8 აპრილს მზის სრული დაბნელება მოხდება. იგი მხოლოდ ჩრდილოეთ ამერიკიდან გამოჩნდება და საქართველოდან ვერ დავინახავთ, თუმცა მოვლენის ყურება ონლაინ მაინც შეგვეძლება.

მზის სრული დაბნელება, უფრო ზუსტად, ჩრდილოეთ მექსიკიდან, აშშ-ის 15 შტატიდან და სამხრეთაღმოსავლეთ კანადიდან გამოჩნდება. ათწლეულებია, რაც მოვლენას ამ მასშტაბის ურბანული ტერიტორია არ დაუფარავს — იგი ჯამში 185-კილომეტრიან მონაკვეთზე გაივლის. მზის სრულ დაბნელებას დაახლოებით 32 მილიონი ადამიანი იხილავს.

TimeandDate-ის მიხედვით, მოვლენა საქართველოს დროით 19:42-ზე დაიწყება, თუმცა დასახლებული ადგილებიდან იგი მაშინვე არ გამოჩნდება. მთვარე მზეს სრულად 22:17-ზე დაფარავს, მოვლენას კი სხვადასხვა ადგილიდან საშუალოდ 2-4 წუთის განმავლობაში დაინახავენ. დაბნელება 9 აპრილს, 00:52-ზე დასრულდება.

შეგიძლიათ, მზის სრულ დაბნელებას აქვე უყუროთ NASA-ს პირდაპირი ეთერიდან, რომელიც 8 აპრილს, საღამოს, დაიწყება:

აშშ-ში მოვლენას არაერთი ქალაქიდან ადევნებენ თვალს, მათ შორის: დალასიდან, ინდიანაპოლისიდან, კლივლენდიდან, ბუფალოდან და სხვ. ყველაზე დიდი ხნით მზის დაბნელებას მექსიკაში, ტორეონიდან, დაინახავენ — მოვლენა აქ 4 წუთსა და 28 წამს გაგრძელდება.

აშშ-ში მსგავსი მზის დაბნელება ბოლოს 2017 წელს მოხდა, წლევანდელი შემთხვევის შემდეგ კი იგი 2044 წლამდე აღარაა მოსალოდნელი. იშვიათია ისიც, რომ 8 აპრილის მზის დაბნელება ბევრი დასახლებული პუნქტიდან იქნება ხილვადი.

რა არის მზის დაბნელება და რა გავლენას ახდენს ის დედამიწელებზე?

მზის დაბნელება ბუნებრივი მოვლენაა. ის მაშინ დაიკვირვება, როდესაც სავსე მთვარე დედამიწასა და მზეს შორის ჩაივლის და იგი დედამიწასთან საკმარისად ახლოს აღმოჩნდება იმისთვის, რომ მზის დისკო სრულად გადაფაროს. სრული დაბნელების დროს დამკვირვებელი მხოლოდ ვარსკვლავის გარე მოელვარე ნაწილის — კორონას დანახვას შეძლებს, რომელზეც მზის მაგნიტური ველის ხაზები იქნება შემოწერილი.

როგორც წესი, მთვარის მიერ მზის სხივების თითქმის სრული დაბლოკვით გამოწვეული სიბნელე ცოტა ხანს გრძელდება. თუმცა, ამ ფენომენს გვერდითი ეფექტები მაინც აქვს. მაგალითად, ტემპერატურის კლება, ცხოველებისა და ჩიტების ქცევის ცვლილება. გარდა ამისა, მზის უეცარი დაბნელება და შემდეგ გამონათება მცენარეებზე უჩვეულო გავლენას ახდენს. როგორც მეცნიერები ერთ-ერთ კვლევაში აღნიშნავენ, მზის სრული დაბნელების დროს მცენარეში დაფიქსირდა აქტივობა, რომელიც სტრესსა და შოკთანაა ასოცირებული.

რაც შეგვეხება ადამიანებს, ეს მოვლენა ჩვენზე პირდაპირ ფიზიკურ გავლენას არ ახდენს, თუმცა მზის დაბნელებას შეუიარაღებელი თვალით არ უნდა ვუყუროთ, რადგან ამას ჩვენი ბადურის დაზიანება შეუძლია. მზის დაბნელების პირდაპირ საყურებლად სპეციალური, მზის ფილტრის მქონე სათვალე უნდა გამოვიყენოთ, რომელიც ულტრაიისფერ და ინფრაწითელ რადიაციას ბლოკავს. ამისთვის ჩვეულებრივი მზის სათვალე არ გამოდგება.

მზის სრული დაბნელების დროს ცაზე დაკვირვება განსაკუთრებით საინტერესოა, რადგან სხვა ვარსკვლავების სიკაშკაშე დღის ცაზეც შესამჩნევი ხდება, პლანეტა ვენერა კი ცის ყველაზე კაშკაშა ობიექტად იქცევა. დამკვირვებლები შეძლებენ იუპიტერის, სატურნისა და მარსის დანახვასაც, გარდა ამისა, კომეტა 12P/Pons-Brooks-იც გამოჩნდება, რომელიც მზეს ყოველ 71 წელიწადში ერთხელ უვლის გარს.

ცნობისთვის, მზის დაბნელება თითქმის ყოველ 18 თვეში ერთხელ ხდება. საქართველოში ნაწილობრივ დაბნელებას 2027 წლის 2 აგვისტოს ვიხილავთ.