პასუხი კითხვაზე, რატომ არ კარგავს ამერიკა და ევროკავშირი ინტერესს ამ რეგიონთან და კონკრეტულად საქართველოსთან მიმართებით, ამ რუკაზეა. უფრო კონკრეტულად, სულაც რომ არ ჰქონდეთ ინტერესი, რუსებს ვერ დაუთმობენ, რადგან ევრაზიული ძალთა ბალანსი შეიცვლება და დაირღვევა.
კავკასია და ახლო აღმოსავლეთი არის ერთი განუყოფელი რეგიონი დიდ სურათში, განსაკუთრებით ჩრდილოეთი-სამხრეთის კორიდორზე.
ამ რუკაზე ჩანს რუსეთიდან დანახული კავკასია და ახლო აღმოსავლეთი. საქართველოსა და სომხეთის გავლით, რუსეთი უკავშირდება ირანსა (ირანის გავლით ერაყსა და სირიას) და თურქეთს, რაც მთლიანად ცვლის ევრაზიის გეოპოლიტიკას.
რუსებისთვის კავკასია მხოლოდ დასავლეთისა და აღმოსავლეთის კორიდორი არაა. კავკასია ასევე არის ჩრდილოეთისა და სამხრეთის ჩამკეტიც. კერძოდ, ესაა რუსეთის სახმელეთო ბარიერი ახლო აღმოსავლეთთან და ხმელთაშუა ზღვასთან დასაკავშირებლად. ამ პრიზმაშიც არანაკლებ (თუ უფრო მეტად არა) უყურებენ რუსები საქართველოსა და სომხეთს.
რუსებისთვის კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ხმელთაშუა ზღვაში ყოფნა, რისთვისაც ჰქონდათ ლატაკიასა და ტარტუში საზღვაო და საჰაერო ძალები განლაგებული. 2025 წლამდე, სირიაში იყო პრორუსული და პროირანული ასადების რეჟიმი, რომელიც რამდენიმე თვის წინ დაემხო. სირიის პრორუსლობა და პროირანულობა ძალიან ბევრ პროექტს ამუხრუჭებდა და ბალანსს ცვლიდა.
ნუ, რუსები ხმელთაშუა ზღვაში რომ არ დაეშვათ, მაგიტომაც აქვთ ახლა თურქებს ბოსფორისა და დარდანელის სტრუტეები და არა საბერძნეთს. პატარა და ერთმოწრმუნე საბერძნეთი მოწყვლადი იყო რუსეთიდან ყოველთვის და 50-იანებში, სანამ საბერძნეთს ხელის ჯიკებით შეაგდებდნენ ნატოში, კინაღამ კომუნისტური რევოლუციაც მოხდა. თურქეთი კიდე დიდია და რეგიონულ ბალანსს იცავს და უზრუნველყოფს რუსეთის ხმელეთზე გამოკეტვას და ხმელთაშუა ზღვაში არდაშვებას. საბერძნეთი კი ამას ვერ იზამდა. სამაგიეროდ, საბერძნეთი თურქეთს აბალანსებს კუნძულების სარტყელით და სრუტეების დამატებით ჩამკეტს ქმნის.
ასადების დამხობის შემდეგ, ახლა სირიის ხმელთაშუა ზღვაში ფრანგები ბრუდებიან თავიანთი საზღვაო ფლოტით. უზარმაზარი მოვლენაა ეს საქართველოსა და კავკასიითვისაც, რადგან ერთი დიდი სურათის ნაწილია ყველაფერი. სირიას საქნციები მოუხსნა ევროკავშირმა და ამერიკამაც.
ევროკავშირსაც უზარმაზარი ინტერესი აქვს ახლო აღმოსავლეთსა და კავკასიის მიმართ. ამიტომაც მოგვცეს თავის დროზე კანდიდატის სტატუსი და ამით ინტერესის ზონა მონიშნეს.
ასადების რეჟიმის დამხობის შემდეგ გაჩნდა შესაძლებლობა, რომ ხელახლა გაცოცხლებულიყო კატარის გაზის ევროპაში გადაქაჩვის პროექტი. კერძოდ, პროექტი კატარი-არაბეთი-იორდანია-სირია-თურქეთის 2,500-კილომეტრიან მონაკვეთს მოიცავს, რომლის შემდეგ, კატარული წარმოშობის გაზი თურქული პორტებიდან ევროკავშირის ქვეყნებში უნდა განაწილდეს, რაც რუსული მიწოდების ჯაჭვის ალტერნატივას წარმოადგენს. დაფირქდით, რამხელა რაღაცაა ეს პერსპექტივაში.
გარდა ამისა, თუ რუსეთი ბოლომდე ხელში ჩაიგდებს საქართველოსა და სომხეთს, ასევე პრობლემა შეექმნება ინდოეთ-ირანი-სომხეთი-საქართველოს (საზღვაო პორტები) პოტენციურ მარშუტს. ამაზეც ბევრი დაიწერა და ითქვა.
ცალკე უნდა ითქვას ისიც, რომ თუ რუსები კავკასიას დაეპატრონებიან, ახლო აღმოსავლეთში დასავლური და თურქული გავლენები ბუფერს დაკარგავენ, რაც არავის სურს. ამან შეიძლება პერსპექტივაში ხელი შეუშალოს ინდოეთ-ისრაელის სავაჭრო მარშუტის განვითარებასაც, რაც ასევე საუკუნის პროექტია და ბევრი ამბობს, რომ ამის ჩასაშლელად მოხდა ჰამასის 7 ოქტომბრის ტერაქტებიც.
მიუხედავად ირან-რუსეთის სიტუაციური მოკავშირეობისა, როგორადაც არ უნდა დასრულდეს ირან - აშშ-ს მოლაპარაკებები, ირანისთვის კრიტიუკულად მნიშვნელოვანია ზანგეზურის კორიდორის გავლით, სომხეთიდან საქართველოს პორტებზე თავისუფალი წვდომა და რუსეთის კონტროლის არდაშვება, რადგან სირიის დაკარგვის შემდეგ, პერსპექტივაში, მხოლოდ საქართველოს შავი ზღვის პორტებია ევროპაზე გასასვლელი უმოკლესი სავაჭრრო გზა. ბუნებრივია, თურქები ირანელებს, როგორც კონკურენეტებს და ბუნებრივ მოწინააღმდეგეებს ხელს არ შეუწყობენ და არ დაუშვებენ (კარგი პირობებით) ხმელთა შუა და შავი ზღვის პორტებზე.
უფრო მეტიც, ჩინელებსაც კავკასია მხოლოდ მაშინ სჭირდებათ თუ ის არარუსულია. თუ რუსული გახდება კავკასია, ჩინელები დასავლეთ-აღმოსავლეთის ალტერნატიულ კორიდორს კარგავენ, რაც მინიმუმ იმას ნიშნავს, რომ რუსები გაცილებით ძვირს გამოართევენ ტრანზიტში და ლოჯისტიკას გაუძვირებენ. შესაბამისად, მიუხედავად ჩინეთის მკვეთრი ანტისავლურობისა, ჩინეთისა და რუსების ინტერესები კავკასიაში სხვადასხვაა.
რა თქმა უნდა, თურქები არ დაუშვებენ პირველ რიგში, რომ საქართველო და სომხეთი რუსეთმა წაიღოს (თუ საქართველო წაიღო, სომხეთი ავტომატურად მიაქვს), რადგან აზერბაიჯანთანაც სახმელეთო კავშირი იკარგება და დიდი თურანის მისტიური იდეაც მოკვდება.
ჰო, ისიც არ დაგავიწყდეთ, რომ ტრამპის ადმნისტრაციამ სომხეთან სტრატეგიული პარტნიორობის ხელშეკრულება გააფორმა 2025 წელს. ჩვენთანაცაა ეს ხელშეკრულება 2009 წლიდან, ოღონდ 2024 წლის დეკემბერში შეჩერდა. ეს იმას ნიშნავს, რომ ამერიკელები კავკასიიდან წასვლას არ აპირებენ.
შესაბამისად, რა უნდათ ამერიკელებს შავ ზღვაში კი არა, ამერიკელები იქნებიან ყველა ზღვაში, რადგან საზღვაო ძალაა და სახმელეთო აზიურ იმპერიებს ხმელეთზე გამოკეტავს ყოველთვის. ბრიტანეთისა და ამერიკისთვის ეს მთლიანი საგარეო პოლიტიკის ანა-ბანაა.
ჰოდა, ამერიკელები საქართველოდან არსად წამსვლელები არ არიან. ვერც საქართველო გახდება პრორუსული და ამას რაც მალე და ადვილად გაიგებთ, მით ნაკლებად გეტკინებათ. ტკენა და წყენა კი იციან იანკებმა კარგად და "მეგობრულად".
აი, ამიტომ ვარ ხოლმე სულ ოპტიმისტურად განწყობილი. როგორც იქნა, დიდი გადალაგების ამბებმა კავკასიამდეც მოაღწია.
ნუ, როგორც ბჟეზინსკიმ თქვა: ვინც ფლობს ბალკანეთს, ფლობს ევროპას, ვინც ფლობს კავკასიას,ფლობს ევრაზიას.
