USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
ტრამპმა ვიცე პრეზიდენტობის კანდიდატად ჯეიმს დევიდ ვენსი დაასახელა. ვინ არის იგი? - გიორგი კობერიძე
дата:  433
ვენსი ახლა მოქმედი სენატორია ოჰაიოს შტატიდან. პერსონალურად მასზე იმის თქმა შეიძლება, რომ ბავშვობაში ოჯახური ძალადობის მსხვერპლი იყო. შემდგომ სამხედრო გახდა და ერაყში მსახურობდა ბოლოს კი რესპუბლიკური პარტიის იმ ფრთაშია მოაზრებული, რომელიც ახალ რესპუბლიკელებს ან ტრამპისტებს უწოდებენ.
 
მნიშვნელოვანია რამდენიმე ასპექტი მისი შეხედულებიდან. ვენსი ე.წ. ნეორეაქციონერი პოლიტიკოსია. ნეორეაქციონიზმი არცთუ ბუნდოვანი ფილოსოფია და ძალიან მარტივ კონცეფციაზეა აგებული: დემოკრატია კარგია არაა, ადამიანთა შორის თანასწორობა არაბუნებრივია და განმანათლებლობის ეპოქამ ბევრი პრობლემა მოიტანა. უფრო მარტივად რომ ვთქვათ: თუკი არსებობს გავრცელებული რწმენა, რომ ისტორია პროგრესული ცვლილებების ჯამია და ყოველი მომდევნო საუკუნე შეიძლება იყოს უკეთესი ვიდრე წინა - ამას რეაქციონერები უარყოფენ და ამბობენ, რომ შუა საუკუნეებიდან გამოსვლა და უახლეს ეპოქასთან მოახლოება ტრადიციონალიზმის რღვევა და ადამიანისათვის იმ როლების დაკარგვის შედეგი იყო, რომელიც ბუნებრივად ჰქონდათ მინიჭებული. ანუ განმანათლებლობის ეპოქა და ფეოდალიზმის დამხობა აპრიორი რამდენად კარგი მოვლენა იყო მათთვის სადავოა.
 
ამ გაგებით რეაქციონერები მონარქიის დამცველები და სეკულარიზმის მოწინააღმდეგეები არიან. ცხადია აშშ-ს ნეორეაქციონისტები განსხვავდებიან სხვა რეაქციონისტებისაგან. მათთვის მონარქია ვერ იქნება მისაღები, მაგრამ ტრადიციული ტიპის ბატონობა და როლების წინასწარ გადანაწილება მისაღებია.
 
ჩვეულებრივ კონსერვატიზმში არსებობს სივრცე პოლიტიკური წინამძღოლობისა, რა დროსაც მიჩნეულია, რომ პოლიტიკურმა ელიტამ საზოგადოების დანარჩენი ნაწილის პროგრესი უნდა ითავოს. ასეთი ტიპის კონსერვატორები პროგრესს ცხადია არ გამორიცხავენ, უბრალოდ მეტი დაკვირვებითა და სიფრთხილით ახორციელებენ მას. ამის საპირისპიროდ, რეაქციონერი კონსერვატორები ამ შეხედულებას უარყოფენ ან უკიდურეს პოლარებში აქცევენ და ამბობენ, რომ საზოგადოებრივი ნორმები და როლები ყველაფრის ფასად უნდა იყოს შენარჩუნებული და აღდგენილი და თანამედროვე პროგრესი, თავისუფლება და ადამიანებისათვის დემოკრატიული უფლებების მინიჭება და თავისი მომავლის განკარგვა, გონივრული არ არის. საინტერესოა, რომ ტრამპს აქვს პოლიტიკური პროექტი Project 2025, რომელიც მოიაზრებს სახელმწიფო თანამდებობების პარტიულ-იდეოლოგიური ნიშნით ჩანაცვლებას. ანუ სახელმწიფოს ინსტიტუციების მიტაცებას. პრაქტიკაში ამის განხორციელება და დემოკრატიული ინსტიტუციების ნგრევა ძალიან რთული იქნება, მით უფრო 4 წლის განმავლობაში, მაგრამ გეგმა არსებობს, რომლიდანაც დისტანცირებას ტრამპი კი ცდილობს, მაგრამ წარუმატებლად.
 
მაგრამ ნეორეაქციონერები მხოლოდ შიდა პოლიტიკაზე არ არიან ორიენტირებულნი. ჩვენთვის კარგად ნაცნობია გავლენის სფეროების ცნება, სადაც რამდენიმე სახელმწიფო დეფაქტოდ აკონტროლებს სხვა სახელმწიფოებს და ახდენს ღია ჩარევა/ზეგავლენას სხვებზე (პატარა სახელმწიფოების). ამ შემთხვევაში პატარა სახელმწიფოების სუვერენიტეტი მეორე პლანზე გადადის ან სრულად უგულებელყოფილია. აღნიშნული კონცეფცია მისაღებია ვენსის მსგავსი პოლიტიკოსებისათვის, რომელმაც წინასწარ დააანონსა, რომ აშშ ყველას არ უნდა მიეხმაროს და აირჩიოს ის წერტილები, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია - ტაივანი და ისრაელი - ხოლო დანარჩენის გადანაწილება, დათმობების ხარჯზე უნდა მოხდეს. მეტიც, ვენსის პოლიტიკური კარიერის ტრამპლინი სწორედ უკრაინის კრიტიკა იყო. იგი ბოლომდე ეწინააღმდეგებოდა ფინანსურ დახმარებას კიევისათვის.
 
ვენსი ახალი ტიპის რესპუბლიკელია. ის ერთის მხრივ რესპუბლიკური პარტიის უკიდურეს მარჯვენა მხარეს იმყოფება, მაგრამ მეორეს მხრივ სწორედ ტრამპის თაობის პოლიტიკოსია და მისი ერთგული.
 
ტრამპის მხრიდან ვენსის არჩევა ერთ ძალიან მნიშვნელოვან დეტალზეც მიუთითებს: პარტია აღარაა ძველი კონსერვატორების გამოხატულება - რეიგანისა და უფროსი ბუშის თაობის - არამედ იქცა ტრამპის ახალი ტიპის რესპუბლიკელებისა. მისი ამომრჩეველიც შეიცვალა - თუკი წინათ მეტწილად მისი მხარდამჭერი საშუალო და მაღალი კლასი იყო ახლა ეს ასე აღარაა.
 
ცხადია, ტრამპის გამარჯვების შემთხვევაში არავინ იცის როგორი იქნება მისი პოლიტიკა, რადგან იგი ძალიან არაპროგნოზირებადი პოლიტიკოსია და შეიძლება სრულიად სხვა რეალობაც მივიღოთ გინდა უკრაინასთან და გინდა საქართველოსთან მიმართებით, მაგრამ ის ნამდვილად ფაქტია, რომ ამ ეტაპზე ტრამპის პოტენციური პრეზიდენტობა შესაძლოა სწორედ გავლენის სფეროებად ჩამოყალიბების წინაპირობა გახდეს, რაც აშშ-ს ჰეგემონიის დათმობად დაუჯდება, ხოლო ევროპა დარჩება მარტო. ეს კი შესაძლებლობებსაც შექმნის და დიდ გამოწვევებსაც.
ვნახოთ. როგორც ბოლტონი ამბობდა, ტრამპი ყოველ მეორე დღეს რომ იღვიძებდა სხვადასხვა შეხედულება ჰქონდა საგარეო პოლიტიკაზეო. ამასთან, რა-რა და ტრამპი პერსონალურად ყველაფრის გამოხატულებაა ნეორეაქციონიზმის გარდა. ასე რომ ტრამპის გამარჯვების შემთხვევაშიც კი მისი პოლიტიკის წინასწარ განსაზღვრა რთული იქნება.
 
аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати