USD 2.7050
EUR 3.0872
RUB 3.3681
თბილისი
ქართველი პროფესიონალები უცხოეთში: ბუბა ბასიშვილი-აშშ-ში მცხოვრები მსახიობი
თარიღი:  107
კალიფორნიაში სასწავლებლად 2012 წლის აგვისტოში ჩამოვედი, Dellarte International School of Physical Theatre-ში ჩავაბარე. ჟან ლუი ბაროს, ჟაკ ლეკოკს, მარსელ მარსოს სწავლების პრინციპებზე დაფუძნებული პროგრამა დავამთავრე, როგორც საავტორო თეატრის მაგისტრმა.
 
2018 წელს დავაარსე თეატრი Theartibus, დაარსებიდან დღემდე ათზე მეტი სპექტაკლი და რამდენიმე მულტიკულტურული კოლაბორაცია განვახორციელე.
 
თავიდან მხოლოდ მსახიობობა მინდოდა, უფრო სწორედ, მეუბნებოდნენ, რომ მხოლოდ მსახიობი უნდა ვყოფილიყავი, მაგრამ მე ყოველთვის სხვა ინტერესებიც მქონდა. რაც ამერიკაში ჩამოვედი, ნელ-ნელა ძალიან ბევრი რამ ავითვისე. მაგალითად, რეჟისურა, პიესის დაწერა, რეკვიზიტი, დეკორაცია, კოსტუმები, თეატრის მხატვრობა, განათება, მუსიკალური გაფორმება. თავად ვაკეთებ ვორქშოპებს, კონსულტაციებს, მარკეტინგის სტრატეგიას, ორგანიზაციის მართვის პოლიტიკას, ბორდის მართვას, გრანტების წერას, დარბაზის დაგვას, მსახიობების მოვლას, გრიმს და კიდევ უამრავ წვრილმანს. თან სპექტაკლებსაც ვდგამ და მსოფლიოს მასშტაბით ვმუშაობ. ასევე სხვადასხვა ორგანიზაციასთან და კორპორაციებთან ვთანამშრომლობ, თიმბილდინგის ვორქშოპებს ან სახალისო და საინტერესო შესვენების ორგანიზებას და მათზე მორგებულ შემეცნებით-გასართობ პროგრამებს ვთავაზობთ აუდიტორიას. ეს მხოლოდ მცირე ჩამონათვალია იმ ყველაფრის, რისი კეთებაც გვიწევს აქ მსახიობებს.
 
უცხოეთში კულტურული განსხვავებების გამო მსახიობად თავის დამკვიდრება ურთულესია. ტრადიციულ პიესაზე მუშაობა, რა თქმა უნდა, შედარებით ადვილია, რადგან ყველამ იცის შინაარსი, მაგრამ ფრაზები ხშირად კულტურულად სულ სხვა რამეს ნიშნავს და სწორი აქცენტებია მნიშვნელოვანი!
 
აქ ჩემი მეგობარი მსახიობები დღის განმავლობაში მუშაობენ, ამიტომ რეპეტიციები მხოლოდ კვირის ბოლოს და საღამოობით ინიშნება. პრიორიტეტი პროფესიონალიზმს და ურთიერთობებს ენიჭება. თავისუფალ დროს ზოგი ვორქშოფებზე მუშაობს, ზოგიც თავის პროექტებს იწყებს. ასაკის და გამოცდილების მიუხედავად, ყველა სულ რაღაცას აკეთებს.
 
პანტომიმას მსოფლიოში ძალიან ბევრი სხვადასხვა ფორმა აქვს. თუმცა ფრანგული და პოლონური პანტომიმა მაინც პოფესიონალურ თეატრებთან ასოცირდება. უფრო ფრანგულს გავუსვამდი ხაზს, როგორიც არის ეტიენ დეკრუს დრამატული პანტომიმის აზრის სკოლა, ჟაკ ლეკოკი, რომელიც ანტონინ არტოს მეგობარი იყო და მარსელ მარსო , რომელიც ჟან ლუი ბაროს სუდენტი იყო.
522288704_1071240101806823_742052461871540434_n
 
რაც შეეხება საქართველოს, პანტომიმა ინფორმაციის ნაკლებობის გამო ქაოტურად განვითარდა. ძალიან მწირე ინფორმაციის იყო. ამირან შალიკაშვილმა დაიწყო იმის გამოგონება, რაც შეავსებდა ამ ინფორმაციულ ვაკუუმს. საბოლოო ჯამში, ქართულმა ჟანრმა პოლონური ტომაშევსკის და გროტოვსკის გავლენა უფრო განიცადა, ვიდრე ფრანგული კლასიკური, რაც რიტუალის სახით რამდენიმე სპექტაკლშიც გამოჩნდა.
 
დღეს პანტომიმაში ჩვენი მეთოდის შემუშავება გვჭირდება, თუ გვინდა რომ სკოლა, როგორც ფილოსოფია ისე ჩამოყალიბდეს და სტუდენტები მოიზიდოს სხვა ქვეყნებიდან. ამასთან ერთად, მეთოდი პრაქტიკაში უნდა მუშაობდეს , ასევე თანამედროვე კონტენტიც ძალიან მნიშვნელოვანია. ყოველთვის ახალი გზებია მოსაძებნი, რომ მოქმედების პოეზიის არსი არ დაიკარგოს
 
პროფესიონალი მსახიობი სულ უნდა ვითარდებოდეს, სულ ვორქშოპებზე უნდა დადიოდეს, სულ უნდა კითხულობდეს, ასწავლიდეს, სწავლობდეს, თავისით ქმნიდეს სამუშაოს და არავის ელოდებოდეს, რომ დაასაქმონ. ფიზიკურად და მორალურად მზად უნდა იყოს ფსიქოლოგიური, რელიგიური და საზოგადო დოგმების მნიშვნელობის და კრიტიკული კითხვების დასმისთვის. კრიტიკის მიღება, სინამდვილის შეცნობა უნდა შეეძლოს. რაც მთავარია, ხალისი უნდა ჰქონდეს და თუნდაც ტრაგიკულ როლს- თავდავიწყებით თამაშობდეს!
 
ამ დროისთვის სამ სპექტაკლზე ვმუშაობ. ერთი შტატებში მოგზაურობს, ლოს ანჟელესში და სიეტლში მიდის მომავალ წელს, Zotto ჰქვია და მეორე მსოფლიო ომის დროს, ამერიკელი იაპონელების საკონცენტრაციო ბანაკების ისტორიაზეა აგებული. მეორე კი , ჩემი სოლო სპექტაკლია, ემიგრანტის ისტორიაა The Bluebird ჰქვია. ეს სპექტაკლი, ქართული პანტომიმის თეატრის პერიოდის კვლევა იყო, ჩემს პედაგოგს და კოლეგებს მივუძვენი. ვგეგმავ ოქტომბერში იტალიის ორ ქალაქში წავიღო. მესამე სპექტაკლია Tea Time აბსურდული პოლიტიკური ტრაგიკომედიაა, ზომიერი კლოუნადით, რომელიც მომავალ წელს დენვერში ჩვენს სცენაზე დაბრუნდება.
 
დენვერში გადმოსახლების შემდეგ თეატრის კეთების პერიოდი პერსონაჟის სპეციფიკის კვლევას მოვანდომე. ახლა მინდა, რომ ქორეოგრაფიულ მეტაფორებზე და დინამიურ უმოქმედობაზე ვიმუშავო. ამისათვის სპეციფიური ადამიანები მჭირდება, ვისაც ცეკვის და პერსონაჟის კეთების გამოცდილება აქვთ. რა თქმა უნდა, ფონდების დახმარება დამჭირდება, რაც ამ პოლიტიკურ გარემოში ძალიან ქაოტურია და შემცირებული. ამ თემაზე მეორე სოლო სპექტაკლის დადგმასაც ვგეგმავ.
 
მსახიობისთვის საქართველოში საქმიანობა ძალიან რთულია. არასეროზულად გიყურებენ, ძალიან აგდებული დამოკიდებულება აქვთ შენი პროფესიის მიმართ. დაცინვას ვინ ჩივის, რამეს რომ აკეთებ, გეუბნებიან ნუ აკეთებო. კლანები, შური, ბოღმა-- ახალ რამეს დაიწყებ, ყველას მაშინ მოუნდება იგივე საქმის კეთება… რამდენი ნიჭიერი ადამიანი დაიკარგა ამ მდგომარეობის გამო…
514253085_1071240295140137_6813753584373070158_n
 
დღევანდელი გადმოსახედიდან, უფრო ადრე წავიდოდი საზღვარგარეთ. ვისწავლიდი სადმე სახელოსნოში და არა ცნობილ სკოლაში. დავბრუნდებოდი, ქართული ტრადიციული რიტუალის ფორმას თეატრალურ მეთოდიკად ვაქცევდი, ფიზიკურ თეატრს და ნიღბების სახელოსნოს გავაკეთებდი.
 
ახალგაზრდა მსახიობებს მინდა ვურჩიო: დაივიწყეთ გამართლება! შეიყვარეთ საკუთარი თავი ისე, რომ რასაც აირჩევთ მთელი მონდომებით და ხალისით აკეთოთ, მაშინაც კი, როდესაც ყველაზე რთულია მისი კეთება. ყველაფრის მიუხედავად სულ წინ იარეთ! თავს უთხარით, რომ დღეს თუ არ შემიძლია, აი ამ ერთ რამეს მაინც გავაკეთებ და გააკეთე, როგორც ამას დეპრესიული ადამიანი გააკეთებდა… იპოვეთ ახალი გამოხატვის საშუალებები და ეძებეთ მეთოდები. მაგალითად თუ სკამი გატყდა , მეგობართან არ წახვიდეთ, იპოვეთ გზა, რომ შეაკეთოთ, შეიძლება არ გამოგივიდეთ მაგრამ მერე რა, ხომ სცადეთ და ამ ცდით რაღაც ისწავლეთ?!- შემდეგ წადით მეგობართან! ფეხებზე დაიკიდეთ ყველა ვინც გეუბნებათ, რომ ასე ნუ მღერიხართ, არ შეუშინდეთ დეპრესიას, არ იწუწუნოთ, რომ არ გასაქმებენ, მოიგონეთ, მიბაძეთ იმას ვინც მოგწონთ. იკითხეთ, უსაქმურობით მიიღეთ სიამოვნება, ლექსები წერეთ, იყავით პოეტები, იცეკვეთ ისეთ ადგილას, სადაც არავინ ელოდება, ისწავლეთ მოქმედებაში ფიქრი და იმოქმედეთ!
ანალიტიკა
The Daily Telegraph - ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს

ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.

გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:

დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.

დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.

აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.

კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.

უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?

როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.

რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.

ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან)  ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.

არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.

იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.

ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.

თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.