თანამედროვე სამყაროში სმარტფონები არა მხოლოდ კომუნიკაციის, არამედ სოციალიზაციისა თუ გართობის ერთ-ერთი საშუალებაცაა, რომლებიც მუდმივად იხვეწება, იცვლება და სხვადასხვა ფუნქციებს იძენს. სმარტფონების დახვეწისა და გაუმჯობესების კვალდაკვალ, ცხადია ამ მოწყობილობებზე მოთხოვნა სულ უფრო იზრდება. მსოფლიოში ყოველწლიურად მილიარდზე მეტი სმარტფონი იყიდება, პლანეტის მოსახლეობა კი მუდმივად უახლესი ფუნქციების ძიებაშია. მზარდი მოთხოვნის კვალდაკვალ, ცხადია, იზრდება სმარტფონების მწარმოებლების შემოსავლებიც, რის შედეგადაც ისინი მსოფლიოს უმდიდრესი კომპანიების რიგებში ირიცხებიან.
სმარტფონების მწარმოებელ უმდიდრეს კომპანიებს შორის Apple პირველობას კვლავაც არ თმობს. აღსანიშნავია, რომ ამ წლის დასაწყისიდან დღემდე კომპანიის აქციების ფასი 47%-ით გაიზარდა, სულ რამდენიმე დღის წინ კი, ფასმა ყველა დროის მაქსიმუმს მიაღწია და 184 დოლარი შეადგინა. ამჟამად Apple-ს საბაზრო კაპიტალიზაცია 2.8 ტრილიონ დოლარს აღემატება და სხვათა შორის, რეიტინგში ერთადერთი კომპანიაა, რომლის ღირებულებაც ტრილიონს აჭარბებს. კალიფორნიაში დაფუძნებული ტექნოლოგიური კომპანია სმარტფონების ბაზარზე 2007 წელს, iPhone-ის გამოშვებით შევიდა. iPhone-მა მისი ინოვაციური დიზაინით, სენსორული ინტერფეისითა და განვითარებული შესაძლებლობებით მობილური ტელეფონების ინდუსტრიაში რევოლუცია მოახდინა. წელს Apple ახალ მოდელებს, iPhone 15 Pro-სა და Pro Max-ს გამოუშვებს, რომელთაც, გავრცელებული ინფორმაციით, გაზრდილი ოპერატიული მეხსიერება და 3-ჯერ სწრაფი გადაცემის სიჩქარე ექნება.
362 მილიარდი დოლარის საბაზრო კაპიტალიზაციით სმარტფონების მეორე უმდიდრესი კომპანი არის Samsung. სამხრეთკორეული კომპანია სმარტფონების ფართო არჩევანითაა ცნობილი, მათ შორის ყველაზე პოპულარული Galaxy სერიაა. Samsung-ს სმარტფონების გლობალური ბაზრის მნიშვნელოვანი წილი უკავია და Apple-ის მთავარ კონკურენტად განიხილება. Galaxy-ის ხაზის სმარტფონებს უახლესი ტექნოლოგია, ძლიერი სამუშაო რეჟიმი და ინოვაციური ფუნქციები გამოარჩევს. Samsung-ის გამორჩეულ მოდელებს შორისაა Galaxy S20 და უახლესი Galaxy S21.
154 მილიარდ დოლარად ფასდება კომპანია Huawei და ამ მაჩვენებლით ის რეიტინგში მესამე ადგილს იკავებს. სმარტფონების ჩინური მწარმოებელი ბაზარზე 2000-იანი წლების დასასრულს გამოჩნდა და მსოფლიოში სმარტფონების ერთ-ერთი უდიდესი მწარმოებლის სტატუსი მოიპოვა. Huawei განსაკუთრებით ძლიერი ბაზრით ჩინეთში გამოირჩევა, თუმცა სხვა ქვეყნებშიც განაგრძობს განვითარებას. ბრენდის წამყვან მოდელებს შორისაა Huawei Mate და Huawei P სერიის სმარტფონები. ცნობისთვის, Huawei-ის მოდელები ოპერაციულ სისტემა HarmonyOS-ზე მუშაობს.
სმარტფონების უმდიდრეს მწარმოებელ კომპანიებს შორის მეოთხე ადგილს Sony იკავებს, რომლის საბაზრო ღირებულებაც 124 მილიარდ დოლარს შეადგენს. იაპონური კონგლომერატი სმარტფონების ბაზარზე 2010 წელს, Sony Xperia სერიის მოდელების გამოშვებით გამოჩნდა, რომელიც შემდგომში ბრენდის ძირითადი ხაზი გახდა. Sony Xperia-ს სმარტფონები თავისი დახვეწილი დიზაინით, მაღალი ხარისხის ეკრანებითა და კამერის მოწინავე ტექნოლოგიებითაა ცნობილი.
ხუთეულში, 37 მილიარდიანი კაპიტალიზაციით ხვდება ასევე Xiaomi. ჩინური ელექტრონული კომპანია სმარტფონების ინდუსტრიაში საკმაოდ სწრაფად ვითარდება. განსაკუთრებით დიდი პოპულარობა ბრენდმა მომხმარებლისთვის ფუნქციებით, მდიდარი და ხელმისაწვდომი საფასო კატეგორიის მოდელების შეთავაზებით მოიპოვა. სხვა ბრენდებთან კონკურენტული ფუნქციებითა და ხელმისაწვდომი ღირებულებით Xiaomi-ის მოდელები ყველაზე მეტად ჩინეთისა და ინდოეთის ბაზრებზე იყიდება. ბრენდის ცნობილ მოდელებს შორისაა Xiaomi Mi-სერიები, Redmi სერია და Poco მოდელები.
რაც შეეხება საქართველოს. მობილური ტელეფონებით ვაჭრობა ქვეყნის ეკონომიკის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაწილია. სმარტფონები საქართველოს ტოპ 10 უმსხვილეს საიმპორტო საქონელს შორის ყოველწლიურად ხვდება. 2023 წლის იანვარ-აპრილში საქართველომ უცხოეთში 113 მილიონი დოლარის ღირებულების მობილური ტელეფონები შეიძინა. საქსტატის ინფორმაციის, ეს 2022 წლის ანალოგიური პერიოდის მაჩვენებელთან შედარებით 40%-ით გაზრდილი მაჩვენებელია.
საქართველო სმარტფონების უდიდეს ნაწილს, მობილურების საბითუმო რეალიზების გლობალური ცენტრიდან - არაბთა გაერთიანებული საამიროებიდან ყიდულობს. მთავარ საიმპორტო ბაზრების ტოპ 5-ში ხვდებიან ასევე: ჩეხეთი, ვიეტნამი, ჰონგ-კონგი და ჩინეთი.
რაც შეეხება ბრენდებს, Statcounter-ის მონაცემებით, საქართველოს ბაზრის, დაახლოებით, 37.75% Samsung-ზე მოდის, Apple-ს სმარტფონებს ბაზრის 27.17% უჭირავს, მესამე ადგილს 18.64%-იანი წილით Xiaomi-ი იკავებს, ხოლო სმარტფონების 4.59% ჰუავეის წარმოებისაა.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.