USD 2.7433
EUR 2.8862
RUB 2.7214
Tbilisi
რატომ ჩაანაცვლა პუტინმა შოიგუ ეკონომისტი ბელოუსოვით?
Date:  285

კრემლის განცხადებით, ყოფილი ვიცე-პრემიერი ანდრეი ბელოუსოვი ჯარში ეკონომიკურ პროცესებს განაახლებს. თუ რას ამბობენ ამ საკითხზე ექსპერტები, Deutsche Welle-მ გაარკვია. 

რა  ხდება?

რუსეთის ფედერაციის თავდაცვის მინისტრი სერგეი შოიგუ ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორმა, 65 წლის ანდრეი ბელოუსოვმა ჩაანაცვლა. მან 20 წლის განმავლობაში მეცნიერიდან რუსეთის ფედერაციის ვიცე-პრემიერობამდე შთამბეჭდავი კარიერა გაიკეთა. ექსპერტები თანხმდებიან, რომ ეს ცვლილება საკამათოა, მაგრამ იმასაც აღნიშნავენ, რომ მას არ უნდა ჰქონდეს ძლიერი გავლენა უკრაინის ომის მიმდინარეობაზე. თუმცა სპეციალისტები დასძენენ, რომ ბელოუსოვის დანიშვნა რუსეთის ჯარში მზარდი ხარჯების ოპტიმიზაციაზე ნამდვილად იმოქმედებს. 

 რატომ ელოდნენ ექსპერტები ბელოუსოვის კარიერის დასასრულს?

 ანდრეი ბელოუსოვის მოულოდნელი დაწინაურება ხელისუფლებაში ერთხელ უკვე მოხდა - 2020 წელს. მაშინ, COVID-19-ის პანდემიის გამო, პრემიერ-მინისტრი მიხაილ მიშუსტინი ავად გახდა და მის მოვალეობებს დროებით ასრულებდა იმდროინდელი ვიცე-პრემიერი ბელოუსოვი. ექსპერტები აღნიშნავდნენ, რომ ეს ორი პოლიტიკოსი ფუნქციონალურ ოპოზიციაში იმყოფებოდა: ავადმყოფობამდე ცოტა ხნით ადრე, მიშუსტინს დაექვემდებარა ფინანსთა სამინისტრო, რომელიც ბელოუსოვის პასუხისმგებლობის არეალიდან ცოტა ხნის წინ გამოიყვანეს. კრემლის გეგმის მიხედვით, სწორედ ბელოუსოვს უნდა შეეფასებინა ბიუჯეტის ხარჯვის ეფექტიანობა და რუსეთის ეკონომიკის ფინანსური სტაბილურობა. ექსპერტებმა იჩქარეს, როდესაც დაასკვნეს, რომ ბელოუსოვის კარიერა დასრულდა. ამ მოსაზრებას ამყარებდა ის ფაქტი, რომ 12 მაისს, პრემიერ-მინისტრმა მიშუსტინმა ის რუსეთის მთავრობის ახალ სიაში არ შეიყვანა. 

ბელოუსოვი ხელისუფლებაში საკმაოდ გვიან - 2006 წელს მოვიდა. მანამდე ის 20 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში მუშაობდა სსრკ მეცნიერებათა აკადემიაში, რომელსაც შემდეგ რუსეთის მეცნიერებათა აკადემია ეწოდა. ის აკადემიკოსთა ოჯახიდან არის: მამა - ეკონომისტი, დედა კი რადიოქიმიკოსი იყო. ამავდროულად, ბელოუსოვს, რამდენადაც ღია წყაროებიდან არის ცნობილი, ჯარში არასდროს უმსახურია (გარდა უნივერსიტეტში სამხედრო მომზადებისა). აკადემიური კარიერის განმავლობაში, ის პრემიერ-მინისტრებს - ევგენი პრიმაკოვს, სერგეი სტეპაშინს, მიხაილ კასიანოვსა და მიხაილ ფრადკოვს მაკროეკონომიკური ანალიზისა და მოკლევადიანი პროგნოზების შესახებ კონსულტაციებს უწევდა. როგორც ჩანს, კრემლში მისი ნიჭი დააფასეს და დროთა განმავლობაში, ის პრემიერ-მინისტრის შტატგარეშე მრჩევლიდან ვიცე-პრემიერად იქცა. თავის ბოლო თანამდებობაზე ყოფნისას, ის რუსეთის ეკონომიკის „გლობალურ ენერგეტიკულ გადასვლასთან“ ადაპტაციაში მონაწილეობდა. ეს უკანასკნელი ალტერნატიული ენერგიის წყაროების გამოყენების ზრდას გულისხმობდა. გარდა ამისა, ბელოუსოვი პირადად აძლევდა რჩევებს პუტინს ეკონომიკურ საკითხებში. 

 ბელოუსოვი დაინიშნა, რათა რუსეთის ეკონომიკა სამხედრო პარადიგმასთან ადაპტირდეს

 როგორც ჩანს, კრემლმა ბელოუსოვში დაინახა ერთ-ერთი მიზეზი, რის გამოც რუსეთის ეკონომიკა საერთაშორისო სანქციების გამო არ ჩამოინგრა, - ამბობს ნიუ-იორკის New School-ის უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტის დეკანი ნინა ხრუშჩოვა. ის ვარაუდობს, რომ კრემლი შეეცდება გამოიყენოს ბელოუსოვის აუდიტორული ჭკუა და გამოცდილება სამხედრო სფეროში, რომელიც ახლახან კორუფციულ სკანდალში გაეხვა. აპრილის ბოლოს დააკავეს რუსეთის თავდაცვის მინისტრის მოადგილე ტიმურ ივანოვი, რომელსაც გამოძიება ბიუჯეტის ფულის გაფლანგვას ედავება.

ხრუშჩოვას აზრით, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ბელოუსოვის სამოქალაქო წარსულმა ჯარში დიდ წინააღმდეგობა გამოიწვიოს და ამაზე მეტყველებს მისი წინამორბედის მაგალითიც. ამავდროულად, მისი აზრით, ამჟამინდელი კანდიდატი კომპრომისული ფიგურაა ლიბერალი ეკონომისტებისა და უკიდურესი „სტატისტებისთვის“, რომლებიც ეკონომიკის მკაცრი რეგულირების მომხრეები არიან და ბელოუსოვიც სწორედ მათ განეკუთვნება. „როგორც უკვე კრემლმა განაცხადა, ბელოუსოვი სამხედრო სექტორს რუსეთის ზოგად ეკონომიკაში ჩააშენებს ან პირიქით, რუსეთის სახელმწიფო ეკონომიკას სამხედრო რელსებზე გადააწყობს“, - ამბობს ხრუშჩოვა და აღნიშნავს, რომ რუსეთის ხელისუფლება დღევანდელობას 1980-იანი წლების შუა ხანებს თავად ადარებს. 

analytics
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

See all
Survey
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
Vote
By the way