USD 2.7127
EUR 3.1386
RUB 3.3552
Тбилиси
რედუტ კალე (ყულევი) - ნავსადგური დასავლეთ საქართველოში
дата:  1446

რედუტ კალე - ნავსადგური დასავლეთ საქართველოში შავი ზღვის სანაპიროზე XIX საუკუნის I ნახევარში. მდებარეობდა მდინარე ხობისწყლის შესართავში, ახლანდელი სოფელ ყულევის ადგილზე.

ყულევი მდინარე ხობის შესართავთან მდებარეობს ზღვის დონიდან 2 მეტრ სიმაღლეზე. აქვე მდინარე ხობს მდინარე ცივი უერთდება. მუნიციპალიტეტის ცენტრიდან დაშორებულია 18 კმ-ით. 1998 წელს ყულევში ცხოვრობდა 45 გვარის 104 კომლი. საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის მიხედვით სოფელ ყულევში ცხოვრობდა 359 სული, მათი 98% ქართველია.

სოფელში ფუნქციონირებს საჯარო სკოლა.

სოფლის ირგვლივ ჭაობიანი კოლხური ტყეებია. მოსახლეობა მისდევს მემარცვლეობას, მესაქონლეობას, ხალხი უხსოვარი დროიდან მისდევს მეთევზეობასა და ნადირობას.

გავრცელებული გვარებია: კაკულია, ფიფია, შონია, სიჭინავა, შამათავა, კვინჩია, წულაია...

საეკლესიო საბუთების მიხედვით ყულევს შუა საუკუნეებში კემხელი ერქვა. საბჭოთა ხელისუფლების დამყარებამდე მოქმედებდა წმინდა ნიკოლოზის სახელობის ეკლესია.

მე-19 საუკუნის დამდეგს, როდესაც საქართველო რუსეთის შემადგენლობაში შევიდა, ადგილობრივი მცხოვრებნი მას კულეს ეძახდნენ. 1804 წელს ყირიმიდან ჩამოვიდა კაზაკთა პოლკი, რომლებმაც მდინარის მარცხენა ნაპირზე შექმნეს სიმაგრე „რედუტი“ და როგორც სპასკი-ავტონიმოვი 1847 წელს განმარტავს, სწორედ რედუტმა და თავად ჯაიანების ძველმა კოშკმა (კულემ თუ კალემ) მისცეს სახელი დღევანდელ რედუტკალესო. სწორედ XIX საუკუნეში ეწოდა დასახლებას რედუტ-კალე.

რედუტ-კალე დასავლეთ საქართველოში განლაგებული რუსეთის ჯარის მთავარ სასურსათო ბაზად იქცა. იგი აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის ერთ-ერთი ნავსადგური იყო, საიდანაც ამიერკავკასიაში შემოდიოდა ევროპული საქონელი.

რუსეთის იმპერიას დამკვიდრებისათვის ნავსადგური სჭირდებოდა, XIX საუკუნის დამდეგს ფოთი თურქებს ჰქონდათ დაპყრობილი. რუსმა გენერალ-ლეიტენანტმა ვლიტომ, რომელმაც დაათვალიერა საქართველოს საზღვაო სანაპირო, ყველაზე ხელსაყრელ ადგილად მდინარე ხობის შესართავი მიიჩნია. ყულევის მნიშვნელობა მას შემდეგ გაიზარდა, როდესაც გამოყენებულ იქნა ევროპასა და აზიას შორის ძველთაგანვე ცნობილი სატრანზიტო გზა, რომელიც თავისი სამდინარო და სახმელეთო სისტემით კასპიის ზღვას შავ ზღვასთან აკავშირებდა. ეს იყო ძველთაგანვე ცნობილი „დიდი აბრეშუმის გზის“ ნაწილი. ამიერკავკასიის ტრანზიტს ასეთი მარშრუტი ქონდა: უცხოელ ვაჭრებს გემით საქონელი შემოჰქონდათ ოდესაში, აქედან კი ყულევში, საიდანაც მდინარე ხობის შენაკადების, ცივისა ყორათის საშუალებით საბაჟოდან (ჭალადიდი) რიონამდე გაყვანილი 600 მეტრის სიგრძის არხით საქონელი რიონით მარნამდის, ხოლო ამ უკანასკნელიდან სახმელეთო გზით იგზავნებოდა თბილისში, შემდეგ კი ტვირთი ჩადიოდა კასპიის ზღვამდე. ყულევი ამიერკავკასიაში მთავარი სავაჭრო და სატრანზიტო პუნქტი გახდა. აქ ძირითად ინგლისის, საბერძნეთის, თურქეთისა და რუსეთის გემები მოდიოდნენ.

თუ 1823 წელს ყულევში 86 დიდი საზღვაო გემი შემოვიდა, მომდევნო წლებში გემების რიცხვი 300-მდე გაიზარდა. ადგილობრივ ვაჭრებთან ერთად აქ უცხოელებიც საქმიანობდნენ, მაგალითად, ფრანგი კასტელი და ინგლისელი მარი. 1840 წელს ყულევს ქალაქის სახელი მიენიჭა. 1852 წელს აქ გახსნილა სამელიორაციო სამაზრო-სახაზინო სასწავლებელი, სადაც ჩვეულებრივ საგნებთან ერთად, მაშინდელი მოთხოვნებიდან გამომდინარე ასწავლიდნენ ბუღალტერიას, სავაჭრო საქმის თეორიას, თურქულ და ახალბერძნულ ენებს. რუსი მეცნიერისა და მოგზაურის ნ. დუნკელ-ველინგის მიხედვით, აქ 1847 წელს მ. ვორონცოვის დავალებით შეიქმნა ყულევის რეიდის გეგმა და ლონდონში გაიგზავნა ნავსადგურის სრული პროექტის შესადგენად.

1849 წელს ინგლისში ინჟინერმა ჯონ რენიმ შეადგინა პროექტი, რომლის მიხედვით ნავსადგურის მშენებლობა 5-7 მლნ. მანეთი ჯდებოდა. ასეთი დიდი თანხის გამო ეს პროექტი არ განხორციელებულა. მე-19 საუკუნის 60-იანი წლებიდან საფუძველი ეყრება ფოთის ნავსადგურის მშენებლობას. ამის შემდეგ ყულევმა თანდათან დაკარგა ძველი მნიშვნელობა, მას დიდი ზიანი მიაყენა ყირიმის ომმაც, თურქებმა იგი მთლიანად გადაწვეს და ააოხრეს, ხოლო 1872 წლიდან, როდესაც ფოთი-თბილისის რკინიგზა იქნა გაყვანილი, გაუქმდა სამდინარო არხი, ხოლო ყულევის მოსახლეობის დიდი ნაწილი ფოთში გადავიდა საცხოვრებლად. ყულევმა ადგილობრივი ნავსადგურის სახე მიიღო. ყულევმა ქალაქის სახელი მე-20 საუკუნის დამდეგამდე შეინარჩუნა.

საინტერესოა, რომ ყულევში 1833 წელს ლევან დადიანის ბრძანებით აშენდა პირველი საოკეანო ხომალდი სახელწოდებით ,,ხოპის ღვთისმშობელი’’, რომლის ტვირთმზიდაობა 360 ტონაზე მეტი იყო.

2003 წელს ყულევში საზღვაო ტერმინალი აშენდა, რომელსაც წელიწადში 10 მლნ. ტონა ნავთობპროდუქტის გადატვირთვის შესაძლებლობა აქვს. ამჟამად ტერმინალში დასაქმებულია 520 ადამიანი, რომელთაგან 90% ადგილობრივია, დანარჩენი კი უცხოელი.

 

общество
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати