USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Tbilisi
საქართველოდან რეკორდული ემიგრაციის მიზეზები და შედეგები - დავით კეშელავას შეფასება
Date:  251

ISET-ის კვლევითი ინსტიტუტის წამყვანი ეკონომისტი დავით კეშელავა 2023 წელს საქართველოდან ემიგრაციის რეკორდულ მაჩვენებელს ეკონომიკურ ფაქტორებს უკავშირებს.

როგორც კეშელავამ BMG-სთან აღნიშნა, გასულ წლებში არსებული ეკონომიკური ზრდის მაღალი მაჩვენებლები ინკლუზიური არ იყო, ამიტომ ბევრი მოქალაქის მდგომარეობა არ გაუმჯობესებულა. ეკონომისტი აღნიშნავს, რომ ბევრი მოქალაქე ვერ ახერხებს იპოთეკური სესხის აღებას და ხშირ შემთხვევაში ესეც ახალისებს ემიგრაციას.

"ბოლო პერიოდში მუდმივად იზრდებოდა ემიგრაციის მაჩვენებელი და უკვე რეკორდულ ნიშნულს მიაღწია. რაც შეეხება მიზეზებს, ალბათ ეკონომიკური ფაქტორებიდან არის ძირითადად გამოწვეული. ერთი მხრივ, მიუხედავად იმისა, რომ ეკონომიკური ზრდის მაჩვენებლები ბოლო წლებში საკმაოდ მაღალი იყო, განსაკუთრებით 2022 წლიდან მოყოლებული, დავინახეთ, რომ ეს ზრდა არაა ინკლუზიური, ანუ მოსახლეობის დიდ ნაწილზე არ გადადის პირდაპირ და შესაბამისად, ძალიან ბევრი ადამიანის მდგომარეობა არ უმჯობესდება. იმასაც თუ გავითვალისწინებთ, რა ხდება შრომის ბაზარზე, ადამიანები ეძებენ უკეთეს ალტერნატივებს დასაქმებისთვის. ამას ისიც ემატება, რომ ემიგრაციის მიზეზი ხშირ შემთხვევაში, არაა მხოლოდ მიმდინარე მოხმარების დაკმაყოფილება, მათ შორის ბინის შეძენისთვის ძალიან ბევრი ადამიანი მიდის ემიგრაციაში.

იმის გათვალისწინებით, რომ ჩვენი მონეტარული პოლიტიკა საკმაოდ კონსერვატიულია და იპოთეკური სესხები ძალიან ბევრი ადამიანისთვის ხელმისაწვდომი არაა, პრაქტიკულად სხვა გამოსავალი არ რჩებათ, გარდა იმისა, რომ წავიდნენ უცხოეთში, სადაც გაცილებით მაღალი ანაზღაურება ექნებათ და იქ დააგროვონ ფული საინვესტიციოდ, რომ საბოლოო ჯამში ბინის შეძენა შეძლონ. ამას ის ფაქტორებიც ემატება, რომ ვიზალიბერალიზაციის შემდგომ გარკვეულ ქვეყნებში მნიშვნელოვნად გაიზარდა ქართველების მიგრაცია და ამასთან, ბოლო პერიოდში რასაც ვაკვირდებით, მიუხედავად იმისა, რომ უვიზო რეჟიმი არ გვაქვს აშშ-სთან, არალეგალური გზებით საკმაოდ მასობრივად გადადიან ადამიანები. რეალურ ხელფასებს შორის განსხვავება ძალიან დიდია. იმ პირობებში, როდესაც ძალიან მაღალი ინფლაცია გვქონდა ბოლო პერიოდებში, ეს კიდევ დამატებით სტიმულს უჩენს ადამიანებს, რომ განვითარებულ ქვეყნებში წავიდნენ. კიდევ ერთი ნიუანსი ისაა, რომ აბსოლუტური უმრავლესობა იმ ადამიანებისა, ვინც ემიგრაციაში მიდის, არალეგალურადაა დასაქმებული, რაც განსაკუთრებით მოწყვლადს ხდის ამ კატეგორიას.

ზოგადად, ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ მიგრაციის ასეთი ტალღები, რომ განვითარებადი ქვეყნებიდან განვითარებულში მიდიან დასაქმების მიზნით, მხოლოდ საქართველოს მახასიათებელი არაა და სხვა ქვეყნებსაც ახასიათებთ, თუმცა ცუდი ისაა, რომ ბოლო პერიოდში ვერ ვხედავთ მაგალითად სახელმწიფოს პოლიტიკის კუთხით ან სტრუქტურული რეფორმების განხორციელების შედეგად რაიმე მცდელობებს, რომ სათანადო პირობები შეექმნათ ადამიანებისთვის საკუთარ ქვეყანაში დასაქმებისთვის",- განმარტავს კეშელავა.

რაც შეეხება საკითხს, თუ რა შედეგებს მოუტანს საქართველოს წლიდან წლამდე მზარდი ემიგრაცია, ეკონომისტი სამ პრობლემატურ საკითხს გამოყოფს: კადრების დეფიციტს, დემოგრაფიული მდგომარეობის გაუარესებას და რეგიონების განვითარების შეფერხებას.

„პირველი, სწორედ კადრების დეფიციტის საკითხია. რასაც ბოლო წლებია ვაკვირდებით, ბაზარზე დაბალი უნარების მუშახელის მაღალი მოთხოვნა და ასეთი მუშახელის ნაკლებობაა, რაც რა თქმა უნდა, მასობრივი ემიგრაციის დამსახურებაა. ბიზნესს რა თქმა უნდა გაუჭირდება, რომ კონკურენცია გაუწიონ დასავლურ ქვეყნებს, რაც საბოლოოდ ბიზნესის განვითარებას აფერხებს და ეკონომიკური ზრდისთვისაც შემაფერხებელია.

მეორე ნეგატიური მხარე უკავშირდება დემოგრაფიულ მდგომარეობას. ახალგაზრდა, შრომისუნარიანი მოქალაქეები მიდიან ქვეყნიდან. ეს იმოქმედებს ქორწინების საშუალო მაჩვენებელზე, ბავშვის ყოლის მაჩვენებლებზე, ბავშვის ყოლის ასაკზე და ა.შ. ეს ყველაფერი უფრო მაღალ ასაკში გადაიწევს, რაც დემოგრაფიული კუთხით არ არის სასიკეთო.

მესამე, როგორც ვაკვირდებით, მასობრივად მიმდინარეობს მიგრაცია რეგიონებიდან როგორც უცხოეთში, ასევე თბილისის მიმართულებით და ჩამორჩენა, რაც რეგიონებს თბილისთან შედარებით გააჩნიათ დროთა განმავლობაში არ მცირდება. დეცენტრალიზაციის და რეგიონების განვითარების თემა უფრო და უფრო პრობლემური ხდება. რეგიონების დიდი ნაწილი უკვე დაბერებულია, შრომისუნარიანი მოსახლეობის დიდი ნაწილი ემიგრაციაშია",- ამბობს დავით კეშელავა.

მისივე შეფასებით, დიდი ალბათობით, ემიგრაციის ზრდის ტენდენცია გაგრძელდება.

„არ ჩანს, რომ მნიშვნელოვანი სტრუქტურული რეფორმები განხორციელებულიყო ან შრომის ბაზარზე ისეთი ძვრები ყოფილიყოს, რამაც შეიძლება სტიმული მისცეს ადამიანებს, დაბრუნდნენ ან აღარ წავიდნენ უცხოეთში. ალბათ პირიქით, პოლიტიკური მდგომარეობაც კიდევ უფრო მძიმდება, საზოგადოებაც კიდევ უფრო მეტად პოლარიზებულია, ანუ ეკონომიკური და პოლიტიკური ფაქტორები ერთად, ალბათ კიდევ უფრო მეტად წაახალისებს ემიგრაციას. თუ, რა თქმა უნდა, შენარჩუნდება ყველა ის შესაძლებლობა ქვეყნიდან წასვლის, რაც ახლა გააჩნიათ ადამიანებს“,- განაცხადა დავით კეშელავამ მოლოდინებთან დაკავშირებით.

2023 წელს ემიგრაციაში საქართველო 163 480 მოქალაქე წავიდა, რაც საქსტატის მონაცემებით, 2022 წელთან შედარებით 62 678-ით გაზრდილი მაჩვენებელია.

წყარო:https://bm.ge/

analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way