,
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პირველმა კოლეგიამ არ დააკმაყოფილა №1753 კონსტიტუციური სარჩელი („საქართველოს სახალხო დამცველი საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“).
საკონსტიტუციო სასამართლოს ინფორმაციით, სადავო ნორმის თანახმად, იკრძალება არასათანადო, არაკეთილსინდისიერი, არასარწმუნო, არაეთიკური და აშკარად ყალბი რეკლამის ან ტელეშოპინგის განთავსება.
მათივე ცნობით, მოსარჩელის პოზიციით, არაკონსტიტუციური იყო გასაჩივრებული რეგულაციის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც არასათანადოების საფუძვლით, მაუწყებლებს უკრძალავს ისეთი პოლიტიკური რეკლამის განთავსებას არა წინასაარჩევნო პერიოდში, რომელიც არ აკმაყოფილებს წინასაარჩევნო რეკლამისთვის დადგენილ კრიტერიუმებს.
„მოსარჩელე ერთმანეთისგან მიჯნავდა პოლიტიკურ და წინასაარჩევნო რეკლამას, ხოლო ნებისმიერი სახის პოლიტიკური გზავნილის წინასაარჩევნო რეკლამად კლასიფიცირებას და სამაუწყებლო მედიის საშუალებით მისი არა წინასაარჩევნო პერიოდში გავრცელების აკრძალულობას არაკონსტიტუციურად მიიჩნევდა გამოხატვის თავისუფლებასა და ინფორმაციის თავისუფლად გავრცელების უფლებებთან მიმართებით. მისი პოზიციით, საარჩევნო კოდექსის მე-2 მუხლის „ჯ“ პუნქტის რეგულირების სფერო, რომელიც ადგენს წინასაარჩევნო/პოლიტიკური რეკლამის ცნების დეფინიციას არ მიემართებოდა ყოველგვარ პოლიტიკურ რეკლამას და საერთოდ არ არეგულირებდა არა წინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამირების საკითხს. მეორე მხრივ, თუ ასეთი აკრძალვა სადავო ნორმაში მაინც ამოკითხვადი იქნებოდა, მაშინ იგი ბუნდოვნად უნდა ჩათვლილიყო, ვინაიდან არ აკმაყოფილებდა კანონის ხარისხობრივ მოთხოვნებს განჭვრეტადობის თვალსაზრისით.
მოპასუხე მხარის პოზიციით, სადავო ნორმით დაწესებული შეზღუდვა გამართლებული იყო საარჩევნო სუბიექტებს შორის თანასწორობის უზრუნველყოფის, ამომრჩევლის პოლიტიკური ნების თავისუფალ პირობებში ფორმირების ხელშეწყობის (მათი დაცვა ინფორმაციული მანიპულაციისგან), ისევე როგორც, მედიის ნეიტრალიტეტის დაცვის ლეგიტიმური მიზნებით და წარმოადგენდა მათი მიღწევის გამოსადეგ, აუცილებელ და ვიწროდ პროპორციულ საშუალებას. ამავდროულად, მოპასუხე მხარის განმარტებით, საერთო საკანონმდებლო სურათის მხედველობაში მიღების, ისევე როგორც, კომუნიკაციების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიისა და საერთო სასამართლოების რელევანტური პრაქტიკის გათვალისწინებით, სადავო ნორმით დაწესებული შეზღუდვა იყო განჭვრეტადი, რაც საფუძველს აცლიდა მოსარჩელის მტკიცებას გასაჩივრებული რეგულაციის არაკონსტიტუციურობის თაობაზე“,- ნათქვამია ინფორმაციაში.
ასევე, ინფორმაციის თანახმად, საკონსტიტუციო სასამართლომ გადაწყვეტილებაში, უწინარეს ყოვლისა, განმარტა საქართველოს კონსტიტუციით განსაზღვრული გამოხატვის თავისუფლებისა და ინფორმაციის თავისუფლად მიღების/გავრცელების უფლების არსი, მისი მნიშვნელობა ყოველ დემოკრატიულ სახელმწიფოში.
„სადავო ნორმების შინაარსის, საქმეზე შესაფასებელი მოცემულობისა და პოლიტიკური რეკლამის რეგულირებასთან დაკავშირებული ევროპული მიდგომების იდენტიფიცირების/გაანალიზების შემდეგ, საკონსტიტუციო სასამართლომ გამიჯნა და ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად შეაფასა, ერთი მხრივ, სადავო ნორმატიული შინაარსის განჭვრეტადობა, ხოლო, მეორე მხრივ, სადავო რეგულაციით დაწესებული შეზღუდვის პროპორციულობა საქართველოს კონსტიტუციის მე-17 მუხლის პირველი პუნქტის პირველ წინადადებასთან (გამოხატვის თავისუფლება) და მე-2 პუნქტთან (ინფორმაციის თავისუფლად მიღებისა და გავრცელების უფლება) მიმართებით.
საკონსტიტუციო სასამართლომ სადავო ნორმატიული შინაარსის განჭვრეტადობასთან დაკავშირებით, ხაზი გაუსვა საერთაშორისო პრაქტიკაში პოლიტიკური რეკლამის ცნების ფართოდ განმარტების დამკვიდრებულ მიდგომებს, რომელსაც სრულად მიესადაგებოდა კომუნიკაციების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიისა და საერთო სასამართლოების პრაქტიკა. ამავდროულად, სასამართლომ საერთო საკანონმდებლო სურათის სისტემური ანალიზის, ისევე როგორც კომუნიკაციების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიისა და საერთო სასამართლოების ცხადად დადგენილი პრაქტიკის გათვალისწინებით, დადასტურებულად მიიჩნია, რომ არა წინასაარჩევნო პერიოდში მაუწყებელზე პოლიტიკური რეკლამის, რომელიც იმავდროულად, მისი მიზნებიდან გამომდინარე, ყოველთვის წინასაარჩევნო რეკლამას გულისხმობს, განთავსება საკმარისი სიცხადით წარმოადგენდა არასათანადო რეკლამას სადავო ნორმის გაგებით, რაც აკრძალულია და ქმნის ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობის დაკისრების სამართლებრივ საფუძველს. შესაბამისად, სასამართლომ დაადგინა, რომ სადავო ნორმა აკმაყოფილებდა შემზღუდველი კანონის განჭვრეტადობისთვის დაწესებულ კონსტიტუციურ მოთხოვნებს.
რაც შეეხება, სადავო ნორმის საფუძველზე დადგენილი გამოხატვისა და ინფორმაციის თავისუფლების შეზღუდვის კონსტიტუციურობის შეფასებას თანაზომიერების ჭრილში, საკონსტიტუციო სასამართლომ გაიზიარა მოპასუხის არგუმენტები და მიუთითა, რომ სადავო რეგულაციით დადგენილი წესი ემსახურებოდა საარჩევნო სუბიექტებს შორის თანასწორობის პრინციპის უზრუნველყოფის, ამომრჩეველთა ინფორმაციული მანიპულაციისაგან დაცვისა და მედიის ნეიტრალიტეტის შენარჩუნების ლეგიტიმურ მიზნებს. სადავო რეგულაციების საფუძველზე მისაღწევი საჯარო ლეგიტიმური ინტერესების იდენტიფიცირების შემდეგ, საკონსტიტუციო სასამართლომ დაადგინა, რომ შემზღუდველი ღონისძიება წარმოადგენდა ლეგიტიმური მიზნების მიღწევის გამოსადეგ და აუცილებელ საშუალებას. ამავდროულად, საკონსტიტუციო სასამართლომ განმარტა, რომ სადავო ნორმით დადგენილი რეგულირება ადგენდა გონივრულ ბალანსს პოლიტიკური სუბიექტების/მედიის გამოხატვის თავისუფლებასა და დასახელებულ ლეგიტიმურ საჯარო/კერძო ინტერესებს შორის, განსაკუთრებით იმ პირობებში, როდესაც დაწესებული შეზღუდვა არ იყო ბლანკეტური და ნაკლებად ინტენსიურად მიემართებოდა მკაფიოდ იდენტიფიცირებულ პერიოდს (არა წინასაარჩევნო), სუბიექტს (სამაუწყებლო მედია) და გამოხატვის მხოლოდ კონკრეტულ სეგმენტს (პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამა). დამატებით, ვიწრო პროპორციულობის კონტექსტში, საკონსტიტუციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ პოლიტიკურ სუბიექტებს რჩებოდათ შესაძლებლობა, მიემართათ პოლიტიკური გამოხატვის ალტერნატიული ფორმებისთვის, რომლებიც შეუზღუდავად აგრძელებდნენ მოქმედებას, და რაც საფუძველს ქმნიდა დაპირისპირებული ინტერესების თანარეალიზაციისთვის.
ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, საკონსტიტუციო სასამართლო მივიდა დასკვნამდე, რომ სადავო ნორმა არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-17 მუხლის პირველი პუნქტის პირველი წინადადებისა და მე-2 პუნქტის მოთხოვნებს.
გადაწყვეტილებას თან ერთვის საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეების - გიორგი თევდორაშვილისა და გიორგი კვერენჩხილაძის განსხვავებული აზრი.
დავის საგანი: „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის 63-ე მუხლის მე-2 პუნქტის კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის მე-17 მუხლის პირველი პუნქტის პირველ წინადადებასთან და მე-2 პუნქტთან მიმართებით“,- აღნიშნულია ინფორმაციაში.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
