USD 2.6935
EUR 3.1336
RUB 3.3397
თბილისი
თამარ ჩხიკვაძე - როგორ გასუფთავდა და მოწესრიგდა მეტეხის ტაძარი
თარიღი:  784

1988 წელი, სიონში ერთ-ერთი ქადაგების დროს გახარებული პატრიარქი გვეუბნება, რომ გადაწყდა და ეკლესიას უბრუნდება კომუნისტების მიერ წართმეული ქონების ნაწილიო, კერძოდ მონასტრები და ტაძრებიო. ხოდა გაგვეღიმა, რადგან მანამდე რამდენიმე წელი სულ ამას ამბობდა აი, ნახავთ ეკლესიას დაუბრუნდება კომუნისტების მიერ წართმეული ტაძრებიო.

ბევრს ამაზე ეცინებოდა, რადგან ეს მაშინ წარმოუდგენელი ამბავი იყო. ხოდა მე ვარ ამის მომსწრე ამ 45 წლის მანძილზე რამდენჯერ ახდა მისი ნათქვამი. ახლა "ოთხშაბათისტებს" (ასე გვეძახდნენ ახალგაზრდებს, ვინც უწმიდესმა შეგვკრიბა და ოთხშაბათი დღე დააწესა სხვადსხვა სახის მოწყალების საქმეების საკეთებლად. თავადაც მონაწილეობას ღებულობდა ჩვენთან ერთად ) დაგვევალა ამ გავერანებული მონასტრების და ტაძრების დალაგება მოწესრიგება და დავიწყეთ მოგზაურობა საპატრიარქოს ყვითელი პაზიკით, მძოლი იყო დიმიტრი. პატრიარქი სანოვაგეს გვატანდა, კამფეტები და ტკბილეულიც არ ავიწყდებოდა ჩვენთვის. ბიჭებს ტანსაცმელსაც ჩუქნიდა.

მამა დავითი წირვა ლოცვებს ატარებდა ამ მიტოვებულ ტაძრებში. ყველაზე ტკბილად მაინც მეტეხის ტაძრის დალაგება მახსენდება. პირველად რომ შევედით, ვერც კი წარმოგვედგინა საიდან უნდა დაგვეწყო დალაგება, მამა დავითმა ლოცვა წაიკითხა და ინსტრუქციების გაცემა დაიწყო.

ზოგი ფანჯრებზე აძვრა მაუდის ჩამოსახსნელად და გასაწმენდად. ფანჯრები რა სიმაღლეზეა რომ მიხვალთ ტაძარში დააკვირდით. დანარჩენები კი ნარჩენების გატანას შევუდექით. თეატრის დეკორაციების და ფანჯრებიდან სქელი მაუდის ჩამოხსნის მერე განათდა ტაძარი (ეს იყო საოცარი კადრი) და კარგად გამოჩნდა ძველი ქვის კედლებზე წლების განმავლობაში დაგროვილი მტვერი.მახსოვს ერთ ადგილზე შემორჩენილი იყო ციხის საკანი. მეუფე ნიკოლოზი (მაშინ პაატა) მამა დავითს ( ამჟამად მეუფე დანიელს) ეუბნება, მამაო მანამდე აქ ციხე იყო, მერე თეატრი, ბევრი მტვერი- ჭუჭყია დაგროვილი და წყლით უნდა ჩამოვრეცხოთ ყველაფერიო. ახლაც მახსოვს მამა დავითის ჩაფიქრებული სახე. ვააა გაგვიკვირდა ტაძრის ჩამორეცხვა როგორი ამბავია. ხოდა რა მოიფიქრეს: მოიყვანეს სახანძრო მანქანები და ფრთხილად ჭავლით ჩამორეცხეს კედლები, უამრავი ჭუჭყი წამოვიდა. ჩვენ კი ათობით ახალგაზრდა ცოცხებით მომარჯვებულები წყალს კარებისკენ მივმართავდით. ხომ წარმოგიდგენიათ ციხე რომ იყო, რა სიტუაცია იქნებოდა ტაძარში.

ისე სწრაფად მოვასუფთავეთ იქაურობა რომ წვეთიც არ დარჩენილა. თან მზიანი დღე იყო და ცხელოდა. მაააშ, იცოდით რომ მეტეხის ტაძარი გავრეცხეთ ?! იატაკზე ხალიჩა იყო დაწეპებული და მისი აფხეკა და ქვაფენილის გასუფთავება ცალკე ბრძოლის ველი იყო ორი დღე ვალაგებდით და მართლა საოცრება იყო ისე მოსუფთავდა ამხელა ტაძარი.

მაშინ სიონის თავჯდომარე მარიამ ბუჩუკური იყო (შემდგომ დედა ევპრაქსია) ხოდა უგემრიელესი ღვეზელები დააცხო და საკვებთან ერთად გამოგვიგზავნა. ბევრს ალბათ ახსოვს რა გემრიელობებს აკეთებდა დედაო, უწმიდესის მთავარი დიასახლისი. უწმიდესიც მობრძანდა. გახარებული იყო მოწესრიგებული ტაძარი რომ ნახა. სიონიდან რამდენიმე ძველი ხატი მოაბრძანეს, მათ შორის წმ. ნიკოლოზის. საკურთხეველზე გელათის მოზაიკის ასლები დაამაგრეს.

ახლაც ეს ხატებია საკურთხეველზე. შუშანკის საფლავზე ილოცა და მერე ჩვენ სათითაოდ დაგვლოცა. მოიტანეს დიდი ჭაღი და ახლა მის ასაწყობად შევესიეთ ახალგაზრდები. მინდა გითხრათ რომ ახალგაზრდების დიდი ნაწილი ამჟამად მეუფეები, იღუმენიები და მღვდლები არიან. ნაწილი გარდაცვლილია: კაკალო- ასე ვეძახდით მამა გიორგი ზარზმელს, მისი უახლოესი მეგობარი მიშა რომელიც მერე ბერად აღიკვეცა და სერაფიმე გახდა, ჩვენი მარინა ოსიშვილი, ნათელი დაადგეს მათ სულებს. მერე ანჩისხატის ტაძარიც მოვაწესრიგეთ, მერე დმანისი, მერე ხაშმი, შიომღვიმის და მარტყოფის მონასტრები და კიდევ ბევრი სხვა  მეტეხის ტაძარი 1988 წლის 14 მაისს აკურთხეს თავიდან და ეს ფოტო ზუსტად იმ დღეს არის გადაღებული დღეგრძელობა ჩვენს პატრიარქს და გამძლეობა ჩვენს მოძღვრებს. 

მიყევით ბმულს - თამარ ჩხიკვაძე

გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.