USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
საინფორმაციო პანდემიის კვალდაკვალ
თარიღი:  882

მას შემდეგ, რაც კორონა ვირუსის პანდემია დაიწყო , მისი წარმოშობის შესახებ არა ერთი კონსპირაციული თეორია გავრცელდა. 

ერთ-ერთი მათგანი ამტკიცებდა, რომ ვირუსი ჩინეთში, ვუჰანის ლაბორატორიაში სპეციალურად შეიქმნა, როგორც მასობრივი განადგურების ბიოლოგიური  იარაღი.  თეორიას  საკმაოდ ბევრი მხარდამჭერი ჰყავს, მათ შორის ამ თემასთან დაკავშირებით განცხადებები ოფიციალურმა პირებმაც გააკეთეს, ტვიტერზე კი უამრავი პოსტი შეგიძლიათ მოიძიოთ #BIOLOGICALWEAPON ჰეშთეგით.

ცოტა ხანში ჩინეთმა ბრალდებებს ასევე კონსპირაციული თეორიების გავრცელებით უპასუხა და გამოთქვა ეჭვი, რომ ვირუსი სინამდვილეში ვაშინგტონის დაკვეთით შეიქმნა.

იმ მოსაზრებას, რომ ვირუსი ხელოვნურად იყო შექმნილი, არაერთი საინფორმაციო არხი თუ კონსპირაციული ჯგუფი ავრცელებდა. სოციალურ არხებზე შეგხვდებათ უამრავი ვიდეო, სადაც აუდიტორიას არწმუნებენ, რომ ვირუსი არ არსებობს და ეს პანიკა ხელოვნურადაა შექმნილი. აღნიშნულ თეორიას აქტიურად უკეთებდნენ ტირაჟირებას რუსული არხები, მათ შორის სახელმწიფო ტელევიზიები. 

დღეს შევეცდებით  შეძლებისდაგვარად ქრონოლოგიურად და ლოგიკურად მივყვეთ მოვლენებს და აღნიშნულ კონსპირაციულ თეორიებს ახლოს გავეცნოთ.

 

ჟაო ლიჟიანმა - ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა სრულებით დაუსაბუთებლად და არგუმენტების გარეშე გააჟღერა აზრი, რომ ვირუსი ამერიკელების შექმნილია. მან ამის შესახებ პირად ტვიტერზე 12 მარტს დაპოსტა.  მის სიტყვებს უცვლელად გთავაზობთ: „ეს არის უმნიშვნელოვანესი პოსტი, გთხოვთ გაეცანით და მაქსიმალურად გაავრცელეთ. გვაქვს მტკიცებულება, რომ კოვიდ-19  ამერიკის ხელისუფლების დაკვეთითაა შექმნილი და ჩინეთში ამერიკელმა სამხედროებმა გადმოიტანეს“. 13 მარტს მან ასევე საკუთარ ტვიტერზე გაავრცელა სტატია სათაურით: „ დამატებითი მტკიცებულებები კოვიდ-19-ის ამერიკული წარმომავლობის შესახებ“. 1 დღის შემდეგ სტატია უკვე წაშლილი იყო და აღარ იძებნებოდა. თუმცა ტალღა უკვე დაძრული იყო და ჩინეთის მთავარ გაზეთებში მომდევნო დღეებში მსგავსი პათოსის არა ერთი სტატია დაიწერა. სტატიებს ჩინეთის მოსახლეობის დადებითი გამოხმაურება მოჰყვა. ასევე სოციალურ ქსელებში შეგვიძლია ვნახოთ ჩინელი მოქალაქეების ჩანაწერები იმის შესახებ, რომ ვირუსის წარმოშობის ვუჰანის ცხოველების ბაზართან დაკავშირება  ჩინეთის  მსოფლიო საზოგადოებისგან გარიყვას ისახავდა მიზნად.

რა თქმა უნდა, ამ ვარაუდს უამრავი მოწინააღმდეგე გამოუჩნდა, ისინი ჟაო ლიჟიანს მტკიცებულებებს ან ბრალდების უარყოფას თხოვდნენ. BBC-ის კორესპონდენტის კერი ალენის თქმით კი ბატონი ჟაო აქამდე სოციალურ ქსელებში სრულებით პასიური პერსონა გახლდათ და სწორედ ეს იყო მისი პირველი პირადად გამოქვეყნებული პოსტი.

სამაგიეროდ ჟაო ლიჟიანს სრულებით ეთანხმება ეროვნებით ამერიკელი ლარი რომანოვი  -  შანხაის უნივერსიტეტის მიწვეული პროფესორი და საერთაშორისო ურთიერთობების ექსპერტი. მას არგუმენტებად იაპონელი და ტაივანელი მეცნიერების ნაშრომი მოჰყავს. ნაშრომში მიკრობიოლოგიურ დონეზეა განხილული, თუ რატომ ფიქრობენ ისინი, რომ ვირუსი ამერიკული წარმოშობისაა.  ხოლო რაც შეეხება  ამერიკელი სამხედროების მიერ ვირუსის გადმოტანას, რომანოვს აქაც აქვს არგუმენტი. მისი თქმით მერილენდის სამხედრო ლაბორატორია და ბაზები 1 წლით სრულიად უსაფუვლოდ იყო დაკეტილი,  რაც აფიქრებინებს, რომ ვირუსის დაბადების ადგილი სწორედ მერილენდია.

რომანოვის საწინააღმდეგოდ მალევე გამოჩნდა განცხადებები, ნიუ იორკ თაიმსმა დაწერა, რომ ნაშრომი მიკერძოებული ადამიანების დაწერილია, ხოლო მერილენდის სამხედრო ლაბორატორია და ბაზები სინამდვილეში დაკეტილი კი არა, კარგად დაცული იყო, რადგან იქ კვლევები ტარდებოდა, რასაც არანაირი კავშირი არ ჰქონია კორონა ვირუსთან. თავად რომანოვის შესახებ კი ნიუ-იორკ თაიმსი გვატყობინებს, რომ იგი მიკერძოებული პირია და მის განცხადებებში დიდი ხანია რაც ამერიკა კრიტიკულ, ხოლო ჩინეთი დადებით კონტექსტშია მოხსენიებული.

ვირუსის წარმოშობაში ვაშინგტონის დადანაშაულებამ, ცხადია, ამერიკის მთავრობის ყურადღებაც მიიპყრო. დონალდ ტრამპმა კორონავირუსი ჩინურ ვირუსად მოიხსენია, ხოლო თეთრი სახლის მდივანმა მაიკ პომპეომ ოფიციალური განცხადება გაავრცელა და ჩინეთს მოუწოდა თავი შეეკავებინათ დეზინფორმაციის გავრცელებისგან.  თავად ტრამპი „მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციასაც“ გადაწვდა და, არც მეტი, არც ნაკლები,  ჩინოცენტრული უწოდა. განცხადებას ორგანიზაციის პრეზიდენტი ტედროს ადჰანომ გებრეისუსი გამოეხმაურა. „ახლა ამის დროს არ არის, ურთიერთშეთანხმებულად უნდა ვიმოქმედოთ“ - თქვა მან.

ტრამპთან შედარებით ნაკლები სიხისტე გამოიჩინეს რესპუბლიკელებმა და განაცხადეს, რომ, თუ ვირუსი ჩინური წარმოშობისაა, მან სავარაუდოდ  ვუჰანის ლაბორატორიიდან შემთხვევით გაჟონა.

ამ განცხადებების პარალელურად მედიაში ჩინელი მკვლევარების ბოტაო და ლეი ჩაოების კვლევაც გამოჩნდა, რომელიც ასევე იუწყებოდა, რომ ვირუსის წარმოშობის ადგილი ნამდვილად ვუჰანის ლაბორატორია იყო.  ცხადია, კვლევის ავტორები მალევე აღმოჩნდნენ ყურადღების და წნეხის ქვეშ და ბოტაო ჩაოს უოლ სტრიტ ჟურნალთან ინტერვიუს დროს წამოსცდა, რომ კვლევა უტყუარი არგუმენტების მიხედვით არ იყო შექმნილი და ვარაუდის დონეზე შეგვიძლია განვიხილოთ.

ჩაოს განცხადების შემდეგ რამოდენიმე დღეში ვაშინგტონ პოსტმა შეგვატყობინა, რომ 2018 წელს ვუჰანის ლაბორატორიაში ამერიკის საელჩოს მიერ წარგზავნილი ორი ვირუსოლოგი იმყოფებოდა. მათი ჩანაწერებიდან კი ირკვევა, რომ ისინი ჯერ კიდევ 2 წლის წინ იუწყებოდნენ  ვუჰანის ლაბორატორიის არასაიმედოობის შესახებ. მათი თქმით ღამურებზე ძალიან სარისკო კვლევები ტარდებოდა.

დღეს მსოფლიოში კორონა ვირუსთან ომის გარდა საინფორმაციო ომიცაა გაჩაღებული, ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია ყველა მხარის პერსპექტივიდან დავინახოთ მომხდარი და დასკვნები თავად გამოვიტანოთ.

მომზადებულია BBC-ის მასალებზე დაყრდნობით.

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.