი გამარჯვება იყო. დაუჯერებელი მეჩვენებოდა, რომ მივიღებდი ჯილდოს, რომლის მფლობელებიც არიან არნოლდ შვარცენეგერი, სილვესტერ სტალონე, ჰარისონ ფორდი, კიანუ რივზი...

“ტაურუსი” 2001 წლიდან გაიცემა. დაჯილდოების ყოველწლიურ ცერემონიას ამერიკული კინოს მექა – ლოს-ანჯელესი მასპინძლობს.

ყველა კასკადიორისთვის საოცნებო ფრთოსანი ხარი ლაშას 2022 წლის 17 სექტემბერს “პარამაუნტ ფიქჩერსის” დარბაზში გადაეცა. როგორც თავად ამბობს, ემოციებისგან რამდენიმე დღე აკანკალებდა.

ქართული ცეკვა

ჰოლივუდში ხელჩართული ბრძოლის სცენები უმეტესად აზიური საბრძოლო ხელოვნების ელემენტებზეა დაფუძნებული. პოპულარულია ასევე ორთაბრძოლის ბრაზილიური სისტემა – კაპუეირა. ქართული ხალხური ცეკვის ილეთებით გამდიდრებული საბრძოლო სცენა, რომელიც, ამასთანავე, მწვანე ეკრანის, თოკებისა და ციფრული ეფექტების გარეშე გადაიღეს, ჰოლივუდისთვის აღმოჩენად იქცა. ფილმში მონაწილე მსახიობებს მეთიუ გუდს, რის ივანსს და რეიფ ფაინსს არაერთ ინტერვიუში აღუნიშნავთ, რომ ქართული ფოლკლორის ელემენტებმა ბრძოლის სცენებს ცეცხლი შემატა.

– მსოფლიო კინოში ქართული ცეკვის ელემენტები პირველად გამოჩნდა და ვამაყობ, რომ ამაში მეც შევიტანე წვლილი, – ამბობს ლაშა, – “სუხიშვილების", "ერისიონის", "რუსთავის" დამსახურებით ქართულ ცეკვას მთელ მსოფლიოში იცნობენ, თუმცა კინოს გაცილებით ფართო აუდიტორია ჰყავს და ქართული ქორეოგრაფიის ფარული რესურსის წარმოჩენის შესაძლებლობაც მეტია.

წელს კი ლაშა მძინარაშვილი თვითონვეა "ტაურუსის" ჟიურის წევრი. დაჯილდოება 11 მაისს გაიმართება:

– ამ პოზიციიდან მეტი შესაძლებლობა მაქვს, ჩემს თანამემამულეებს რეკომენდაცია გავუწიო. მჯერა, რომ არც ისე შორს არის დრო, როდესაც ქართველი კასკადიორები მსოფლიო კინოინდუსტრიაში დამსახურებულ ადგილს დავიკავებთ.

ჰოლივუდამდე

ლონდონში ვარჯიშის დროს მაგიდა გადაუყირავდა და ხერხემალი დაიზიანა. მთავარი სცენები ტკივილგამაყუჩებლების ზემოქმედების ქვეშ გადაიღო. ნებაზე მიშვებულმა ტრავმამ სრული პარალიზების საშიშროება წარმოშვა. ოპერაცია გარდაუვალი გახდა. კისრის მალებში ხელოვნური დისკები ჩაუსვეს. ურთულესი პერიოდი გამოიარა, მაგრამ ყველაფერი გააკეთა სცენაზე დასაბრუნებლად.

როგორც თავად ამბობს, სიზმარშიც კი ცეკვავს. ისეთ გარემოში გავიზარდე, ცეკვის გარეშე ჩემი ცხოვრება წარმოუდგენელიც იყოო, აღიარებს. მამა სიმღერისა და ცეკვის ნაციონალურ ანსამბლის, ახლანდელი "ერისიონის" წევრი გახლდათ. მათ ოჯახში ხშირად იკრიბებოდნენ მოცეკვავეები, მომღერლები, მსახიობები. თავად ექვსი წლისამ ნუგზარ ჯიქურის ქორეოგრაფიულ ანსამბლ "თერგში" აიდგა ფეხი. არის შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრისა და კინოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაკალავრი ქორეოგრაფიის მიმართულებით და აქვს "სუხიშვილებში" ცეკვის ხუთწლიანი გამოცდილება. ამჟამად ქართული ხალხური სიმღერისა და ცეკვის სახელმწიფო აკადემიური ანსამბლის – “რუსთავის” წევრია და თავისივე დაარსებულ მოზარდთა ქორეოგრაფიულ ანსამბლ "შუშპარს" ხელმძღვანელობს:

–  საზოგადოების ნაწილს მიაჩნია, რომ ექსპერიმენტულმა სიახლეებმა ქართული ქორეოგრაფია ფოლკლორის რელსებიდან გადაიყვანა, მე კი ვფიქრობ, რომ რაც არ ვითარდება, კვდება. შესაძლოა, შეცდომებიც დაუშვა, მაგრამ დრო ყველაფერს საცერში გაატარებს და ის, რაც დარჩება, იქნება მარგალიტი.

ქართული ცეკვა ტექნიკურადაც დაიხვეწა და განვითარდა. ადრე თუ მოცეკვავე ორ ბრუნს ასრულებდა, ახლა ერთ ჯერზე ოთხი-ხუთი ბრუნის შესრულებაც შეუძლია. ტრადიციებს არავინ გვართმევს, მაგრამ ყველა სფერო თანამედროვეობას უნდა ესადაგებოდეს.

ოჯახი

მეუღლე, გვანცა, თეატრალურ უნივერსიტეტში გაიცნო. "სუხიშვილებში" ერთად ცეკვავდნენ. "შუშპარსაც" ერთად ხელმძღვანელობენ.

– სტუდენტობიდან დღემდე ბევრი სირთულე გადავლახეთ. შეიძლება ითქვას, რომ ერთად გავიზარდეთ. ახლა უკვე სამ შვილს ვზრდით. უფროსი გოგონები ცეკვავენ. ნაბოლარა ბიჭუნა ჯერ მხოლოდ ერთი წლისაა. მშობლები ბავშვების აღზრდაში გვეხმარებიან, ხელს გვიწყობენ, რომ პროფესიული განვითარებისთვის პირობები გვქონდეს. ოჯახის მხარდაჭერა რომ არა, ამის ნახევარსაც ვერ მივაღწევდი.

არ გვჭირდება ერთმანეთისთვის იმის ახსნა, რა შრომის, რა ძალისხმევის ფასად მოდის წარმატება. არ არის იოლი თვეების განმავლობაში ოჯახისგან შორს ყოფნა, მაგრამ  რაღაც კომპრომისები გარდაუვალია.

მიუხედავად ტრავმისა, წუთითაც არ ისვენებს. პანტომიმის თეატრის მსახიობებს ავარჯიშებს, თანამშრომლობს კასკადიორთა ასოციაციასთან და ვიდეორგოლებსა და ფილმებში ექსტრემალურ ილეთებს ასრულებს. თებერვალში კი ტოკიოში იყო მიწვეული, სადაც სუმოს ქართველი ფალავნის, ტოჩინოშინის, კარიერის დასრულებასთან დაკავშირებულ ღონისძიებაზე მაყურებლის წინაშე საკონცერტო პროგრამით წარდგა.

თამარ ციბალაშვილი

ჟურნალი "ავერსი"

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.