USD 2.6910
EUR 2.8756
RUB 2.9082
თბილისი
რამდენი სომეხი მერი ჰყავდა თბილისს?! – ქრონოლოგია 1699-2020 წლები
თარიღი:  1104

სამ საუკუნეზე მეტს ითვლის თბილისის ქალაქ-მმართველობის ისტორია და შესაბამისად, ვრცელია სხვადასხვა დროს ქალაქის თავის თანამდებობაზე მყოფთა სია.

ამ პუბლიკაციაში შევეცდებით, აღვადგინოთ ჩვენი დედაქალაქის მმართველთა, ანუ, მერთა ქრონოლოგიური თანმიმდევრობა.

1646-1673 წლებში – მელიქ ენალი. ქალაქის თავად იგი დაუნიშნავს შაჰ-აბასის ვაჟს, შაჰ-აბას უმცროსს (1642-1666);

1699-1711 წლებში – მელიქ გიორგი ასლამაზიან ბეიბუდიანცი;

1712-1734 წლები – მელიქ აღა აშხარბეკიან ბეიბუდიანცი;

1734-1746 წლები – მელიქ აღა აშხარბეკიან ბეიბუდიანცი;

1746-1751 წლები – მელიქ ანტიონი;

1751-1760 წლები – მელიქ სააკ შერგილიანცი;

1768-1784 წლები – მელიქ ავეტიკ აღაიან ბეიბუდიანცი;

1784-1801 წლები – მელიქ დარჩი ავეტიკიან ბეიბუდიანცი;

1840-1843 წლები – ოვანეს (ივან) იზმირიანცი;

1843-1844 წლებში – სტეფანე გაბრიელიან ხატისიანცი;

1845-1846 წლებში – მოვსეს ტერ-გრიგორიანცი;

1847-1848 წლები – ოვანეს სიმონიან შადინიანცი;

1849 წელი – პრიდონოვი თომა დავითის ძე;

1851 წელი – ამირაგოვი ზაქარია სტეფანეს ძე;

1852 წელი – მირიმანოვი იოსებ ათანასეს ძე;

1854  წელი – სვეჩნიკოვი ავეტიკ ბოგდანის ძე;

1858 წელი – მანანოვი ანდრეი დავითის ძე;

1859 წელი – არშაკუნივ ართან ბოგდანის ძე;

1862 წელი – მირიმანოვი სოლომონ მირიანის ძე;

1863 წელი – კევორკ (ეგორ) გრიგორიან პრიდონიანცი;

1869 წელი – არწრუმი ერემია ეგორის ძე;

1870 წელი – ალადატომი ნიკოლოზ ივანეს ძე;

1871 წელი – თუმანოვი იასონ დიმიტრის ძე;

1879 წელი – ყიფიანი დიმიტრი ივანეს ძე;

1880 წელი – მატინოვი ალექსანდრე სტეფანეს ძე;

1892 წელი – არღუთინსკი-დოლგორუკოვი ნიკოლოზის ძე;

1895 წელი – იზმაილოვი პავლე ალექსანდრეს ძე;

1896 წელი – არღუთინსკი-დოლგორუკოვი ნიკოლოზის ძე;

1898 წელი – ევანგულოვი გიორგი გრიგოლის ძე;

1902 წელი – შესტაკოვი მიხეილ სერგოს ძე;

1904 წელი – არღუთინსკი-დოლგორუკოვი ნიკოლოზის ძე;

1905 წელი – ჩერქეზოვი (ჩერქეზიშვილი) ვასილ ნიკოლოზის ძე;

1906 წელი – ენკიციანცი ტიგრან ამბარცუმის ძე;

1907 წელი – ჩერქეზოვი (ჩერქეზიშვილი) ვასილ ნიკოლოზის ძე;

1917 წელი – ენკიციანცი ტიგრან ამბარცუმის ძე;

1919 წელი - ბენია ჩხიკვიშვილი გიგოს ძე;

1921 წელი – თოდრია სილიბისტრო ესეს ძე;

1921 წელი – გეგეჭკორი ალექსანდრე ალექსანდრეს ძე;

1921 წელი – ღოღობერიძე ლევან დავითის ძე;

1922 წელი – დუმბაძე ვლადიმერ ელიზბარის ძე;

1923 წელი – სუხიშვილი ვლადიმერ პავლეს ძე;

1928 წელი – ბოლქვაძე ივანე ბეჟანის ძე;

1930 წელი – მელაძე პავლე გიორგის ძე;

1931 წელი – მაჩაიძე ბაგრატ ტიმოთეს ძე;

1934 წელი – ბაქრაძე ვალერიან მინას ძე;

1935 წელი – ნიორაძე მიხეილ ტრიფონის ძე;

1936 წელი – ბუჯიაშვილი კოტე დიმიტრის ძე;

1937 წელი – გვიშიანი მიხეილ მიხეილის ძე;

1938 წელი – კოჭლამაზაშვილი იოსებ დიმიტრის ძე;

1943 წელი – გოჩაშვილი გიორგი ალექსანდრეს ძე;

1949 წელი – ლელაშვილი მიხეილ მიხეილის ძე;

1951 წელი – ზამბახიძე გიორგი ნიკიფორეს ძე;

1952 წელი – ჯავახიშვილი გივი დიმიტრის ძე;

1953 წელი – გეგეშიძე გიორგი ანდრიას ძე;

1953 წელი – მაღრაძე მიხეილ კონდრატეს ძე;

1956 წელი – მელაძე ალექსანდრე ერასტის ძე;

1965 წელი – ბუხრაშვილი შოთა ეფრემის ძე;

1969 წელი –  გაბუნია გურამ დიმიტრის ძე;

1973 წელი – ლობჟანიძე ბახვა თედორეს ძე;

1982 წელი – სარალიძე ბორის ერასტის ძე;

1984 წელი – მესხიშვილი ზაურ შიოს ძე;

1987 წელი – ანდრიაძე ირაკლი ონისიმეს ძე;

1991 წელი – ვაშაძე თამაზ მიხეილის ძე;

1992 წელი – ლითანიშვილი ოთარ ანტონის ძე;

1993 წელი – გაბაშვილი კონსტანტინე ვლადიმერის ძე;

1994 წელი – ლეკიშვილი ნიკოლოზ მიხეილის ძე;

1995 წელი – შოშიტაიშვილი ბადრი შალვას ძე;

1998 წელი – ზოდელავა ივანე ივანეს ძე;

2004 – ჭიაბერაშვილი ზურაბ გივის ძე;

2005 – უგულავა გიგი არჩილის ძე;

2014 წელი – ნარმანია დავით კოტეს ძე.

2017 წელი- კალაძე კახა კარლოს ძე.

კულტურა
პარიზის წიგნის ფესტივალზე საქართველოს მწერალთა სახლი ეროვნული სტენდით პირველად არის წარმოდგენილი
კულტურის სამინისტროს მხარდაჭერით 12-14 აპრილს საქართველოს მწერალთა სახლი 2024 წლის პარიზის წიგნის ფესტივალზე ეროვნული სტენდით პირველად მონაწილეობს.
Grand Palais Éphémère–ში ფესტივალისა და საქართველოს ეროვნული სტენდის გახსნას მწერალთა სახლის დირექტორი ქეთევან დუმბაძე, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილი და ლიტერატურული სფეროს წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.
საქართველოს ეროვნული სტენდის პრეზენტაცია გაიმართა ღონისძიებით - „ჰაგიოგრაფიიდან პოსტმოდერნიზმამდე“. მწერალთა სახლის სტენდის სტუმრებს, ქართული მწერლობის გაცნობასთან ერთად, საინტერესო კალიგრაფიულ აქტივობაში ჩართვის შესაძლებლობა ჰქონდათ. კალიგრაფმა გიორგი სისაურმა მათ ქართული ანბანით დაუწერა სასურველი სიტყვები, გამონათქვამები, ფრაზები, სახელები და ა. შ. ასევე გაიმართა ღონისძიება, სახელწოდებით, „თექვსმეტსაუკუნოვანი უწყვეტი ლიტერატურული პროცესი“, რომელიც განიხილავს ქართულ ლიტერატურას, ქართულ-ფრანგულ ლიტერატურულ ურთიერთობებსა და ქართული და ევროპული ლიტერატურის კავშირს.
პირველ საფესტივალო დღეს გამართულ პანელ-დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილმა და ფრანგული ფილოლოგიის დოქტორმა, პროფესორმა, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რომანული ფილოლოგიის ფაკულტეტის ხელმძღვანელმა ბელა ხაბეიშვილმა. შეხვედრას ასევე ესწრებოდნენ უცხოელი გამომცემლები, ლიტერატურული აგენტები, მედიის წარმომადგენლები და ქართული სათვისტომოს საპატიო წევრები.
ფესტივალის მსვლელობისას ქართულ სტენდზე დაგეგმილია არაერთი აქტივობა და საქმიანი შეხვედრა - PUBLISHERS MATCHMAKING. შეხვედრის მონაწილეები იქნებიან საქართველოს მწერალთა სახლი, ქართული გამომცემლობები: „სეზან ფაბლიშინგი“, „მედუზა,“ „ბაკმი“ და მთარგმნელები - მაია ვარსიმაშვილი და მაია გიორხელიძე. შეხვედრაზე განიხილავენ ქართული ლიტერატურის კატალოგს. მთარგმნელი დალი იაშვილი წარადგენს მიხეილ ჯავახიშვილის მოთხრობას - „ლამბალო და ყაშა“ და მოთხრობების კრებულს. მთავარ სცენაზე გაიმართება წიგნის - „მზე, მთვარე და პურის ყანა“ წარდგენა. წიგნს წარადგენენ ავტორი - მწერალი და კინორეჟისორი თემურ ბაბლუანი და ეროვნული კინოცენტრის წარმომადგენელი ევროპაში სოფიო ბაბლუანი. ქართველ გამომცემლებთან ერთად საქართველოს სტენდთან იქნებიან ფრანგული გამომცემლობები: LE CHERCHE MIDI, GINGKO, EDITIONS DES CARNETS DU DESSERT DE LUNE, MEDUZA, და იტალიური გამომცემლობა MODERN TIMES, რომლებიც წარმოადგენენ ფრანგულად თარგმნილ კლასიკურ და თანამედროვე ქართულ პროზასა და პოეზიას.
საქართველოს ეროვნულ სტენდზე წარმოდგენილი იქნება ბუკლეტი ქართველი ავტორების 50-ამდე ნამუშევრის სინოპსისითა და ამონაბეჭდებით ისეთი ცნობილი ნაწარმოებებიდან, როგორიც არის „შუშანიკის წამება“, „ვეფხისტყაოსანი“ და სხვა.
აღსანიშნავია, რომ პარიზის წიგნის ბაზრობა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კულტურული მოვლენაა, რომელიც ყოველწლიურად გაზაფხულზე იმართება და მასში მონაწილეობას 1 200 გამომცემელი და 2 000 ავტორი იღებს. საქართველოს წელს პირველად მიეცა საშუალება, საკუთარი სტენდით ჩაერთოს საფესტივალო აქტივობებში.
ფესტივალში ეროვნული სტენდით მონაწილეობა საქართველოსთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.
საფესტივალო აქტივობები მწერალთა სახლს, ქართველ მწერლებსა თუ გამომცემლებს დაეხმარება ლიტერატურული ურთიერთობების წარმართვაში, ქართული მწერლობის პოპულარიზაციაში, ახალი კონტაქტების მოძიებასა და მთარგმნელობითი საქმიანობის ხელშეწყობაში.
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.