საპენსიო ფონდის მთავარმა საინვესტიციო ოფიცერმა გოგა მელიქიძემ გადაცემა “Forbes კვირის” ეთერში 2022 წლის საქმიანობა შეაჯამა. გასულ წელს საპენსიო ფონდმა აქტიურად დაიწყო საერთაშორისო და ადგილობრივ ფასიან ქაღალდებში ინვესტირება. მათ შორის გასულ წელს ფონდმა 3.5 მილიონი ლარი დააბანდა კომპანია “ნიკორას” მიერ გამოშვებულ 35-მილიონიან ობლიგაციებში.
გოგა მელიქიძის განმარტებით, ეს ობლიგაცია საპენსიო ფონდის 2.97-მილიარდიან პორტფელში 0.1%-ს შეადგენს, თუმცა ამ ფასიანი ქაღალდის ამონაგები ყველაზე მაღალია და 14.6%-ს შეადგენს.
“ნიკორა", როგორც კომპანია, მოგვეწონა, ამასთან მომგებიანი იყო ეს ობლიგაცია, ჩვენ პორტფელში ასეთი მომგებიანი ამონაგებით არაფერი არ გვაქვს. საუბარია 14.6%-იან ამონაგებზე. ნიკორას ობლიგაციები თავის საკრედიტო რეიტინგით შეესაბამებოდა ჩვენ მოთხოვნებს. 14.6%-ია ამონაგები და ის მიბმულია რეფინანსირებაზე. შესაბამისად, საუკეთესო მზღვეველია ის რომ რეფინანსირებაზეა მიბმული, რადგანაც ინფლაციის მაჩვენებელს მიყვება.
ჩვენ 10% ვიყიდეთ 35-მილიონიანი ობლიგაციიდან, ანუ ეს არის პორტფელის 0.1%, თუმცა მისი ამონაგები 14.6%-ია,”- განმარტავს გოგა მელიქიძე.
საპენსიო ფონდის მთავარი საინვესტიციო ოფიცრის, გოგა მელიქიძის განმარტებით, კანონის შესაბამისად მათ შეუძლიათ რომ ფონდის აქტივების 20% უცხოეთში ჰქონდეთ განთავსებული, რისთვისაც 2022 წლის დასაწყისში ფონდმა საერთაშორისო აქციებში დააბანდა თანხები, თუმცა მას შემდეგ რაც ბირჟებზე დაღმასვლა დაიწყო, აღნიშნული თანხის ნაწილი ფონდმა აშშ-ის სახაზინო ობლიგაციებში გადაიტანა.
გოგა მელიქიძის განცხადებით, ქართული აქტივების პრობლემას წარმოადგენს ის, რომ ადგილობრივ ბაზარზე დაბალი ლიკვიდობაა.
“კანონის თანახმად, ჩვენ შეგვიძლია 80% გვქონდეს საქართველოში; 20% უცხოეთში. საქართველოს ბაზრებს რომ შევხედოთ, ფინანსურ ბაზრებში წამყვანია დეპოზიტების ბაზარი. ქვეყანაში დაახლოებით 24 მილიარდი ლარის დეპოზიტების ბაზარია, რომელიც მუდამ მზარდია. აქედან თითქმის ნახევარი არის ფიზიკური პირების, დანარჩენი იურიდიული პირების. ამის მიუხედავად, აქ მეორადი ბაზარი არ არსებობს. ანუ ვერ იყიდი და ვერ გაყიდი დეპოზიტის პორტფელს. ჩვენ პორტფელში 65% არის საბანკო დეპოზიტების. საშუალოდ არის 12%-ში განთავსებული. საშუალო ვადიანობა არის 2.5 წელი.
დეპოზიტების ბაზრის შემდეგ, მეორე ადგილზეა სახაზინო ობლიგაციების ბაზარი, რომლის ზომაც 6.5 მილიარდი ლარია. ნეტ გამოშვება დაახლოებით მილიარდი ლარია ყოველწლიურად. იმის მიუხედავად, რომ ეს ბაზარი არის დიდი ზომის, აქაც ლიკვიდურობა თითქმის მკვდარია. ბანკს ან ჩვენ რომ მოგვინდეს სახაზინოების გაყიდვა, ისევ ბანკებს უნდა ველაპარაკოთ.
ჩვენ როდესაც დავიწყეთ გლობალური აქციების ყიდვა, დავინახეთ რომ დაბლა მოდიოდნენ. მნიშვნელოვანი ვოლატილობაა გლობალურ ბაზრებზე. შარშან აქტიურად ვყიდულობდით აქციებს. ბროკერად JP Morgan-ი შევარჩიეთ, როდესაც დავინახეთ რომ საფონდო ბირჟა დაბლა მოდიოდა, გავჩერდით.
ერთია სტრატეგია რას იძახის და მეორე ტაქტიკურად არ იყო გამართლებული და რაც დოლარში გვქონდა ნაყიდი, გადავიტანეთ აშშ სახაზინო ბონდებში,”- განაცხადა გოგა მელიქიძემ.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.