USD 2.7263
EUR 3.1870
RUB 3.4187
თბილისი
რომელი წმინდათა ხსენების დღეა 15 ივნისს?
თარიღი:  483

15 ივნისს  მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

წმიდა წინასწარმეტყველი ამოსი (VIII ს. ქრისტეს შობამდე)

15 (28) ივნისი

წმიდა წინასწარმეტყველი ამოსი, თორმეტ მცირე წინასწარმეტყველთაგან მესამე, ქრისტეს შობამდე VII საუკუნეში ცხოვრობდა. ამ დროს ებრაელთა სახელმწიფო ორ სამეფოდ იყო დაყოფილი: იუდეად და ისრაელად. იერუსალიმში მეფობდა იუდეველთა მეფე ოზია, მათგან გამოყოფილ, ჭეშმარიტი ღვთისგან განმდგარ ისრაელთა ათ ტომს კი კერპთაყვანისმცემელი იერობოამ II განაგებდა. მან ბეთილში ოქროს ხბოს კერპი აღმართა და უსჯულოებაში ჩავარდნილ მთელ თავის სამეფოსთან ერთად მას ეთაყვანებოდა.

 წინასწარმეტყველი ამოსი იუდეველი იყო, სოფელ თეკუიდან. ლიტონსა და უსწავლელ, მაგრამ მხურვალე რწმენითა და საღვთო მოშურნეობით გაძლიერებულ მწყემსს უფალმა საწინასწარმეტყველო მსახურებისათვის მოუწოდა და ისრაელში გაგზავნა სჯულის მაგინებელი იერობოამისა და მის გზა შეცდომილ მკვიდრთა სამხილებლად. ამოსი წინასწარ უცხადებდა მათ იმ უბედურებებს, რომელიც ისრაელის სამეფოსა და მის გარშემო მცხოვრებ წარმართ ხალხს უნდა დასტყდომოდა თავს უღმრთოებისთვის. ამის გამო მრავალჯერ უხდებოდა გვემისა და დევნის დათმენა, მაგრამ იგი კვლავ უბრუნდებოდა ბეთილს, ისრაელელებს მოწევნილ რისხვას მოაგონებდა და სინანულისკენ მოუწოდებდა. წინასწარმეტყველი განსაკუთრებით სძულდა საკერპოს ქურუმს, ამასიას. ამოსმა კერპთმსახურსა და მთელ მის სახლეულს აღსასრულის მოახლოება უწინასწარმეტყველა. ამასიას ვაჟმა, ოზიამ წმიდანს ხელკეტი ჩასცხო თავში და სასიკვდილოდ დაჭრა. სულთმობრძავმა წინასწარმეტყველმა გაჭირვებით მიაღწია მშობლიურ სოფელს და იქ გარდაიცვალა ქრისტეს შობამდე დაახლოებით 783 წელს.

 

წმიდა მოციქული სტეფანე (I)

15 (28) ივნისი

წმიდა მოციქულ სტეფანეს პავლე მოციქული ახსენებს კორინთელთა მიმართ I ეპისტოლეში (1 კორ. 16,15-18). იგი წერს: „ხოლო გლოცავ თქუენ, ძმანო, რამეთუ იცით სახლი იგი სტეფანაჲსი, ვითარმედ არს პირველი აქაიაჲსაჲ და მსახურად წმიდათა დააწესნეს თავნი თჳსნი, რაჲთა თქუენცა დაემორჩილნეთ ეგევითართა მათ და ყოველსავე თანა-შემწესა და მშრომელსა, ხოლო მიხარის მოსლვასა მას ზედა სტეფანაჲსსა და ფორტუნატესსა და აქაიკესსა, რამეთუ თქუენი იგი დაკლებული ამათ აღავსეს, რამეთუ განუსუენეს ჩემსაცა სულსა და თქუენსაცა. იცნითმცა უკუე ეგევითარნი იგი“.

 

წმიდა მოწამე დულა კილიკიელი (+დაახლ. 305-313)

15 (28) ივნისი

წმიდა მოწამე დულა კილიკიელი ქალაქ პრეტორიადაში მცხოვრები კეთილმსახური ქრისტიანი იყო. იმპერატორ მაქსიმიანეს (305-313) მიერ ქრისტიანთა დევნის დროს იგი შეიპყრეს და კილიკიის ოლქის მმართველ მაქსიმესთან წარადგინეს სამსჯავროზე. სასამართლოს დაწყებამდე წმიდანმა მხურვალედ შესთხოვა უფალს, კერპთაყვანისმცემლობის მხილების ძალა მიენიჭებინა მისთვის.

 დაკითხვებში ნეტარი მარტვილი ახოვნად აღიარებდა ქრისტეს და გაბედულად განაქიქებდა წარმართთა ცრუ სჯულს. მმართველი გულმოდგინედ ცდილობდა, უარეყო ქრისტიანული სარწმუნოება, მაგრამ ვერ პოულობდა ძალას დულას მადლმოსილი სიტყვების წინააღმდგომად. ამით გააფთრებულმა უსჯულომ დაუნდობლად აწამა წმიდანი, ბოლოს კი საპყრობილეში გამოამწყვდია. ყოველ ახალ დაკითხვაზე მარტვილი სულითა და ხორცით გამხნევებული და განცხოველებული ცხადდებოდა. მსაჯულის წინაშე უკანასკნელად წარმდგარს ქვედა ყბა მოგლიჯეს, წვივები გადაუმტვრიეს, მმართველის ეტლს გამოაბეს და ქუჩებში ათრიეს. ასე აღმოხდა სული უფლის სათნომყოფელს.

დულას დაფლეთილი სხეული მდინარეში გადააგდეს. ტალღებმა იგი წმიდანის მშობლიური ქალაქის ნაპირებთან გამორიყა. წმიდანის ნეშტი პატივით მიაბარეს მიწას.

 

ღირსი ორტისი ტაბენისიოტელი (+380)

15 (28) ივნისი

ღირსი ორტისი ტაბენისიოტელი (+380) პახუმი დიდის (+348; ხს. 15 მაისს) მოწაფე იყო. მან ახალგაზრდობაშივე ისეთი დიდი სულიერი გამოცდილების დაგროვება მოასწრო, რომ მოძღვარმა ხენოვოსის კინოვიის იღუმენობა მიანდო. ერთხელ პახუმიმ ბერებს ღირსი ორტისის შესახებ უთხრა, იგი ოქროს სასანთლესავით ბრწყინავსო უფლის სახლში. პახუმი დიდის სიკვდილის შემდეგ წმიდა ორტისი საკუთარი ნების წინააღმდეგ ტაბენისიოტელი ძმების წინამძღვრად დაადგინეს. რადგან სავანის ბერების რიცხვი თანდათან მატულობდა, ღირსმა მამამ თავის თანაშემწედ თეოდორე დანიშნა, შემდეგ მონასტრის მამასახლისობა მთლიანად მას გადააბარა, თვითონ კი ხენოვოსის კინოვიას დაუბრუნდა. 365 წელს, ღირსი თეოდორეს სიკვდილის შემდეგ, მღვდელმთავარი ათანასე დიდი ღირს ორტისის და საძმოს წერდა: „ნუ სტირით, საყვარელო ძმებო, თეოდორეს გამო: იგი კი არ მომკვდარა, სძინავს. ნურავინ იცრემლება. ყველამ მიჰბაძოს მას. არ ეგების ტირილი მის გამო, ვინც იქ დაემკვიდრა, სადა არა არს ჭირი, მწუხარება. შენ კი, საყვარელო და ძვირფასო ორტისი, გწერ: „რადგან მან მიიძინა, სავანეზე ზრუნვა შენ იტვირთე, მისი მაგივრობა გაუწიე ძმებს. სანამ თეოდორე ცოცხალი იყო, თქვენ ხომ ერთსულ და ერთხორც იყავით“. ღირსმა ორტისიმ მღვდელმთავარ ათანასეს თხოვნა შეასრულა.

 წმიდა მამა საღვთო წერილში ღრმად იყო ჩახედული და მჭევრმეტყველების საოცარი ნიჭი ჰქონდა. „მის სიტყვას, - წერდა ნეტარი მოსაგრის თანამედროვე, - თითქოს თანდათან ემატებოდა ძალა ძმათა ნუგეშინისსაცემად“. აბბა ორტისიმ სიკვდილის წინ ანდერძივით დატოვა წიგნი, სადაც თითქმის მთელი ძველი და ახალი აღთქმა იყო განმარტებული მონაზვნური საჭიროებებისათვის დართული მოკლე შენიშვნებით.

 

ღირსი დულა მეგვიპტელი

15 (28) ივნისი

ღირსი დულა ეგვიპტის ერთ-ერთი მონასტრის ბერი იყო. სიმშვიდით, თავმდაბლობითა და მორჩილებით გამორჩეული მოწესე სავანის ზოგიერთი ძმისგან 20 წლის მანძილზე ითმენდა დაცინვასა და შეურაცხყოფას. თავდაპირველად ძლიერ უჭირდა, მაგრამ შემდგომ ისეთ განურისხველობას მიაღწია, რომ გულწრფელად უყვარდა თავისი მტრები.

 სიცოცხლის მიწურულს წმიდანს განსაცდელი დაატყდა თავს: ერთმა ბერმა საეკლესიო ჭურჭელი მოიპარა და გადამალა. როცა იღუმენმა საძმოსთან ერთად დამნაშავის მოძებნა გადაწყვიტა, მტრებმა ქურდობაში დულას დასდეს ბრალი. ისინი ამბობდნენ, სწორედ იმ დღეს დულა შუაღამიანზე არ გამოცხადდა, მაშინ, როცა სხვა დროს მას ვერავინ დაასწრებდაო მოსვლას. სინამდვილეში ამ მსახურებაზე წმიდანის არყოფნის მიზეზი მისი ავადმყოფობა იყო. ღირსი მამა ამტკიცებდა, ამ ცოდვაში ბრალი არ მიმიძღვისო, მაგრამ მტრები კრიჭაში ჩაუდგნენ - ყველაფერი საკუთარი თვალებით ვნახეთო. როცა დულა დარწმუნდა, რომ მისი არავის სჯეროდა, თავის მართლება აღარ განაგრძო და თქვა: „შემინდეთ, წმიდანო მამანო, ცოდვილი ვარ!“ მაშინ იღუმენმა ბრძანა, საბერო შესამოსელისგან განეძარცვათ ნეტარი მამა. დულა ხმამაღლა ქვითინებდა და ღაღადებდა: „უფალო იესო ქრისტე, ძეო ღვთისაო, შენი სახელისთვის შევიმოსე ეს სამოსელი, ახლა კი, ცოდვების გამო განვიმოსები მისგან!“

 ღირს მამას ბორკილები დაადეს. იკონომოსი მას სასტიკად გვემდა - სურდა გამოეტეხა, სად გადამალა ჭურჭელი, უცოდველი მარტვილი კი იმეორებდა: „ვცოდე - შემინდეთ!“ მაშინ ბერი საერო სასამართლოს გადასცეს განსასჯელად, სადაც წამება დაუწყეს. მოსაგრე ამაოდ ირწმუნებოდა, მე არა მაქვსო ვერცხლი და არც დაკარგული ჭურჭელი. ბერებმა ნება დართეს ქალაქის ეპარქს, ისე მოქცეოდა განსასჯელს, როგორც კანონი ავალდებულებდა და დულასაც ორივე ხელის მოკვეთა მიუსაჯეს. განაჩენის აღსრულებამდე მმართველმა ღირს მამას მიმართა: „გვითხარი, სად არის ჭურჭელი და სასჯელისგანაც განთავისუფლდები“. წმიდანმა მიუგო: „გინდა, რომ ის მათქმევინო, რაც არ ჩამიდენია? მე აღარ მსურს ვიცრუო, რადგან ყოველგვარი ტყუილი ბოროტისგანაა“. დულა დასასჯელად გაიყვანეს და მაშინ, როგორც იქნა, ნამდვილმა ქურდმა იგრძნო სინდისის ქენჯნა: იღუმენთან მივიდა და ითხოვა, შეეჩერებინათ ჯალათები.

 

ღირსი მამა მონასტერში დააბრუნეს. ბერები პატიებას სთხოვდნენ, ის კი სულაც არ ბრაზობდა, პირიქით, მადლობას უხდიდა ყველას იმისთვის, რომ ვნებათა დათმენით ცოდვების გამოსყიდვის საშუალება მისცეს. წმიდანი მხურვალედ ლოცულობდა მტრებისთვის. სამი დღის შემდეგ ღირსი მამა აღსრულებული იპოვეს - მას ლოცვის დროს, მუხლმოყრილს შეევედრებინა სული უფლისათვის. დაკრძალვა იღუმენისა და მეზობელი ლავრის ძმების მოსვლამდე გადადეს. მანამდე კი წმიდა ცხედარი ტაძარში გამოკეტეს. როცა ყველანი შეგროვდნენ და ეკლესიაში შევიდნენ, შიგ მიცვალებულის სამოსლისა და სანდლების გარდა არაფერი დახვედრიათ.

 ღვთის განგებით, წმიდა დულას შეურაცხმყოფელთ არ მიეცათ წმიდანის დაკრძალვისა და მასთან ქრისტიანულად გამომშვიდობების საშუალება.

 

ნეტარი იერონიმე სტრიდონელი (+420)

15 (28) ივნისი

 

ნეტარი იერონიმე სტრიდონელი ქალაქ სტრიდონში (დალმაცია და პანონია) მცხოვრებ ქრისტიანთა ოჯახში დაიბადა. განათლების მისაღებად მშობლებმა ჭაბუკი რომში გაგზავნეს, სადაც იგი საერო მეცნიერებებს სწავლობდა. დედაქალაქში ჩასული იერონიმე თავდაპირველად ქალაქური ფუფუნებითა და ახალგაზრდული თავაშვებულობით ცხოვრობდა, მაგრამ მალე მასში ცხოვრების წესის ძირფესვიანად შეცვლის სურვილი მომწიფდა. მომავალი წმიდანი 20 წლის იყო, როცა მოინათლა. ამის შემდეგ იგი გალიაში ჩავიდა, სადაც საბოლოოდ გადაწყვიტა, ღვთისთვის მიეძღვნა თავი და ბერად აღკვეცილიყო.

 დაახლოებით 372 წელს იერონიმე მშობლიურ ქალაქს დაუბრუნდა; დედ-მამა გარდაცვლილი დაუხვდა და უმცროს და-ძმაზე ზრუნვა მას დააწვა ტვირთად. საღვთო შურით ანთებულს ბერად აღკვეცის გადადება მოუხდა. ამ ხანებში იგი გულმოდგინედ სწავლობდა საღვთო წერილს.

 საოჯახო საქმეების მოწყობის შემდეგ ნეტარი მამა აღმოსავლეთში გაემგზავრა. იგი ხუთი წელი ცხოვრობდა სირიის ერთ-ერთ მონასტერში. აქ იერონიმე ძირითადად წმიდა წერილზე მუშაობდა და მკაცრი ასკეტური ცხოვრებით ცხოვრობდა. იერონიმემ საფუძვლიანად შეისწავლა ებრაული და ქალდეური ენები. ამ დროს დაიწყო მისი მიმოწერა მრავალ პირთან სხვადასხვა საკითხზე. ჩვენამდე მოაღწია მისმა 120-მა წერილმა. მალე ანტიოქიაში ეპისკოპოსების: მელეტის, პავლინისა და ვიტალის მომხრეებს შორის წარმოქმნილმა შფოთმა და უთანხმოებამ იმ სავანეშიც იჩინა თავი, სადაც ნეტარი იერონიმე იღვწოდა, ამის გამო მას მონასტრის დატოვება და ანტიოქიაში წასვლა მოუხდა. აქ ეპისკოპოსმა პავლინმა წმიდანი მღვდლად აკურთხა. შემდეგ იერონიმე კონსტანტინეპოლში ჩავიდა, სადაც ესაუბრა წმიდა მღვდელმთავრებს: გრიგოლ ღვთისმეტყველსა და გრიგოლ ნოსელს, 381 წელს კი რომში გაემგზავრა. აქ მან სამეცნიერო მოღვაწეობა განაგრძო. წმიდა პაპმა დამას I-მა (366-384), რომელიც ასევე წმიდა წერილის შესწავლით იყო დაკავებული, დაიახლოვა ნეტარი მამა, მაგრამ იერონიმეს მამხილებელი სიტყვით გაგულისებულმა რომაელმა ქრისტიანებმა მოიძულეს იგი და სამი წლის შემდეგ იძულებული გახადეს, დაეტოვებინა ქალაქი. წმიდანმა ძმასთან, პავლინიანესთან და მეგობრებთან ერთად მოილოცა წმიდა მიწა, მოინახულა ნიტრიის უდაბნოს ბერები, 386 წელს კი ბეთლემში, იმ გამოქვაბულის მახლობლად დამკვიდრდა, სადაც ქრისტე იშვა, და მკაცრ ღვაწლს შეუდგა.

ეს იყო ნეტარი მამის შემოქმედებითი მოღვაწეობის აყვავების ხანა. თავისი დროის გამოჩენილმა მეცნიერმა ეკლესიას მდიდარი წერილობითი მემკვიდრეობა დაუტოვა: დოგმატურ-პოლემიკური და ზნეობრივ-ასკეტური ნაწერები, წმიდა წერილის განმარტებები, ისტორიული თხზულებები. მისი უმთავრესი ნაშრომია ძველი და ახალი აღთქმის საღვთო წიგნების ხელახალი თარგმანი ლათინურ ენაზე. ეს თარგმანი, რომელსაც ვულგატა უწოდეს, დასავლეთის ეკლესიაში საყოველთაო ხმარებაშია.

 წმიდა იერონიმე ბეთლემის გამოქვაბულში თავის კელიაში აღესრულა დაახლოებით 420 წელს. მისი წმიდა ნაწილები რომში გადაასვენეს.

 წმიდა კეთილმსახური სერბეთის მთავარი ლაზარე (+1389)

15 (28) ივნისი

წმიდა კეთილმსახური სერბეთის მთავარი ლაზარე ცხოვრობდა XIV საუკუნეში. ეს ის დრო იყო, როცა თურქებმა დაიპყრეს მეზობელი ქვეყნები და სერბეთის ხელში ჩასაგდებად ემზადებოდნენ.

 წმიდა მეფის, დუშანის კარზე აღზრდილი ლაზარე ჯერ სერბეთის ერთ-ერთი ოლქის მმართველად დანიშნეს, შემდეგ კი, 1372 წელს, მეფედ აკურთხეს. წმიდანი დაუცხრომლად იღვწოდა ხალხის ქრისტიანული განათლებისთვის, აშენებდა ტაძრებს, შეეწეოდა მონასტრებსა და საქველმოქმედო დაწესებულებებს. 1380 წელს კეთილმსახურმა მთავარმა როვანცის სავანე ააშენა. მისი შუამდგომლობით კონსტანტინეპოლის ეკლესიის წინამძღვარმა თანხმობა განაცხადა სერბეთის მთავარეპისკოპოსის პატრიარქად ცნობაზე. ლაზარეს მმართველობის 10 წლის მანძილზე მთელს ქვეყანაში სიმშვიდე სუფევდა. შემდეგ დაიწყო ომი თურქებთან და 1389 წლის 15 ივნისს, სულთან ბაიაზეთის ბრძანებით, წმიდა ლაზარეს თავი მოჰკვეთეს. 1391 წელს ლაზარეს უხრწნელი ნაწილები როვანიცას მონასტერში დაასვენეს, თურქების მიერ ამ სავანის დანგრევის შემდეგ კი, 1683 წელს, ისინი ფრუგის მთაზე, ნოვაია როვანიცას მონასტერში გადააბრძანეს.

 წმიდა იონა, მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის

მიტროპოლიტი, საკვირველთმოქმედი (+1461)

15 (28) ივნისი

წმიდა იონა, მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის მიტროპოლიტი, საკვირველთმოქმედი დაიბადა ქალაქ გალიჩში, კეთილმსახურ ქრისტიანთა ოჯახში. იგი თორმეტი წლის იყო, როცა მონასტერში წავიდა. წმიდანი ჯერ გალიჩის ერთ-ერთ მონასტერში მოღვაწეობდა, შემდეგ კი მოსკოვის სვიმეონის სავანეში დამკვიდრდა, სადაც მრავალი წლის განმავლობაში ასრულებდა სხვადასხვა მორჩილების საქმეს. ერთხელ სვიმეონის მონასტერი მოსკოველმა მიტროპოლიტმა, წმიდა ფოტიმ (ხს. 27 მაისსა და 2 ივლისს) მოინახულა. პარაკლისის შემდეგ მან დალოცა არქიმანდრიტი თავისი საძმოთი და იმ ბერების კურთხევაც მოისურვა, რომლებიც ამ დროს სხვადასხვა მორჩილების საქმეს აღასრულებდნენ. პურის საცხობში შესულმა მღვდელმთავარმა დაინახა იონა, რომელსაც, მძიმე სამუშაოებისაგან დაქანცულს, ჩასძინებოდა, მარჯვენა კი მაკურთხებელ ჟესტში გასჩერებოდა. ფოტიმ ითხოვა, არ გაეღვიძებინათ ბერი, აკურთხა მძინარე და იწინასწარმეტყველა, რომ იგი რუსეთის ეკლესიის დიდი მნათობი გახდებოდა და ბევრს დააყენებდა ცხონების გზაზე. მართლაც, რამდენიმე წლის შემდეგ მომავალ წმიდანს რიაზანისა და მურომის ეპისკოპოსად დაასხეს ხელი.

1431 წელს მღვდელმთავარი ფოტი გარდაიცვალა. მისი სიკვდილიდან ხუთი წლის შემდეგ, კეთილმსახურებისა და წმიდა ცხოვრებისათვის, იონა სრულიად რუსეთის მიტროპოლიტად აირჩიეს. როცა ახალარჩეული მიტროპოლიტი კონსტანტინეპოლის პატრიარქ იოსებ II-სთან (1416-1439) ჩავიდა ხარისხის დასამტკიცებლად, გაირკვა, რომ რუსეთის ეკლესიის წინამძღვრად უკვე დაენიშნათ ბრძენი და ცბიერი უცხოტომელი ისიდორე. ისიდორემ მცირეოდენი ხანი დაჰყო კიევსა და მოსკოვში, შემდეგ კი ფლორენციის კრებაზე (1438 წ.) გაემგზავრა, სადაც მხარი დაუჭირა უნიას. რუსი მწყემსმთავრებისა და სამღვდელოების თავყრილობამ მართლმადიდებლობის ორგულ მსახურს ხარისხი აჰყარა და იგი იძულებული გახდა, რომში გაქცეულიყო (+1462). წმიდა იონა ერთსულოვნად იქნა დადგენილი სრულიად რუსეთის ეკლესიის მესაჭედ. ის იყო პირველი მიტროპოლიტი, რომლის ხელდასხმაც კონსტანტინეპოლელი პატრიარქის გრიგოლ II (1445-1450) კურთხევით რუსმა მღვდელმთავრებმა აღასრულეს მოსკოვში. წმიდა მამა 1448 წლის 15 დეკემბრიდან შეუდგა სამწყსოს გამგებლობას. ეკლესიის წინამძღვრის მძიმე ჯვრის ზიდვის მიუხედავად, წმიდანს ოდნავადაც არ შეუნელებია პირადი ასკეტური ღვაწლი. ყოველივე ამისთვის უფალმა სასწაულთქმედების და განჭვრეტის ნიჭი მიმადლა თავის რჩეულს.

 1451 წელს მოულოდნელად თათრები მოადგნენ მოსკოვს, მისი შემოგარენი გადაწვეს და ქალაქზე თავდასასხმელად ემზადებოდნენ. მიტროპოლიტი იონა ღვთისმსახურთა დასთან ერთად ლიტანიობას აღასრულებდა მოსკოვის გალავნის ირგვლივ და ცრემლებით შესთხოვდა უფალს ქალაქისა და მისი მცხოვრებლების შეწყალებას. უეცრად მან ჩუდოვოს მონასტრის მხცოვანი და კეთილმსახურებით გამორჩეული ბერი, ანტონი შენიშნა და ასე მიმართა: „შვილო და ძმაო ჩემო ანტონი! ილოცე ღვთისა და ყოვლადწმიდა ქალწულის მიმართ, რომ დაიხსნან ქალაქი და ყველა მართლმადიდებელი ქრისტიანი!“ თავმდაბალმა ბერმა მიუგო: „დიდო მეუფეო! მადლობა შევწიროთ უფალსა და ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელს: მან შეისმინა შენი ვედრება და თავის ძეს შეგვავედრა; შენი ლოცვებით ქალაქი და ყველა მართლმადიდებელი ქრისტიანი გადარჩება, მე, ერთადერთს, მიწერია მტრის ხელით სიკვდილი“. ამ სიტყვების დასრულებისთანავე ისარმა განგმირა ღვთის სათნომყოფელი. 2 ივლისს კი, ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის სამოსლის დადების დღესასწაულზე, მამა ანტონის წინასწარმეტყველებისამებრ, მტრის რიგებში შფოთი ატყდა: ისინი გაურკვეველმა შიშმა შეიპყრო და ზარდაცემულები თავქუდმოგლეჯით უკუიქცნენ. მადლობის ნიშნად მღვდელმთავარმა იონამ ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის სამოსლის დადების სახელობის ტაძარი ააგო.

 ნეტარი მამა 1461 წლის 31 მარტს მიიცვალა. მის საფლავთან მრავალი სასწაულებრივი კურნება აღესრულა. 1472 წელს მოხდა წმიდანის უხრწნელი ნაწილების აღმოყვანება და მათი კრემლის მიძინების ტაძარში გადასვენება.

 

წმიდა მიხეილი, კიევისა და სრულიად რუსეთის პირველი მიტროპოლიტი (+992)

15 (28) ივნისი

წმიდა მიხეილი, კიევისა და სრულიად რუსეთის პირველი მიტროპოლიტი, მღვდელმსახურთა დასთან ერთად 989 წელს ჩავიდა კორსუნში ახალნათელღებულ (988 წ.) მოციქულთასწორი მთავარ ვლადიმირთან (ხს. 15 ივლისს). რუსეთის პირველ მიტროპოლიტს მძიმე, მაგრამ მადლმოსილი მსახურება ხვდა წილად. ბრძენმა მშვიდმა, მკაცრმა და სამართლიანმა მღვდელმთავარმა 992 წლის 15 ივლისს მშვიდობით დაასრულა თავისი ამქვეყნიური ცხოვრება.

 

ღირსმოწამენი: გრიგოლ და კასიანე ავენგელები (+1392)

15 (28) ივნისი

ღირსმოწამენი გრიგოლ და კასიანე ავენგელები ვოლოგდის მიწაზე, მდინარე სუხონთან მოსაგრეობდნენ. ისინი მოწამეობრივად აღესრულნენ ავენგის სავანეში 1392 წლის 1 ივნისს, თათართა შემოსევის დროს.

 

ანალიტიკა
13.08.2025 - საბრძოლო მოქმედებების მიმოხილვა დონეცკის ოლქში - გიორგი კობერიძე
ალასკის კონფერენციამდე რუსები დიდი მსხვერპლისა და ტექნიკის განადგურების ხარჯზე დაწოლას ახორციელებენ უკრაინული პოზიციების წინააღმდეგ და მაქსიმალურად დიდი ტერიტორიის დაკავებას ცდილობენ. კრემლი ფიქრობს, რომ მოლაპარაკებებისას რაც უფრო უკეთესი პოზიცია გაქვს სამხედრო თვალსაზრისით, მით უფრო ადვილად შეგიძლია მოითხოვო პოლიტიკური თვალსაზრისით.
 
ფრონტის ხაზი დონეცკის ოლქში პირველი მსოფლიო ომის ვითარებას მოგვაგონებს. სანგრები, სპეციალური ფორტიფიკაციები და საარტილერიო ჭურვების დაცემისაგან გაკეთებული კრატერები გვხვდება განსაკუთრებით პოკროვსკისა და დობროპოლიას მონაკვეთზე.
- რუსებმა წარმატებული გარღვევა განახორციელეს პოკროვსკის ჩრდილოეთით, დობროპილიას სიახლოვეს. ამ ყველაფერს ჯერ მასირებული საარტილერიო და საავიაციო დაბომბვა უძღოდა წინ, შემდეგ გვერდი აუარეს რამდენიმე უკრიანულ საყრდენ პუნქტს და ბოლო ერთ კვირაში დაახლოებით 10 კილომეტრი წაიწიეს წინ, რაც საკმაოდ დიდი წინსვლაა ომის მოცემული დინამიკიდან გამომდინარე. მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველად ეს დივერსანტებისა და მცირე ჯგუფების შეტევას ჰგავდა, როგორც ჩანს რუსებმა საკმაოდ დიდი ძალები ჩართეს ამ გარღვევის განსახორციელებლად.
 
- ამის საპირისპიროდ და რუსული გარღვევის შესაკავებლად გუშინ უკრაინელებმა წამოიწყეს კონტრშეტევა, რამაც დღეს ფართომასშტაბიანი სახე მიიღო. კონტრშეტევაში ჩაბმულია აზოვის ბრიგადაც. რუსები საკმაოდ დიდ ფსონს დებენ ამ გარღვევაზე და ცოცხალი ძალის შტურმითა და საარტილერიო დარტყმებით ცდილობენ უკრაინული კონტრშეტევის ჩაშლას, თუმცა მათი მხრიდან გარღვევის ვიწრო ყელი 5 კილომეტრია, რაც უკრაინელთა მხრიდან გადაჭრისა და მათი დატყვევების საშუალებას ქმნის.
 
დეტალები რამდენიმე საათიდან რამდენიმე დღეში გახდება ცნობილი (თუმცა გარკვეული პოზიტიური სიგნალები და რუსი ტყვეების შესახებ ინფორმაცია არის, მაგრამ სრულ სურათში როგორია ვითარება ნაადრევია თქმა). თუკი რუსული შეტევა ჩავარდება, ეს მათთვის მნიშვნელოვანი დემორალიზების წყარო გახდება. შესაძლოა ვიხილოთ ტყვეებიც. წარმატების შემთხვევაში კი მათი მხრიდან დობროპილიასათვის საფრთხის შექმნა ან ფორტიფიცირებულ უკრაინულ ქალაქ დრუჟკივკასაკენ გადახვევა გამორიცხული არ იქნება, ისევე როგორც კრამატორსკი-დობროპილიას გზის გადაჭრის საშუალებაც.
 
- უფრო სამხრეთით, რუსები ცდილობენ დობროპილია-პოკროვსკის მომარაგების ხაზი გადაჭრან. პოკროვსკი-მირნოჰრადის აგლომერაციისაკენ მაგისტრალური ორი მთავარი გზა მიემართება. მიუხედავად იმისა, რომ რუსები მათ აქტიურად ბომბავენ, უკრაინელები მაინც ახერხებენ ორივე მათგანის შენარჩუნებას და ტვირთების გატარებასაც. რუსული მომარაგება ძირითადად რკინიგზით ხდება, ხოლო შეტევისას ისინი სამანქანო გზებსა და მათ მომიჯნავე ტერიტორიებს მიუყვებიან. საბრძოლო წარმატება მომარაგებაზეცაა დამოკიდებული. უკრაინული დრონები განსაკუთრებით აქტიურობენ ამ სექტორში, რაც მნიშვნელოვნად აფერხებს რუსების შეტევის სისწრაფესა და მათი ლოჯისტიკისათვის საფრთხის შექმნას. იმავეს ცდილობენ რუსებიც.
 
- დონეცკის ოლქში, პოკროვსკისა და დობროპილიას გარდა, უკრაინას ოთხი მთავარი ქალაქი აქვს ფორტიფიცირებული: კოსტიანტინივკა, დრუჟკივკა, კრამატორსკი და სლოვიანსკი. ამ ქალაქების აქტიური ფორტიფიცირება 2022 წლიდან მიმდინარეობს, თუმცა შეტაკებები ჯერ კიდევ 2014 წელს დაფიქსირდა, როდესაც რუსი ბანდფორმირებები აღნიშნული დასახლებებიდან ბრძოლით გაყარეს და შემდეგ უკრაინული თავდაცვის ზღუდეები შეიქმნა აქ. სანამ ეს ქალაქები დგას, მანამდე დონეცკის ოლქის უმნიშვნელოვანესი ნაწილი უკრაინელთა ხელში რჩება. ამ ქალაქების დაცემის შემთხვევაში არამხოლოდ დონეცკის ოლქს იგდებენ რუსები ხელში, არამედ დანარჩენ აღმოსავლეთ უკრაინასაც დაემუქრება საფრთხე.
 
სწორედ ამ ქალაქების დათმობას სთხოვს რუსეთი უკრაინას მოლაპარაკებების წინაპირობად. ანუ ჯერ დათმე ეს ქალაქები და მერე შევძლებთ მოლაპარაკებებსო. და თან ეს ყველაფერი ზაპორიჟიას, ხერსონისა და ლუგანსკის ოლქების დათმობასთან ერთად. თავი რომ დავანებოთ დანარჩენ რეგიონებს, ამ ოთხი ფორტიფიცირებული ქალაქის დაკარგვა, უკრაინის უსაფრთხოებისათვის ძალიან სერიოზულ პრობლემად გადაიქცევა. დნიპროპეტროვსკის ოლქში, პავლოგრადამდე დიდი დასახლება აღარცაა. შესაბამისად, ის, რასაც რუსები ითხოვენ, უკრაინული უსაფრთხოების სისტემისათვის მნიშვნელოვანი დარტყმა იქნება.
 
- შედარებით უკეთესი სიტუაციაა სლოვიანსკის აღმოსავლეთით, ლიმანის მიმართულებაზე, ლუგანსკის ოლქის მომიჯნავედ, სადაც უკრაინელებმა რუსეთის მხრიდან წარმოებული რამდენიმე მასირებული შეტევის მოგერიების შემდეგ თავად დაიწყეს ჯერჯერობით ლოკალური კონტრშეტევა. გამოითქვა მოსაზრება, რომ თუკი წელს კონტრშეტევა იქნება, უკრაინელებმა სწორედ ლუგანსკის მიმართულებაზე უნდა გააკეთონ აქცენტი კვლავ. ეს პოლიტიკურადაც გამართლებული იქნება და სამხედრო თვალსაზრისითაც. პოლიტიკურად იმიტომ, რომ იმ რეგიონში დაბრუნდება საბრძოლო მოქმედებები, რომელსაც რუსეთი ამბობს, რომ სრულად აკონტროლებს (თუმცა ეს არ შეესაბამება სინამდვილეს), ხოლო სამხრედრო თვალსაზრისით იმიტომ, რომ ამ რეგიონს ახლა რუსული საუკეთესო ნაწილები არ იცავენ, თუმცა მომარაგების ხაზების ნაწილი სწორედ მასზე გადის, ისევე როგორც სამეთაურო პუნქტები (კრემინასა და ლისიჩანსკში). შეტევის წარმატებით დასრულების შემთხვევაში კი ხარკივის ოლქში, ქალაქ კუპიანსკისაც მოეხსნება საფრთხე. თუმცა 2022 წლის ბოლოდან ლუგანსკის ოლქის ჩრდილოეთ ნაწილი საკმაოდ ფორტიფიცირებულია რუსეთის მიერ.
 
- რაც შეეხება მოლაპარაკებებს. ტრამპის რიტორიკა ტერიტორების დათმობა-გაცვლასთან დაკავშირებით რას გულისხმობს არაა ნათელი, მაგრამ უკრაინა და ევროპა მას ვერ დასთანხმდება. ტერიტორიების გადაცემა რუსეთისათვის არამხოლოდ პოლიტიკურად იქნება ძალიან მძიმე დარტყმა საერთაშორისო უსაფრთხოებისათვის, არამედ შეაჩერებს თუ არა ომს ესეც საკითხავია, რადგან რუსეთი უბრალოდ არ აღიარებს უკრაინის უფლებას იყოს სუვერენული სახელმწიფო. ამასთან ცნობილია რომ 2003 წელს უკრაინა-რუსეთს შორის საზღვრის დადგენის შესახებ შეთანხმება დაიდო, რომელზეც რუსეთის მრიდან პუტინმა მოაწერა ხელი, მაგრამ რატიფიცირებიდან 10 წელიწადში თავადვე დაარღვია ის - რუსული სტილია ის, რომ ის ომს იწყებს და არღვევს შეთანხმებებს მაშინვე, როდესაც ის თავს ძლიერად იგრძნობს. დღეს კი უფრო სწრაფად ვითარდება მოვლენები. შესაბამისად, დაპყრობითი ომის წარმატება მიეცეს რუსეთს და უკრაინამ სანაცვლოდ უსაფრთხოების გარანტია თუ ვერ მიიღო, ეს უკრაინასთან ერთად ევროპის (და ჩვენი) უსაფრთხოების სისტემის ჩამოშლაც იქნება.
 
ევროპელები და უკრაინელები მოლაპარკებების წინაპირობად უპირობო ცეცხლის შეწყვეტას ასახელებენ, რომლის უარყოფის შემთხვევაშიც რუსეთს ტოტალური სანქციები უნდა დაედოს.
 
2018 წელს როდესაც პუტინსა და ტრამპს შორის შეხვედრა შედგა ჰელსინკიში ისე ჩანდა თითქოს პუტინი უფრო მძლავრად გამოიყურებიდა, ტრამპი კი დაბნეული იყო, მაგრამ მალევე შეიცვალა ვითარება და რუსეთმა ამ შეხვედრიდან ბევრი ვერაფერი მიიღო გარდა პოლიტიკური კაპიტალისა. შესაძლოა ახლაც იგივე სურათი ვიხილოთ.
 
თუმცა აშშ-ს ძალიან გამოცდილი დიპლომატი და ნაციონალური უსაფრთხოების ყოფილი მრჩეველი ჯონ ბოლტონი აღნიშნავს, რომ ტრამპი ახლა უფრო სერიოზულად ემზადება შეხვედრისათვის, ვიდრე ეს 7 წლის წინ იყოო. მან იცის, რომ ამ შეხვედრამ შეიძლება მისი პრეზიდენტობის საგარეო პოლიტიკური მემკვიდრეობაც კი განსაზღვროსო, თუმცა ძალიან სერიოზული პრობელმაა ის, რომ ტრამპს ახლა შეთანხმება უფრო უნდა ვიდრე მაგიდაზე ხელის დაკვრაო. მიუხედავად ამისა, შეიძლება ტრამპს არ მოუნდეს სუსტ და დამთმობ ლიდერაც წარმოჩენა. მისი გუნდიც კარგად ემზადება შეხვედრისათვის. თუმცა ომის დანაშაულებისათვის ძებნილ პუტინთან შეხვედრა უკვე გარკვეული დათმობაა.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.