USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
წარმატებული და წარუმატებელი ქვეყნები კორონავირუსთან ბრძოლაში
თარიღი:  2354

ავტორი ს.ხაჟომია

Covid-19-ის პანდემია 2019 წელს ჩინეთში დაიწყო და მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში მალევე გავრცელდა. მან დიდი გავლენა იქონია ყველა სფეროზე. პანდემიის პერიოდში შეიძლება გამოვარჩიოთ ქვეყნები იმ მხრივ, თუ ვინ დაძლია კორონავირუსი კარგად და ვინ აღმოჩნდა იმ სიაში, ვინც დროულად ვერ მიიღო საჭირო ზომები. ზოგიერთი ქვეყანა უფრო კარგად გაუმკლავდა პანდემიისგან გამოწვეულ რთულ პერიოდს, ვიდრე დანარჩენები. 

ქვეყნები, რომლებიც კარგად გაუმკლავდნენ Covid-19-ის პანდემიას

ტანზანია

ტანზანია ერთ-ერთი წარმატებული ქვეყანაა კორონავირუსთან ბრძოლის თვალსაზრისით. ის ძალიან სწრაფი აღმოჩნდა ვირუსთან გამკლავებაში. 2020 წლის თებერვალი-აპრილის შუალედში ტანზანიის მთავრობამ მსოფლიოს ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიერ დადგენილი შეზღუდვები გამოიყენა, რომ კორონავირუსის გავრცელება შეეჩერებინა, მათ შორის იყო სოციალური დისტანცია და ნიღბების სავალდებულო გამოყენება. 

ამ მიმართულებით, ზოგიერთი წარმატებული ქვეყნის მსგავსად, ტანზანიაში არ გამოცხადებულა ლოქდაუნი, რადგან მთავრობის რჩევა იყო, რომ ის შეამცირებდა ჯანდაცვის სერვისებზე საჯარო წვდომას, განსაკუთრებით, ქრონიკული დაავადებების მქონე პაციენტებისთვის, როგორიცაა ტუბერკულოზი და შიდსი, ამ ქვეყანაში ორივე გავრცელებული დაავადებაა. 

ასევე, მთავრობას მიაჩნდა, რომ ლოქდაუნის დაწესება აისახებოდა ეკონომიკაზე და  მოქალაქეებს ხელს შეუშლიდა მუშაობაში, რაც საკვებსა თუ ჯანმრთელობაზე გავლენას მოახდენდა. 2021 წლის ივნისში, ერთი წლის შემდეგ, ტანზანიამ გამოააშკარავა კორონავირუსის შემთხვევები, ინფექციის მესამე ტალღის დაწყებისას თითქმის აღარც იყო კორონავირუსი და მთელი ქვეყნის მასშტაბით მხოლოდ 100 შემთხვევა ფიქსირდებოდა.  

ახალი ზელანდია

შემდეგი ქვეყანა არის ახალი ზელანდია, რომელსაც კორონავირუსის წინააღმდეგ ბრძოლაში დიდი დრო არ დაუხარჯავს. 2020 წლის 28 იანვარს ჯანდაცვის სამინისტრომ ჯანმრთელობის ეროვნული საკოორდინაციო ცენტრი (NHCC) შექმნა, ის პანდემიაზე მუდმივ გავლენას ახდენდა. ახალი ზელანდიის დაცვის პირველი ბარიერი ის იყო, რომ ინფექციური და საგრძნობი დაავადებების შესახებ ბრძანების თანახმად, სამედიცინო პრაქტიკოსებს უნდა ეცნობებინათ საეჭვო შემთხვევების შესახებ, რაც ჯანმრთელობასთან იყო კავშირში. 

საზღვარგარეთ და სხვა ქვეყნებში მოგზაურობის შეზღუდვები ჯერ კიდევ 2020 წლის თებერვალში დაწესდა, ხოლო 2020 წლის 23 მარტს ახალმა ზელანდიამ მიმართა პანდემიის აღმოფხვრის სტრატეგიას. შეიძლება ითქვას, რომ ეს არის ქვეყანა, რომელსაც არასდროს განუცდია დიდი პანდემია. 

ნოემბერში, მხოლოდ იმის გამო, რომ ერთ სტუდენტს დაუდასტურდა კორონავირუსი, ჯანდაცვის წარმომადგენლებმა მომუშავე ადამიანებს მოუწოდა, რომ სახლში დარჩენილიყვნენ. შესაბამისად ის იმ ქვეყნების რიგს განეკუთვნება, რომლებიც კარგად გაუმკლავდნენ პანდემიას. 

სინგაპური

სინგაპურში Covid-19-ის გავლენა შემსუბუქდა დროული რეაგირებისა და კორონავირუსზე ტესტირების სწრაფად დაწყების გამო. ასევე, ვირუსის ხელყოფას ხელი შეუწყო შედარებით მცირე მოსახლეობამ. ჩინეთში დაავადების პირველივე აფეთქებისთანავე მთავრობამ სასაზღვრო კონტროლი გაამკაცრა და საზოგადოებასაც ნათლად აუხსნა სიტუაციის არსი. ბევრი ვერ ხსნიდა, თუ რატომ იყო სინაპურში სიკვდილიანობის დონე ასე დაბალი. ინფექციონისტი სპეციალისტების აზრით, ერთ-ერთი მიზეზი მოსახლეობის საშუალო ასაკი იყო, რადგან კორონავირუსის შემთხვევების უმეტესობა, ძირითადად, ახალგაზრდებზე მოდიოდა. 

ლოქდაუნის საწყის პერიოდში, სინგაპურის კორონავირუსის შემთხვევათა 90%-ზე მეტი უცხოელი მუშაკები იყვნენ დაბალი ანაზღაურებით, რომლებიც საერთო საცხოვრებელში ცხოვრობენ. 

მთავრობის განცხადების თანახმად, 7 წელს ზემოთ მოსწავლეებს უნდა ეტარებინათ სპეციალური მოწყობილობა 2020 წლის დეკემბრიდან, რომ კორონავირუსის შემთხვევების გადაცემა შეზღუდულიყო ოჯახის ასაკოვანი წევრებისთვის. ამ ყოველივედან გამომდინარე, სინგაპური კარგად გაუმკლავდა პანდემიას და ნაკლები მსხვერპლით გამოვიდა. 

ფოტო: მარიამ ყანჩაველი

ქვეყნები, რომლებიც კორონავირუსს ვერ გაუმკლავდნენ

ამერიკის შეერთებული შტატები

ერთ-ერთი მიზეზი, თუ რატომ ვერ გაუმკლავდა ამერიკა კორონავირუსის პანდემიას არის ის, რომ დონალდ ტრამპმა პანდემიის დასაწყისში უარი თქვა მოქმედების სწრაფად დაწყებაზე და მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის რჩევები ნაკლებად გაითვალისწინა. მიუხედავად იმისა, რომ კვლევამ აჩვენა ჰიდროქსიქლოროქინი არაეფექტური იყო სამკურნალოდ, აშშ-ში მაინც შეუწყვეს ხელი მისით მკურნალობას, როგორც ვირუსის განკურნების გზას. ასევე ნიღბებს აქტიურად არ იყენებდნენ. ტრამპის ადმინისტრაცია ხშირად ადანაშაულებდა ტესტირების მასშტაბებს მაღალი ციფრების გამო. 

ბაიდენმა მისი პრეზიდენტობის პირველივე დღესვე ხელი მოაწერა ნიღბების ტარების შესაძებ სავალდებულო ბრძანებას, თვითმფრინავით, მატარებლით თუ ავტობუსით მგზავრობის დროსაც აუცილებელი გახადა. ამასთან ერთად, არსებობს ოფიციალური მკვლევარი კორონავირუსის ჯანმრთელობის ზომების დაცვასთან დაკავშირებით. ზოგიერთი ლიდერი სკეპტიკურად არის განწყობილი ამ მითითებების მიმართ. ზოგიერთი შტატის გუბერნატორებმა პირდაპირ თქვეს, რომ ისინი არ შეასრულებდნენ მითითებებს, რაც საზოგადოებრივი ჯანდაცვის უფრო მკაცრი ზომების დანერგვასთანაა კავშირში, მიუხედავად იმისა, რომ მათ შტატებში Covid-19-ის შემთხვევები იზრდება. 

ბრაზილია
მიუხედავად იმისა, რომ ბრაზილიაში დაღუპულთა ერთ-ერთი ყველაზე მაჩვენებლია, ჯერ კიდევ არ ყოფილა საერთაშორისო ლოქდაუნი. შტატებმა და ქალაქებმა საკუთარი ზომები მიიღეს, რასაც საპროტესტო აქციები მოჰყვა. პრეზიდენტი ჟაირ ბოლსონარუ ლოქდაუნის საწინააღმდეგო აქციებსაც კი შეუერთდა დედაქალაქში. მთავრობამ სამედიცინო რჩევები დააიგნორა. მასიური ტესტირების დაწყებამ დაიგვიანა და ასევე არც კონტაქტებს არ იკვლევდნენ. 

მდიდარ მოქალაქეებთან შედარებით, ღარიბი ბრაზილიელებს ნაკლებად აქვთ ჯანმრთელობის დაზღვევა და სამედიცინო მომსახურებასაც ხშირად ვერ იყენებენ, მიუხედავად საჭიროებისა. სწორედ ამან გამოიწვია ბრაზილიის უღარიბესი თემების უზარმაზარი ნაწილის ვირუსით დაინფიცირება. 

თავდაპირველად, ბევრისთვის კორონავირუსის ვაქცინები იმედის მომცემი იყო, თუმცა მათზე გავლენა იქონია პრეზიდენტის აზრმა, რომ ზოგიერთი ვაქცინა, მათ შორის “კორონავაკი” არასანდოა მისი წარმოშობის გამო. ამის საპასუხოდ, ჩინეთმა ვაქცინების აქტიური მიწოდება ბრაზილისთვის შეაფერხა, რის გამოც წარმოება შეჩერდა. ლიდერებისგან მინიმალური მხარდაჭერის შემდეგ, 2021 წლის იანვარში ათასობით ბრაზილიელი გამოვიდა მანქანებით ქუჩებში ბოლსონაროს გადადგომის მოთხოვნით. 

ინდოეთი

კორონავირუსთან გამკლავების მხრივ, სხვა წარუმატებელ ქვეყნებთან შედარებით, ინდოეთი თავდაპირველად კარგად აკონტროლებდა სიტუაციას. მას შემდეგ, რაც შემთხვევები გაიზარდა ქვეყანაში, მთავრობამ მკაცრი ლოქდაუნი დააწესა, რომელიც იწყებოდა 24 მარტს და გრძელდებოდა 31 მაისამდე. 

ინდოეთის მოსახლეობა არ იყო იმისთვის მზად, რომ მოულოდნელად გამოცხადებულ ლოქდაუნს გამკლავებოდა, შესაბამისად მან მილიონობით დაბალი შემოსავლის მქონე მომუშავე მიგრანტებზე იქონია გავლენა, რომლებიც ქალაქებში უკეთესი ცხოვრების საძებნელად იყვნენ. პანდემიის პეროდში მათ დანაზოგი და მთავრობის მცირე დახმარებაც კი არ ჰქონიათ. შესაბამისად, ისინი დადგნენ შიმშილისა და ავადმყოფობის პირისპირ. საავადმყოფოები არ იყვნენ მზად ეპიდემიის პრობლემის მოსაგვარებლად. განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც ვირუსმა ინდოეთის ღრმა სოფლებშიც მიაღწია და ბევრი ადამიანი გარდაიცვალა. ვაქცინაციას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ვირუსის გავრცელების შეჩერებაში, თუმცა ინდოეთში მცირე რაოდენობაა ხალხის, ვინც აიცრა. 

ინდოეთი პანდემიის წინაშე ნაკლები დაფინანსებითა და მცირე რაოდენობის საავადმყოფოებით აღმოჩნდა. ცოტა ხნის წინ ინდოეთში, Covid-19-ის შემთხვევები და სიკვდილიანობა მასიურად გაიზარდა, რაც გამოწვეული იყო საყოველთაო შეკრებებით საზოგადოებრიც ფესტივალებსა და საარჩევნო შეხვედრებზე.  მეორე ტალღის დროს გადაივსო საავადმყოფოები, ჟანგბადისა და სხვა სამედიცინო მასალის დეფიციტი შეიქმნა. 

ფოტო: მარიამ ყანჩაველი

 

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.