USD 2.7050
EUR 3.0872
RUB 3.3681
თბილისი
საქართველოს უცხოელი მეგობრები - დევიდ შიმპი, "საქართველოს დაჭრილი მეომრების" დირექტორთა ბორდის წევრი
თარიღი:  471
2001 წელს, აშშ-ს საზღვაო ფლოტიდან წამოსვლის შემდეგ, ყოფილი სსრკ-ის და მოკავშირე ქვეყნების მდგომარეობით დავინტერესდი, როდესაც ისინი დემოკრატიულ საზოგადოების მშენებლობის გზას დაადგნენ. სწორედ ამ ინტერესმა განაპირობა, რომ დოქტორანტურა ბულგარეთში, წმინდა კლიმენტ ოჰრიდსკის უნივერსიტეტში გავაგრძელე.
2006 წელს მეგობრის დაბადების დღეზე ვიყავი გერმანიაში, სადაც ტრადიციული ცეკვის ანსამბლმა იცეკვა საქართველოდან. მათ ჩემზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინეს, მეგობარს ანსამბლის შესახებ გამოვკითხე. საქართველოს და ქართველი ხალხის მიმართ მისი აღფრთოვანება მეც გადმომედო. ასე დაიწყო ჩემი გატაცება კავკასიის რეგიონის მიმართ და ჩემი გამორჩეული ურთიერთობა ქართველ ხალხთან. 2010 წელს გავიცანი ვაშინგტონში საქართველოს ელჩი ბათუ ქუთელია. მას შევთავაზე სამხრეთ კაროლინაში (სადაც მე ვცხოვრობ) ცნობილ Spoleto Festival USA-ში ქართველების მონაწილეობა. ფესტივალში საქართველოს ნაციონალური ბალეტი ჟიზელის პარტიით წარსდგა. ბევრმა ბალერინამ იცეკვა, მაგრამ ცოტამ თუ მიაღწია პრიმა ბალერინა ნინა ანანიაშვილის მიერ დრამატული ოსტატობის კომბინაციას. 2010 წელს ელჩმა ქუთელიამ შემომთავაზა საქართველოს საპატიო კონსულობა სამხრეთ კაროლინაში. მას დავთანხმდი და ამაყად შევუდექი მოვალეობის შესრულებას. აქტიურად ჩავერთე ამერიკულ და ქართულ კომპანიებს შორის ბიზნეს ურთიერთობების განვითარებაში, ქართული კულტურის ცნობიერების ამაღლებაში, დიასპორის დახმარების პროექტებში, ასევე საერთაშორისო საგანმანათლებლო პროგრამებში. ამჟამად ჩართული ვარ საქართველოში აკადემიურ საქმიანობაში, განსაკუთრებით კავკასიის უნივერსიტეტში. როგორც მოწვეულმა ლექტორმა, ამ ინსტიტუტის საპატიო დოქტორის წოდება 2011 წელს მივიღე. ეს იყო ძალიან მნიშვნელოვანი გამოცდილება, განსაკუთრებით იმის ხილვა, თუ როგორ იზრდებიან და ვითარდებიან სტუდენტები. 2021 წელს შევუერთდი საქართველოს დაჭრილ მეომრების მხარდაჭერის ფონდის გამგეობას.
საქართველოს დიდი ისტორია აქვს, როგორც შეერთებული შტატების და ნატოს მტკიცე მოკავშირეს, ქართველი ჯარისკაცი მუდამ ფრონტის ხაზზე დგას, ის უფრო მეტი გამბედაობით და სიმტკიცით მსახურებს, ვიდრე სხვა. არასოდეს ნებდება და ბევრჯერ გადაიხადა ძალიან მაღალი ფასი. მამაცმა კაცებმა და ქალებმა, რომლებსაც საქართველოს ფორმა აცვიათ, მსოფლიოში თავისუფლებისა და დემოკრატიის უზრუნველყოფის მიზნით ძალიან ბევრი გასცეს. საქართველო, როგორც აშშ-ს მოკავშირე ტერორიზმის წინააღმდეგ ომში, იყო მესამე უმსხვილესი კონტრიბუტორი ერაყის ომში და წარმოადგენდა ერთ სულ მოსახლეზე ყველაზე დიდ კონტრიბუციას ავღანეთში აშშ-ის მისიაში. ათასობით ქართველმა ჯარისკაცმა სიცოცხლე შესწირა, მაგრამ, სამწუხაროდ, დაჭრილ ვეტერანთა უმრავლესობას არ მიუწვდება ხელი აუცილებელ მკურნალობაზე, თერაპიის გაგრძელებაზე თუ სხვა დახმარებაზე. ჩვენს ფონდს რამდენიმე მიზანი აქვს: დაჭრილი მეომრების მხარდაჭერა და უმაღლესი განათლების დაფინანსება.
საქართველო საოცარი ქვეყანაა თავისი მდიდარი ისტორიით, ხშირად მღელვარე, მაგრამ ყოველთვის საინტერესო ფაქტებით. წმინდა ნინო, დავით აღმაშენებელი, თამარ მეფე, სულხან-საბა ორბელიანი, შოთა რუსთაველის ვეფხისტყაოსანი, ნადირობის ქალღმერთი დალი და დემონების მკვლელი კოპალა, ჩემთვის ნამდვილი ლეგენდები არიან.
დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ, საქართველო აქტიურად აგრძელებს მყარ ურთიერთობებს დასავლურ ინსტიტუტებთან. საბჭოთა ბატონობის ოთხმოცდაათი წლის შემდეგ, ქართველებს ესმით თავისუფლების მნიშვნელობა. ბევრ გამოწვევას ხვდებიან, რათა რეგიონში დემოკრატიისა და სოციალური ტრანსფორმაციის სტანდარტები დაადგინონ. ჯერ კიდევ მიმდინარეობს მუშაობა ბევრ სექტორში, მაგრამ ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში საქართველომ მიაღწია წარმოუდგენელ პროგრესს, ანტიკორუფციულ რეფორმებში, ინფრასტრუქტურულ პროექტებში, განათლებასა და მედიცინაში. ბევრი შესაძლებლობა არსებობს, რომ ქვეყნის შიდა და საგარეო პოლიტიკა გაძლიერდეს. საქართველოს აქვს დიდი შესაძლებლობები განათლების სისტემაში, როგორც უმაღლეს, ასევე პროფესიულ განათლებაში. მომდევნო წლების განმავლობაში საზღვარგარეთ სწავლის პროგრამები არსებითად უნდა გაიზარდოს, რაც მნიშვნელოვნად გააღრმავებს საერთაშორისო გაგებას კავკასიის რეგიონის მიმართ.
აშშ-სა და საქართველოს მცირე და საშუალო ბიზნესს შორის კომერციული ურთიერთობების გაფართოება გააძლიერებს საქართველოს ეკონომიკას, განსაკუთრებით კი საშუალო ფენას. ეს არა მხოლოდ ხელს შეუწყობს საერთაშორისო მეწარმეობის წახალისების ატმოსფეროს ჩამოყალიბებას, არამედ მოხდება საქართველოსთვის ძირეული პოლიტიკური მხარდაჭერა, რადგან ბიზნესის მფლობელები ზრუნავენ საქართველოზე და როგორც გავლენიანი ამომრჩევლები, აკავშირებენ მას თავიანთი კონგრესის წევრებთან. მიუხედავად იმისა, რომ ჩემი ცოდნა საქართველოს სოფლის მეურნეობის სექტორების მიმართ მწირია, მიმაჩნია, რომ რამდენიმე ინიციატივის განხორციელება შეიძლება მაინც ღირდეს. მაგალითად, მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის შეჯვარების ეფექტური პროგრამა იქნება მეცხოველეობის წარმოებაში, ხოლო სატყეო მენეჯმენტის გაძლიერება ხელს შეუწყობს ხე-ტყისა და ხის პროდუქტების ექსპორტის ზრდას.
ტურიზმი საქართველოში მნიშვნელოვანი ინდუსტრიაა. აშშ-დან დასავლეთ ევროპის, თურქეთის ან ახლო აღმოსავლეთის გავლით ფრენების დრო ხშირ შემთხვევაში ძალიან მოკლე ან ძალიან გრძელია, მაგრამ ბევრად უფრო პრობლემურია დილით ადრე ჩამოსვლის/გასვლის დრო თბილისში, რაც იწვევს ტურისტებისთვის დისკომფორტს. მგზავრობის სიმარტივე გააუმჯობესებდა შვებულების საქართველოში გატარების სურვილს. სხვაგვარად ამერიკაში მოგზაურობა უფრო მოსახერხებელი ვერ გახდება. 2022 წელს შეერთებულ შტატებსა და საქართველოს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების ოცდაათი წელი შესრულდა. ორივე ქვეყანამ უნდა იზეიმოს ეს მნიშვნელოვანი თარიღი, რაც საქართველოს ეკონომიკური და დემოკრატიული პროგრესის მიღწევაში უნდა გამოიხატოს. ვიმედოვნებ, საქართველო მიაღწევს სრულ ინტეგრაციას ევროპულ საზოგადოებაში და დაამყარებს ორმხრივ ურთიერთობებს საერთაშორისო ვაჭრობის გასაძლიერებლად, როგორიც არის თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება აშშ-თან. უნდა მოხდეს მეტი ინიციატივის წახალისება აშშ-საქართველოს შორის მცირე და საშუალო ბიზნეს ურთიერთობების გასაძლიერებლად. 2008 წლის აგვისტოში რუსეთი საქართველოში შემოიჭრა და დღემდე ოკუპირებულია სამხრეთ ოსეთი და აფხაზეთი. მიუხედავად იმისა, რომ აშშ და სხვა დასავლური ქვეყნები გმობენ უკანონო ოკუპაციას, ჯერ არ მომხდარა რუსული ძალების გაყვანა საქართველოს ტერიტორიიდან. გისურვებთ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენას! ძალა ერთობაშია!
ანალიტიკა
7 ფუნდამენტური კითხვა რუსეთ-უკრაინის ომში - გიორგი კობერიძე
მოდით გავაანალიზოთ 7 ფუნდამენტური კითხვა რუსეთ-უკრაინის ომში:
1. პოლიტიკური თვალსაზრისით ვინ იმარჯვებს ომში?
- ჩინეთი: ამ ომს ჯერჯერობით ერთადერთი გამარჯვებული ჰყავს და ეს ჩინეთია. ჩინეთზე ახლა მსოფლიო ლიდერების ფოკუსი არ არის მიმართული, ეს კი მას მეტ-ნაკლებად შეუმჩნეველი განვითარების საშუალებას აძლევს. რაც უფრო მეტს იფიქრებს დასავლეთი რუსეთზე და რაც უფრო მეტ რესურსს დახარჯავს მის შესაკავებლად, მით უფრო ნაკლებად ეცლებათ ჩინეთისათვის.
ამასობაში პეკინის გავლენები კარდინალურადაც გაიზარდა რუსეთში, რომლისაგანაც რესურსებს საბითუმო ფასებში იღებს, ხოლო ჩინელებმა რუსეთის აღმოსავლური პროვინციების ათვისება კიდევ უფრო განავითარეს. ჩინური რბილი - კულტურულ-ეკონომიკური - ძალის ზრდასთან ერთად რუსი ქალები სიხარულით მიჰყვებიან ჩინელ მამაკაცებს, რომელთაც ქალების დეფიციტი აქვთ.
2. რატომ არ თანხმდება რუსეთი სამშვიდობო ინიციატივებს?
- რუსეთს სჯერა რომ ამ ომს იგებს. სანამ გჯერა რომ ომს იგებ, მანამდე ცეცხლს არ შეწყვეტ;
- რუსეთს ჯერ ვერ მიუღწევია სამხედრო მიზნებისათვის - მის ხელში არაა ხერსონი, ზაპორიჟია, ლუგანსკი და დონეცკი. ყირიმს ომამდე ისედაც ის აკონტროლებდა. შესაბამისად, ასობით ათასი მკვდარი სამხედრო, ოფიცრობა, გემები, ავიაცია და განადგურებული ტექნიკა ამ ტერიტორიების ოკუპაციით არ შეიძლება გამართლდეს.
- რუსეთს იმაზე მეტის წაღება უნდა, ვიდრე დაანონსებული აქვს. რუსეთის მიზანი არამხოლოდ ხერსონი, ლუგანსკი, დონეცკი, ყირიმი და ზაპირიჟიას ოლქია, არამედ მიკოლაივზე, დინიპროპეტროვსკზე, ხარკოვსა და ოდესაზეც არ იტყვის უარს თუკი ამის შესაძლებლობა ექნება. ნოვოროსიის პროექტი სწორედ ამას გულისხმობს თავის თავში. სწორედ ეს პროექტია, რომელიც პროგრამა მინიმუმად იყო მოაზრებული რუსი შოვინისტების მიერ. აღსანიშნავია ისიც, ნოვოროსიის პროექტის გარდა რუსეთისათვის უკრაინის სახელმწიფოს არსებობაც კი მიუღებელია.
- რუსეთს ძალიან გაუჭირდება ასობით ათასი რუსი მობილიზებული სამხედროს სახლში დაბრუნება და მათი საზოგადოებაში რეინტეგრაცია - ეკონომიკურადაც, ფსიქოლოგიურადაც და რეიციდივის თვალსაზრისითაც. ამაზე უკვე დიდი ხანია მსჯელობენ რუსები თავად. ამიტომ ომის თავისი პირობების გარეშე დასრულება არ აწყობს მოსკოვს;
- სამხედრო ეკონომიკის მუშაობა ერთია და ომის დასრულების შემთხვევაში სამოქალაქო ეკონომიკა როგორ იმუშავებს უმუშევარი ადამიანების და ომიდან დაბრუნებული დაუსაქმებელი ხალხის ფონზე - მეორე.
- ჩინეთს არ სურს რუსეთმა ომი შეწყვიტოს. რუსეთი კიდევ უფრო უნდა დასუსტდეს, რომ კიდევ უფრო მეტად დაექვემდებაროს მას.
3. ომი როდის დამთავრდება?
- მანამ არ დამთავრდება სანამ რუსეთს კიდევ უფრო არ გაეზრდება მსხვერპლი: ტრამპმა დღეს აღნიშნა რომ მხოლოდ ივლისის თვეში რუსეთს 20 ათასი მოკლული სამხედრო ჰყავს (მოკლული და არა დაჭრილი ან დაშავებული). გასაგებია, რომ ცუდად იკითხება და ისმინება, მაგრამ ფაქტია, თუ ბევრი სამხედრო არ კვდება, ომი გრძელდება.
- მანამ არ დამთავრდება სანამ დარტყმები რუსეთის ტერიტორიაზე არ გადავა და ელიტებს არ შეაწუხებს - დაბომბვები რუსეთის სამხედრო ეკონომიკასა და წარმოებზე უკმაყოფილების ზრდასთან ერთად ისედაც ომისაგან გაუცხოებულ საზოგადოებას, კიდევ უფრო გააუცხოებს და ომის ზიანზე დააწყებინებს ფიქრს. სანამ ომი რუსეთში არ აწუხებთ, მანამდე გაგრძელდეს რა. ვიღაც მდიდარ მოსკოველს სულაც არ დარდებს ბურიატისა და დაღესტანელის ფრონტზე სიკვდილი.
- მანამ არ დამთავრდება ომი სანამ უკრაინა არ დაიწყებს ტერიტორიების გათავისუფლებას - ისე არაფერი ახდენს საზოგადოების კონსოლიდაციას, როგორც გამარჯვებები, ხოლო ისე არაფერია დემორალიზების მომტანი, როგორც მარცხების სერია. რუსეთმა თუკი დაიწყო ტერიტორიების დაკარგვა უკრაინაში ეს ომის დასრულის დასაწყისი იქნება.
- მანამ არ დამთავრდება ომი სანამ რუსეთი არ დარწმუნდება რომ ომი მოგებადი აღარ არის. ომის დამთავრებაზე გადაწყვეტილება ადამიანების ტვინში მიიღება და არა ფრონტის ხაზზე.
- ამის საპირისპირო და უკრაინის საზიანო სცენარით რომ ვთქვათ: მანამ არ დამთავრდება ომი, სანამ რუსეთის არმია მასობრივად არ დაიწყებს უკრაინის დამარცხებას და რამდენიმე მიმართულებიდან ჩამოშლის უკრაინის თავდაცვას, უკან დახევა იქნება ქაოსური და უკრიანაში მასობრივად გაჩნდება მხარდაჭერა დათმობებთან დაკავშირებით.
4. რა სვლები აქვს აშშ-ს?
- ტოტალური სანქციები და რუსეთთან ვაჭრობის აკრძალვა და რაც რუსეთის ყველა მოკავშირის წინააღმდეგ ეკონომიკური ომის გამოცხადებაა: ეს ეკონომიკური თვასლაზრისით ატომური სვლაა. ამით არამხოლოდ რუსეთზე იქნება დარტყმა, არამედ რუსეთთან მოვაჭრე მცირე თუ დიდ სახელმწიფოებზე. ამას დასჭირდება დიდი რესურსების მობილიზება და ხარჯვა. ეს მოითხოვს იმაზე ბევრად დიდ ენერგიას, ვიდრე ჩრდილოეთ კორეისა და ირანის სანქცირება იყო.
- ნავთობის ფასის ვარდნა - ბაზაზე ნავთობის ჭარბი მიწოდება და მოკავშირეების დარწმუნება. ამით ნავთობის ფასი უნდა დასწიონ 30 დოლარზე და დაბლა. შედეგად, რუსეთის ეკონომიკას უზარმაზარი დარტყმა მიადგება;
- უკრაინისათვის დიდი რაოდენობით იარაღის მიწოდება და შეზღუდვების მოხსნა: აშშ-ს შეუძლია რუსეთის მუქარების მიუხედავად დიდი რაოდენობით იარაღი მიაწოდოს უკრაინას და მისი თავისუფლად, მათ შორის რუსეთის ტერიტორიაზე გამოყენების უფლება მისცეს. მაღალტექნოლოგიური შეიარაღება ომში შეიძლება გარდამტეხი აღმოჩნდეს. ამ ვარიანტში აშშ-ს მხრიდან რუსეთის წინააღმდეგ კონტრმუქარების წაყენება არანაკალებ რეალისტური იქნება, რისი მიზანიც რუსეთის მოლაპარკებებზე დაყოლიების იძულების მცდელობა იქნება.
- პროცესების ისე გაგრძელება როგორც არის: დროის გაყვანა, წინადადებებზე ფიქრი, კიდევ მეტი ვადების მიცემა და პროცესების გაწელვა. ამასობაში უკრაინისათვის იარაღის მიწოდება გაგრძელდეს, თუმცა ჩვეულ რიტმში.
- ჩახსნა: შეიძლება აშშ თანდათან ჩაეხსნას სიტუაციას და გადაერთოს სხვა საკითხებზე, უკრაინის თემა კი ევროპას მიუგდოს მოსაგვარებლად. თუმცა ეს ტრამპის ადმინისტრაციასა და მის პერსონალურ პოლიტიკაზე ძალიან ცუდად აისახება, მით უფრო რომ ქვეყნის შიგნით ისედაც პრობლემები აქვს.
- რუსულ თამაშზე დაყოლა - უკრაინაზე ზეწოლა რუსულ ულტიმატუმებზე დათანხმების შესახებ. ეს ყველაზე ცუდი სცენარია.
აქვე:
- ევროპას სხვა სვლა არ აქვს: ევროპა ახლა უკრაინაში რუსეთის ჩაფლობით დროს იგებს და მილიტარიზაციას ახდენს. მოკლე ვადაში მას აშშ-ს სრული ჩანაცვლება გაუჭირდება, მაგრამ საშუალო ვადაში მან კარგად იცის, რომ ერთის მხრივ უკრაინის სამხედრო წარმოებაში უნდა ჩადოს ფული - და აკეთებს კიდეც ამას - ხოლო მეორეს მხრივ საკუთრი წარმოება უნდა აამუშაოს. ეს ომი პირველ რიგში ევროპის უსაფრთხოების ომია. შესაბამისად, უკრაინის მარცხი ევროპის მარცხი იქნება.
5. რა მოხდება თუკი რუსეთმა გაიმარჯვა:
- მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ევროპაში პირველი დაპყრობითი ომი შედგება, რომელსაც აუცილებლად მიჰბაძავენ სხვები და დაპყრობითი ომები დაბრუნდება საერთაშორისო პოლიტიკაში;
- რუსეთი ულტიმატუმებს წაუყენებს მეზობლებს - ზოგი შეიძლება შთანთქას (მაგ. ბელარუსი), ზოგსაც თავის სამხედრო და პოლიტიკურ ორბიტაზე გადმოყვანა აიძულოს. ვინც ულტიმატუმებს არ მიიღებს, შეიძლება აწარმოოს ახალი ომები რუსული უმცირესობების დასაცავად, მაგალითად ყაზახეთში.
- რუსეთი წააქეზებს ახალ კონფლიქტებს ევროპის კონტინენტზე: ბალკანეთი დიდ ნაღმზე ზის, არც კავკასიაა მშვიდი, ბალტიისპირეთში რუსები ცხოვრობენ, ამ ფონზე ევროპის შიგნით სხვა ძალებიც გამოჩნდებიან, ვისაც მოუნდება თავისი წილი ტერიტორიული ნაჭრის მოთხოვნა - ასეთი დავები კი ევროპაში ძალიან ბევრია;
- მსოფლიოში სხვებიც მიბაძავენ რუსებს - თუკი ევროპაში შეიძლება დაპყრობითი ომი, რატომ არ შეიძლება სხვაგან, სხვა ძალების მიერ?!
- დასავლეთის დაისი - რუსეთი ახლა ფიქრობს რომ ის უპირისპირდება არა უკრაინას, არამედ მთელს დასავლეთს. თუ დაამარცა უკრაინა ამით ძალიან მძიმედ დაზარალებული და რეპუტაცია შერყეული გამოვა დასავლეთი, ხოლო ბირთვულ იარაღზე მუშაობა სხვა სახელმწიფოთა მხრიდან უფრო აქტიური გახდება.
6. რა არის რუსეთის მარცხი და რა არის გამარჯვება?
- რუსეთი დამარცხებული იქნება, თუკი უკრაინის ის ტერიტორიები ვერ დაიკავა, რომელიც ახლა გაცხდებული აქვს მის კუთვნილად - მთელი ხერსონი, ზაპორიჟია, დონეცკი, ლუგანსკი და ყირიმი.
- რუსეთი დამარცხებული იქნება, თუკი უკრაინას სახლემწიფოებრიობის რაიმე საერთაშორისო განატია მიეცა და მისი მილიტარიზაცია გაგრძელდა (ანუ უკრაინა გრძელვადიანადაც გადარჩა): ნატო, ცის კონტროლი, ბირთვული იარაღი, მოკავშირეების ბაზები მის ტერიტორიაზე და სხვა. ამ შემთხვევაში უკრაინის მილიტარიზაციაც გრძელდება და რუსული ოკუპაცია ან მთავრდება ან ძალიან მყიფედ რჩება.
- რუსეთი გამარჯვებული იქნება, თუკი დასახული ტერიტორიული ამონაცა შეასრულა და ხელში ჩაიგო მთელი ხერსონი, ზაპორიჟია, დონეცკი, ლუგანსკი და ყირიმი.
- რუსეთი გამარჯვებულია თუკი ცეცხლი შეწყდა ისე, რომ უკრაინის მილიტარიზაცია შეწყდა, მისთვის საერთაშორისო გარანტიები არ იქნა განსაზღვრული, ხოლო რუსეთს სანქციები მოეხნა.
- რუსეთი გამარჯვებულია თუკი ოკუპირებული ტერიტორიების საერთაშორისოდ აღიარება მოახდინა და დაიკანონა.
- რუსეთი გამარჯვებულია თუკი ომში ან ომის შემდეგ კიევში პრორუსული მთავრობა მოიყვანა.
აქვე უნდა აღინიშნოს რომ:
- კიევის ვერ აღება უკვე წარუმატებლობაა რუსეთისათვის;
- უკრაინის წინააღმდეგ გამოცხადებული დემილიტარიზაციის კამპანია ამ ეტაპზე ჩავარდა - უკრაინა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მილიტარიზებული სახელმწიფოა.
7. რა სოციალური კონტრაქტი აქვს რუსეთსა და უკრაინას თავის ხალხთან:
- რუსეთში 90-ნების შემდეგ ასეთი სოციალური კონტრაქტი დაიდო: შენ პოლიტიკაში ნუ ჩაერევი, დიდ პოლიტიკურ ბიზნესში ცხვირს ნუ ჩაყოფ, უყურე ტელევიზორს, ტაში დაუკარი ლიდერს, იამაყე შენი ქვეყნის იმპერიული წარსულით და შენ არავინ შეგეხება, დანარჩენი რაც გინდა ის აკეთე. ეს კონტრაქტი ქრება, რადგან სალხში შენთვის ყოფნა მაინც ფრონტზე ყოფნით დამთავრდა.
ახლა რუსეთი საკუთარ მოსახლეობას ახალ კონტრაქტს უდებს და ეუბნება, რომ რუსეთის ინტერესებს დაცვა და ბრძოლა სჭირდება, რაც შეიძლება სიკვდილით დასრულდეს, მაგრამ ეს საამაყო ამბავია - წინაპრებიც ასე იბრძოდნენ და კვდებოდნენო. ეს ყველაფერი პროაქტიულად კი არ უნდა გააკეთო, არამედ თუკი სახელმწიფო მოგიხმობს უნდა გაჰყვე მას და კითხვები არ დასვაო. მწყემსმა კეთილმა კარგად იცის რა არის სწორი და არაო. ყველა ჩვენ გვებრძვის თორემ რუსეთი რა შუაშიაო. იდეალი სტალინია და მის პრინციპებს უნდა დაემორჩილოთო.
- უკრაინაში სოციალურ კონტრაქტს ორი საფუძველი აქვს:
1. ყველანი ვებრძვით გარე, ისტორიულ მტერს, რომელის ჩვენს არსებობასა და იდენტობას ეგზისტენციალურ საფრთხეს უქმნის და მზადაა მოაწყოს გენოციდი.
2. ვებრძვით კორუფციას, რომელმაც ათწლეულობით უმძიმესი დარტყმა მიაყენა ქვეაყანას. ამ უკანასკნელზე როდესაც კითხვები გაჩნდა რამდენიმე დღის წინ, ხალხი ქუჩაში გამოვიდა და დემონსტრაციები გამართა კორუფციის ბიუროს დამოუკიდებლობის აღსადგენად.
 
 
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.