როგორც ცნობილია, საკოორდინაციო საბჭოს გადაწყვეტილებით, 24 დეკემბრიდან 2 იანვრის ჩათვლით შეზღუდვები მხოლოდ ნაწილობრივ იხსნება.
საბჭოს განცხადებით "უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭო აქტიურად მუშაობდა როგორც ექსპერტებთან, ეპიდემიოლოგიებთან, ასევე ბიზნესის წარმომადგენლებთან, დაწესებული შეზღუდვების 24 დეკემბრიდან შემსუბუქების მიზანშეწონილობაზე“ და სწორედ ამ კონსულტაციების საფუძველზე გადაწყდა,რომ 24 დეკემბრიდან 2 იანვრის ჩათვლით შეზღუდვების შემსუბუქება არ განხორციელდეს სრული მოცულობით.
„ეკონომიკურ გუნდს და პირადად მე არაერთი შეხვედრა და კონსულტაცია გვქონდა სავაჭრო ობიექტებთან და ძალიან დიდი ნაწილი იმ შეზღუდვების და წესების, რაც დღეს გამოცხადდა, სწორედ სავაჭრო სექტორიდან მოდის, - ამის შესახებ ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრობის კანდიდატმა ნათია თურნავამ უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭოს დასრულების შემდეგ გამართულ ბრიფინგზე განაცხადა და მისი თქმით, სავაჭრო ობიექტები მზად არიან, თავის თავზე აიღონ პასუხისმგებლობა.
გასაოცარი ფაქტია, მაგრამ ხელისუფლების გადაწყვეტილებით, დედაქალაქის ყველა მსხვილ სავაჭრო ობიექტს მიეცა მუშაობის უფლება, გარდა 4 ყველაზე დიდი სუბიექტისა - ლილო მოლი, ე.წ. სადგურის ბაზრობა, ავეჯის სახლი „საბა“ და ე.წ. ელიავას ბაზრობა. გასაოცარი კი აქ ის არის, რომ სწორედ ამ ობიექტებს აქვთ საშუალება ზედმიწევნით დაიცვან ის რეგულაციები, რომელსაც მათ უყენებს ხელისუფლება. თუმცა მათი წინადადებები არავინ გაითვალისწინა და საახალწლოდ მინიმუმ 40-50 ათასი მცირე მეწარმე და ბიზნესმენი მოკლებულია საშუალებას, სხვა თავის კოლეგების თუ კონკურენტების მსგავსად, იყვნენ ბიზნეს აქტიურები და მოახდინონ თავიანთი პროდუქციის თუ მომსახურების რეალიზაცია.
აქვე აღსანიშნავია, რომ ის ტერმინოლოგია, რომლითაც სარგებლობენ ხელისუფლების წარმომადგენლები და რომელზეც აპელირებენ გადაწყვეტილების მიღებისას, საერთოდ არ არსებობს ბუნებაში.
არ არსებობს არანაირი „მოლი“ და არანაირი „სავაჭრო ცენტრი“, საგადასახადო კოდექსში სავაჭრო ცენტრების ტერმინი საერთოდ არ არის, კოდექსის 26-ე მუხლში გაწერილია ბაზრობის სტატუსი - თუ ბიზნესსუბიექტი ფართს 10-ზე მეტ სუბიექტზე აქირავებს, მაშინ მას ბაზრობის სტატუსი ენიჭება.
ანუ იურიდიულად ყველა სავაჭრო ცენტრს ერთი სტატუსია აქვს, მაგრამ მხოლოდ ერთეულები ზარალდებიან უწყებათაშორისი საბჭოს გადაწყვეტილებით.
კიდევ უფრო საინტერესოა, რომ დაზარალებული ობიექტებიდან ერთ-ერთი -ე.წ. ელიავას ბაზრობა, თითქმის ღია სივრცეშია (15 ჰექტარი) განთავსებული და იქ, მისი სპეციფიური პროფილის გამო, არაპანდემიურ პერიოდშიც კი 20 კვ.მ-ზე მყიდველთა რიგები არ შეინიშნებოდა.
დღეს ელიავას ბაზრობა ისევ დახურულია, თუმცა მის უშუალო კონკურენტებს სამშენებლო-სარემონტო მასალებით მოვაჭრე ჰიპერმარკეტებს („დომინო“, „გორგია“, „ბრიკორამა“ და სხვ.) ეს შეზღუდვა არ შეხებია. რაც კიდევ უფრო საკვირველია, ელიავას ბაზრობიდან 1 კილომეტრში მდებარე ე.წ. გამოფენის ბაზრობა, რომელიც ზუსტად იგივე პროდუქციით ვაჭრობს, ლოქდაუნდის მეორე ფაზის განმავლობაში არავის დაუხურავს და ის ჩვეულებრივ ფორმატში აგრძელებდა მუშაობას.
ხელისუფლების გადაწყვეტილებას აპროტესტებს ყველა, ვინც ჩათვალა რომ მათ უსამართლოდ მოექცნენ. ლილოს ბაზრობის წარმომადგენლების თქმით, ამ ერთი კვირის განმავლობაში მუშაობა მათთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო. მოვაჭრეები ამბობენ, რომ ვირუსის გავრცელების კონტროლი უფრო რთული სწორედ მოლებში იქნება, რადგან დახურული სივრცეა, ხოლო ბაზრობები ღიაა.
ისინი აცხადებენ, რომ მიდგომა დისკრიმინაციულია, რადგან საბანკო ვალდებულებები და ფინანსური პრობლემები ექმნებათ არა მხოლოდ მოლებს, არამედ ჩვეულებრივ ბაზრობებსაც, რაც მთავრობას უნდა გაეთვალისწინებინა.
„ჩვენც ვიცით, რა არის კორონავირუსი, სახლში გვყავს მოხუცები, ბავშვები, ვუფრთხილდებით მათ, თუმცა არსებობა ხომ გვინდა?! საჭმელი არ გვექნება ახალ წელს. ლილოში გამყიდველები დღეში 10 ლარზე მუშაობენ, ჭამა ხომ უნდათ ოჯახებში?! ხვალ მოლები გაიხსნება და გაცილებით მეტი შევიკრიბებით“, - აცხადებენ ლილოს ბაზრობის თანამშრომლები.
აქცია გამართეს „თერგის“ ბაზრობაზე დასაქმებულებმაც. მათი თქმით, თუ სავაჭრო ცენტრები იხსნება, ბაზრობებიც უნდა გაიხსნას.
ელიავას ბაზრობის ერთ-ერთი მეწილე თეა ანდრიაძე მიიჩნევს, რომ თუ მოლებს დართეს გახსნის უფლება, გარკვეული შემსუბუქება ბაზრობებზეც უნდა გავრცელებულიყო. „არსებობს როგორც მაღაზიის ტიპის ბაზრობები, ასევე, არის დახლური ბაზრობები, რადგან მაღაზიებს ხსნიან, შესაძლებელია, მომხდარიყო დიფერენცირება, რომ ელიავას ბაზრობაზეც გახსნილიყო მაღაზიები და არ გახსნილიყო დახლები, რადგან ისინი უფრო მჭიდროდ არის განლაგებული ერთმანეთთან. ელიავაზე 90% მაღაზიებია, ხოლო 10% დახლები; ვფიქრობ, შეიძლებოდა, ამ მაღაზიების მფლობელებისთვის შეღავათი მიეცათ“.
ავეჯის სავაჭრო ცენტრის დირექტორის პაატა კაჭარავას განცხადებით, გასულ კვირას ის იმყოფებოდა სავაჭრო ცენტრების და ეკონომიკის მინისტრის შეხვედრაზე და ჰქონდა მოლოდინი, რომ შეზღუდვების შემსუბუქება მათაც შეეხებოდათ, რადგან „საბაში“ რეგულაციებს იმაზე მეტად იცავდნენ, ვიდრე ამის მოთხოვნა იყო.
„ნათია თურნავასთან შეხვედრაზე ვისაუბრეთ რა დაცვის საშუალებები გვქონდა „საბაში“. „საბას“ კოვიდ-რეგულაციები მაქსიმალურად ჰქონდა დაცული. კერძოდ, გაფილტრული და იონიზირებული ჰაერი მიეწოდება დიდ სავაჭრო სივრცეს, სადაც ჩვენ 40 000 მ2 გვაქვს და ცალკე ინდივიდუალური მაღაზიებია. ჩვენთან 40 მ2-ზე 1 ადამიანია გათვალისწინებული. ამასთან, უფასოდ მიეწოდებათ ნიღბები და სადეზინფექციო ხსნარები. გვაქვს მომხმარებლის შემოწმების ავტომატიზირებული სისტემა, რომელიც პირბადის კონტროლს ახდენს და კარს არ აღებს თუ პირს პირბადე არ უკეთია. ხდება, ასევე, ტერიტორიის დეზინფიცირება. შრომის ინსპექტირების ხელმძღვანელმა გვითხრა, რომ უსაფრთხოების ზომები ჩვენთან სამაგალითო იყო. შეხვედრის შემდეგ გვქონდა მოლოდინი, რომ გაგვხსნიდნენ, მაგრამ ვინაიდან ბაზრობის სტატუსი გვაქვს, ამიტომ შეზღუდვების შემსუბუქება ჩვენზე არ გავრცელდა, თუმცა ჩემთვის გაუგებარია იგივე შეზღუდვები რატომ არ ვრცელდება მოლებზე“, - განაცხადა „საბას“ დირექტორმა.
ხელისუფლების ამ გადაწყვეტილებით უკმაყოფილო არიან, „სავაჭრო კომერციული ცენტრების (ბაზრობების) გაერთიანების“ წევრებიც, რომლებიც ითხოვენ 24 დეკემბრამდე გაითვალისწინონ მათი მოთხოვნებიც სხვადასხვა საგადასახადო შეღავათებთან და ფუნქციონირების ნებართვასთან დაკავშირებით.
ვერ გეტყვით, რამდენად მართებული იყო საკორდინაციო საბჭოს გადაწყვეტილება 24 დეკემბრიდან ლოქდაუნის ნაწილობრივი მოხსნის თაობაზე, მაგრამ ის რომ ხელისუფლების ცალკეული (დაინტერესებული ?!) წევრების ინიციატივით, ადგილი აქვს შერჩევით სამართალს და ცალკეული ბიზნეს სუბიექტების დისკრიმინაციას, ეს კარგად ჩანს, თუნდაც ჩვენს მიერ ზევით მოყვანილი ფაქტებიდან და მოვლენების განვითარებიდან გამომდინარე.
ისედაც რთული პერიოდი (როგორც ეკონომიკური, ისე პოლიტიკური) უდგას ქვეყანას და არც უახლოესი 5-6 თვე იძლევა დადებითი პერსპექტივის განცდას, და ასეთი მოცემულობის პირობებში, მსგავსი მიკერძოებული გადაწყვეტილებების მიღება, კიდევ უფრო ამძიმებს ისედაც მძიმე სიტუაციას და უარყოფით მოლოდინებს ქმნის ბიზნეს წრეებში.
გოგი ლორთქიფანიძე