,
.png)
თბილისის საჯარო და კერძო სკოლებში სურსათის უვნებლობის საკითხებზე სემინარები ტარდება. სსიპ გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრმა ჩეხეთის განვითარების სააგენტოსთან (CzDA) ერთად შეიმუშავა თეორიული და პრაქტიკული სწავლებისთვის განკუთვნილი საგანმანათლებლო მასალები, რომელიც ინტეგრირდა სკოლის საბაზო და საშუალო საფეხურის პროგრამაში.
თბილისში კერძო და საჯარო სკოლებში არაფორმალური განათლების ფარგლებში აღნიშნულ სემინარებს საერთაშორისო ორგანიზაცია ააიპ გარემოს დაბინძურებისა და მართვის ინსტიტუტი (EHPMI) წინასწარ შერჩეულ და გადამზადებულ მასწავლებლებთან ერთად ატარებს. თბილისის მე-2, მე-16, 32-ე, 173-ე, 143-ე, 117-ე საჯარო და ბაქსვუდის კერძო სკოლში გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრისა და სურსათის ეროვნული სააგენტოს ექსპერტემის მიერ მიერ წინასწარ შემუშავებული 5 სხვადასხვა თემის გარშემო მიმდინარეობს მუშაობა, რომლის მიზანი ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებში სურსათის უვნებლობის საკითხებზე ცნობიერების დონის ამაღლებაა.
სურსათის უვნებლობა, სასურსათო უსაფრთხოება და ხარისხი; მომხმარებლისთვის სურსათის შესახებ ინფორმაციის მიწოდება, ეტიკეტირება; საკვებდანამატები; სურსათით გამოწვეული დაავადებები; WHO - ხუთი გასაღების პრინციპი უვნებელი სურსათისთვის - ეს ის თემებია, რომელიც მესამე საფეხურის სკოლის მოსწავლეებთან წარმატებით ინტეგრირდა. პროექტის ფარგლებში დაგეგმილია მოსწავლეებს შორის კონკურის ჩატარება თემაზე - „შექმენი შენი საყვარელი სურსათის ახალი ბრენდი და მისი ეტიკეტი“. თითოეულ სკოლაში გამოვლინდება სამი საუკეთესო ნამუშევრის ავტორი და გადაეცემა ფასიანი საჩუქრები პირველი, მეორე და მესამე ადგილის მფლობელებს.
„არაფორმალური განათლების დანერგვა სკოლებში შერწყმული უნდა იყოს ზოგადსაგანმანათლებლო პროგრამასთან, რაც ძალიან ეფექტური და შედეგზე ორიენტირებულია“, აღნიშნა სსიპ - ბესარიონ კივილაძისა და ალექსანდრე თანდაშვილის სახელობის ქალაქ თბილისის №32 საჯარო სკოლის დირქტორმა ნინო ხურციძე-კაშიამ. მან დადებითად შეაფასდა სკოლებში სურსათის უვნებლობის საკითხების ინტეგრირება. აღნიშნულ სკოლაში არაფორმალური განათლების ფარგლებში სემინარებს პედაგოგი ნინო ხახიშვილი უძღვება.
სურსათის უვნებლობა ქვეყანაში ერთ-ერთი საჭირბოროტო და პრობლემური თემაა. მიუხედავად იმისა, რომ სურსათის უვნებლობის მიმართულებით ბოლო წლებში სახელმწიფოსა და არასამთავრობო სექტორის მუშაობით ვითარება მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა, დარგში არსებული გამოწვევების გარკვეული ნაწილი ისევ გამოწვევად რჩება. თემის აქტუალობიდან გამომდინარე სემინარები მოსწავლეების აქტიური ჩართულობით მიმდინარეობს. რამდენიმე სკოლამ გამოთქვა სურვილი, მათ საგანმანათლებლო პროგრამაშიც ინტეგრირდეს სურსათის უვნებლობასთან დაკავშირებული საკითხები. სკოლების მაღალი ინტერესის გამო, გარემოს დაბინძურებისა და მართვის ინსტიტუტი (EHPMI) მომავალშიც გააგრძელებს სკოლებთან თანამშრომლობას.
აღნიშნული აქტივობა ერთ-ერთია ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროექტის „რეგიონები და ხალხი სურსათის უვნებლობისთვის: ევროკავშირის მიერ მხარდაჭერილი ცნობიერების ამაღლების ინიციატივა“ - ფარგლებში. აღნიშნული პროექტის ფარგლებში სურსათის უვნებლობის საკითხებზე დაწყებული ცნობიერების ამაღლების კამპანია მთელი ქვეყნის მასშტაბით მიმდინარეობს.
ჩეხეთის განვითარების სააგენტოს ეგიდით, 2024 წელს ჩეხეთის რესპუბლიკის კარიტასმა ჩაატარა საგრანტო კონკურსი რეგიონული სამოქალაქო ორგანიზაციების გამოსავლენად. სულ დაფინანსდა შვიდი პროექტი ანუ შვიდი სამოქალაქო ორგანიზაცია საქართველოს სხვადასხვა რეგიონში. თბილისში პროექტის გამარჯვებული საერთაშორისო ორგანიზაცია ააიპ გარემოს დაბინძურებისა და მართვის ინსტიტუტი EHPMI-ია, რომელიც მოსახლეობასთან შეხვედრებს მართავს.
პროექტის ფარგლებში მოსახლეობასთან პირისპირ ახსნა-განმარტებითი შეხვედრები ჩატრადა. დაგეგმილია ბიზნეოპერატორებთან სამუშაო სემინარები საკანონმდებლო სიახლეების გაცნობის მიზნით. ნებისმიერი აქტივობა სახელმწიფო მაკონტროლებელი ორგანოს - სურსათის ეროვნული სააგენტოს ცხელი ხაზის - 1501 - პოპულარიზაცის ფონზე მიმდინარეობს. ამ მიზნით დამზადებული საინფორმაციო ხასიათის მასალები მოსახლეობაში, სკოლებსა და სარეალიზაციო ობიექტებში რიგდება.
ჩეხეთის რესპუბლიკის კარიტასის პროექტი "რეგიონები და ხალხი სურსათის უვნებლობისთვის" ხორციელდება ჩეხეთის განვითარების სააგენტოს ეგიდით მიმდინარე საინფორმაციო კამპანიის ფარგლებში სურსათის უვნებლობის საკითხებზე. ეს კამპანია ევროკავშირისა და შვედეთის მიერ დაფინანსებული პროექტის „სურსათის უვნებლობის, სანიტარიისა და ფიტოსანიტარიის სექტორის მხარდაჭერა საქართველოში ENPARD IV“ ნაწილია. პროექტი თანადაფინანსებულია ჩეხეთის განვითარების სააგენტოსა (CzDA) და გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის (FAO) მიერ, ხოლო განმახორციელებლები არიან CzDA და FAO.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
