USD 2.7087
EUR 2.9406
RUB 3.1634
თბილისი
რომელ წმინდათა ხსენების დღეა 3 აპრილს?
თარიღი:  184

3 აპრილს, ახალი სტილით, მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

წმიდა იაკობ ეპისკოპოსი (+დაახლ. 775)

21 (03.04) მარტი

წმიდა იაკობ ეპისკოპოსი სიყრმითგან ესწრაფვოდა განმარტოებულ ცხოვრებას. მან დატოვა სახლი, სტუდიის მონასტერს მიაშურა და ბერად აღიკვეცა. წმიდა იაკობი მკაცრ შრომაში, მარხვასა და ლოცვაში ცხოვრობდა. ღვთისმოსავსა და წმიდა წერილის შესანიშნავად მცოდნე ბერს კატანის (სიცილია) ეპისკოპოსად დაასხეს ხელი. ხატმებრძოლი იმპერატორის კონსტანტინე V კოპრონიმის (741-775) დროს წმიდა იაკობს არაერთხელ მოსთხოვეს წმიდა ხატთა გმობა. წმიდა აღმსარებელმა დაითმინა ტყვეობა, შიმშილი, წამება, მაგრამ მართლმადიდებლობა არ უარუყვია. წმიდა ეპისკოპოსი იაკობი გარდაიცვალა დევნულობაში.

წმიდა კირილე კატანელი (+111)

21 (03.04) მარტი

წმიდა კირილე კატანელი (+111) დაიბადა ანტიოქიაში. ის იყო წმიდა პეტრე მოციქულის (ხს. 29 ივნისს და 16 იანვარს) მოწაფე და მისგან იქმნა ხელდასხმული კატანის ეპისკოპოსად. წმიდა კირილე ბრძნულად მართავდა სამწყსოს. ღვთისმოსაობის გამო წმიდა მამა უფლისაგან სასწაულმოქმედების მადლით დაჯილდოვდა. მისი ლოცვით წყაროს მწარე წყალი სასმელად ვარგისი შეიქმნა. ამ სასწაულმა მრავალი წარმართი მოაქცია ქრისტეს სჯულზე. წმიდა კირილე აღესრულა ღრმა მოხუცებულობაში.

წმიდა თომა კონსტანტინეპოლელი (+610)

21 (03.04) მარტი

წმიდა თომა კონსტანტინეპოლელი წმიდა პატრიარქ კირიაკეს გარდაცვალების შემდეგ, 607 წელს, აირჩიეს კონსტანტინეპოლის პატრიარქად.

წმიდა თომას პატრიარქობის დროს გალატეაში (მცირე აზია) საშინელი გამოცხადება მოხდა: სადღესასწაულო ლიტანიობაზე მძიმე ჯვრებმა ქანაობა დაიწყეს, ერთმანეთს ეხლებოდნენ და ტყდებოდნენ. პატრიარქის თხოვნით წმიდა თეოდორე სიკიოტელმა (ხს. 22 აპრილს) ახსნა მომხდარი. მისი სიტყვით, ეკლესიას ელოდა უბედურება, ქვეყანას კი - ბარბაროსთა თავდასხმა და განადგურება. ამ წინასწარმეტყველებით შეძრწუნებულმა პატრიარქმა ღირს თეოდორეს სთხოვა, უფლისთვის შეევედრებინა მისი სული, რომ გამოცხადების აღსრულებამდე ღმერთთან წარმდგარიყო.

წმიდა თომას გარდაცვალების (+610) შემდეგ ეკლესიაში ერთობა დაირღვა. წმიდანის მემკვიდრე პატრიარქი სერგი (610-638) მონოთელიტთა ერესში ჩავარდა. მალე, ღვთის დაშვებით, ერესის გამრავლების გამო, დაიწყო ბიზანტია-სპარსეთის ომი. მცირე აზიის ბერძნული მხარე სრულიად გაუდაბურდა, იერუსალიმი დაეცა, უფლის ცხოველმყოფელი ჯვარი უსჯულოებმა სპარსეთში წაასვენეს. ასე აღსრულდა ლიტანიობის დროს სასწაულით განცხადებული ყველა უბედურება.

წმინდა სერაფიმე ვირიცელი (+1949)

21 (03.04) მარტი

1866 წელს იაროსლავის მაზრაში, გლეხ ნიკოლოზ და ქიონია მურავეევების ოჯახში, დაიბადა ვაჟი ვასილი. ბიჭი ათი წლისა იყო, მამა ჭლექით რომ მოუკვდა. კეთილმა მეზობელმა ობოლი პეტერბურგში წაიყვანა და სავაჭრო დუქანში მოაწყო სამუშაოდ. აქ ბევრი მისი თანამემამულე მუშაობდა და საქმე აწყობილი ჰქონდათ. ბიჭის გულში ერთი ოცნება კიაფობდა - როგორმე მონასტერში წასულიყო. სცადა კიდეც ბედი, უფროსს დაეთხოვა და წმინდა ალექსანდრე ნეველის ლავრაში წავიდა. წინამძღვარი არ დახვდა და ცნობილ სქემმონაზონთან მივიდა სასაუბროდ. ღირსმა მამამ დაარიგა: - დარჩი სოფელში, შექმენი კარგი ქრისტიანული ოჯახი, აღზარდე შვილები და ამის შემდეგღა მიუძღვენით შენ და შენმა მეუღლემ თავი უფალსო. თავმდაბალმა და მორჩილმა ბიჭმა ბერის პასუხი ღვთის პასუხად მიიღო და მუშაობა გააგრძელა. მარტოდმარტომ შეისწავლა წერა-კითხვა, ნიჭიერ ყმაწვილს ხელიდან ყველაფერი გამოსდიოდა. 16 წლისა უმცროს მოურავად დანიშნეს, ერთი წლის შემდეგ უფროს მოურავად, ეს კი ბატონის მოადგილეობას ნიშნავდა. ვასილი მთელ ხელფასს სოფელში დედას უგზავნიდა.

მის მომავალ მეუღლეს სიყრმიდანვე მონაზვნობა სურდა. ერთხელ ნათესავებმა ივერიის დედათა მონასტერში, ღირს პელაგიასთან წაიყვანეს. წმინდა დედამ ოლღას ურჩია, გათხოვდი და მხოლოდ შემდგომ წადი მონასტერში მეუღლესათან ერთადო. ქალიშვილიც დაემორჩილა ღვთის ნებას და 1890 წელს ცოლად გაჰყვა ვასილი მურავეევს. ბატონმა ვასილის საკმაოდ დიდი ფული მისცა კერძო საქმიანობის დასაწყებად. მან ბეწვეულის დამზადებას მიჰყო ხელი. ვაჭრობა კარგად წაუვიდა, მისი ნაწარმი მრავალ ევროპულ  ქალაქში იყიდებოდა. უკვე მილიონერი გახდა, მაგრამ არ დავიწყებია ბერის კურთხევა. უამრავ სიკეთეს აკეთებდა, მოწყალებას გასცემდა, გაჭირვებულებს ეხმარებოდა. შემოსავლის დიდ ნაწილს ეკლესია-მონასტრებს სწირავდა.

მურავეევის ოჯახს ჯერ ვაჟი შეეძინა, შემდეგ - ქალიშვილი, რომელიც წლისთავზე გარდაიცვალა. ამის შემდეგ ახალგაზრდა ცოლ-ქმარი და-ძმასავით ცხოვრობდა. სულიერად ოჯახს წმინდა ბარნაბა გეთსიმანიელი განამხნევებდა. კომერციული საქმეების გამო ვასილი ხშირად მოგზაურობდა უცხოეთში. ამბობენ, საზღვარგარეთ უკანასკნელად ყოფნისას ათონის მთა მოილოცა და იქ გაუჩნდა მძაფრი სურვილი ბერული ცხოვრებისაო. ამ სოფლის სამუდამოდ დატოვებაში ერთი შემთხვევა დაეხმარა: უცხოეთიდან დაბრუნებული ეტლით შინ მიდიოდა. ზამთარი იდგა. ერთგან ქვაფენილზე ჩამომჯდარი ჩამოძონძილი გლეხი დაინახა, რომელიც გაიძახოდა: „არა როგორც შენ გინდა, არამედ როგორც ღმერთი ინებებს“. ვასილიმ გამოჰკითხა. თურმე საცოდავს სოფელში ტიფით დაავადებული მამა, ცოლი და შვიდი შვილი ელოდებოდა. მეზობლები მათ შიშით ვერ ეკარებოდნენ. მამამ ურჩია: ცხენი გაყიდე და ძროხა იყიდე, იქნებ ამით როგორმე გავიტანოთ თავიო. კაცს ცხენი გაეყიდა, მაგრამ ფული ავაზაკებს წაერთმიათ. შინ ხელცარიელ დაბრუნებას ქუჩაში შიმშილით სიკვდილი მირჩევნიაო, უფიქრია... ვასილიმ გლეხი ბაზარში წაიყვანა, უყიდა ორი ცხენი, ურემი, დატვირთა პროდუქტებით, უკან ძროხაც გამოაბა, დასვა ურემზე და ხელში აღვირი მისცა. საცოდავი კაცი თვალებს არ უჯერებდა და საჩუქარზე უარს ამბობდა. ვასილიმ უთხრა: - არა როგორც შენ გინდა, არამედ როგორც ღმერთს სურსო.

შინ დაბრუნებულმა ვასილიმ, სანამ მეუღლესთან შევიდოდა, დალაქი იხმო. მან სთხოვა ბატონს, სავარძელში ჩამჯდარიყო, ვასილი კი აღელვებული ბოლთას სცემდა და გაიძახოდა, - არა როგორც შენ გინდა, არამედ როგორც ღმერთი ინებებსო. უეცრად დალაქი მის წინაშე მუხლებზე დაემხო: - ბატონო, როგორ გაიგეთ ჩემი, ცოდვილის განზრახვაო. და აღიარა, რომ ვასილის მოკვლას და გაძარცვას უპირებდა. ვასილიმ მას ქალაქის დატოვება უბრძანა, თვითონ კი ქონების დიდი ნაწილი დაარიგა, ბევრი მონასტრებს შესწირა. ამგვარ ამბებსაც ჰყვებიან: ერთხელ ვასილის სახლში ქურდი შეიპარა. ძვირფასეული აკრიფა, ბოხჩაში გაახვია და ქუჩაში გამოსულს ყველაფერი ქუჩაში დაეფანტა. ამ დროს თავს ვასილი დაადგა და თითქოს არაფერი მომხდარიყოს, შეშინებულ ქურდს ძვირფასეული ხელახლა შეაკვრევინა და ზურგზეც წამოჰკიდა.

მამა სერაფიმე ხშირად ამბობდა ხოლმე: დაკარგე - ნუ ინაღვლებ; იპოვე რაიმე - ძალზე ნუ გაიხარებ. ჯერ კიდევ ერისკაცთან ბევრი მოდიოდა რჩევის საკითხავად, ლოცვისთვის, ღვთისაგან დაფარულთმცოდნეობის მადლიც მაშინ მიენიჭა. ერთხელ ერთ-ერთ ქალბატონს უთხრა: მალე რევოლუცია მოხდება, ფაბრიკა-ქარხნებს მეპატრონეებს ჩამოართმევენ. სჯობს მაშინ შენმა ქმარმა თვითონვე ჩააბაროს ქარხანა და ნებისმიერ სამუშაოზე მუშაობის უფლება ითხოვოსო. ასრულდა ყოველივე და ქარხნის ყოფილმა მეპატრონემ ამით თავი გადაირჩინა.

1920 წელს ვასილი წმინდა ალექსანდრე ნეველის სახელობის ლავრაში აღიკვეცა ბერად ბარნაბას სახელით. ერთ წელიწადში მღველ-მონაზვნადაც აკურთხეს, ხოლო 1927 წელს დიდი სქემა შეიმოსა და მას წმინდა სერაფიმე საროველის პატივად მისი სახელი უწოდეს. ეს შემთხვევით არ მომხდარა, ის ყოველთვის გრძნობდა წმინდა სერაფიმეს თანადგომას, შეწევნას. დაიწყო ბერის ძნელი ცხოვრება. იმ სულიერი ორთაბრძოლის კვალი, რომელიც მამა სერაფიმეს დაცემულ ანგელოზებთან ჰქონდა, მის იმდროინდელ ფოტოსურათებს ეტყობა - მკაცრი გამომეტყველება, მადლი ღვთიური, რომლის წინაშე ეშმაკნი თრთოდნენ. აღსანიშნავია, რომ მამა სერაფიმესთან ერთად სენაკში ცხოვრობდა მამა გური (კომისაროვი), ერისკაცობაში მასავით მილიონერი. სოფლის მომძულებელ ღირს მამებს მხოლოდ ერთი სურვილი, ერთი საწუხარი ჰქონდათ: მცირედი ცოდვითაც არ განერისხებინათ უფალი. მათი უაღრესი თავმდაბლობა მორჩილებსაც კი განაცვიფრებდა. იმ საშინელ დროს მამა სერაფიმე მშვიდი რჩებოდა, ღვთის ნებას მინდობილი ხალხს ანუგეშებდა, ცრემლს მოსწმენდდა. ერთხელ მასთან ხუტინის მთავარეპისკოპოსი ალექსი (შემდგომში ალექსი I) მივიდა რჩევისთვის - მას საზღვარგარეთ გაპარვაში პირდებოდნენ დახმარებას. რუსეთს ვის უტოვებთ? - ჰკითხა წმინდა სერაფიმემ, - მეუფეო, ნურაფრის გეშინიათ. თქვენ რუსეთს სჭირდებით. თქვენ პატრიარქი იქნებით მთელი რუსეთისა და მას მართავთ 25 წელი. უწმინდესი პატრიარქის ტიხონის შემდეგ დიდხანს არ გვეყოლება პატრიარქი. მიტროპოლიტი სერგი მხოლოდ ერთი წელი იქნება რუსთა მწყემსმთავარი, მას შემდეგ თქვენ იქნებით ჩვენი პატრიარქი. იქნება საშინელი ომი. ის მიიყვანს ღმერთთან რუსეთის მცხოვრებთ. თუმცა კი ახლა ხურავენ ტაძრებს, მაგრამ დადგება დრო, თვითონვე გააღებენო.

მამა სერაფიმეს ღვაწლი დაფარული იყო კაცთაგან, მაგრამ მისგან მომდინარე მადლის წყარო მთელი რუსეთიდან იზიდავდა მორწმუნეებს. საწყობივით ვარ, სადაც ხალხი თავის მწუხარებებს აგროვებსო, - ამბობდა. ერთ ღამეს მონასტრის ძმობა დააპატიმრეს და უმეტესი ნაწილი სოლოვკიზე გადაასახლეს. მრავალი მათგანი მოწამეობრივად აღესრულა. დააპატიმრეს მამა სერაფიმეც. სასტიკად სცემეს, რამდენიმე ნეკნიც ჩაუმტვრიეს. 1933 წელს გაათავისუფლეს, რადგან ექიმებმა დაადგინეს - ეს დიდხანს მაინც ვერ იცოცხლებსო. ხელისუფლებამ ნება მისცა, ვირიცაში დასახლებულიყო. ეს პატარა ქალაქი პეტროგრადთან ახლოს მდებარეობს. სწორედ იქ, სულიერი შვილის ორსართულიან პატარა სახლში, გაატარა დარჩენილი სიცოცხლე ღირსმა მამამ.

გარშემო სულიერი შვილები შემოიკრიბა. ყველას აფრთხილებდა, - ომი და შიმშილი იქნება, ამიტომაც ვირიცაში დასახლდითო. მრავალი ადამიანი მოდიოდა მამა სერაფიმესთან სულიერი ნუგეშისთვის, ბევრი მათგანი ღირსი მამის ლოცვით ფიზიკურადაც იკურნებოდა. ერთმა ქალმა თავისი ქალიშვილი მოუყვანა ღირს მამას. ბავშვს მარცხენა ხელი გამხმარი ჰქონდა. შეეწყალა პატარა წმინდა სერაფიმეს, მოეფერა, ხელი მოუთათუნა მტკივან მხარზე და ამ დროს გოგონამ იგრძნო, თუ როგორ დაიწყო გამხმარ ხელში სისხლმა მოძრაობა. შემდგომში ეს გოგონა მისი უერთგულესი შვილი გახდა.

ვირიცაში მამა სერაფიმესთან ერთად ცხოვრობდა მისი ყოფილი მეუღლეც, რომელიც მამა სერაფიმეს ბერად აღკვეცის შემდეგ ქრისტინეს სახელით მონაზვნად აღიკვეცა, შემდგომში, დიდი სქემის შემოსვისას, დედა სერაფიმა უწოდეს, დედათა მონასტრის დახურვის შემდეგ კი მამა სერაფიმემ შეიფარა.

არაფერი იყო დაფარული წმინდა მამის წინაშე. მის მორჩილს დედა სერაფიმას „სიკვდილის ანგელოზსაც“ ეძახდნენ ხოლმე, რადგან ხშირად მას გზავნიდა მორწმუნეებთან გასაფრთხილებლად: - მალე მოკვდები და მოემზადე იმქვეყნიური ცხოვრებისთვისო. მრავალი სულიერი შვილი სწერდა მას წერილს ციხეებიდან, გადასახლებიდან, ღირსი მამაც წერილითვე ნუგეშს სცემდა. ჩვენი მკითხველისთვის ცნობილია ერთი იმდროინდელი წერილთაგანი სათაურით „ეს ჩემგან იყო“, რომლითაც წმინდა სერაფიმემ არათუ თავის სულიერ შვილებს, არამედ მომავალ თაობებსაც დაუტოვა ჰიმნი ადამიანისადმი ღვთის უდიდეს სიყვარულზე. პატარა ქალაქში ხალხის მისვლა-მოსვლა არ გამოპარვიათ და წმინდა მამას მილიციაც აკითხავდა. ერთხელ, დაპატიმრება მოუნდომეს, მათ მამა სერაფიმეს შვილიშვილი, მარგარიტა, გადაუდგა წინ: - მხოლოდ ჩემი სიკვდილის შემდეგ წაიყვანთ პაპაჩემს. ის ძალზე ავადაა და მგზავრობას ვერ გაუძლებსო. სუკის ექიმებმაც დაადასტურეს გოგონას ნათქვამი.

ამასობაში მოახლოვდა II მსოფლიო ომიც. პარასკევს აუცილებლად მოდი ჩემთან, თორემ კვირას ომი დაიწყება და მე და შენ დიხანს ვერ ვნახავთ ერთმანეთსო, - უთხრა ერთ სულიერ შვილს. მართლაც დაიწყო ომი. წმინდა მამა ვირიცელებს ამშვიდებდა, - ფეხი არ მოიცვალოთ, აქაურობას ხელს ვერავინ ახლებსო. 1941 წლის სექტემბერში გერმანელები შევიდნენ ვირიცაში, ბოლშევიკების მიერ დახურული ეკლესიები გახსნეს. მამა სერაფიმემ მკაცრ მარხვასა და თავის საბერო კანონთან ერთად დიდი ღვაწლი იტვირთა: თავისი საყვარელი რუსეთის გადასარჩენად ათასი ღამე იდგა ქვაზე ღია ცის ქვეშ და ევედრებოდა უფალს. ამით მიემსგავსა წმინდა სერაფიმე საროველს, თავის ზეციურ მფარველს. 1942 წელს დედა სერაფიმას ესიზმრა, რომ მამა სერაფიმე, ჩექმებსა და თეთრ ხალათში გამოწყობილი, შეიარაღებულ გერმანელებს მიერეკებოდა. ისინი გარბოდნენ თოვლიან მინდორზე და ცდილობდნენ, გაქცეოდნენ ღირსი მამის რისხვას. დილით კი მამა სერაფიმემ უთხრა: - ხომ ნახე? წადი ახლა და ჩექმები და ხალათი გამიშრეო. მართლაც, მთელი ღამე იდგა ბაღში ქვაზე და ლოცულობდა. ხალათი კი შესანიღბად სჭირდებოდა, მეზობლებს რომ არ დაენახათ. ერთმა ღმერთმა იცის, რამდენი დაითმინა მაშინ წმინდა სერაფიმემ. სალოცავ ქვამდე ხელით მიჰყავდათ, შვილიშვილი იქვე, ვაშლის ხეზე დაამაგრებდა ხატს, პაპა კი მოიდრეკდა მუხლს. არადა ყველაფერი სტკიოდა, სხეული დაჭკნობოდა და ცვილისფერი დასდებოდა. მაგრამ ამ ლოცვით და მარხვით, ამ ღვაწლით სამშობლო გადაარჩინა. როცა ლიბანის მიტროპოლიტი ილია ომის შემდეგ რუსეთში ჩამოვიდა, მოჰყვა, თუ როგორ გადაარჩინა ღვთისმშობელმა რუსეთი ამ ომში. თვით დედა ღვთისამ უთხრა მეუფეს იმ მართალთა სახელები, რომელთა ლოცვით ღმერთმა შეიწყალა რუსეთი. მათ შორის წმინდა სერაფიმე და მისი რამდენიმე სულიერი შვილი დაასახელა.

1945 წელს მამა სერაფიმეს მორჩილი, მისი მეუღლეყოფილი დედა სერაფიმა გარდაიცვალა და ვირიცის ტაძრის ახლოს დაკრძალეს.

ომის დასრულების შემდეგ მრავალი ადამიანი სთხოვდა წმინდა სერაფიმეს უგზო-უკვლოდ დაკარგული ნათესავების ადგილსამყოფელის მინიშნებას, ბევრსაც თავშესაფარი არ ჰქონდა და ვერც შოულობდა. მამა სერაფიმეს ლოცვის შემდეგ ბინაც გამოჩნდებოდა ხოლმე მათთვის და არსობის პურიც. ყრუ, ბრმა, ხეიბარი, ლოთი - ათასნაირი სნეული იკურნებოდა წმინდა სერაფიმეს ლოცვით. აღსანიშნავია წმინდა სერაფიმეს დარიგებები და წინასწარმეტყველებანიც, რომელთაგან ბევრი ჯერ არ აცხდებულა. მამა სერაფიმე ბრძანებდა: - დადგება დრო, როცა ერთ მორწმუნეს ორმოცი კაცი ჩამოეკიდება, რათა ამოათრიოს ისინი მთხრებლიდანო. უფალი ათასი წელიც დაელოდება, რომ ერთი კაცი მაინც ცხონდესო. ღირსმა მამა რუსეთში რწმენის აღორძინებაც იწინასწარმეტყველა: ძველი მონასტრები განახლდება, ლენინგრადს ისევ სანკტ-პეტერბურგს დაარქმევენ, დადგება დრო, როცა რადიოთი ლოცვებს, ქადაგებებს, სულიერ დარიგებებს მოისმენთო. ერთხელ ერთმა სულიერმა შვილმა რუსეთის მომავალზე ჰკითხა. წმინდა სერაფიმემ ის სარკმელში გაახედა - ფინეთის ყურეში სხვადასხვა ქვეყნის გემები იდგნენ. ეს როგორ გავიგოთო? - ჰკითხა მოძღვარს. მან კი უპასუხა: დადგება ისეთი დრო, როცა რუსეთში დაიწყება სულიერი აღორძინება. გაიხსნება ბევრი ტაძარი და მონასტერი, თვით უცხოელები ჩამოვლენ ასეთი გემებით, მოსანათლად. მაგრამ ასე დიდხანს არ გაგრძელდება - თხუთმეტი წელი, შემდეგ კი მოვა ანტიქრისტეო. აღმოსავლეთი მოიკრებს ძალას, ყველაფერი დაუდგრომელი გახდება. რიცხოვნება მათ მხარესაა და არა მარტო ეს; მათთან ფხიზელი, შრომისმოყვარე ხალხი მუშაობს, ჩვენთან კი მხოლოდ ლოთობენ. აღმოსავლეთი რუსეთში მოინათლება, მთელი ზეციური სამყარო ლოცულობს აღმოსავლეთის მოსაქცევადო.

„დადგება დრო, როცა რუსეთს დაყოფენ ნაწილებად, თავიდან მას გაიყოფენ, შემდეგ მისი სიმდიდრის ძარცვას დაიწყებენ. დასავლეთი ყველანაირად შეუწყობს ხელს რუსეთის დაშლას. შორეული აღმოსავლეთი ხელთ იაპონელებს ჩაუვარდებათ, ციმბირი - ჩინელებს, რომლებიც გადმოსახლდებიან რუსეთში, დაქორწინებიან რუსებზე და საბოლოოდ, მზაკვრობით დაიპყრობენ ციმბირიდან ურალამდე ტერიტორიას. როცა ჩინეთი მოისურვებს წინ წასვლას, დასავლეთი შეეწინააღმდეგება და ნებას არ მისცემს. მრავალი ქვეყანა შეეომება რუსეთს, მაგრამ ის გაუძლებს, თუმცა კი თავისი ტერიტორიის უმეტეს ნაწილს დაკარგავს. ეს ის ომია, რომელზეც მოგვითხრობს წმინდა წერილი და ლაპარაკობენ წინასწარმეტყველნი. ეს იქნება მიზეზი კაცობრიობის გაერთიანებისა. ხალხი მიხვდება, რომ ასე ცხოვრება აღარ შეიძლება და საერთო მთავრობას აირჩევენ - ეს იქნება ანტიქრისტეს გამეფების მოახლოების ნიშანი. შემდეგ კი ქრისტიანების დევნა დაიწყება. როცა რუსეთის სიღრმეში ქალაქებიდან ეშელონებით წავლენ, იჩქარეთ, პირველ მატარებელში მოხვდეთ, რადგან ვინც დარჩება, ბევრი მათგანი დაიღუპება. იმეფებს ბოროტება და სიცრუე. ეს იმდენად მძიმე, ცუდი და საშინელია, ღმერთმა ნუ ქნას, იქამდე მივაღწიოთ“.

ერთხელ უთხრეს: - რა კარგია, მამაო, ეს ომი რომ დამთავრდაო. მან უპასუხა: „არა, ეს ყველაფერი არ არის, იქნება საშინელება, ვიდრე ოდესმე ყოფილა. თქვენ კიდევ ნახავთ ომს... თუ რუსი ხალხი არ მოინანიებს, ძმა ძმას კვლავ აღუდგება წინ. დადგება დრო, არა დევნა, არამედ ფული და სოფლის საცდურნი განაშორებენ ადამიანებს ღვთისგან. და დაიღუპება უფრო მეტი, ვიდრე ღმერთმებძოლობისას. ერთი მხრივ, აღმართავენ ჯვრებს, გუმბათებს მოაოქროებენ, მეორე მხრივ კი - სიცრუე და ბოროტება იზეიმებს. ჭეშმარიტი ეკლესია დევნული იქნება, გადარჩებიან მხოლოდ განსაცდელებით და ავადმყოფობებით. დევნა მიიღებს ყველაზე დახელოვნებულ, გამოუცნობ ხასიათს...“

მამა სერაფიმეს ძალზე უყვარდა ახალგაზრდობა. იმ დროს ისინი იშვიათად დადიოდნენ ტაძარში. როგორ ხარობდა ხოლმე, როცა ახალგაზრდები მასთან მიდიოდნენ. მამა სერაფიმე ამბობდა ახალგაზრდების დიდ როლზეც ეკლესიის მომავალ აღორძინებაში. ის ამბობდა: „დადგება დრო, ახალგაზრდების ზნეობა დაეცემა და გაიხრწნება უკანასკნელ დონემდე. თითქმის არავის დარჩება გაუხრწნელი. ისინი ჩათვლიან, რომ თავიანთ ვნება-სურვილის დასაკმაყოფილებლად ყველაფერი ნებადართულია, რადგან თავს იგრძნობენ დაუსჯელად. შექმნიან ბანდებს, ჯგუფებს, დაიწყებენ ქურდობას, უკეთურობის ქმნას. მაგრამ მოვა დროს, როცა ღვთჲს ხმას გაიგონებენ, მიხვდებიან, რომ ასე ცხოვრება აღარ შეიძლება და რწმენისკენ სხვადასხვა გზით წავლენ. ასწევენ მოსაგრეობის უღელს. ისინი, ვინც იყვნენ ცოდვილები, ლოთები, აღავსებენ ტაძრებს. სულიერი ცხოვრების დიდ წყურვილს იგრძნობენ, ბევრი მათგანი მონასტერში წავა. ის, ვინც დღეს სცოდავს, მწარედ შეინანებს. როგორც სანთელი, ვიდრე ჩაქრება, მკვეთრად აენთება და გარემოს ბოლო ნათელს მიაფენს, ასე იქნება ეკლესიის ცხოვრება. ეს დრო ახლოსაა“.

დადგა 1949 წელი. მამა სერაფიმე მძიმედ გახდა ავად, მთელი სამწყსო მისი განკურნებისთვის ლოცულობდა. მამა სერაფიმე მათ ამშვიდებდა: „ნუთუ თქვენ ფიქრობთ, რომ ღმერთი არ მომისმენს? ხელნი რომ აღვაპყრო მის მიმართ, უფალი მაშინვე განმკურნავს. მაგრამ არა როგორც მე მსურს - იყოს, მამაო, ნება შენი და არა ჩემი, ამიერიდან და უკუნისამდე. დაე ყველა ავადმყოფობა მეწვიოს, დაე იყოს ნება შენი!“ მამა სერაფიმე ძალზე დაუძლურდა, საწოლიდან ვეღარ დგებოდა. თორმეტი დღე და ღამე გამუდმებით ეძინა. როცა გაიღვიძა, თავის მორჩილს უთხრა: - მრავალი ქვეყანა მოვიარე, მაგრამ ჩვენს სამშობლოზე და რწმენაზე უკეთესი ვერ ვნახე. უთხარი ყველას, რომ არავინ უღალატოს მართლმადიდებლობასო. გარდაცვალებამდე ორი კვირით ადრე ყოვლადწმინდა ღვთისმშობელმა მოიხილა. მამა ალექსი ყოველ ღამე აზიარებდა მოძღვარს, მაგრამ ერთ დღეს ჩაეძინა და მისვლა დააგვიანდა. მოძღვარმა უთხრა: - ნუ შეწუხდები, შვილო, მე უკვე ანგელოზებმა მაზიარესო.

წმინდა სერაფიმე ვირიცელი გარდაიცვალა 1949 წლის 3 აპრილს და დაკრძალეს ვირიცაში, მეუღლის სქემმონაზონ სერაფიმასა და სულიერი შვილთა გვერდით. წმინდა სერაფიმემ დაიბარა: - ვისაც ჩემი დახმარება დაგჭირდებათ, მოდით ჩემს საფლავთან, როგორც ცოცხალს, მითხარით სათხოვარი და დაგეხმარებითო. და ასეც არის - წმინდა მამა სერაფიმე შეეწევა და იფარავს მთელ მართლმადიდებელ საქრისტიანოს.

 

ბლოგი
1918 წლის აპრილი - ბრძოლა მდინარე ჩოლოქთან და ქართველების ბრწყინვალე გამარჯვება გენერალ მაზნიაშვილის სარდლობით!
1918 წლის 3 მარტს საბჭოთა რუსეთსა და გერმანიას, ავსტრია-უნგრეთს, ოსმალეთსა და ბულგარეთს შორის დაიდო ბრესტ-ლიტოვსკის საზავო შეთანხმება, რომლის მიხედვით, რუსეთი გამოეთიშა პირველ მსოფლიო ომს. ზავის მიხედვით რუსეთს ოსმალეთის იმპერიისთვის უნდა დაეთმო ბათუმისა და ყარსის ოლქები. ამ დროს ამიერკავკასია ფაქტობრივად დამოუკიდებელი იყო რსფსრ-სგან და იმართებოდა ამიერკავკასიის სეიმის და ამიერკავკასიის კომისარიატის მიერ, თუმცა დამოუკიდებლობა გამოცხადებული არ ჰქონდა. ოსმალეთის იმპერია ითხოვდა ბრესტ-ლიტოვსკის ზავით კუთვნილი ტერიტორიების დათმობას ამიერკავკასიის მთავრობისგანაც. სეიმი ცდილობდა ოსმალეთთან პრობლემის მოგვარებას დიპლომატიური გზებით. ამ მიზნით 1918 წლის 12 მარტს დაიწყო ტრაპიზონის სამშვიდობო კონფერენცია. მოლაპარაკებას დადებითი შედეგი არ მოჰყოლია. მოლაპარაკების პარალელურად, ოსმალეთის არმიამ სადავო ტერიტორიების დასაკავებლად საომარი მოქმედებები დაიწყო.
საბრძოლო მოქმედებები 6 აპრილამდე:
მარტში ოსმალეთის მე-9, მე-6 და მე-3 არმიებმა მეჰმედ ვეჰიბ-ფაშას სარდლობით კავკასიას შეუტიეს. 1918 წლის 31 მარტს ოსმალებმა აიღეს ბათუმი. ქალაქში მდგარი მე-4 ქვეითი ლეგიონი (სარდალი წერეთელი) გაიქცა ოზურგეთში, მე-2 ქვეითი ლეგიონი კი (სარდალი პოლკოვნიკი ყარალაშვილი) ჩაქვში. საქართველოს ეროვნული საბჭოს თავმჯდომარემ, ნოე ჟორდანიამ დაავალა გიორგი მაზნიაშვილს დაუყოვნებლივ წასულიყო სადგურ ნატანებში და არ დაეშვა ოსმალების წინსვლა მდინარე ჩოლოქს აქეთ. მაზნიაშვილმა შტაბის უფროსობა ჩაიბარა 1 აპრილს.
2 აპრილს მაზნიაშვილმა ჯავშნოსანი მატარებელი გაგზავნა ჩაქვში ალყაში მოქცეული მე-2 ქვეითი ლეგიონის გამოსახსნელად, რომელსაც ოსმალებმა გზა მოუჭრეს და ტყვეობა ელოდა. ოსმალების ქვეითი ჯარი გამაგრებული იყო ქობულეთის აღმოსავლეთით, რკინიგზის გასწვრივ, ხოლო ჩაქვის სადგურზე იდგა მათი ცხენოსანი ათასეული. ჯავშნოსანი დილის 9 საათზე ჩაქვის სადგურზე ჩავიდა და ტყვიისმფრქვევის ცეცხლით გაანადგურა სადგურზე გამაგრებული ოსმალები. ამით ყარალაშვილის ლეგიონმა ისარგებლა და მცირე მსხვერპლით დაიხია უკან. ეს ლეგიონი, რომელიც 500 ჯარისკაცისგან შედგებოდა, დემორალიზებული იყო და მაზნიაშვლმა გაუშვა ლანჩხუთში, რეზერვში, რომელიც უნდა შევსებულიყო ისიდორე რამიშვილის მიერ შეკრებილი მოხალისეებით. მე-4 ქვეითი ლეგიონი მაზნიაშვილმა ოთხ ათასეულად დაჰყო და გაანაწილა ლიხაურში, შემოქმედში, ვაშნარსა და ოზურგეთში. სადგურ სუფსაზე იდგა ცხენოსანი ბატარეა პორუჩიკი ყარაევის მეთაურობით. მაზნიაშვილის განკარგულებაში იყო 4 ტყვიამფრქვევი, 6 ზარბაზანი, ჯავშნოსანი მატარებელი 90 ჯარისკაცით და 400 სახალხო გვარდიელი.
ფრონტის ხაზი იწყებოდა შეკვეთილის ნავსადგურიდან და გრძელდებოდა სოფელ შემოქმედამდე. მას საზღვრავდა მარჯვნიდან შავი ზღვა, მარცხნიდან კი აჭარა-გურიის მთები. მთელ სიგრძეზე, ზღვიდან ოზურგეთამდე მდინარეების ჩოლოქისა და ნატანების ნაპირები იყო თითქმის გაუვალი ჯარისთვის. იქ გავლა შეეძლოთ მხოლოდ ადგილობრივებს, რომლებმაც იცოდნენ ბილიკები. ამ მონაკვეთს ჰქონდა მხოლოდ ორი გასასვლელი: სარკინიგზო ხიდები ნატანებზე და ჩოლოქზე და შარაგზა ლიხაურის გავლით ოზურგეთზე. მაზნიაშვილმა დაიწყო ჯარის შევსება ადგილობრივი მოხალისეებით. ამაში მას ეხმარებოდა ისიდორე რამიშვილი. სოფლად იარაღი თითქმის ყველას ჰქონდა და ცოტა თოფი იყო საჭირო დასარიგებლად.
3 აპრილს ჯავშნოსანი მატარებელი ჩოლოქის სამხრეთით ლიანდაგიდან გადავარდა. გზა ადილობრივებს ჰქონდათ გაფუჭებული. ლიანდაგზე შეყენების დროს ქართულ მხარეს ცეეცხლი გაუხსნეს, რასაც ქართველ მზვერავთა მოწინავე რაზმმა ცეცხლითვე უპასუხა, მოწინააღმდეგეს ორი კაცი მოუკლა და ხელთ რამდენიმე თოფი იგდო.4 აპრილს ოსმალებმა აიღეს ქობულეთი, 5 აპრილს მოხდა მცირე შეტაკება, სადაც ქართულ მხარეს მოუკლეს ორი ადამიანი, მათ შორის ერთი ოფიცერი და დაჭრეს რამდენიმე. ოსმალებმა შემდეგ უკან დაიხიეს.
ნატანებში მებრძოლების გასამხნეველად ჩავიდნენ ნოე ჟორდანია, ირაკლი წერეთელი, ვლასა მგელაძე და სხვები და წარმოთქვეს სიტყვები. 5 აპრილს, საღამოს რვა საათზე ქართულმა მხარემ მიიღო დაზვერვის ცნობა, რომ ოსმალეთის გალიპოლის მე-2 დივიზიის შედარებით მცირე ნაწილი მიდიოდა ოზურგეთისკენ, შარაგზით და უფრო დიდი ნაწილი, 7000 ჯარისკაცი, რკინიგზის გასწვრივ ნატანებისკენ. ოსმალებმა აჰყარეს ლინდაგი მდინარე ოჩხამურის ხიდზე, რაც ადასტურებდა რომ მთავარ იერიშს სწორედ ნატანების მხრიდან აპირებდნენ. ლიანდაგის აყრით ისინი იმედოვნებნენ ქართული ჯავშნოსანი მატარებლის უფუნქციოდ დატოვებას. მაზნიაშვილმა ერთ დღეში ააგებინა ჩოლოქის ხიდიდან ტყეში შემავალი ლიანდაგი. 6 აპრილის საღამოს ოსმალებმა საარტილერიო ცეცხლი გახსნეს.
ბრძოლა ჩოლოქის ხიდთან:
8 აპრილს ოსმალეთის ჯარი გასცდა ოჩხამურს, მაგრამ არ გადიოდა ველზე და თავს აფარებდა ტყეს ოჩხამურს და ჩოლოქს შორის. მაზნიაშვილმა ჯავშნოსანი მატარებლის უკან დახევა ბრძანა. ჯავშნოსანი არიერგარდში უნდა ყოფილიყო, მაგრამ შემდეგ მან გაიზიარა ჯავშნოსანის ხელმძღვანელის ვლადიმერ გოგუაძის გეგმა: მტრის პოზიციებში შეჭრა და ბრძოლის გამართვა. ბრძოლა 7 აპრილს დილის ხუთ საათზე დაიწყო. ჯავშნოსანი მატარებელი შეიჭრა მოწინააღმდეგის რიგებში. მაგრამ ქართული მხარე არ ხსნიდა ცეცხლს არც მატარებლიდან და არც სანგრებიდან, რადგან ასეთი ბრძანება ჰქონდა მიღებული. მოწინააღმდეგეს ცეცხლს უხსნიდა მხოლოდ არტილერია, რომელიც კარგარეთელს ჰქონდა ჩაბარებული.
ოსმალები მიაუხლოვდნენ თუ არა მატარებელს, გაიხსნა ცეცხლი. ქართველებმა ცეცხლი გახსნეს როგორც მატარებლიდან, ასევე თხრილებიდან და სანგრებიდან. გაშლილ ველზე აღმოჩენილი ოსმალო ასკერები მრავლად დაიხოცნენ. 11 საათვისთვის, ბრძოლიდან ექვსი საათის შემდეგ ოსმალების დრეზინა დაეჯახა ჯავშნოსანს და მატარებლის პირველი ვაგონი ლიანდაგიდან გადაეგდოთ და დასავლეთიდან წამოსული ახალი ათასეულით კიდევ ერთი იერიში მიიტანეს ჯავშნოსანზე. გოგუაძეს იმედი გადაწურული ჰქონდა და ხელი დააჭირა ღილაკს, რომლითაც ჯავშნოსანი უნდა აფეთქებულიყო, რატა მტერს მხოლოდ რკინის ნამსხვრევები შერჩენოდა, მაგრამ პულტიდან ნაღმამდე მიმავალი მავთული გაწყვეტილი ყოფილიყო და ნაღმი მოქმედებაში არ მოვიდა. ამასობაში მაზნიაშვილთან მივიდა დამატებითი დახმარების სათხოვნელად გაგზავნილი აკაკი ურუშაძე და ბრძოლაში ჩაერთო გორის გვარდიის 400 კაციანი რაზმი. ოსმალები საბოლოოდ გატყდნენ და დაიწყეს უკანდახევა. ქართველები ამოვიდნენ საგრებიდან და დღის 4 საათამდე მისდიეს გაქცეულ მტერს ოჩხამურის ხიდამდე.
„7 აპრილს გენერალმა მაზნიაშვილმა უკან დახევა ბრძანა. უკან დახევის დროს ჯავშნიანით არიერგარდში ვყოფილიყავი და მტრის თავდასხმისგან იგი დამეცვა, ბოლოს ამეფეთქებინა რკინის გზის ხიდები და სუფსაში მივსულიყავი. მე მას ჩემი გეგმა მოვახსენე: მტრის პოზიციებში შევიჭრები და ბრძოლას გავუმართავ-მეთქი. გენერალმა ეს განზრახვა არ გაიზიარა და ამიკრძალა კიდეც: ტყუილა-უბრალოდ დაიღუპებითო. მე თუ არიერგარდში უმოქმედოდ ვიქნებოდი, მაშინ მტრის არტილერია დამაზიანებდა. გენერალმა ბოლოს მითხრა და დამლოცა: ნახე! როგორც სჯობდეს, ისე მოიქეციო. ჯავშნოსანის მხედრებს არ ეძინათ. უკვე ორი საათი იყო. მებრძოლები შევკრიბე და მათ მდგომარეობა განვუმარტე, ჩემი გადაწყვეტილებაც გავაცანი...დილით ხუთ საათზე ჩოლოქის ხიდს მივადექით. ოსმალო გუშაგები დავიჭირეთ, მტრის ბანაკში შევედით და შუა ადგილი დავიპყრეთ. ოსმალების ჯარს იქაურობა აევსო. რკინის გზის აღმოსავლეთით ნაყანევი ადგილები მტრის ჯარებით იყო გავსებული. მე სროლა არ ავტეხე. მტერს ვაგრძნობინე, რომ მე შეცდომით მოვხვდი მტრის ბანაკში და ვნებდები. უკვე გათენდა და ოსმალნი ჩვენი ჯავშნოსანისაკენ გამოიქცნენ. ახლოს მოვიდნენ. მატარებლის საფეხურებზეც ამოცოცდნენ, ზარბაზნებისა და ტყვიამფრქვეველების ლულებს ჩამოეკიდნენ. ჯავშნიანი მატარებელი ჩაკეტილი იყო, შიგ შემოსვლა არავის შეეძლო. ოსმალთა იქ მყოფი ჯარი შეგროვდა რკინის გზასთან. როცა აქ ყველამ მოიყარა თავი, მაშინ გავეცი ბრძანება ცეცხლი გაეხსნათ. შეიქნა სასტიკი ბრძოლა. მოწინააღმდეგე მამაცად იბრძოდა. ერთი საათის ბრძოლის დროს ბევრი ოსმალო დაიღუპა. შემდეგ ოსმალებმა მიაშურეს საფარს და იქიდან დაგვიწყეს სროლა. მე დავიწყე მანევრების კეთება და სადაც ოსმალოებს უფრო მეტი ჯარი ჰყავდათ, სწორედ იქითკენ გავხსენი მომაკვდინებელი ცეცხლი. მტრის უმთავრესი ძალა უკვე განადგურებული იყო“
(ვლადიმერ გოგუაძე)
ოსმალეთის ჯარმა 4 კილომეტრით უკან დაიხია. ბრძოლაში ქართულ მხარეს მოკვდა 3, დაიჭრა 25 ადამიანი. ოსმალების მხარეს, მაზნიაშვილის შეფასებით დაიღუპა 500-მდე ადამიანი, ხოლო სხვა ქართველი სახმედრო ლიდერების შეფასებით - 1000 მდე ადამიანი. ექიმ ვახტანგ ღამბაშიძის მონაცემებით ოსმალებს ბათუმში გადაჰყავდათ 600 დაჭრილი ჯარისკაცი. გაზეთ „საქართველოს“ ცნობით ოსმალეთის მხარეს დაიღუპა 80, ტყვედ ჩავარდა 2 ასკერი. ქართველებმა ხელში ჩაიგდეს 20 თოფი.
ბრძოლაში გმირობა ბევრმა ადგილობრივმა გამოიჩინა: ლიხაურელი პორფილე და ალექსანდრე გორგოშიძეები გიორგის ჯვრით დაჯილდოვდნენ ბრძოლაში გამოჩენილი გმირობისთვის; გმირობა გამოიჩინა ობერკონდუქტორმა სიმონ სკამკოჩაიშვილმა, გადმოცემის მიხედვით დაზვერვაზე გასულმა ჯარისკაცმა ბოლქვაძემ, რომელსაც მოულოდნელად ოსმალო ასკერების ჯგუფი შეეჩეხა, 4 მოკლა და 4 ტყვედ აიყვანა. 1918 წლის 13 აპრილს ვლადიმერ გოგუაძე გახდა პირველი ქართველი, რომელმაც ეროვნული გმირის წოდება მიიღო. პირველი რესპუბლიკის არსებობის განმავლობაში ეს წოდება აღარავის მიუღია. გმირულად იბრძოდა მისი მოადგილე იუსტინე სიხარულიძე, მზვერავთა რაზმის უფროსი გობრონიძე, ელიზბარ გაგნიძე, ნოე გოგუაძე, აკაკი ურუშაძე, დავით შარაშიძე.
შედეგები: 
ჩოლოქის ხიდთან მიღწეულ წარმატებას ხაზი გადაუსვა ქართული ჯარის სხვა შენაერთებმა. ოზურგეთისკენ დაძრულ ოსმალების მცირერიცხოვან ჯარს (ერთი ბრიგადა არტილერიით) ლიხაურში დაბანაკებულმა ათასეულმა არ გაუწია წინააღმდეგობა, დატოვა პოზიციები და უკან დაიხია ქალაქისკენ. ამან გამოიწვია პანიკა, ოზურგეთი მიატოვა ჯარმა, სახელმწიფო დაწესებულებებმა და დაიწყო უკან დახევა ჩოხატაურისკენ. მთელი ქალაქი გაიხიზნა ჩოხატაურში და ოსმალებმა თავისუფლად დაიკავეს მიტოვებული ქალაქი. გარდა ოზურგეთისა, ოსმალებმა აიღეს ჭანიეთი, ლიხაური, მაკვანეთი, წითელმთა, მელექედურის ნაწილი, წინ წაიწიეს ვაშნარის მიმართულებით. გაკირულიდან შეუტიეს შემოქმედს, მაგრამ შემოქმედში ვერ შევიდნენ მოსახლეობის წინააღმდეგობის გამო. მაზნიაშვილმა მოასწრო ლანჩხუთში მყოფი სათადარიგო ჯარის დაყენება ნასაკირალის უღელტეხილზე და ჩოხატაურის გზის ჩაკეტვა. 11 აპრილს მაზნიაშვილმა სცადა ოზურგეთზე შეტევა და გაიმართა ვაშნარის ბრძოლა, თუმცა საბოლოოდ სამხედრო მოქედებები შეაჩერა გერმანიის დიპლომატიურმა ჩარევამ და დროებითმა ზავმა. ოსმალები ოზურგეთიდან ზავის პირობების მიხედვით 7 ივნისს გავიდნენ.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.