USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
,,ქორწინება ხევსურეთში”
дата:  
ხევსურეთში სარძლოს შერჩევას და დანიშვნას დიდი ყურადღება ექცეოდა და ამიტომ ქალ-ვაჟის ჯიშიანობას თუ უჯიშობას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ეძლეოდა.ჯიშიან გვარად ითვლებოდა ფიზიკურად ჯანსაღი და გმირული წარსულის მქონე გვარები,რომელთა წინაპრები სახელოვანნი იყვნენ თემში.უჯიშო გვარი კი ფიზიკურად სნეული ყოფილა.რაც უნდა მხდალი ყოფილიყო უჯიშო ქალი ჯიშიანი ხევსური მას დაიწუნებდა.ჯიშიანი ქალი თუ უჯიშო ხევსურს მისთხოვდებოდა , მას ნათესავები მოკვეთდნენ როგორც ჯილაგის შემბღალავს და ვინც იმას ოჯახში გაატარებდა, იმ ნათესავს კარებზე “კატას” ჩამოუკიდებდნენ.დიდი ყურადღება ექცეოდა ქალ-ვაჟის გვარხატობით კუთვნილებას.ხევსურეთში ერთ გვარისა და ხატის ქალ-ვაჟი ვერ დაქორწინდებოდნენ,რადგანაც ისინი ერთ ხატის ყმებად და ერთივეთგვარის სისხლით ნათესავებად ითვლებოდნენ.ვინც ამას დაარღვევდა თემი მოკვეთდა.ეს წესი არაბულებს დაურღვევიათ.არაბული ხევსურეთში დიდი გვარია.მას თითქმის მთელi არაგვის ხევსურეთი ეჭირა.არაბულებს სხვა გვარში უძნელდებოდათ თურმე სარძლოს შოვნა და ამიტომ დაუდგენიათ,თავიანთ გვარში არ შეერთოთ მხოლოდ ერთი სოფლისა
და ხატის ქალები.სხვა სოფლის არაბულების ქალის შერთვა ნება დართული იყო.
სარძლოს აკვანში დანიშვნის ძველი წესი ხევსურეთში დღემდეა შემორჩენილი მაგრამ იშვიათად.როცა მშობლებს აკვნის ბავშვის დანიშვნა სურდათ ვაჟის მამა აგზავნიდა ქალისას ბიძას, სანიშნოდ მიჰქონდა ვერცხლის ფული და ძეწკვი.ამ ნიშანს სარძლოს აკვანზე ჩამოუკიდებდნენ.გაიშლებოდა სუფრა და ახლად დანიშნულების ბედობაზე დაილოცებოდნენ .პირობის დარღვევა ხევსურული ადათით არ შეიძლებოდა.
როცა აკვანში დანიშნულები ასაკში ჩადგებოდნენ მშობლები ქორწინების საქმეს შეუდგებოდნენ.
ხევსური ქალები გვიან თხოვდებოდნენ 25-30-35 წლისა.გათხოვება არ ეჩქარებოდათ,რადგან ეროტიულ გრძნობებს ისინი სწორფერობით იკმაყოფილებდნენ და დედ-მამის კერა უფრო ტკბილი იყო ვიდრე ახალი ოჯახის ტვირთის აკიდება. დანიშნული ქალის გათხოვებას მამა არ ჩქარობდა.თუ ოჯახში მუშა ქალი არ ჰყავდათ მაშინ სასიძოს აცდევინებდნენ,სანამ რძალს არ მოიყვანდნენ,რადგანაც ხევსურის საოჯახო მეურნეობა უმთავრესად ქალის შრომაზეა დამყარებული.ზოგჯერ დანიშნული ქალი ოჯახში 2-3 წელი რჩებოდა.ყოველ წელიწადს დანიშნული საქმროს ძმამ ან მამამ ბედის კვერით უნდა მოეკითხა პატარძალი და ეს კვერი მარტო პატარძალს უნდა შეეჭამა.ქალის მშობლებს არ შეეძლოთ დანიშნული ქალი სხვაზე გაეთხოვებინათ.ვაჟის მშობლებს შეეძლოთ შური ეძიათ ამისათვის.ვაჟის მშობლებს კი ნება ჰქონდათ დანიშნული ვაჟისთვის სხვა ქალი შეერთოთ.ქალის ოჯახი ვერ უმტრობდა.
ხევსურეთში დანიშნული ქალის მოტაცებაც იცოდნენ .ამისათვის ვაჟის ოჯახი დიდ ჯარიმას უხდიდა ქალის მშობლებს (16 ძროხა).როცა ორივე მხარე თანახმა იყო იწყებოდა ქორწინებისათვის მზადება.პატარძლისას გამოაცხობდნენ ორ ხავიწიან ქადას.
შემდეგ გამოგზავნილი კაცები და პატარძლის გამყოლები ნეფის სოფლისკენ გაემგზავრებოდნენ.ქალი უკან მიჰყვებოდა ფეხით, ორი ქალის თანხლებით.პატარძლის ცხენზე შეჯდომა სირცხვილი ყოფილა.სოფლის მიჯნამდე ქალს აცილებდნენ.გამომშვიდობებისას ერთ ქადას გაჭრიდნენ და პატარძალს დალოცავდნენ.მეორე ქადას კი ვაჟის სოფლის შესასვლელთან გაჭრიდნენ.როცა ოჯახში მოვიდოდნენ პატარძალს ბოსელში შეიყვანდნენ.კარებთან დედამთილი დახვდებოდა და მანდილს გაუშლიდა შემდეგ მარჯვენა ხელს დაუჭერდა და კერას შემოატარებდა,თან იტყოდა “ბედიან-დოვლათიანი მოგვივლინე,5 ვაჟის დედა ქენი და 3 ქალისაო “.მოიტანდნენ ფქვილს და პატარძალს თავზე გადააყრიდნენ:”აგრე თეთრადაც აყვავდებიო”.შემდეგ პატარძალს კალთაში ვაჟს ჩაუსვამდნენ.ნეფე ამ დროს მეზობლისას
იმალებოდა.სამ კაცს გააგზავნიდნენ ნეფის მოსაყვანად.ქალები მას მძივით შემკულ არყის ბოთლს მიართმევდნენ.შემდეგ მოიყვანდნენ ხუცს,რომელიც ჯვარს სწერდა ნეფე-დედოფალს.ქორწილი სამი დღე გრძელდებოდა.
ერთი წლის განმავლობაში შესაძლებელია რაიმე შემთხვევით პატარძალი გარდაიცვალოს.მაშინ ორივე მხარე გაიღებს დასამარხ ხარჯებს.თუ პატარძალი გზაში მოკვდა განვლილ მანძილს გაზომავდნენ,რომელ მხარეზედაც მოკლე მანძილი აღმოჩნდებოდა გასავლელი, ის მხარე კისრულობდა დამარხვის ხარჯებს.
ხევსური ერთ წლამდე შვილს არ იყოლიებდა. თვალ-ყურს ადებნებდა ცოლს თუ მოეწონებოდა შვილსაც იყოლიებდა და თუ არა და დაითხოვდა.ხევსურეთში ქალის მზითები არ იცოდნენ.პატარძალს მხოლოდ თავისი სათავნო მიჰქონდა ერთი ან ორი ძროხა.მისი ნამატი ქალს ეკუთვნოდა.ხევსური ქალი რჩენისა და შენახვის მიზნით არ თხოვდებოდა.ის ეკონომიურად ქმარზე ნაკლებად იყო დამოკიდებული.უსიამოვნების დროს ადვილად ტოვებდა ქმარს და მის ოჯახს,უბრუნდებოდა მამის სახლში და ხელ- მეორედ თხოვდებოდა.ქალს მთხოვნელი მუდამ ჰყავდა.ზოგი ქალი 5-6-ჯერაც კი თხოვდებოდა.ქვრივ ქალს,მკვდრის ცოლს, არ შეუძლია წლის თავამდე გათხოვდეს.ქვრივ ქალს ხევსურეთში არ ეტანებიან რადგან ის იღბალ გაცურებულია.
аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати