USD 2.6797
EUR 2.8684
RUB 2.9172
თბილისი
სტივენ კოტკინი რუსეთის ხუთ პოტენციურ მომავალს ვარაუდობს
თარიღი:  154
ჟურნალ Foreign Affair-ში გამოქვეყნებულ სტატიაში, ერთ-ერთი მოწინავე მკვლევარი სტივენ კოტკინი რუსეთის ხუთ პოტენციურ მომავალს ვარაუდობს:
1. საფრანგეთის მსგავს ძალად ჩამოყალიბება - ყოფილი იმპერია, იმპერიული მოგონებებით, გარკვეული მემკვიდრეობით, ხანაც ნოსტალგიით, მაგრამ დღეს რაციონალურ ძალად გარდაქმნილი, რომელიც მეზობლებს საფრთხეს არ უქმნის და ცდილობს სხვაგვარი მიზიდულობის ცენტრი გახდეს. თუმცა კოტკინი ამ სცენარის განხორციელების სირთულეს რუსეთის დემოკრატიულობის ტრადიციის არარსებობასა და კლანებში ხედავს, მაშინ, როდესაც საფრანგეთში რევოლუციებსა და ავტოკრატიებს შორის დემოკრატიული ტრადიციები არსებობდა.
2. რუსეთის იზოლაცია / ჩასანგრება - რუსეთში ნაციონალისტები თავიანთი ხაზის გატარებას, რუსეთის შიდა განვითარებასა და გაძლიერებას შეეცდებიან. დამოუკიდებელ, ძლიერ, თვითკმარ სახელმწიფოდ გარდაქმნა იქნება მათი მთავარი ხაზი. მაგრამ კოტკინი ამ ვერსიის პრობლემას იმაში ხედავს, რომ რუსეთს ინტელექტუალური რესურსი ტვინების გადინების ფონზე ძალიან შემცირებული აქვს, ხოლო შობადობა კიდევ უფრო შემცირებულია. დღეისათვის რუსეთში მხოლოდ 80 მილიონი ადამიანი შრომისუნარიანი. 2006 წელს 90 მილიონი იყო ასეთი. წარუმატებელი ომისა და დიდი მსხვერპლის ფონზე, რომლის უმრავლესობაც ახალგაზრდა მამაკაცებზე მოდის, კიდევ უფრო მცირდება რუსეთის მოსახლეობა და პოტენციური შობადობა. სანქციების ფონზე კი ქვეყნის ეკონომიკური გაძლიერება ძალიან რთული წარმოსადგენია.
3. რუსეთის როგორც ჩინეთის ვასალი - 1980-ნი წლებიდან მოყოლებული დინამიკა იცვლება, თუკი ჩინეთი იყო რუსეთზე დამოკიდებული წარმოებით, რესურსების მიწოდებითა და იარაღით, ახლა პირიქით, რუსეთი ხდება ჩინეთსა და ჩინეთის მოკავშირეებზე დამოკიდებული. ჩინეთმა რუსეთს ყველა ასპექტში გადაუსწრო და გვერდზე გადაწევასაც ახერხებს, მათ შორის ისეთ სფეროში, როგორიც ენერგოინდუსტრიაა. ამ ფონზე, დასავლეთს ჩამოშორებული რუსეთი კიდევ უფრო გახდება ჩინეთზე დამოკიდებული, რომელსაც მდინარე ამურზე ძალიან დიდი პრეტენზიები აქვს და თანდათან კიდევ და კიდევ უფრო მომთხოვნი ხდება რუსეთთან მიმართებით.
4. რუსეთი, როგორც ჩრდილოეთ კორეა - რუსეთი ჩაკეტილ, ტოტალიტარულ ძალად გარდაიქმნება, რომელიც ორიენტირებული გახდება ჩინეთთან ურთიერთობაზე. რუსეთი კვლავ დაემუქრება სხვადასხვა ქვეყანას, შეიძლება ჩინეთსაც არ დაემორჩილოს ყოველთვის, მაგრამ საერთაშორისო არენაზე მოწყვეტილი იქნება დასავლეთს და მოდერნიზაციას. ამ სცენარის პრობლემად კოტკინი მემკვიდრეობის პრობლემას ხედავს - ჩრდილოეთ კორეის სტაბილურობა კიმების დინასტიაშია, რუსეთს კი მსგავსი რამ არ აქვს.
5. რუსეთი ქაოსში ჩაეფლობა - რუსეთი ისედაც კლანების მმართველობაა, მაგრამ ამ კლანებს დამოუკიდებლად ერთ ძალასთან აქვთ კავშირი - კრემლთან. თუკი ეს ერთი ძალა დასუსტდება ან ვეღარ შეძლებს კლანების კონტროლს, მაშინ შიდა ქაოსი დაიწყება. ამასთან, არც ისაა გამორიცხული რომ სამხედროებსა და უშიშროებას შორის დაიწყოს ომი. ძალაუფლების ვერ გადანაწილებამ კი გადატრიალებებს დაუდოს სათავე. ნებისმიერ შემთხვევაში, ამ სცენარის განხორციელებისას რუსეთის კატასტროფული დაშლის ალბათობა და მასობრივ ომებში გახვევა სრულიად შესაძლებელი ხდება.
მთავარი საინტერესო რამ ამ სტატიაში ერთი დასკვნაა - რუსეთს დასავლეთისა და მოდერნიზაციის გარეშე მომავალი არ აქვს და ან ჩინეთზე უნდა იყოს დამოკიდებული ან ტოტალიტარულ იზოლაციად გარდაქმნილ ჩამორჩენილ ძალად ქცეული. რა ფორმითაც არ უნდა დასრულდეს ომი, რუსეთი მიყრუებულ მხარედ ჩამოყალიბდება.
იმ ფონზე, რომ ამ დღეებში აშშ და დასავლეთი უკრაინას დიდი რაოდენობით დახმარებას დაამტკიცებს და ახალ სანქციებს დააანონსებს აღნიშნული სტატია საკმაოდ საინტერესოა გასაცნობად.
მიმოხილვის ავტორი - გიორგი კობერიძე
სპორტი
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება
2026 წელს ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატი თბილისში გაიმართება. ეს გადაწყვეტილება დღეს ზაგრებში იქნა მიღებული მას შემდეგ, რაც მოცემულ ინიციატივას საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ დაუჭირა მხარი.
ძიუდოში წლევანდელ ევროპის ჩემპიონატს კი ხორვატიის დედაქალაქმა უმასპინძლა. ძიუდოში საქართველოს ნაკრებმა კონტინენტის პირველობა რვა მედლით დაასრულა. ინდივიდუალურ ასპარეზობაში ქართველმა სპორტსმენებმა ორი ოქრო, ორი ვერცხლი და სამი ბრინჯაოს მედალი მიიღეს და გუნდურ ჩათვლაში პირველი ადგილი დაიკავეს. ხოლო ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები ვიცე-ჩემპიონი გახდა.
ჩემპიონატზე ოქროს მედლები ვაჟა მარგველაშვილმა და ტატო გრიგალაშვილმა, ვერცხლი ილია სულამანიძემ და გურამ თუშიშვილმა, ბრინჯაო კი ეთერ ლიპარტელიანმა, ლაშა ბექაურმა და ლაშა შავდათუაშვილმა მოიპოვეს.
ევროპის ჩემპიონატს ზაგრებში საქართველოს კულტურისა და სპორტის მინისტრის პირველი მოადგილე იოსებ ბაღათურია, ხორვატიის რესპუბლიკაში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ზაზა გოგსაძე და საქართველოს ძიუდოს ფედერაციის პრეზიდენტი გიორგი ათაბეგაშვილი ესწრებოდნენ. იოსებ ბაღათურიამ ტურნირის დასკვნით დღეს გუნდურ ასპარეზობაში გამარჯვებული ნაკრებების დაჯილდოების ცერემონიაშიც მიიღო მონაწილეობა.
ზაგრებში გამართულ კონტინენტის პირველობაზე ევროპის ჩემპიონატის საქართველოში ჩატარების შესახებ ხელშეკრულებას მოეწერა ხელი. საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, ირაკლი კობახიძის, მხარდაჭერით საქართველომ ევროპის ძიუდოს კავშირის შეთავაზება მიიღო 2026 წლის აპრილში ძიუდოში ევროპის ჩემპიონატს უმასპინძლოს.
ზაგრებში ევროპის ძიუდოს კავშირმა 2023 წლის საუკეთესო მამაკაც ძიუდოისტად ტატო გრიგალაშვილი, წლის საუკეთესო ახალგაზრდა მამაკაც ძიუდოისტად შალვა გურეშიძე, წლის საუკეთესო გუნდად კი საქართველოს ქალთა და ვაჟთა შერეული ნაკრები დაასახელა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.