USD 2.7496
EUR 3.1224
RUB 3.3301
თბილისი
საერთაშორისო პოლიტიკაში ძალიან დიდ პოლიტიკურ ძვრებს ვადევნებთ თვალს - გიორგი კობერიძე
თარიღი:  395
როგორც მოსალოდნელი იყო, საერთაშორისო პოლიტიკაში ძალიან დიდ პოლიტიკურ ძვრებს ვადევნებთ თვალს. თუკი უკრაინაში რუსეთმა უპირატესობას მიაღწია და არსებულ ანექსირებულ ტერიტორიებზე საერთაშორისო აღიარება მოიპოვა, ამით დრამატულად ახალ მსოფლიო წესრიგს მივიღებთ. მოდით პუნქტობრივად მივყვეთ და გავაანალიზოთ ისინი:
 
1. დაპყრობითი ომების დაბრუნება საერთაშორისო პოლიტიკაში - თუკი ერთ ქვეყანას მეორე ქვეყნის ტერიტორიების დაპყრობის ფაქტობრივი პრეცედენტი შეექმნება ეს იქნება ომების, როგორც ტერიტორიული გაფართოების საშუალების საერთაშორისო პოლიტიკაში გრანდიოზული დაბრუნება. უკრაინის ტერიტორიების ანექსიის აღიარება შექმნის ფუნდამენტურ პრეცედენტს ევროპის საზღვრების ომით ცვლილების შესახებ. ეს კი ომების სერიის დასაწყისი იქნება ყველგან სხვაგან - ევროპა ყოველთვის იყო მაგალითი სხვებისათვის. ამით კი ყველაზე მეტად უკრაინამ კი არა ჩვენნაირმა პატარა სახელმწიფოებმა შეიძლება იზარალონ, რადგან სწორედ ისინი აღმოჩნდებიან შემდგომი საფრთხის ქვეშ. არც დიდი გეოპოლიტიკური მოთამაშეები იქნებიან გულხელდაკრეფილები - ისინი დადგებიან ლოგიკური არჩევნის წინაშე - მრავალღერძიან (მრავალპოლუსიან) მსოფლიოში ან გაძლიერდნენ და იპოვონ/შექმნან თავიანთი ღერძი ან დასუსტდნენ და უმნიშვნელო ძალად იქცნენ. პირველ შემთხვევაში მათი მილიტარიზაცია იქნება საჭირო. ეს კი ყოველთვის მშვიდობიანად არ ხდება ხოლმე.
ამასთან, გეოპოლიტიკის მაკინდერისა და სფაიქმანის თეორებს თუ დავუჯერებთ სწორედ ჰართლენდის მოსაზღვრე ტერიტორიები და ე.წ. "შიდა კუნძულია" ყველაზე აქტიურ საომარ ზონად წარმოჩენილი. სწორედ ამ ზონაში ხვდება საქართველოც, უკრაინაც, აღმოსავლეთ ევროპაც. თუმცა რეგიონში მოქმედი ძალებისა და აშშ-ს საგარეო პოლიტიკის გათვალისწინებით, საქართველოს გეოპოლიტიკურად შეიძლება უფრო დიდი მნიშვნელობა ჰქონდეს, ვიდრე უკრაინას. ეს კარგია თუ ცუდი - ჯერ ადრეა თქმა.
 
2. საერთაშორისო სამართლის დასასრულის დასაწყისი - ომის დანაშაულებისათვის ძებნილი ვლადიმერ პუტინი თუკი გადაურჩა დაპატიმრებას და თავისუფლად დაბრუნდა გავლენიან მოთამაშედ, საერთაშორისო სისხლის სამართლის სასამართლო იქნება უფუნქციო და ღიმილისმომგვრელი ინსტიტუცია, რომელსაც არანაირი გავლენა აღარ შერჩება. ხოლო გენოციდისა და ომის დანაშაულების პრეცედენტის შექმნა სხვა დიქტატორებს დამატებით მოტივაციას მისცემს თავიანთი გენოციდები საწარმოებლად.
 
3. ჩინური აგრესიული ომების დასაწყისი - თუკი რუსეთი უკრაინაში გაიმარჯვებს ჩინეთისათვის ეს იქნება სიგნალი, რომ დასავლეთი დამარცხებადია, მით უფრო ხანგრძლივი დაწოლის შემთხვევაში. რუსეთი ჩინეთზე სუსტია. და თუ ეს შეძლო რუსეთმა ევროპის ტერიტორიაზე, რატომ ვერ შეძლებს ჩინეთი იმავეს აზიაში? შეეცდება მაინც. ჩინეთი აუცილებლად გაიწევს ტაივანზე, რომლისათვისაც ის აქტიურად ემზადება და ჯერ კიდევ ხუთი წლის წინანდელი ანალიზით 2025-27 წლებში უკვე მზად უნდა ყოფილიყო/არის ის ომისათვის. ტაივანის დაკავების შემთხვევაში ჩინეთს აღარ ექნება არავითარი ფიზიკური კუნძულოვანი ბარიერი, რომელიც წყნარ ოკეანეში გადაადგილებაში შეუშლის ხელს.
ჩინეთი აქტიურად აშენებს და ამაგრებს ხელოვნურ კუნძულებს სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში. მისი ერთ-ერთი სამიზნე ფილიპინებისა და ვიეტნამის საზღვაო აკვატორიის მიტაცებაა, რასაც დაჩქარებული წესით ახორციელებს. სანამ დასავლეთი გადაეწყობა ახალ რეალობაზე, ჩინეთი შეეცდება საკუთარი პოზიციების იმგვარად გამაგრებას, რომ მისი შეკავება ძალიან რთული იყოს.
ჩინეთს კიდევ ერთი უპირატესობა აქვს: შეუძლია დაძრას კორეის საკითხიც. მისი წაქეზებით ჩრდილოეთ კორეის მხრიდან აგრესიის საფრთხის ზრდასთან ერთად დასავლეთის მხრიდან ფოკუსის რამდენიმე საკვანძო თემაზე გასწორება კიდევ უფრო გართულდება. ეს კი ჩინეთის მოქმედებას მხოლოდ გაამარტივებს.
ჩინეთს ძალიან შორს მიმავალი გეგმები აქვს აფრიკასა და სამხრეთ ამერიკაშიც. ომის შემდეგ რუსულ-ჩინური ღერძი ნამდვილად არ დაიშლება და პირიქით, გაძლიერდება კიდეც, რადგან ეს ერთგვარ წარმატების ფორმულად იქნება გააზრებული მოსკოვსა და პეკინში. ცხადია, გრძელვადიანად მათ შორის კონფლიქტი გარდაუვალია, მაგრამ ამ ეტაპზე, სანამ სხვები ჰყავთ უფრო მნიშვნელოვან მეტოქეებად, მანამ ერთმანეთთან ყოფნა უფრო მეტად მისაღები იქნება.
 
4. რუსული საბოტაჟები, ულტიმატუმები და ომები - ომისაგან გათავისუფლებული რუსეთი აუცილებლად შეეცდება საბოტაჟების გაძლიერებას ევროპის წინააღმდეგ. ეს საბოტაჟები შეიძლება იყოს როგორც თავდასხმები ინფრასტრუქტურაზე ისე პოლიტიკური პარტიებისა და თუ ჯგუფების დაფინანსება და შიდა ქაოსის გამოწვევა ევროკავშირის შიგნით.
რუსეთი შეეცდება ბელარუსის ანექსია მოახდინოს. არა ომით, არამედ ულტიმატუმით ლუკაშენკასა და მისი მთავრობის მიმართებით.
რუსეთი შეეცდება საკუთარი მთავრობა დასვას სომხეთში. იმავეს იზამს მოლდოვაშიც. არის სიტუაცია ბულგარეთსა და რუმინეთში და გააძლიეროს პრო-რუსული ძალები. წარმატებით თუ არა - გამოჩნდება. ხოლო ყაზახეთში რუსული მოსახლეობის გამოყენება როგორც ყაზახეთზე მაქსიმალური პოლიტიკური კონტროლის მოსაპოვებლად, ჩვეულ ამბად გადაიქცევა. ამას გარდა რუსეთი ყაზახეთს ჩრდილოეთის ტერიტორიებსაც ედავება. ამაზე მედვედევი ჯერ კიდევ 2022 წელს წერდა. შესაბამისად, რუსეთის მხრიდან უშუალო აგრესიაც არაა გამორიცხული.
რუსეთის მიერ უმცირესობების გამოყენება, წაქეზებული დემონსტრაციები და კრიზისი ლატვიასა და ესტონეთში - რიგასა და ნარვაში - სულაც არაა გამორიცხული. ისედაც ჰყავს კრემლს თავისი მომხრეები იქ, პუტინს რომ ეხვეწებოდნენ შემოდი ტანკებით ბალტიისპირეთშიო. გამარჯვების შემთხვევაში არც ეს კრიზისი იქნება გამორიცხული. ზოგადად რუსეთი შეეცდება იჩქაროს და უკრაინაში ომის დასრულების შედეგად მიღებული დაბნეულობით ისარგებლოს.
რუსეთი ბალკანეთს დიდ სიურპრიზს უმზადებს. ბოსნიაში სერბულ და ბოსნიურ ნაწილებს შორის ომის განახლება საკმაოდ რეალისტური ამბავი იქნება. სერბული ნაწილი ისედაც მილიტარიზებული და უკიდურესად პრო-რუსულია.
უშუალოდ სერბეთში კი კოსოვოს კრიზისის დაძვრაც არ იქნება რთული.
 
5. უკრაინა - ამ ომში კიევის ვერ აღებით უკრაინა, როგორც სახელმწიფო უკვე გადარჩა. ეს ნიშნავს, რომ რუსეთმა თავის უპირველესი ამოცანა სრულად ვერ შეასრულა, მაგრამ რუსეთი მაინც შეეძლება მის სხვაგვარად ან დროში გაწელილად მიღწევას. უკრაინას სჭირდება გარანტიები, რომელსაც აშშ არ იძლევა, ევროპას ჯერ არ აქვს ამის საშუალება. თუმცა უკრაინა გარანტიების გარეშე ნიშნავს, რომ - 1. რუსეთი შეეცდება ომისშემდგომ უკრაინაში შიდა არეულობის გამოწვევასა და თავის სასარგებლო მთავრობის დასმას; 2. ხელახალ მზადებას ახალი ომის/ულტიმატუმისათვის. ახლა უკვე გაუმჯობესებული პოზიციებით. ამიტომ უკრაინას რთული გზის გავლა მოუწევს - ან უნდა იპოვოს ევროპაში ძლიერი სამხედრო-ეკონომიკური მხარდამჭერი ან სულაც ბირთვულ პროგრამაზე დაიწყოს მუშაობა.
 
6. ევროპა - ევროპა დიდი ხანია დგას იმ რეალობის წინაშე რომ ის და მისი წევრები ან უნდა მილიტარიზდნენ და დამოუკიდებლად შეძლონ სამხედრო-პოლიტიკური ღერძის წარმოშობა ან იქცნენ უმნიშვნელო ძალად აშშ-ს ქოლგის ქვეშ. ევროპის ან მისი წევრი სახელმწიფოების მილიტარიზაცია თუკი აშშ-ს წინათ დიდად არ სურდა ახლა ამის მომხრეა. ამის ფაქტობრივი მტკიცებულება ისიცაა რომ აშშ-ს თავდაცვის მდივანმა უკრაინის საკითხზე პასუხისმგებლობის აღება სწორედ ევროპას გადააბარა. ამასთან, ტრამპი ღიად მოუწოდებს ევროპულ სახელმწიფოებს გაზარდონ თავიანთი დაფინანსება. ამ ყველაფრის მიზეზი კი ისაა, რომ აშშ ნაკლებად ინტერესდება ევროპული სამხედრო-პოლიტიკური თეატრით და სხვა კონტინენტებსა და თუ აუზებზეა გადასული. გაძლიერებული ევროპა ჩვენს ინტერესებშიც შედის.
თუმცა ყველაფერი რაც ზემოთ ითქვა მაინც მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება მოხდეს, თუკი უკრაინაში რუსეთმა ტერიტორიები მართლაც მიითვისა და შემდგომ სამართლებრივად შეინარჩუნა/აღიარება მოიპოვა. მანამდე წინ მიუნხენის კონფერენცია გვაქვს, სადაც დასავლეთის ლიდერები აშშ-ს წარმომადგენლებთან ერთად გაივლიან, რომ რუსეთისათვის მწვანე შუქის ანთებისა და დაშოშმინების პოლიტიკის შემთხვევაში დასავლეთის პოლიტიკურ ინტერესებს დიდი დარტყმა მიადგება. ეს აშშ-ს სენატშიც კარგად უწყიან. ასე რომ ყველაფერი ჯერ კიდევ წინაა და ასე მარტივადაც შეიძლება არ იყოს.
 
ჩვენი, ისევე როგორც დასავლეთის ინტერესი რუსეთის სამხედრო-პოლიტიკური მარცხია. რუსეთმა უკვე მიიღო ამ ომში რამდენიმე მარცხი: გაფართოვდა ნატო, ვერ აიღო კიევი, კიდევ უფრო შეიარაღდა უკრაინა, გადაიარაღება დაიწყო აღმოსავლეთ ევროპამ და რუსული ეკონომიკა დიდი დარტყმის ქვეშ აღმოჩნდა. მაგრამ ეს რთულად გადაწონის იმ შესაძლო რეალობას, რომელიც იმ შემთხვევაში შეიძლება დადგეს, თუკი რუსეთმა ანექსირებული ტერიტორიების აღიარება მიიღო ხოლო უკრაინა გარანტიების გარეშე დარჩა.
 
ასისტენტ-პროფესორი საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტში (GIPA). 2016-2020 წლებში მოწვეული ლექტორი. უფროსი მკვლევარი საგარეო პოლიტიკის საბჭოში (FPC). 2020-2022 წლებში საერთაშორიო ურთიერთობების საბაკალავრო პროგრამის კოორდინატორი. 2022 წლიდან პოლიტიკის კვლევის ცენტრის დირექტორი. 
DSC_9793
თბილისი
"თელასი" - თბილისის ქუჩები რომელთაც 28 აპრილს დენი გაეთიშებათ

ქსელში გადართვების გამო 28 აპრილს ელექტრომომარაგება დროებით შეიზღუდება

გლდანის რაიონი 

ქსელში გადართვების გამო 01:00 საათიდან 04:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: თიანეთის გზატკეცილის, სოფელი გლდანის (ნაწილობრივ), გლდანის ხევის დასახლების (ნაწილობრივ), გლდანის მასივის VI, VII, VIII მიკრორაიონის (ნაწილობრივ), რამაზ გოგიაშვილის, ნუგზარ კალანდაძის, მიხეილ ხერგიანის, ელეონორა ტერ-ფარსეგოვა-მახვილაძის, პატარა ტბის, ომარ ხიზანიშვილის, ზურა მირაქიშვილის, თეთრი ტბის, წინამძღვრიშვილის, კარლო მებაღიშვილის, თემურ სამხარაძის, გიორგი ბაბილოძის, კლარა კვეესის, ბადრი კობახიძის, ზაქარია მაისურაძის, თეიმურაზ ბატონიშვილის, კოტე მარჯანიშვილის, ვანო წამალაშვილის, ხუდია ბორჩალოელის და ხოჭის ტბის ქუჩების მოსახლეობას.   

ისნის რაიონი 

ქსელში გადართვების გამო 01:00 საათიდან 04:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: ვაზისუბნის II, IIა მიკრორაიონების (ნაწილობრივ), ვაზისუბნის III მიკრორაიონის II კვარტლის (ნაწილობრივ), ალექსანდრე როინაშვილის, ვაზის და თემურ ქევხიშვილის ქუჩების მოსახლეობას.   

ვაკის რაიონი 

ქსელში გადართვების გამო 01:00 საათიდან 04:00 საათამდე შეზღუდვა შეეხება: დაბა წყნეთის (ნაწილობრივ), წყნეთის გზატკეცილის (ნაწილობრივ), კუს ტბის  მიმდებარე ტერიტორიის, ილია ჭავჭავაძის გამზირის (ნაწილობრივ), ცხვედაძის, ფალიაშვილის, ირაკლი აბაშიძის, გრიგოლ მუხაძის, ტიციან ტაბიძის, ძმები კიკნაველიძეების, რაზმაძის, თენგიზ ახმეტელის, დარიალის, მიშველაძის, კავსაძის, ბერძენიშვილის, მოსაშვილის, გიორგი წერეთლის, ავალიშვილის, მიქელაძის, აბულაძის და ყიფშიძის ქუჩების მოსახლეობას.  

 

კომპანია ბოდიშს უხდის მომხმარებლებს შექმნილი დისკომფორტის გამოსამუშაოების დასრულების შემდეგ აბონენტებს ელექტრომომარაგება აღუდგება.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.