USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Tbilisi
საკონსტიტუციო სასამართლომ არ დააკმაყოფილა კონსტიტუციური სარჩელი - „საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“
Date:  274

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პირველმა კოლეგიამ არ დააკმაყოფილა №1753 კონსტიტუციური სარჩელი („საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“).

საკონსტიტუციო სასამართლოს ინფორმაციით, სადავო ნორმის თანახმად, იკრძალება არასათანადო, არაკეთილსინდისიერი, არასარწმუნო, არაეთიკური და აშკარად ყალბი რეკლამის ან ტელეშოპინგის განთავსება.

მათივე ცნობით, მოსარჩელის პოზიციით, არაკონსტიტუციური იყო გასაჩივრებული რეგულაციის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც არასათანადოების საფუძვლით, მაუწყებლებს უკრძალავს ისეთი პოლიტიკური რეკლამის განთავსებას არა წინასაარჩევნო პერიოდში, რომელიც არ აკმაყოფილებს წინასაარჩევნო რეკლამისთვის დადგენილ კრიტერიუმებს.

„მოსარჩელე ერთმანეთისგან მიჯნავდა პოლიტიკურ და წინასაარჩევნო რეკლამას, ხოლო ნებისმიერი სახის პოლიტიკური გზავნილის წინასაარჩევნო რეკლამად კლასიფიცირებას და სამაუწყებლო მედიის საშუალებით მისი არა წინასაარჩევნო პერიოდში გავრცელების აკრძალულობას არაკონსტიტუციურად მიიჩნევდა გამოხატვის თავისუფლებასა და ინფორმაციის თავისუფლად გავრცელების უფლებებთან მიმართებით. მისი პოზიციით, საარჩევნო კოდექსის მე-2 მუხლის „ჯ“ პუნქტის რეგულირების სფერო, რომელიც ადგენს წინასაარჩევნო/პოლიტიკური რეკლამის ცნების დეფინიციას არ მიემართებოდა ყოველგვარ პოლიტიკურ რეკლამას და საერთოდ არ არეგულირებდა არა წინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამირების საკითხს. მეორე მხრივ, თუ ასეთი აკრძალვა სადავო ნორმაში მაინც ამოკითხვადი იქნებოდა, მაშინ იგი ბუნდოვნად უნდა ჩათვლილიყო, ვინაიდან არ აკმაყოფილებდა კანონის ხარისხობრივ მოთხოვნებს განჭვრეტადობის თვალსაზრისით.

მოპასუხე მხარის პოზიციით, სადავო ნორმით დაწესებული შეზღუდვა გამართლებული იყო საარჩევნო სუბიექტებს შორის თანასწორობის უზრუნველყოფის, ამომრჩევლის პოლიტიკური ნების თავისუფალ პირობებში ფორმირების ხელშეწყობის (მათი დაცვა ინფორმაციული მანიპულაციისგან), ისევე როგორც, მედიის ნეიტრალიტეტის დაცვის ლეგიტიმური მიზნებით და წარმოადგენდა მათი მიღწევის გამოსადეგ, აუცილებელ და ვიწროდ პროპორციულ საშუალებას. ამავდროულად, მოპასუხე მხარის განმარტებით, საერთო საკანონმდებლო სურათის მხედველობაში მიღების, ისევე როგორც, კომუნიკაციების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიისა და საერთო სასამართლოების რელევანტური პრაქტიკის გათვალისწინებით, სადავო ნორმით დაწესებული შეზღუდვა იყო განჭვრეტადი, რაც საფუძველს აცლიდა მოსარჩელის მტკიცებას გასაჩივრებული რეგულაციის არაკონსტიტუციურობის თაობაზე“,- ნათქვამია ინფორმაციაში.

ასევე, ინფორმაციის თანახმად, საკონსტიტუციო სასამართლომ გადაწყვეტილებაში, უწინარეს ყოვლისა, განმარტა საქართველოს კონსტიტუციით განსაზღვრული გამოხატვის თავისუფლებისა და ინფორმაციის თავისუფლად მიღების/გავრცელების უფლების არსი, მისი მნიშვნელობა ყოველ დემოკრატიულ სახელმწიფოში.

„სადავო ნორმების შინაარსის, საქმეზე შესაფასებელი მოცემულობისა და პოლიტიკური რეკლამის რეგულირებასთან დაკავშირებული ევროპული მიდგომების იდენტიფიცირების/გაანალიზების შემდეგ, საკონსტიტუციო სასამართლომ გამიჯნა და ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად შეაფასა, ერთი მხრივ, სადავო ნორმატიული შინაარსის განჭვრეტადობა, ხოლო, მეორე მხრივ, სადავო რეგულაციით დაწესებული შეზღუდვის პროპორციულობა საქართველოს კონსტიტუციის მე-17 მუხლის პირველი პუნქტის პირველ წინადადებასთან (გამოხატვის თავისუფლება) და მე-2 პუნქტთან (ინფორმაციის თავისუფლად მიღებისა და გავრცელების უფლება) მიმართებით.

საკონსტიტუციო სასამართლომ სადავო ნორმატიული შინაარსის განჭვრეტადობასთან დაკავშირებით, ხაზი გაუსვა საერთაშორისო პრაქტიკაში პოლიტიკური რეკლამის ცნების ფართოდ განმარტების დამკვიდრებულ მიდგომებს, რომელსაც სრულად მიესადაგებოდა კომუნიკაციების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიისა და საერთო სასამართლოების პრაქტიკა. ამავდროულად, სასამართლომ საერთო საკანონმდებლო სურათის სისტემური ანალიზის, ისევე როგორც კომუნიკაციების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიისა და საერთო სასამართლოების ცხადად დადგენილი პრაქტიკის გათვალისწინებით, დადასტურებულად მიიჩნია, რომ არა წინასაარჩევნო პერიოდში მაუწყებელზე პოლიტიკური რეკლამის, რომელიც იმავდროულად, მისი მიზნებიდან გამომდინარე, ყოველთვის წინასაარჩევნო რეკლამას გულისხმობს, განთავსება საკმარისი სიცხადით წარმოადგენდა არასათანადო რეკლამას სადავო ნორმის გაგებით, რაც აკრძალულია და ქმნის ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობის დაკისრების სამართლებრივ საფუძველს. შესაბამისად, სასამართლომ დაადგინა, რომ სადავო ნორმა აკმაყოფილებდა შემზღუდველი კანონის განჭვრეტადობისთვის დაწესებულ კონსტიტუციურ მოთხოვნებს.

რაც შეეხება, სადავო ნორმის საფუძველზე დადგენილი გამოხატვისა და ინფორმაციის თავისუფლების შეზღუდვის კონსტიტუციურობის შეფასებას თანაზომიერების ჭრილში, საკონსტიტუციო სასამართლომ გაიზიარა მოპასუხის არგუმენტები და მიუთითა, რომ სადავო რეგულაციით დადგენილი წესი ემსახურებოდა საარჩევნო სუბიექტებს შორის თანასწორობის პრინციპის უზრუნველყოფის, ამომრჩეველთა ინფორმაციული მანიპულაციისაგან დაცვისა და მედიის ნეიტრალიტეტის შენარჩუნების ლეგიტიმურ მიზნებს. სადავო რეგულაციების საფუძველზე მისაღწევი საჯარო ლეგიტიმური ინტერესების იდენტიფიცირების შემდეგ, საკონსტიტუციო სასამართლომ დაადგინა, რომ შემზღუდველი ღონისძიება წარმოადგენდა ლეგიტიმური მიზნების მიღწევის გამოსადეგ და აუცილებელ საშუალებას. ამავდროულად, საკონსტიტუციო სასამართლომ განმარტა, რომ სადავო ნორმით დადგენილი რეგულირება ადგენდა გონივრულ ბალანსს პოლიტიკური სუბიექტების/მედიის გამოხატვის თავისუფლებასა და დასახელებულ ლეგიტიმურ საჯარო/კერძო ინტერესებს შორის, განსაკუთრებით იმ პირობებში, როდესაც დაწესებული შეზღუდვა არ იყო ბლანკეტური და ნაკლებად ინტენსიურად მიემართებოდა მკაფიოდ იდენტიფიცირებულ პერიოდს (არა წინასაარჩევნო), სუბიექტს (სამაუწყებლო მედია) და გამოხატვის მხოლოდ კონკრეტულ სეგმენტს (პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამა). დამატებით, ვიწრო პროპორციულობის კონტექსტში, საკონსტიტუციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ პოლიტიკურ სუბიექტებს რჩებოდათ შესაძლებლობა, მიემართათ პოლიტიკური გამოხატვის ალტერნატიული ფორმებისთვის, რომლებიც შეუზღუდავად აგრძელებდნენ მოქმედებას, და რაც საფუძველს ქმნიდა დაპირისპირებული ინტერესების თანარეალიზაციისთვის.

ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკონსტიტუციო სასამართლო მივიდა დასკვნამდე, რომ სადავო ნორმა არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-17 მუხლის პირველი პუნქტის პირველი წინადადებისა და მე-2 პუნქტის მოთხოვნებს.

გადაწყვეტილებას თან ერთვის საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეების - გიორგი თევდორაშვილისა და გიორგი კვერენჩხილაძის განსხვავებული აზრი.

დავის საგანი: „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის 63-ე მუხლის მე-2 პუნქტის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის მე-17 მუხლის პირველი პუნქტის პირველ წინადადებასთან და მე-2 პუნქტთან მიმართებით“,- აღნიშნულია ინფორმაციაში.

analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way