,
სამი წლის ასაკი ძალიან მნიშვნელოვანი ეტაპია ბავშვის ცხოვრებაში. ეს არის საფეხური, როცა ადრეული ასაკის ბავშვი თანდათან გარდაიქმნება სკოლამდელ ბავშვად. ეს პერიოდი ფიზიკური და გონებრივი განვითარების მაღალი მაჩვენებლებით ხასიათდება.
სხეული ზომასა და პროპორციებს იცვლის. ინტენსიურად ვითარდება უხეში და ნატიფი მოტორული უნარები, ფიზიკური აქტივობა მაქსიმუმს აღწევს.
ტვინის სწრაფი განვითარება ბავშვის ინტელექტუალური შესაძლებლობების გაფართოებას იწვევს. გონება მოქმედებით-ხატოვანი აზროვნებიდან ხატოვან აზროვნებაზე გადადის, მდიდრდება მეტყველება, ვითარდება მეხსიერება და წარმოსახვა.
საკმაოდ მოკლე დროში ბავშვის პიროვნება მთლიანად იცვლება. ეს ცვლილებები გავლენას ახდენს მის ხასიათზე, მის ძირითად საქმიანობაზე და ადამიანებთან - უფროსებთან და თანატოლებთან ურთიერთობაზე. სწორედ სამი წლის ასაკში ყალიბდება მისი „მე“-ს საფუძვლები და დგინდება დამოკიდებულება გარემომცველ სამყაროზე.
შინაგანი სამყაროს ასეთ გლობალურ „რესტრუქტურიზაციასთან“ დაკავშირებით, ბავშვი საკმაოდ ხშირად ჭირვეულობს, ჯიუტობს, ყვირილითა და ტირილით მგზნებარე სცენებს აწყობს.
უმცროს ასაკთან შედარებით კვებასა და ყოველდღიურ რუტინაში განსაკუთრებული ცვლილებები არ არის (თუ ბავშვს საბავშვო ბაღში არ მიიყვანთ.) ხანგრძლივი ღამის ძილი, ერთი დღის ძილი, ოთხჯერადი კვება. მესამე დაბადების დღეზე შეგიძლიათ ბავშვს ტკბილეული გაასინჯოთ.
არ დაივიწყოთ რეგულარული სამედიცინო გამოკვლევები: ამიერიდან მათი ჩატარება საჭიროა წელიწადში მინიმუმ ერთხელ.
ამ ასაკის ბავშვს მოძრაობის უკიდურესად მაღალი მოთხოვნილება ახასიათებს. სამი წლის ბავშვები მუდმივად აუმჯობესებენ მოტორულ უნარებს. წინა პლანზე გამოდის უხეში მოტორული უნარების განვითარება - მოძრაობების შესრულების უნარი, რომელიც მოითხოვს მთელი სხეულის მონაწილეობას (სირბილი, ხტუნვა, ბუქნი, ტრიალი).
სამი წლის ბავშვი:
ამ პერიოდში იხვეწება ნატიფი მოტორული უნარებიც, თუმცა ბავშვს მაინც უჭირს ზედმიწევნით ზუსტი მოქმედებების სესრულება.
თუმცა, სამი წლის ბავშვს შეუძლია:
ამრიგად, ბავშვი ყოველდღიურ საქმიანობსს უფრო და უფრო დამოუკიდებლად უძღვება.
სამი წლის ასაკში ბავშვის მეტყველებითი აქტივობა სწრაფად იზრდება. ბავშვის ლექსიკა დაახლოებით 1000-1500 სიტყვისგან შედგება, იყენებს მეტყველების თითქმის ყველა ნაწილს, საუბრობს 3-6 სიტყვიანი წინადადებებით და ზოგადად, სწავლობს ენის გრამატიკულ სტრუქტურას.
როგორც წესი, ბავშვმა უკვე იცის როგორ ააწყოს დიალოგი: ნებით პასუხობს სხვის კითხვებს, სვამს საკუთარს, მის მეტყველებაში ჩნდება თავაზიანი სიტყვები და ძახილის ინტონაციები. ამ ასაკში უკვე შეუძლია სიტყვიერად აღწეროს თავისი მდგომარეობა, ისაუბროს შთაბეჭდილებებზე, გაუზიაროს გამოცდილება.
ზოგადად, ცხოვრების მესამე წლის ბოლოს ბავშვის სოციალური წრე საგრძნობლად ფართოვდება: ის ბევრს ესაუბრება არამარტო ოჯახის წევრებს, ასევე უცნობებს, თანატოლებს.
სამი წლის ბავშვი სიამოვნებით უსმენს აუდიოჩანაწერებს, ზღაპრებსა და ლექსებს, რომლებსაც უფროს უკითხავს ან უამბობს, ადვილად იმახსოვრებს მათ და თითქმის სიტყვასიტყვით ყვება. იგონებს არარსებულ სიტყვებს.
თუ ბავშვი უკვე სამი წლისაა, მაგრამ არ საუბრობს ფრაზებით ან საერთოდ დუმს, მაშინ სპეციალისტების, მეტყველების თერაპევტის, ნეიროპათოლოგის, ფსიქოლოგის, კონსულტაცია აუცილებელია.
ამ ასაკში მკვეთრად იცვლება ბავშვის თამაშის სახეც. ადრე თუ უფროსი აჩვენებდა, თუ როგორ უნდა ეჭმია და მოევლო თოჯინისთვის, ბავშვი კი იმეორებდა ამ მოქმედებებს, ახლა ბავშვი ემოციურად არის თამაშში ჩართული. იზრდება ხანგრძლივობაც და ვარიანტებიც იცვლება. თამაშში ჩნდება სიუჟეტი, ყველა მოქმედება ლოგიკურად დაკავშირებული და თანმიმდევრულია. ბავშვი აგროვებს „სამშენებლო მასალებს“, აშენებს სახლს და შიგნით ცხოვრებას იწყებს, იქვე აწყობს ბაღს და თოჯინებს ან მასთან თამაშში ჩართულ პატრნიორებს უმასპინძლდება.
მაგრამ ყველაზე მთავარი ის არის, რომ თამაშში გარდასახვები ჩნდება. სამი წლის ბავშვების უმეტესობა ადვილად „გადააქცევს“ ერთ საგანს მეორედ და ანიჭებს მათ შესაბამის ფუნქციას. ვედრო იქცევა ქუდად, ფლომასტერი ხდება თერმომეტრი, პატარა ბურთი ვაშლია. თამაშში ასეთი სიმბოლოების გამოჩენა იმაზე მეტყველებს, რომ ბავშვს უკვე შეუძლია წარმოსახვის გამოყენებით კონკრეტულ სიტუაციას გასცდეს.
ახლა თამაში არის ბავშვის ცხოვრების ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილი, აქტივობა, რომელიც მისი ემოციურ და ინტელექტუალური განვითარებას უწყობს ხელს.
დაიმახსოვრეთ, სწორედ სამი წლის ასაკში აცნობიერებს ბავშვი, რომ მისი სურვილები ყოველთვის არ ემთხვევა სხვებისას, რომ ყოველთვის ვერ აისრულებს მათ. თუ მის წინააღმდეგობებს ყვირილითა და ცემა-ტყეპით არ ჩაახშობთ, ბავშვი ქცევის სხვადასხვა სტრაგეგიას შეიმუშავებს და ისწავლის სხვების ნების გათვალისწინებას.
სამი წლის კრიზისი ადრე თუ გვიან დასრულდება, მაგრამ ის, რასაც ბავშვი ამ პერიოდში ისწავლის, მას მრავალი წლის განმავლობაში გამოადგება.
წყარო: https://mshoblebi.ge
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
