USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
რუსული სახელმწიფო კომპანიების მილიონიანი შემოსავლები საქართველოში
дата:  708

რუსული სახელმწიფო კომპანიები საქართველოში არაერთი მსხვილი ბიზნესის ბენეფიციარი მფლობელები არიან. რუსული სახელმწიფო კომპანიები ყველაზე აქტიურად საქართველოს ენერგეტიკის სექტორში, ასევე საწვავის იმპორტისა და ტრანზიტის, ასევე საფინანსო სექტორში არიან წარმოდგენილი.

Inter Rao საქართველოში:

რუსული ენერგოგიგანტი Inter Rao თბილისის ელექტრომომარაგებაზე პასუხისმგებელი კომპანიების “თელასისა” და “თელმიკოს” ბენეფიციარი მფლობელია. ორივე კომპანიაში 75%-იანი წილი Inter Rao-ს მიერ ჰოლანდიაში დაფუძნებულ Silk Road Holdings B.V-ს ეკუთვნის, თავად “ინტერ რაოს” მესაკუთრე კი რუსეთის ფედერაციაა. “თელასში” მინორიტარული 24.5%-იანი წილი 2020 წლიდან ბიზნესმენ ხვიჩა მაქაცარიას ეკუთვნის, რომელმაც აღნიშნული წილი $10 მილიონად “საპარტნიორო ფონდისგან” შეიძინა.

2021 წლის ბოლოს ცნობილი გახდა, რომ საქართველომ Inter Rao-სთან საარბიტრაჟო დავა წააგო. სტოკჰოლმის საარბიტრაჟო ტრიბუნალმა ქვეყანას Inter Rao-ს სასარგებლოდ 80.5 მილიონი დოლარის გადახდა დააკისრა. საარბიტრაჟო დავა 2017 წლიდან მიმდინარეობდა და ის საქართველოს მიერ Inter Rao-სთან გაფორმებული ხელშეკრულების და მემორანდუმის დარღვევას ეხებოდა. მთავრობის განცხადებით, მათ ეს გადაწყვეტილება გაასაჩივრეს.

რაც შეეხება უშუალოდ საოპერაციო შემოსავლებს, Inter Rao-ს ძირითადი შვილობილის, “თელასის” ფინანსური შედეგები ასეთია:

● 2020 წლის შემოსავალი - 411.1 მილიონი ლარი, ზარალი 72.9 მილიონი ლარი;
● 2019 წლის შემოსავალი - 453 მილიონი ლარი, წმინდა მოგება 14 მილიონი ლარი.

Inter Rao საქართველოში ელექტროენერგიის განაწილების გარდა, დენის იმპორტის ბიზნესშიც არის ჩართული.

2019 წლის მაისში Inter Rao-მ და ბიზნესმენ ივანე ჩხარტიშვილთან დაკავშირებულმა ლუქსემბურგულმა კომპანია “ევგ ჰოლდინგმა” 50.01% და 49.99%-ის წილების თანაფარდობით დააფუძნეს ახალი კომპანია “ინტერ რაო საქართველო”, რომელიც რუსული ელექტროენერგიის იმპორტით არის დაკავებული.

კომპანიის აუდიტირებულ ფინანსურ ანგარიშში ნათქვამია, რომ “ინტერ რაო საქართველომ” 2020 წელს 38.2 მილიონი ლარის შემოსავალი მიიღო, 2019 წელს კი მისი შემოსავალი 65.3 მილიონი ლარი იყო. 2020-ში კომპანიის წმინდა მოგება 4.4 მილიონი ლარი იყო, 2019 წელს კი ფირმა მოგების ნაცვლად 0.6 მლნ ლარის ზარალზე იყო.

Gazprom Export

2021 წელს საქართველოში რუსული გაზის იმპორტი 108%-ით გაიზარდა და მან $77 მილიონ დოლარს მიაღწია. ასეთი მკვეთრი მატება რუსული გაზის იმპორტში არცერთი წლის განმავლობაში არ ყოფილა.

საქართველო რუსეთიდან ბუნებრივ აირს სახელმწიფო კომპანია Gazprom Export-ისგან ყიდულობს.

ამავე კომპანიასთან ასევე არის გაფორმებული მაგისტრალური გაზსადენის მომსახურების ხელშეკრულება, 2015 წლის ჩათვლით, საქართველო რუსეთის მიერ სომხეთისთვის მიწოდებული სატრანზიტო გაზის საფასურს ნატურით იღებდა, რაც ტრანზიტის 10%-ს შეადგენდა, თუმცა რუსული მხარის მოთხოვნით ტრანზიტის ანაზღაურების წესი შეიცვალა. 2016 წლიდან მოყოლებული ქვეყანა გატარებული გაზის საფასურს ფულადი სახით იღებს, თუმცა ეს ფულადი ანაზღაურება უფრო მცირეა ვიდრე ის 10%, რასაც საქართველო ტრანზიტისთვის იღებდა. საქართველოსა და რუსეთს შორის გაფორმებული ხელშეკრულება კომერციული საიდუმლოებაა.

Rosneft-ი საქართველოში:

რუსეთის სახელმწიფო ნავთობკომპანია Rosneft-ი ფლობს არამაკონტროლებელ, 49%-იან წილს კომპანია “პეტროკას ენერჯი ინთერნეიშენალ ლიმითედში”, რომელიც თავის მხრივ, საქართველოს ერთ-ერთი უმსხვილესი ნავთობ-იმპორტიორის “გალფის” მესაკუთრეა.

Rosneft-ის გარდა, კომპანიის მსხვილი აქციონერია ბიზნესმენი დავით იაკობაშვილი, რომელსაც “პეტროკას ენერჯი ლიმითედის” 38%-იანი წილი ეკუთვნის.

“გალფი” საქმიანობს საწვავის როგორც საბითუმო ასევე საცალო სეგმენტში და მას ქვეყნის მასშტაბით 150-მდე გასამართი სადგური აქვს.

“გალფის” ფინანსური შედეგები ასე ნაწილდება:

● შემოსავალი 2020 წელს - 535.3 მილიონი ლარი, კლება 2019 წელთან 54 მილიონი ლარი;
● წმინდა მოგება 2020 წელს - 1.9 მილიონი ლარი;
● კომპანიის აქტივები 2020 წელს - 229.4 მილიონი ლარი.

“პეტროკას ენერჯი” საქართველოში ასევე ფლობს ფოთის ნავთობტერმინალს. “ჩენელ ენერჯი ფოთის” ანუ ფოთის ნავთობტერმინალის შემოსავლები ასე ნაწილდება:

● შემოსავალი 2020 წელს - 18.5 მილიონი ლარი, 2019 წელს 18.2 მილიონი ლარი;
● წმინდა მოგება 2020 წელს - 8.66 მილიონი ლარი, 2019 წელს 7.67 მილიონი ლარი.
● კომპანიის აქტივები - 60.2 მილიონი ლარი.

ფოთის ნავთობტერმინალის გარდა, “პეტროკასი” საავიაციო საწვავის ბიზნესშიც არის წარმოდგენილი და თბილისის, ბათუმის და ქუთაისის აეროპორტებში საწვავის ერთ-ერთი უმსხვილესი მიმწოდებელია. “პეტროკას ფიუელ სერვისიზ ჯორჯიას” შემოსავალი 2020 წელს 59 მილიონი ლარი, 2019 წელს კი 142 მილიონი ლარი იყო. 2020-ში მისი წმინდა მოგება 8 მილიონი ლარი იყო, ხოლო 2019-ში 10.9 მილიონი ლარი. კომპანიის აქტივები 34.5 მილიონი ლარია.

VTB ბანკი

რუსული სახელმწიფო ბანკი VTB შვილობილ ბანკებს არაერთ პოსტ-საბჭოთა ქვეყანაში ფლობს. VTB ბანკი საქართველო აქტივების ზომით საბანკო სექტორის მეოთხე უმსხვილესი მოთამაშეა (2.15 მილიარდი ლარი). 2021 წლის მდგომარეობით, ბანკის საკრედიტო პორტფელი 1.55 მილიარდი ლარია, რითიც ის ბანკებს შორის მეხუთე ადგილს იკავებს.

ფინანსური ანგარიშის თანახმად, VTB ბანკმა 2021 წელს 37.8 მილიონი ლარის წმინდა მოგება გამოიმუშავა, რითიც საბანკო სისტემაში მეექვსე პოზიცია დაიკავა.

აშშ-ს სექტორული სანქციები რუსულ კომპანიებს და საქართველო:

რაც შეეხება რუსეთზე დაწესებულ ამერიკულ სექტორულ სანქციებს, მასში ზემოთ ჩამოთვლილი კომპანიებიდან შედის Gazprom-ი, ასევე Rosneft-ი და VTB ბანკი.

ამ კომპანიების შვილობილებიდან სანქციების სრულ სიაში აშშ-ს მხოლოდ ერთი ქართული შვილობილი - "VTB ბანკი საქართველო" ჰყავს მოხსენიებული. აშშ სექტორული სანქციები ვრცელდება არაერთ მსხვილ რუსულ კერძო კომპანიაზეც, მათ შორის Lukoil-ზეც, თუმცა ამ უკანასკნელის ქართული შვილობილი სექტორული სანქციების სიაში შეყვანილი არაა.

https://bm.ge/

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати