,
საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტო „თბილისი პოსტი,“ პროექტ „მსოფლიო კორონავირუსის შემდეგ“ ფარგლებში (https://tbilisipost.ge/), აგრძელებს სტატიების, ინტერვიუების და მოსაზრებების გამოქვეყნებას, სადაც თავმოყრილი იქნება პოსტკორონასეულ ეპოქაში მსოფლიოს ახალი გეოპოლიტიკური მოწყობის, ეკონომიკის განვითარების, ახალი სოციალური ურთიერთობების, გარემოს დაცვის და სხვა საზოგადოებისთვის საინტერესო თემების ირგვლივ საჯარო პირების, პოლიტოლოგების, ჟურნალისტების, მეცნიერების, ექსპერტების, პოლიტიკოსების, ფუტუროლოგების და უბრალოდ დაინტერესებული ადამიანების ხედვები, პროგნოზები და შეხედულებები.
გთავაზობთ სარეკლამო კომპანია „დომბას“ დამფუძნებლის და მეპატრონის დავით მაჭავარიანის მოსაზრებას თემაზე თუ როგორი იქნება მსოფლიო ხვალ, რომელიც მან საკუთარ ფეისბუკ-გვრდზე გამოაქვეყნა.
“ჩემი მოკრძალებული ეკონომიკური ვარაუდი დაპაუზებული მსოფლიოს ხელმეორედ მოქოქვამდე.
მოქოქვის წერტილი კორონამდელ კოორდინატს რასაკვირველია, დაუბრუნდება, ოღონდ აბსოლუტურად სხვა შემადგენლებით და გაცილებით მეტი დრო დასჭირდება, ვიდრე მსოფლიო ეკონომიკის მამები წინსაწარმეტყველებენ. ჩემი აზრით ამისათვის 3-5 წელიც შეიძლება არ იყოს საკმარისი. ქვემოთ რასაც მოგახსენებთ, ისევ განვმეორდები, მხოლოდ ჩემი სუბიექტური აზრია.
მოკლედ, პოსტკორონულ პერიოდში მსოფლიო ინდუსტრიების დღევანდელი მიმართულებები მკვეთრად შემცირდება, ზოგი კი, დღემდე აქტუალური, საერთოდ გაქრება, როგორც მოუთხოვნადი და არაკონკურენტუნარიანი. ამის ცოცხალი მაგალითები უკვე გვაქვს სახეზე. რა თქმა უნდა, მათი მენეჯმენტი ყველანაირად შეეცდება მაქსიმალურად შეინარჩუნონ ძველი და პარალელურად ახალზე იფიქრონ. მაგალითად ენერგიის ერთერთი მთავარი წყარო ნავთობი. მასზე მოთხოვნა მკვეთრად შემცირებულია და კიდევ უფრო შემცირდება. ეს თავისთავად გამოიწვევს ამ სფეროსთან მიბმული უამრავი ბიზნესის კოლაფსს მთელ მსოფლიოში, მასშტაბები უზარმაზარი იქნება. ერთერთი მიბმული სფერო ნავთობგადამუშავების, ტრანსპორტირებისა და მოპოვების ინდუსტრია, რის გამოც შეიცვლება მეტალურგიის, სარკინიგზო და საზღვაო გადაზიდვების, მილგამტარების, ქიმიური მრეწველობის და ბევრი სხვათა მაჩვენებლები. ყველაფერ ამას ჯაჭვური რეაქცია მოყვება. შეიცვლება საავტომობილო მრეწველობის და მასთან გადაჯაჭვული საქმიანობების ნიშნულებიც.
როდესაც მსოფლიოში ამდენი უმუშევარი და საჭმელზე მოფიქრალი ადამიანია, იქ ავტომობილისთვის არავის ეცხელება! ისევე, როგორც არ ეცხელებათ მოდური ტანსაცმლისთვის თუ ძვირფასი სუნამოებისთვის, კონცერტებისა თუ სპორტული სანახაობებისათვის (ლენი ჩამოვიდა კრავიცი? და ოლიმპიადა ტოკიოში?), ვენეციებისა და ფლორენციებისათვის, ძვირფასი რესტორნებისა და ღამის კლუბებისათვის და ეხლა ამ ყველაფერს წარმოდგენაში მიაბით ყველა ის საქმიანობა, რაც ამათთან პირდაპირ თუ ირიბად კავშირშია.
ჩემი ვარაუდით ასევე შემცირდება ლეგალური სამხედრო-თავდაცვის მრეწველობის მაჩვენებლებიც, თუმცა გაიზრდება შავი ბაზარი, ბევრი უხეშად რომ ვთქვა, ლუკმა-პურის მოპოვებას იარაღის ძალით დაიწყებს. ეს ძალიან მოკლედ. ღმერთმა ქნას, ვცდებოდე და ძალიან შავად მეჩვენებოდეს ყველაფერი. ის რაც ზემოთ ჩამოვთვალე, რასაკვირველია რაღაც დონემდე დარჩება, ანუ ძვირფასი ვილები და იახტები, პრადები და ლუი ვიტონები, მაიბახები და ფერარები, სეიშელები და კანარები და ა.შ., ოღონდ გაცილებით ნაკლები მომხმარებელი ეყოლება, ვიდრე დღეს.
რაში ვხედავ პირადად მე გამოსავალს?! უპირველესად ყოვლისა მთავარი მოთხოვნილებების დაკმაყოფილების უზრუნველყოფაში. ადამიანს, ისევე როგორც ყველა ცოცხალ არსებას სჭირდება საკვებ-სასმელი, საცხოვრებელი პირობები, პირადი ჰიგიენა, ჯანმრთელობის დაცვა და მისი ამ ყველა პირობის დაცვა გარე თუ შიდა შეტევებისგან! თუ ჩავთვლით, რომ საცხოვრებელი პირობები, დაცვა და ჯანდაცვა, ყოველ შემთხვევაში ჩვენს ქვეყანაში მოქალაქეების დიდ ნაწილს დღეისთვის მეტ-ნაკლებად გარანტირებულად გვაქვს, ჩვენი მთავარი ამოცანა უნდა იყოს ჩვენივე გამოკვება, ჰიგიენისა და ჯანდაცვის ელემენტარულად საკუთარი თავის უზრუნველყოფა.
ხელისუფლების განცხადებები საკვები მარაგების თაობაზე უბრალოდ სასაცილოა, სატირალი რომ არ იყოს! საკვები პროდუქტისა და ნედლეულის 70-80%-იანი უარყოფითი ბალანსის პირობებში! როდესაც იმპორტირებული კარტოფილი, ხილ-ბოსტნეული, ბრინჯი, წიწიბურა, ფრინველი, ხორცი ყველანაირი, თევზი, ნიორი, ლობიო და წიწაკაც კი გაცილებით მეტია ქვეყანაში წარმოებულზე, სრული კატასტროფაა! ფქვილზე, შაქარზე, მარილზე, ზეთზე, და ამათთან მიბმულ მაკარონსა და ვერმიშელზე არაფერს ვიტყვი! ცალკე თემაა შამპუნი, საპონი, სალფეთქ-ტუალეტის ქაღალდი და ა.შ. უკვე ბევრმა სახელმწიფომ უარი თქვა ამ პროდუქტების თუ ნედლეულის ექსპორტზე! რაც მეტი დრო გავა, მით უფრო გაჭირდება შოვნა, ან უკვე ახალი საბაზრო ფასები ექნებათ დაწესებული! რაც კარგად გაყიდვადია, ძვირად ფასობს! და ამას ვერ აუვალთ მხოლოდ სხვისი დაბეჭდილი ქაღალდებით, თუნდაც მწვანეებით, რომელიც წლების შემდეგ ისევ ჩვენი გასასტუმრებელი იქნება!
საქართველოს მთავრობა! მიხედეთ ამ საკითხს! დღესვე იზრუნეთ იმაზე, რომ მაგ ქაღალდებით ანკესები შეიძინოთ, და დაურიგოთ იმათ, ვისაც თევზაობა უნდა და თანაც გაეგება ეს საქმე! თევზით ისენი მოამარაგებენ ქვეყანას და ცოტას თუ აცლით, ანკესის გამოყენებას კიდევ უფრო მეტს მოანდომებენ და ასწავლიან კიდეც!
ბოდიშს გიხდით ამ უზარმაზარი ტექსტისთვის და დიდი მადლობა ყურადღებისთვის!
პატივისცემით დავით მაჭავარიანი”
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
