USD 2.7067
EUR 3.1230
RUB 3.3103
თბილისი
«Frankfurter Rundschau» (გერმანია): „მას არავინ არ უნდა ენდოს“: როგორ არღვევდა ვლადიმერ პუტინი დაპირებებს. უკრაინის არმიის რიგებში მებრძოლი ჩეჩენი, ბელარუსი და ქართველი ჯარისკაცების თვალსაზრისები“
თარიღი:  327

გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ რუნდშაუში“ (Frankfurter Rundschau) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მას არავინ არ უნდა ენდოს“: როგორ არღვევდა ვლადიმერ პუტინი დაპირებებს“ (ავტორი - ქროსტოფ გშოსმანი). პუბლიკაციაში განხილულია საკითხი - რამდენად სანდოა ვლადიმერ პუტინის სიტყვა და უნდა დაუჯერონ თუ არა კრემლის დაპირებებს დასავლელმა პოლიტიკოსებმა.

გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:

მოსკოვი და ვაშინგტონი, ხანგრძლივი ცივი ურთიერთობებისა და ე.წ. „რადიოსიჩუმის“  შემდეგ, ერთმანეთს უახლოვდებიან - უშუალოდ პრეზიდენტები ტელეფონით საუბრობენ, მათი წარმომადგენლები კი ერ-რიადში უკვე მრგვალ მაგიდასთან  სხედან და მსოფლიოს ბედზე ლაპარაკობენ. უახლოეს ხანში ერთმანეთს თვითონ პრეზიდენტებიც უნდა შეხვდნენ - დონალდ ტრამპი და ვლადიმერ პუტინი. მაგრამ ომის ვეტერანი ჯარისკაცები ბელარუსიდან, ჩეჩნეთიდან და საქართველოდან გვაფრთხილებენ, რომ რუსეთის თვითმპყრობელ მმართველს არავინ არ უნდა ენდოს - ვლადიმერ პუტინი ყოველთვის არღვევს მიცემულ დაპირებებს.

ჩეჩნები ბენორი და ბერხი, ქართველი ვახო და ბელარუსი სტარე უკრაინის არმიის რიგებში იბრძვიან. ბენორი უკვე ნაბრძოლია პუტინის ჯარისკაცებთან ჩეჩნეთის მეორე ომის დროს, ვახო კი 1993 წელს რუსეთის მხარდაჭერილ აფხაზ სეპარატისტებს ეომებოდა. იგი ამბობს, რომ რუსეთი არასოდეს არ ასრულებს თავის ვალდებულებას - არ ჩეჩნეთის, არც საქართველოს და არც უკრაინის მიმართ, სადაც კრემლმა ყირიმის ანექსია მოახდინა. და თუ ეს ყველაფერი ვიცით, რატომ უნდა ვიყოთ დარწმუნებულები, რომ იგი თავის დაპირებას ახლა შეასრულებს?“.

პუტინის ომი ჩეჩნეთში

ბენორის თქმით, როცა 1999 წელს რუსეთის იმდროინდელმა პრემიერ-მინისტრმა ვლადიმერ პუტინმა ჩეჩნეთის მეორე ომი დაიწყო (ანტიტერორისტული ოპერაციის სახელით), მან ამით 1996 წელს ხასარვიურტში დადებული შეთანხმების პირობები დაარღვია. სამწუხაროდ, იმდროინდელი ჩეჩნეთის არმია კარგად არ იყო შეიარაღებული, არ წარმოადგენდა ერთიან სამხედრო ორგანიზმს და ამიტომ 2009 წლისათვის ჩეჩნებმა წინააღმდეგობა ძირითადად შეწყვიტეს. „ჩვენთან იმ დროს თითქმის ყოველდღიურდ ხდება ის საშინელებმა, რაც უკრაინის ბუჩაში რუსებმა ჩაიდინეს“, - იხსენებს ბენორი, - რუსები მუდმივად იჭრებოდნენ ჩვენს სოფლებში ყველას ხოცავდნენ გამურჩევლად - მამაკაცებს, მოხუცებს, ქალებს და ბავშვებს... მათ ჩეჩნეთში თითქმის 100 ათასი ადამიანი მოკლეს და უამრავი ქალაქი დაანგრიეს.

ვლადიმერ პუტინის ორმაგი პოლიტიკა

ბოლო დროს კრემლის მეთაური ოპტიმისტურად ლაპარაკობს აშშ-რუსეთის ურთიერთობაზე, უკვე განხორციელდა პირველი კონტაქტები ვლადიმერ პუტინსა და დონალდ ტრამპს შორის. „ორივე მხრიდან - ჩვენგანაც და ამერიკელებიდანაც არის სურვილი ნორმალური სახელმწიფოთაშორისო ურთიერთობის აღდგენის მიზნით, რათა უამრავი დაგროვილი პრობლემა მოგვარდეს, მსოფლიოს მასშტაბით“, - განაცხადა ვლადიმერ პუტინმა უშიშროების ფედერალური სამსახურის კოლეგიის სხდომის დროს.

მაგრამ ბენორი პუტინის არცერთ სიტყვას არ ენდობა. იგი მოსკოვის მოქმედებას ასეთი სახით პროგნოზირებს: „რუსეთის პრეზიდენტი შეეცდება უკრაინულ საზოგადოებაში განხეთქილება შეიტანოს - ისე როგორც ჩეჩნეთში გააკეთა. იგი უკრაინას სრულად დაიმორჩილებს, ხელისუფლებში პრორუსულ მთავრობას მოიყვანს, უკრაინას ეყოლება ისეთი არმია, რომელიც ხელისუფლების მომხრე იქნება. ჩეჩნეთში ზუსტად იგივე განხორციელდა. ამაში 100%-ით ვარ დარწმუნებული“.

როგორც ბენორის თანამებრძოლი ბერხი აცხადებს, მას რუსების მიმართ ნდობის გამოხატვა არ შეუძლია. „ჩემი ქვეყანა სწორედ სამშვიდობო ხელშეკრულების შედეგად დავკარგე. ისტორია მეორდება. ჩვენ ჩეჩნეთის პირველი ომის მოვიგეთ, მაგრამ საბოლოოდ მაინც რუსები დარჩნენ მოგებულები, რადგან ხასარვიურტში მოცემული პირობა დაარღვიეს. ვლადიმერ პუტინი მკვლელი და მატყუარაა. რუსების მიერ ხელმოწერილი შეთანხმება ყოველთვის ფარატინა ქაღალს წარმოადგენს“.

„პუტინს უკრაინაში მეორე ბელარუსის შექმნა სურს“

ბელარუსი სტარე უკრაინის არმიაში იმ დროს შევიდა, როცა დაინახა, თუ რა საშინელებებს სჩადიოდნენ რუსი ჯარისკაცები.

„უკრაინის არმიაში ჩემი სამსახურის დაწყების შემდეგ ბელარუსის „კაგებემ“ ოჯახისა და ნათესავების დაშინება და დამუქრება დაიწყო. მათ რამდენჯერმე დააკავეს ჩემი ახლობლები და მათგან  ჩემს შესახებ ინფორმაციების გადაცემას მოითხოვდნენ. ბელარუსი კორუმპირებული ქვეყანაა, რომელსაც რუსეთი მთლიანად აკონტროლებს. კრემლს უნდა, რომ უკრაინაშიც ისეთივე დიქტატურა დამყარდეს, როგორიც ბელარუსშია, ალექსანდრე ლუკაშენკოს მიერ.

სანამ რუსები თავიანთ მიზანს არ მიაღწევენ, ისინი ომს არ შეწყვეტენ. უკრაინელები არ უნდა მოტყუვდნენ და პუტინთან სამშვიდობო ხელშეკრულება არ უნდა გააფორმონ. კიევმა ბრძოლა უნდა გააგრძელოს“, - ამბობს სტარე.

„საქართველოს პრორუსი პრეზიდენტი ჰყავს“

ერთი შეხედვით ვლადიმერ პუტინი, დონალდ ტრამპთან საუბრისას, მშვიდობის დასამყარებლად ისწრაფვის: „რუსეთი ყოველთვის მზად არის უკრაინის კონფლიქტი მოლაპარაკების გზით გადაიჭრასო“, - აცხადებს კრემლის მეთაური, მაგრამ გავიხსენოთ: ვლადიმერ პუტინმა თვითონ დაიწყო ომი მეზობელი ქვეყნების - საქართველოსა და უკრაინის - წინააღმდეგ 2008 და 2022 წლებში.

თუ რად ღირს ვლადიმერ პუტინის სიტყვა, ქართველმა ვახომაც კარგად იცის. „1993 წელს აფხაზმა სეპარატისტებმა ომი რუსების დახმარებით მოგვიგეს. კრემლმა ომი საქართველოს წინააღმეგ ისევ დაიწყო 2008 წელს. საქართველოს დღეს პრორუსი პრეზიდენტი ჰყავს“, - იმედგაცრუებით ამბობს ვახო და ხაზს უსვამს, რომ ის, რასაც დონალდ ტრამპი სთავაზობს რუსეთს, სხვა არაფერია, თუ არა უკრაინის კაპიტულაცია. რუსეთს არანაირი ხელშეკრულება არ შეაჩერებს.

 

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.