USD 2.7248
EUR 3.1619
RUB 3.4828
თბილისი
რა ვითარებაა ამ დროისთვის უკრაინაში - გიორგი კობერიძე
თარიღი:  342

2023 წლის 27-28 აგვისტოს შეჯამება უკრაინაში:

უკრაინელთა სტრატეგია ინფორმაციის შეზღუდვის შესახებ სრულ მასშტაბიანად ამუშავდა. პრაქტიკულად ფრონტის ხაზიდან ნებისმიერი ინფორმაცია ცვლილებების, გადაჯგუფების, გადაადგილების ან შეტევის შესახებ საკმაოდ ბუნდოვანი, დაგვიანებული და დაუკონკრეტებელია. მეორეს მხრივ, თავად რუსული წყაროებიც უფრო და უფრო შეზღუდული ან პროპაგანდისტული გახდა, განსაკუთრებით კი ბოლო ორი კვირაა. რა ვიცით:
- უკრაინელები ზაპორიჟიას ოლქში, რობოტინეს ირგვლივ, აღმოსავლეთით ვერბოვესაკენ და დასავლეთით კოპანისაკენ ცდილობენ გაჭრას. მათი მიზანი რობოტინეს გათავისუფლებული ყელის გაფართოებაა. შესაბამისად, ფლანგებიდან იერიშებს პრიორიტეტი მიენიჭა, რათა სამხრეთით, სიღრმეში გაჭრის შემთხვევაში, უკრაინელები ალყაში მოქცევისა და მომარაგების გადაჭრის საფრთხის ქვეშ არ დადგნენ.
ამასთან, რობოტინეს სამხრეთით ერთის მხრივ უკრაინელები ძალიან მაღალი ინტენსივობით ბომბავენ ნოვოპროკოპივკაში რუსულ პოზიციებს, ხოლო მეორეს მხრივ მის შემოვლას ცდილობენ და თავდაცვის ძირითადი ხაზის გარღვევაზე არიან გადასულები. იერიშები ძალიან მაღალინტენსიურია. უკრაინელებმა შეტევაში ამ მიმართულებით მდგომი ძალების დიდი ნაწილი ჩართეს.
- იბომბება რუსეთის ტერიტორია: კურსკის, ბრიანსკისა და მოსკოვის ოლქებში აფეთქებები ყოველდღიურ ხასიათს ატარებს. მოქმედებენ დრონები. კურსკსა და ბრიანსკის ოლქებში სამიზნეები სამხედრო აეროპორტები იყო. იერიშების შედეგები საკმაოდ ბუნდოვანია. როგორც ჩანს რუსები კიდევ უფრო გაარიდებენ სამხედრო თვითმფრინავებს უკრაინის საზღვრის სიახლოვიდან სიღრმეში.
- დაიბომბა რუსეთის სამეთაურო პუნქტი ხერსონის ოლქში, დასახლება ბეხტერის სიახლოვეს.
- მსგავსი დარტყმა განხორციელდა ბერდიანსკის მიმართულებით, ზაპორიჟიას ოლქში. სამიზნე პორტის ტერიტორია გახლდათ.
- რუსულმა დრონებმა და რაკეტებმა მშვიდობიან უკრაინულ ქალაქებზე მიიტანეს იერიშები. აფეთქებები იყო კრემენჩუკის სიახლოვეს. განსაკუთრებით აქტიურობდნენ პოლტავას ოლქის მიმართულებით. ამასთან, დრონების გამოყენებით დაიბომბა დნიპროს ოლქის ქალაქი ნიკოპოლი.
- ბრძოლა ბახმუტის შემოგარენში კვლავ მძლავრია. პრაქტიკულად ინტენსივობით ზაპორიჟიასა და კუპიანსკის მიმართულებით შემდეგ ყველაზე აქტიურია. ორი დეტალია ცნობილი: 1. უკრაინელებმა ბახმუტის სამხრეთით, კლიშჩიივკასთან დამატებითი რუსული ძალების შესვლა აღკვეთეს და მოწინააღმდეგეს საარტილერიო დარტყმა მიაყენეს. დასახლებისათვის ბრძოლა გრძელდება. 2. ბახმუტის ჩრდილოეთით, ცენტრალური გზის გასწვრივ საბრძოლო მოქმედებები აქტიურია. პროცესში ჩაბმულია უკრაინული მძიმე ტექნიკა.
- კუპიანსკის მიმართულებით, ხარკივის ოლქში, რუსული შეტევის ტემპი მცირედით დაეცა. ერთი ვერსიით რუსებმა რეზერვი მოხსნეს და სამხრეთში გადაისროლეს. ამასთან, უკრაინელმა გენერალმა სირსკიმ კუპიანსკის დაცვა მაღალპრიორიტეტულად გამოაცხადა.
- ზელენსკის ინტერვიუ, რომელშიც მან საქართველოსა და მოლდოვაზე ისაუბრა სხვა მხრივაც იყო საინტერესო - მან აღნიშნა, რომ თუკი უკრაინელთა შემტევი ძალები რუსეთის ტერიტორიაზე გადავლენ დასავლეთის ზოგიერთმა ქვეყანამ შეიძლება უკრაინას ზურგი აქციოსო. ამას საკმაოდ კრიტიკული გამოხმაურება მოჰყვა დასავლეთში. კრიტიკა არა ზელენსკის, არამედ პირიქით, ლიდერთა მისამართით იყო მიმართული - რუსეთის დამარცხებისათვის თუკი საჭირო გახდა, რუსეთის ტერიტორია ტაბუს არ უნდა წარმოადგენდეს, რადგან სწორედ რუსეთი იყო და არის ის, ვინც ეს ომი დაიწყო და მასვე შეუძლია უბრალოდ ადგეს და გაიყვანოს ჯარები, მაგრამ სანამ ამას არ ახორციელებს, მანამ, ყველა სამიზნე ლეგიტიმურიაო. საბოლოო ჯამში, ზელენსკის მხრიდან ამაზე აქცენტის გაკეთებას საინფორმაციოსთან ერთად ფსიქოლოგიური მიზანიც ჰქონდა: - დასავლეთში დაიწყოს ამ თემაზე სერიოზული მსჯელობა.
მიყევით ბმულს - გიორგი კობერიძე
ანალიტიკა
«Financial Times» (დიდი ბრიტანეთი): „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“

ბრიტანულ გაზეთ „ფაინენშელ თაიმსში“ (Financial Times) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „მსოფლიოში არასტაბილურობა სუფევს, ამიტომ ევროპა უნდა შეიარაღდეს“, რომლის ავტორები არიან ფრიდრიხ მერცი (გერმანიის კანცლერი) და ემანუელ მაკრონი (საფრანგეთის პრეზიდენტი).

გთავაზობთ სტატიის შინაარსს:

 „ჰააგაში ნატოს სამიტის ფონზე მსოფლიოში ქაოსური მოვლენები სუფევს: ბობოქრობენ ომები, ჩვეული ქცევის წესები და ნორმები ინგრევა,  ხოლო დიდი ხნით განმტკიცებული რწმენები ეჭვის ქვეშ დგება. ამ ეპოქალური გამოცდის ჟამს გერმანია და საფრანგეთი - თავიანთ ევროპელ და ატლანტის ოკეანის გაღმა ნაპირზე მყოფ მეგობრებთან და მოკავშირეებთან ერთად ერთიანი და მტკიცე ფრონტით გამოდიან, რათა დაიცვან ჩვენი საერთო ფასეულობები, ჩვენი მოქალაქეების თავისუფლება და უსაფრთხოება“, - ნათქვამია სტატიის დასაწყისში.

ავტორთა აზრით, „ევროპაში არასტაბილურობის ძირითად წყაროს რუსეთი და მისი იმპერიალისტური ომები წარმოადგენს: „2008 წელს რუსეთი თავს დაესხა საქართველოს, შემდეგ, 2014 წელს - მოახდინა ყირიმისა და დონბასის ოკუპაცია, 2022 წელს კი კრემლის ჯარები უკრაინის დანარჩენ ტერიტორიაზე შეიჭრნენ. ვლადიმერ პუტინის მიზანია ძირი გამოუთხაროს ევროპულ უსაფრთხოებას, მეზობლებს თავს მოახვიოს უკანონო მეურვეობა, ისინი შიგნიდან გატეხოს და თავის ორბიტაზე გადაიყვანოს, საერთაშორისო მართლწესრიგს საფუძველი შეურყიოს. ეს ყველაფერი რუსეთის სტრატეგიულ ინტერესებს წარმოადგენს. ჩვენ არ შეგვიძლია ამ ყველაფერს შევურიგდეთ, ჩვენს კონტინენტზე მშვიდობა უნდა დავიცვათ“.

„თუ კრემლის ამჟამინდელი პოლიტიკის ტრაექტორია არ შეიცვლება, რუსეთი საფრანგეთისა და გერმანიის ურყევ და მტკიცე პოზიციის წინაშე აღმოჩნდება. ამჟამად სასწორზე დევს ევროპული სტაბილურობის ბედი ათწლეულების განმავლობაში.

ნატოს სამიტზე საფრანგეთი და გერმანია დაადასტურებენ თავიანთ მხარდაჭერას იმ ძალისხმევისადმი, რასაც აშშ მიმართავს კონფლიქტების შეწყვეტისათვის და მტკიცე მშვიდობის მისაღწევად. საფრანგეთი და გერმანია მხარს დაუჭერენ უკრაინის სუვერენიტეტს, ცეცხლის შეწყვეტის წინადადებას და გააძლიერებენ რუსეთზე ზეწოლას, მათ შორის სანქციების მეშვეობით“, - აღნიშნავენ სტატიის ავტორები, - „ჩვენ ვუზრუნველყოფთ, რომ უკრაინა კონფლიქტიდან გამოსვლის შემდეგ აყვავებული, ძლიერი და უსაფრთხო ქვეყანა გახდეს“.

როგორც სტატიაშია ნათქვამი, ამ მხრივ უკვე ბევრი რამ არის გაკეთებული - ევროკავშირი უკრაინას 130 მილიარდი ევროთი დაეხმარა. გარდა ამისა, ევროკავშირმა დაგმო კრემლის აგრესიული პოლიტიკა, რისთვისაც რუსეთს მკაცრი სანქციები აქვს დაწესებული. „მაგრამ ეს კიდევ ცოტაა. ამიტომ ჩვენ, დიდ ბრიტანეთთან ერთად, ხელს შევუწყობთ უკრაინის არმიის გაძლიერებას, განვაახლებთ უკრაინის თავდაცვით მრეწველობას იმ მიზნით, რომ სამომავლოდ მას რუსეთის სავარაუდო აგრესიის წარმატებით მოგერიება შეძლოს.

„რა თქმა უნდა, ჩვენი გეგმები მხოლოდ უკრაინას არ ეხება. როგორც ჩანს, ახლო მომავალში კონფლიქტურ გარემოში ცხოვრება მოგვიწევს - იმ მსოფლიოში, სადაც ჩვენი მოკავშირეების წინაშე ახალი დილემები და პრიორიტეტები დადგება. რუსეთის გარდა, ჩვენ, ალბათ, კიდევ ბევრი გამოწვევის მოწმენი გავხდებით. ამისათვის ახლავე უნდა ვიზრუნოთ“, - აღნიშნავენ ავტორები და იქვე მიუთითებენ: აუცილებელია ნატოს გაძლიერება - თავდაცვის სფეროს ალიანსის წევრების საერთო ბიუჯეტის 3,5% უნდა მოხმარდეს, 2%-ის ნაცვლად. დამატებითი ხარჯები აუცილებელია. მათი მეშვეობით ჩვენ იმ ბზარს ამოვავსებთ, რომელიც ნატოს სამხედრო პოტენციალს გაუჩნდა რევანშისტული რუსეთის პირისპირ“, - ხაზს უსვამენ ავტორები.

„ალიანსის უსაფრთხოების ქვაკუთხედად ბირთვული შეკავება რჩება: საფრანგეთს აქვს თავისი დამოუკიდებელი სტრატეგიული ბირთვული ძალები, რომლებსაც მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვთ ნატოს საერთო უსაფრთხოების დაცვაში. გერმანიას უფლება აქვს მონაწილეობა მიიღოს ნატოს ბირთვული იარაღის ერთობლივ გამოყენებაში. გარდა ამისა, ერთობლივად ვიმუშავებთ შესყიდვების სისტემის რეფორმირებაში, რომელიც გამოიხატება უნიფიკაციაში, გამარტივებასა და გაზრდაში“, - ნათქვამია სტატიაში.

პუბლიკაციის დასასრულს, ავტორები აღნიშნავენ, რომ ნატო გააგრძელებს მჭიდრო თანამშრომლობას ევროკავშირთან, რათა უკეთ იქნას გამოყენებული ევროპის ტექნოლოგიური უპირატესობა [რუსეთის წინააღმდეგ]. „ჩვენ ვადასტურებთ სამოკავშირეო ერთიანობას, სოლიდარობას და ერთგულებას ჩვენი კონტინენტის თავისუფლების, მშვიდობისა და უსაფრთხოებისათვის“.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.