USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
რა მდგომარეობაა ამ დროისთვის უკრაინაში
თარიღი:  314
2023 წლის 23-24 აპრილის შეჯამება უკრაინაში:
- ხერსონის აღების შემდეგ უკრაინელებმა რამდენიმე სპეციალური საინფორმაციო და სამხედრო ოპერაცია განახორციელეს მდინარე დნეპრის აღმოსავლეთ, ოკუპირებულ მხარეს. ბოლო კვირებში უკრაინელების მხრიდან მდინარის გადალახვის რამდენიმე ინციდენტი დაფიქსირდა (გუშინ კადრებიც იქნა გავრცელებული) როგორც ხერსონის ისე ზაპორიჟიას ოლქში. ეს არ ნიშნავს მყარი და გამაგრებული პლაცდარმის შექმნას აღმოსავლეთ სანაპიროს მიმართულებით, სადაც, მდინარის გასწვრივ მეტწილად ჭაობიანი სივრცეა წარმოდგენილი. თუმცა ეს ნამდვილად წარმოადგენს სიგნალს, რომ ჭაობებს შორის სახმელეთო სივრცე, რომელზეც მოასფალტებული და მსუბუქი ტექნიკით გამავალი გზა არაა, ნელ-ნელა უკრაინული ოპერაციულ სივრცეში ექცევა, საიდანაც უკრაინელები რა სახის სპეციალურ ოპერაციებს განახორციელებენ უცნობია. ეს კი ნიშნავს, რომ საინფორმაციო თვალსაზრისით უკრაინელებს ძალიან სანდო ინფორმაცია აქვთ რუსების განლაგებისა და მომარაგების მიმართულებით და სწორედ იმ პოზიციებზე ახორციელებენ აქტივობას, სადაც ან რუსი მობილიზებული ნაწილები არიან წარმოდგენილნი (რეგულარული არმიის ნაცვლად) ან სადაც ისინი საერთოდაც არ იმყოფებიან.
ლოგიკურია, რომ უკრაინელები მდინარის გადალახვის ოპერაციებით უკეთ დაადგენენ რუსულ სუსტ წერტილებს, შექმნიან მცირე პლაცდარმს და შემდგომ გამოიყენებენ მათ თავიანთ სასარგებლოდ. ამასთან, როგორც ჩანს, ბოლო დღეებში მომხდარი ლოკალური შეტაკებები მდინარის აღმოსავლეთ სანაპიროზე აღნიშნული ოპერაციების ნაწილია.
როგორ პასუხობენ ამ პროცესებს რუსები? ყველა იმ პოზიციის მიმართულებით, რომელზეც უკრაინელთა დესანტირების შემთხვევებია ნავარაუდები საარტილერიო დარტყმები იქნა განხორციელებული. ეს კი ნიშნავს, რომ რუსული არტილერია იძულებულია დასავლეთ სანაპიროს ნაცვლად აღმოსავლეთზე მოახდინოს ფოკუსი. მაგრამ ეს არაა ყველაფერი, სწორედ ფოკუსის საკითხია ერთ-ერთი ფუნდამენტური: რუსები ვერ დატოვებენ გადალახვის ასეთ აქტივობას უყურადღებოდ და იძულებულნი იქნებიან დამატებითი ძალები ამ მიმართულებით გადაისროლონ და ფოკუსიც აქეთ მიმართონ, სამაგიეროდ, სხვაგან დამატებითი შესაძლებლობები იხსნება.
- ბახმუტის დასავლეთ ნაწილში რუსული იერიშები გრძელდება. უკრაინელები ქალაქის დაახლოებით 20%-ს აკონტროლებენ. ამ ნაწილისათვის ბრძოლა ძალიან მაღალი ინტენსივობით მიმდინარეობს, მაგრამ რუსული წინსვლის ტემპი საკმაოდ დაბალია. ზოგადი შეფასებით, ბოლო სამი თვის განმავლობაში რუსული თვიური წინსვლა 2.7 კილომეტრი იყო და სწორედ ბახმუტისა და მისი შემოგარენის მიმართულებით.
რაც შეეხება ქალაქის შემოგარენში მიმდინარე სასანგრე და საველე შეტაკებებს, აქ უკრაინელები ბევრად უკეთეს შედეგს აღწევენ - დრონებისა და ცოცხალი ძალის გამოყენებით რუსი რეგულარებისა და "ვაგნერელთა" მსხვერპლი კატასტროფულად მაღალია. კვლავ იმატა ტყვეთა რაოდენობამაც. სამაგიეროდ რუსები ხვრეტენ უკრაინელ ტყვეებს და აკანონებენ სამხედრო დანაშაულის ყოველდღიურობას.
არცთუ სტაბილურობაა უშუალოდ "ვაგნერის" შიგნითაც, რომელთა წევრებიც ერთმანეთს აბრალებენ ამა თუ იმ პოზიციაზე წარუმატებლობას. არის ვერსია, რომ ამ ფონზე რუსები დამატებით სხვადასხვა კერძო სამხედრო კომპანიებსაც აარსებენ. ეს კი "ვაგნერს" კონკურენტებს (და მეტოქეებს) უშუალოდ ფრონტის ხაზზეც კი შეუქმნის. არადა კანონის მიხედვით რუსეთში ნებისმიერი სახის კერძო სამხედრო კომპანიის არსებობა საერთოდ აკრძალულია.
- უკრაინულმა დრონებმა რუსეთის საზღვართან, ლუგანსკის ოლქში, როვენკის ნავთობტერმინალი დაბომბეს და დიზელის ცისტერნები და მიწოდების არტერიები გაანადგურეს. მოწინააღმდეგის ზურგი დაცული არაა და უკრაინელები ამას თავიანთ სასარგებლოდ ყოველდღიურად იყენებენ.
- უკრაინული დრონები მასობრივად არღვევენ რუსეთის საჰაერო სივრცეს. რამდენიმე შემთხვევა დაფიქსირდა მოსკოვის ოლქისა და უშუალოდ ქალაქის სიახლოვეს უკრაინული დრონების გამოჩენის. ამ ფონზე აეროპორტების უსაფრთხოებას განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა.
- წუხელ უკრაინელებმა ყირიმი, სევასტოპოლი დაბომბეს. თუკი ომის პირველ თვეებში სევასტოპოლი მოსკოვივით დაცულ ქალაქად ჰქონდათ გამოცხადებული, ახლა მისი დაბომბვა არავის უკვირს.
- უკრაინელები იარაღის მიწოდებაზე კვლავ საჯაროდ ჩივიან და ითხოვენ მეტს. უკვე გაჩნდა ვარაუდი, რომ შესაძლოა ესეც საინფორმაციო კამპანიის ნაწილი იყოს. უკრაინას ცხადია მეტი იარაღი სჭირდება, მაგრამ დეფიციტზე საუბარი და დასავლეთის კრიტიკაზე ხაზგასმა შესაძლოა სწორედ რუსების დასაბნევად იყოს გათვლილი: თითქოს უკრაინელები იმაზე სუსტები არიან, ვიდრე ამას რუსები მოელიან. მარტივად რომ ვთქვათ, ორი ურთიერთსაპირისპირო ინფორმაცია - ის რომ უკრაინელები შეტევაზე გადავლენ და რუსული თავდაცვა ჩამოიშლება და ის, რომ უკრაინელები ძალიან სუსტები არიან და დეფიციტი აქვთ და ვერაფერს აბამენ თავს - გაურკვევლობის მეტს არაფერს ქმნის რუსულ ოფიცრობაში.
- რუსეთში 1998 წლის შემდეგ სამუშაოზე მუშახელის დეფიციტის ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი დაფიქსირდა. ამის მიზეზი მოსახლეობის ფრონტის ხაზზე გაწვევა ან მათი მხრიდან ქვეყნის დატოვებაა. მაგრამ ეს არაა ყველაფერი - სწორედ ყველაზე კვალიფიციური მუშახელის მიმართულებითაა დეფიციტი მაღალი. ეს კი ნებისმიერი სახელმწიფოს ეკონომიკის დაცემის გრძელვადიან პარამეტრადაა ხოლმე წარმოდგენილი.
- Fox News-ის ჟურნალისტი ტაკერ კარლსონი, რომელიც ბოლო თვეების განმავლობაში აქტიურად იყო რუსეთის პროპაგანდის გავრცელებით დაკავებული, სამსახურიდან იქნა გაშვებული. მან ამერიკული რესპუბლიკურად განწყობილი პრო-ტრამპისტი მოსახლეობის საკმაოდ დიდი ნაწილი რუსული დეზინფორმაციით გამოკვება. მისი წასვლა კარგი სიგნალია, მაგრამ ზიანი უკვე დამდგარია, რადგან Fox ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული ტელეარხია აშშ-ში.
ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.