USD 2.8563
EUR 2.9651
RUB 2.8925
თბილისი
რა ხდებოდა დღეს მსოფლიოში - 24 იანვრის დაიჯესტი
თარიღი:  130

 2025 წლის 24 იანვარს მსოფლიოში სხვადასხვა სფეროში მომხდარი მნიშვნელოვანი მოვლენები:

პოლიტიკა:
– ბელარუსში საპრეზიდენტო არჩევნები 26 იანვარს გაიმართება, სადაც ალექსანდრ ლუკაშენკა მეშვიდე ვადით იყრის კენჭს.
– აშშ-ის სენატმა დაამტკიცა CIA-ს დირექტორად ჯონ რატკლიფი, რომელიც ახალ სტრატეგიებზე მუშაობს.
– ევროკავშირის პარლამენტმა მიიღო რეზოლუცია, რომელშიც რუსეთი ბრალდებულია ისტორიის გაყალბებაში.
– რუსეთმა 2025 წელი "ოჯახის წლად" გამოაცხადა დაბადების მაჩვენებლის გასაზრდელად.
– სომხეთისა და კუხო-ს ურთიერთობები კვლავინდებურად განხილვის საგანია, რაც გეოპოლიტიკური ცვლილებებითაა განპირობებული.
– ევროკავშირმა მხარი დაუჭირა რეზოლუციას კლიმატის ცვლილების წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ.
– ჩინეთის ეკონომიკური ზრდა 2025 წლისთვის 5.5%-ით განისაზღვრა, რაც ეკონომიკის გაჯანსაღებას უწყობს ხელს.
– აშშ და ჩინეთი სავაჭრო ურთიერთობების გაუმჯობესებაზე მოლაპარაკებებს აგრძელებენ.
– გაეროს კლიმატის ცვლილების კონფერენციამ ახალი ინიციატივები წარადგინა ნახშირბადის ემისიების შემცირების მიზნით.
– ინდოეთის მოსახლეობა 2025 წლის დასაწყისში 1.44 მილიარდს მიაღწია.

სპორტი:
• ავსტრალიის ღია პირველობა 2025 წლის ერთ-ერთი ყველაზე დაძაბული ტურნირია.
• აფრიკის ერთა თასზე ნიგერია და ეგვიპტე ლიდერობენ.
• ლოს-ანჯელეს ლეიკერსმა მნიშვნელოვანი გამარჯვება მოიპოვა ბოსტონ სელტიკსის წინააღმდეგ.
• ავსტრალიაში სნოუბორდის მსოფლიო ჩემპიონატზე ახალი ტალანტები გამოიკვეთა.
• პარიზის 2024 წლის ოლიმპიური თამაშებისთვის ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესების გადაწყვეტილებები მიიღეს.
• ევროპის ჩემპიონთა ლიგაში ჯგუფური ეტაპის დაძაბული შეხვედრები გრძელდება.
• ტორინოში საერთაშორისო კინოფესტივალი მიმდინარეობს.
• ბრაზილიაში მსოფლიო ჩემპიონატის ფინალში ბრაზილია და არგენტინა ერთმანეთს შეხვდნენ.
• იტალიის სერია A-ში ინტერ მილანი ლიდერობს.
• ახალ ზელანდიასა და სამხრეთ აფრიკას შორის მსოფლიო მორაგბეთა თასის მატჩი გაიმართა.

ეკონომიკა და ბიზნესი:
– ნავთობის ფასები 3.5%-ით გაიზარდა ახლო აღმოსავლეთში დაძაბულობის გამო.
– Apple-ის და Microsoft-ის უკანასკნელი კვარტალური ანგარიში 12%-ით ზრდას აჩვენებს.
– ჩინეთის ექსპორტი 2024 წლის ბოლოსთვის 7.2%-ით გაიზარდა.
– ლათინური ამერიკა $25 მილიარდზე მეტ უცხოურ ინვესტიციას იზიდავს.
– Tesla-მ 2024 წელს 1.2 მილიონი ელექტრომობილი გაყიდა.
– აშშ-ის დოლარი 2025 წლის დასაწყისში 1.2%-ით გამყარდა.
– ევროზონაში ინფლაცია 3.4%-ია, რაც სტაბილურობის გამოწვევას წარმოადგენს.
– ბიტკოინის ფასი 20%-ით დაეცა, რამაც კრიპტობაზარზე შეშფოთება გამოიწვია.
– იაპონური იენა 5%-ით გამყარდა დოლართან მიმართებაში.
– მსოფლიოში მიწოდების ჯაჭვების შეფერხებები კვლავ გამოწვევას წარმოადგენს.

დემოგრაფია:
• ინდოეთის მოსახლეობა 1.44 მილიარდს მიაღწია.
• სომხეთში დაბადების მაჩვენებელი სტაბილურია, თუმცა სიცოცხლის ხანგრძლივობა დაბალია.
• აშშ-ში მიგრაციის მაჩვენებელი 2024 წელს რეკორდულად გაიზარდა.
• დასავლეთ ევროპაში დაბადების მაჩვენებელი დაბალი რჩება.
• ლათინურ ამერიკაში ახალგაზრდული მოსახლეობის ზრდა ეკონომიკის დინამიკას უწყობს ხელს.

ხელოვნება და კულტურა:
– ოსკარის ნომინაციები გამოცხადდა, სადაც 5 ახალი რეჟისორი გამოვლინდა.
– ვატიკანში ახალი მუზეუმი გაიხსნა, რომელიც რელიგიურ ხელოვნებას ეძღვნება.
– ტოკიოში ხელოვნური ინტელექტის შექმნილი ფილმების გამოფენა გაიმართა.
– ციფრული ხელოვნების ნამუშევრებმა საერთაშორისო გამოფენებზე პოპულარობა მოიპოვა.
– პარიზში კინოფესტივალზე ფრანსუა ტრიუფოს ნამუშევრები წარადგინეს.

მეცნიერება:
• NASA-მ მარსზე წყლის მრავალფეროვანი არსებობის შესახებ ახალი აღმოჩენები გაავრცელა.
• მზის ენერგიის ინოვაციური სისტემა გაცილებით ეფექტური გახდა.
• ბიოტექნოლოგიის კვლევებმა ჯანმრთელობის გაუმჯობესების კუთხით დიდი წინსვლა აჩვენა.
• ჩინეთმა და რუსეთმა მარსზე ახალი მისიები დაიწყეს.
• ელექტრო მანქანების ახალი მოდელი ავტოინდუსტრიას ცვლის.

გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.