USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
«Asia Nikkei» (იაპონია): „პეკინის სამშვიდობო წინადადების მიღმა ომის ზაფხულში დასრულების პროგნოზი მოჩანს: ჩინეთის სახალხო-განმათავისუფლებელი არმიის აკადემიის დასკვნით, ომში რუსეთი გაიმარჯვებს“
თარიღი:  226

იაპონური გამოცემა Asia Nikkei აქვეყნებს სტატიას სათაურით „პეკინის სამშვიდობო წინადადების მიღმა ომის ზაფხულში დასრულების პროგნოზი მოჩანს: ჩინეთის სახალხო-განმათავისუფლებელი არმიის აკადემიის დასკვნით, ომში რუსეთი გაიმარჯვებს“ (ავტორი -  ცუკასა ხადანო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

თითქმის ერთი წლის განმავლობაში ჩინეთი გაურბოდა აქტიურ მონაწილეობას რუსეთ-უკრაინის ომის ირგვლივ დაწყებულ პერიპეტიებში და ძირითადად მხოლოდ დამკვირვებლის როლში გამოდიოდა, მაგრამ გასულ თვეში პეკინი მოულოდნელად გამოვიდა სამშვიდობო წინადადებით. არის იმის დამადასტურებელი ცნობები, რომ „ცისქვეშეთის“ მხრიდან ასეთ „შემობრუნებას“, რაც 12-პუნქტიანი დოკუმენტის გავრცელება გამოიწვია, თავისი საფუძველი აქვს: ჩინელი სამხედრო ექსპერტების დასკვნა ომის მიმდინარე წლის ზაფხულში დასრულების შესახებ.

თვით ჩინური გეგმა საკმაოდ მარტივია, მაგრამ მისი წამოყენებით ექსპერტებს და დამკვირვებლებს შეექმნათ ისეთი შთაბეჭდილება, რომ პეკინმა თითქოსდა უცებ გადაწყვიტა უკრაინის ომის ირგვლივ აქტიური პოლიტიკური თამაში დაეწყო. რა თქმა უნდა, ჩინეთი თავის ცალკეულ განცხადებებში შარშანაც მოუწოდებდა მხარეებს ცეცხლის შეწყვეტისაკენ, არ შეუერთდა დასავლურ ანტირუსულ სანქციებს, მაგრამ მაინც თავს იკავებდა კონკრეტული დიპლომატიური თუ პოლიტიკური ფართომასშტაბიანი ნაბიჯების გადადგმისაგან.

ესე იგი, როგორ გავიგოთ, თუ რამ გამოიწვია ჩინეთის ესოდენ უეცარი გააქტიურება?

პეკინის მიდგომის ასეთი ცვლილების მიზეზი შეიძლება ვიპოვოთ იმ მოხსენებაში, რომელიც ორი თვით ადრე შეადგინა ჩინეთის წამყვანმა ანალიტიკურმა ცენტრმა - სამხედრო მეცნიერებათა აკადემიამ, რომელიც უშუალოდ ქვეყნის სახალხო-გამათავისუფლებელ არმიას ექვემდებარება. მას პეკინის ვერცერთ გეგმაზე ვერ ნახავთ, რადგან ქვეყნის ერთ-ერთ ყველაზე გასაიდუმლოებულ დაწესებულებას წარმოადგენს, თუმცა ცნობილია, რომ ის დედაქალაქის ჰაიდიანის რაიონში მდებარეობს, იუნმინიანის ყოფილ სასახლესთან ახლოს, რომელიც მე-19 საუკუნეში დასავლეთის კოალიციურმა არმიამ დაანგრია.

აკადემია რეგულარულად იძლევა რეკომენდაციებს და მოხსენებებს წარუდგენს ქვეყნის კომპარტიის ცენტრალურ სამხედრო საბჭოს - ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების უმაღლეს დირექტიულ ორგანოს. აკადემიას ხელმძღვანელობს საბჭოს წევრი, რომლის რანგი მინისტრის რანგის ტოლფასია.

ზოგიერთი წყაროების ცნობით, რომლებიც ახლოს დგანან ჩინეთის მთავრობასთან, გასული წლის დეკემბერში აკადემიის პერსონალმა დაასრულა რუსეთ-უკრაინის ომის განვითარების სიმულაცია, რის შედეგადაც ერთი შეხედვით საკვირველი დასკვნა მოამზადა: კვლევამ აჩვენა, რომ ომი 2023 წლის ზაფხულში დასრულდება და თანაც რუსეთის გამარჯვებით.

მოხსენებაში ნათქვამია, რომ ორივე დაპირისპირებული მეტოქის - რუსეთისა და უკრაინის - ეკონომიკები იმდენად იქნება გამოფიტული, რომ მათ ზაფხულის შემდეგ ომის გაგრძელების თავი აღარ ექნებათ.

სრულიად შესაძლებელია, რომ კვლევის შედეგები რუსეთის მხარის სასარგებლოდ არის გადახრილი (სი ძინპინის სასიამოვნოდ, რომელიც გარკვეულ სიმპათიას იჩენს თავისი რუსი კოლეგის მიმართ), მაგრამ რატომღაც ზაფხულს ემთხვევა უკრაინის მიმართ აშშ-ის დახმარების ვადების დასრულებაც - 45 მილიარდი დოლარის მოცულობით.

ამჟამად ამერიკელ რესპუბლიკელებს კონგრესის წარმომადგენელთა პალატაში უმეტესობა აქვთ და, როგორც ცნობილია, პარტიის ზოგიერთი გავლენიანი მოღვაწე საკმაოდ სკეპტიკურად არიან განწყობილნი იმ ხელგაშლილი დახმარების მიმართ, რომელსაც აშშ უწევს უკრაინას.

„მე არ ვიცი, როგორი იქნება ამერიკული დახმარება ზაფხულის შემდეგ, შემოდგომაზე“, - თქვა ერთ-ერთმა მაღალჩინოსანმა იაპონიის პრემიერ-მინისტრის კანცელარიიდან.

აშშ უზრუნველყოფს იმ მთლიანი დახმარების თითქმის ნახევარს, რასაც უკრაინა დღეს იღებს. შესაბამისად, ის არგუმენტი, რომ ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ მოლაპარაკება ამერიკული დახმარების დასრულებამდე დაიწყებაო, საფუძველს მოკლებული არ არის.

ასევე არაა გამორიცხული, რომ პეკინმა სწორედ იმ ხანებში მოამზადა სამშვიდობო წინადადებები, როცა აკადემიის დასკვნა მიიღო, ომის დაწყებიდან პირველ წლისთავზე.

აეროსტატთან დაკავშირებულმა საჰაერო ინციდენტმა ჩინეთ-აშშ-ის ისედაც დაძაბული ურთიერთობა უფრო გაამწვავა. იაპონია მხარს უჭერს ვაშინგტონს ტაივანის საკითხში და პეკინის პოზიციას უპირისპირდება. შესაბამისად, ჩინეთი უფრო მეტ შანსს ევროპაში ხედავს. მართალია, ევროპის ქვეყნებიც ეხმარებიან უკრაინას, მაგრამ გერმანიაში, საფრანგეთში და სხვა ქვეყნებში ხშირად ისმის ხმები ცეცხლის შეწყვეტის მიზნით.

ჩინეთი თვლის, რომ ევროპა ძველებურად გახსნილია მასშტაბური პირდაპირი ინვესტიციების დასაბანდებლად და ევროპული ტექნოლოგიების შესატანად ჩინეთში (ამას პეკინში ევროპელი ლიდერების ვიზიტებიც ადასტურებს), რაც, ბუნებრივია, ხელს შეუწყობს ჩინეთის ეკონომიკის აღდგენას. ამ და სხვა რიგი გარემოებების გათვალისწინებით ჩინეთის მთავრობამ გადაწყვიტა, რომ უფრო აქტიურად ჩაერთოს რუსეთ-უკრაინის ომის ირგვლივ დებატებში და ენერგიული დიპლომატიური ნაბიჯები გადადგას ცეცხლის შეწყვეტისათვის. ეს პირველი მიზანი.

მეორე მიზანია კიევთან მეგობრული დამოკიდებულების შენარჩუნება. ჩინეთმა უკრაინისაგან საბჭოური წარმოების ავიამზიდი „ვარიაგი“ იყიდა (როელიც თითქმის70%-ით იყო აგებული შავი ზღვის ნავსადგურ მიკოლაევის გემთსაშენში), ბუქსირით წაიღო დალიანის ნავსადგურში, რომელიც მოგვიანებით გადააკეთა, მზადყოფნაში მოიყვანა და მას „ლიაონინი“ უწოდა - ის იყო პირველი ავიამზიდი ჩინეთის არმიაში. იმ დროს, 2000-ანი წლების დასაწყისში, ჩინეთს ბევრი დასავლური ქვეყანა ადამიანის უფლებების დარღვევის გამო აკრიტიკებდა, უკრაინა კი ჩუმად იყო და პეკინთან ეკონომიკურ კავშირებს აღრმავებდა. „ჩვენ არ შეგვიძლია არც რუსეთისა და არც უკრაინის დაკარგვა“, - თქვა ერთ-ერთმა მაღალჩინოსანმა ჩინეთის მთავრობიდან.

პეკინის მიერ წამოყენებული სამშვიდობო გეგმა ითვალისწინებს აქტიურ მონაწილეობას უკრაინის ეკონომიკის ომის  შემდგომ აღდგენაში, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ „ცისქვეშეთი“ უკვე ახლავე განიხილავს დანგრეული უკრაინისათვის ეკონომიკური გაწევის შესაძლებლობას.

ჩინეთის საბოლოო სასურველი მიზანს ცეცხლის შეწყვეტაში აქტიური როლის შესრულება წარმოადგენს. როგორც ჩანს, ამ საკითხში დიდი მნიშვნელობა ექნება თავმჯდომარე სი ძინპინის ვიზიტს მოსკოვში ვლადიმერ პუტინთან შესახვედრად, რომლის მომზადება, პრინციპში, უკვე დასრულებულია.

„სი ძინპინის მოსკოვში ვიზიტი არც ძალიან ადრე და არც ძალიან გვიან არ უნდა განხორციელდეს“, - თქვა ერთ-ერმა ჩინურმა წყარომ, რომელიც კარგად არის ინფორმირებული ქვეყნის საგარეო პოლიტიკაში.

სი ძინპინისათვის საუკეთესო სცენარი იქნებოდა, თუ რუსეთ-უკრაინას შორის სამშვიდობო მოლაპარაკებები სწრაფად დაიწყებოდა მას შემდეგ, რაც იგი ვლადიმერ პუტინს თავის წინადადებებს ოფიციალურად გაუზიარებდა. ასეთი ფაქტი ჩინეთს მნიშვნელოვან მოთამაშედ გადააქცევდა და ხელს შეუწყობდა „გლობალური სამხრეთის“ ქვეყნების პეკინისაკენ მიზიდვას.

თუმცა, ჩინელი ექსპერტებისაგან განსხვავებით, ბევრი მსოფლიოში ცნობილი ანალიტიკოსი ფიქრობს, რომ ომი ზაფხულის შემდეგაც კიდევ დიდხანს გაგრძელდება - სანამ უკრაინის პრეზიდენტად ვოლოდიმირ ზელენსკი იქნება, რომელსაც რუსეთის მიერ ოკუპირებულ-მიტაცებულ-დაპყრობილი ტერიტორიების დაბრუნება სურს. თავის მხრივ, დასავლეთი უკრაინის თვალში ჩინეთის რეპუტაციის გაფუჭებას ცდილობს და ავრცელებს ინფორმაციებს, თითქოსდა პეკინი მოსკოვს იარაღს ჩუმად აწვდის.

თუ ჩინეთი ვერ შეძლებს მშვიდობისმყოფლის როლის შესრულებას, ეს სი ძინპინის ავტორიტეტსა და პრესტიჟს ჩრდილს მიაყენებს. არავინ იცის, იქნება თუ არა მზად „გმირობისათვის“ ჩინეთის ხელმძღვანელობა, რომელიც სი ძინპინის მომხრეებისაგან შედგება - ისეთი „გმირობისათვის“, რომლისთვისაც აუცილებელია პეკინმა ერთდროულად რთული დიპლომატიური მოლაპარაკებების წარმოების უნარიც და ურყევი სიმტკიცეც გამოიჩინოს.

წყარო: https://asia.nikkei.com/Politics/Ukraine-war/Behind-Ukraine-peace-proposal-China-foresees-end-to-war-in-summer

მოამზადა სიმონ კილაძემ

 

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.