USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
„თურქეთს განზრახული აქვს რუსეთთან მტკიცე კავშირების შეინარჩუნოს - ვინც არ უნდა გაიმარჯვოს არჩევნებში“ - «Reuters» (დიდი ბრიტანეთი)
дата:  210

ბრიტანული გამოცემა „როიტერი“ (Reuters) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „თურქეთს განზრახული აქვს რუსეთთან მტკიცე კავშირების შეინარჩუნოს - ვინც არ უნდა გაიმარჯვოს არჩევნებში“ (ავტორები - ეჯე თოქსაბაი და ჰუსეინ ჰაისევერი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

ვინც არ უნდა გაიმარჯვოს ამ თვეში დაგეგმილ თურქეთის არჩევნებში, ნატოს წევრი ანკარა, სავარაუდოდ, შეინარჩუნებს კარგ ურთიერთობას რუსეთთან.

ამის მიზეზი მძიმე ეკონომიკური კრიზისია, რამაც აიძულა პრეზიდენტი რეჯეპ ტაიპ ერდოღანი, გამოესწორებინა დაძაბული ურთიერთობები ისეთ ქვეყნებთან, როგორიცაა არაბთა გაერთიანებული საამიროები, საუდის არაბეთი და ისრაელი, რომლებსაც ის მანამდე მკაცრად აკრიტიკებდა, ამბობენ ანალიტიკოსები.

ანკარა ასევე ცდილობს ეგვიპტესთან დაახლოებას და სირიასთან ურთიერთობების ნორმალიზებას, სირიის ომის დაწყებიდან 12 წლის თავზე. „პოლიტიკის შეცვლა აუცილებლობის გამო მოხდა და არა მიზანმიმართულად“, ამბობს ფატიჰ ჯეილანი, ანკარის პოლიტიკის ცენტრის ხელმძღვანელი.

რუსეთი მეზობელია, რომელთანაც თანამშრომლობა, რეგიონალურ კონტექსტში, თურქეთს უწევს. თურქეთი დიპლომატიური შუამდგომლის როლს თამაშობს რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ. ანკარა ეწინააღმდეგება დასავლეთის სანქციებს რუსეთზე და მჭიდრო კავშირები აქვს მოსკოვთან და კიევთან. თუმცა აქვე, ანკარამ გააკრიტიკა რუსეთის ომი უკრაინაში და კიევს „ბაირახტარის“ დრონები გაუგზავნა.

„თურქეთი რუსეთს განზე ვერ დააყენებს, ის ძლიერი მეზობელია და ჩვენ გვაქვს ძლიერი ეკონომიკური და კომერციული კავშირები, რომლებიც პირდაპირ კავშირშია ჩვენს ეროვნულ ინტერესებთან“, - დასძინა ჯეილანმა.

გასულ თვეში, რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა და ერდოღანმა ვირტუალურად მიიღეს მონაწილეობა თურქეთის პირველი ატომური ელექტროსადგურის გახსნის ცერემონიაში, რომელიც რუსეთის სახელმწიფო ბირთვული ენერგიის კომპანია "როსატომის" მიერ აშენდა. პუტინმა მას ფლაგმანი პროექტი უწოდა, რომელიც დაეხმარება „ორ სახელმწიფოს შორის მრავალმხრივი პარტნიორობის განმტკიცებას“.

თურქეთში 14 მაისს საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნები იმართება. ინფლაციის შედეგად გამოწვეული ფასების ზრდამ და ეკონომიკურმა კრიზისმა ერდოღანის მხარდაჭერა ბოლო წლებში შეარყია და გამოკითხვები აჩვენებს, რომ ის ჩამორჩება თავის მთავარ ოპონენტ ქემალ ქილიჩდაროღლუს.

„ნებისმიერმა გაფართოებულმა საგარეო პოლიტიკურმა კრიზისმა შესაძლოა კიდევ უფრო დააზარალოს თურქეთის ეკონომიკა“, - ამბობს ბირგულ დემირთაში, სტამბოლის თურქულ-გერმანული უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობების პროფესორი.

მოსკოვს აშფოთებს ის, რომ მთავრობის ცვლილებამ შეიძლება განაპირობოს თურქეთის უფრო პროდასავლური პოზიცია, თქვა აჰმედ კამილ ეროზანმა, IYI პარტიის თავმჯდომარის მოადგილემ, რომელიც ექვსპარტიული ოპოზიციური ალიანსის წევრია.

„ჩვენ გვჭირდება შეთანხმება როგორც რუსეთთან, ასევე შეერთებულ შტატებთან პირველივე დღეს, რადგან ერდოღანის საგარეო პოლიტიკა პირად ურთიერთობებზე იყო დაფუძნებული“, - თქვა ეროზანმა, რომელიც განიხილება როგორც საგარეო საქმეთა მინისტრობის ერთ-ერთი კანდიდატი, თუ არჩევნებში ოპოზიცია გაიმარჯვებს.

თურქეთი შეეცდება შეამციროს თავისი ენერგეტიკული დამოკიდებულება რუსეთზე 50%-დან 30%-მდე, ოპოზიციის ხელისუფლებაში მოსვლის შემთხვევაში, დასძინა ეროზანმა, რომელიც ნატოში თურქეთის ყოფილი ელჩია.

თურქეთი აგრძელებს რუსეთთან მეგობრულ ურთიერთობას, უკრაინის ომის მიუხედავად. გასულ წელს, ანკარის და გაეროს შუამავლობით მიიღწა შეთანხმება, რომლითაც შავი ზღვის პორტებიდან უკრაინული მარცვლეულის ექსპორტი განახლდა. თურქეთის დაბალანსებული მიდგომა რუსეთის მიმართ არ შეიცვლება, თუ ქილიჩდაროღლუ შეცვლის ერდოღანს, თქვა ჯეილანმა.

თურქეთს აქვს მჭიდრო ეკონომიკური კავშირები რუსეთთან, მათ შორის ტურიზმის, გაზის მიწოდების, მარცვლეულის და სხვა სასოფლო-სამეურნეო ვაჭრობის სფეროში.

თავად კილიჩდაროღლუმ პირობა დადო, რომ "თურქეთ-რუსეთის ურთიერთობები ჯანსაღად და სანდოდ გაგრძელდება“ მისი პრეზიდენტად არჩევის შემთხვევაში.

ოპოზიციურმა ალიანსმა, რომელიც აპირებს შეცვალოს ერდოღანის პოლიტიკის დიდი ნაწილი, ასევე განაცხადა, რომ პრიორიტეტს მიანიჭებს დიპლომატიას და უარს იტყვის კონფრონტაციულ სტილზე, რომელიც თურქეთის საგარეო პოლიტიკას ბოლო ათწლეულის განმავლობაში ახასიათებს.

ეროზანის თქმით, ოპოზიციური ალიანსი ევროკავშირში სრულ გაწევრიანებას მყარ მიზნად ისახავს და ევროკავშირის ადამიანის უფლებების, დემოკრატიისა და კანონის უზენაესობის ღირებულებები შეესაბამება ოპოზიციის ხედვას.

ოპოზიცია აპირებს დაუბრუნდეს თურქეთის საგარეო პოლიტიკის ტრადიციულ პარამეტრებს, რომლებიც დასავლეთზე ორიენტირებას გულისხმობს, ამბობს დემირთაში. „თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ მათ აქვთ აქცენტი თანასწორობაზე თურქეთის საერთაშორისო ურთიერთობებში ყველა საერთაშორისო აქტორთან, მათ შორის ევროკავშირთან, აშშ-სთან და რუსეთთან“, - დასძინა მან.

წყარო: https://www.reuters.com/world/turkey-set-keep-strong-russia-ties-whoever-wins-election-2023-05-05/

 

 

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати