USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
ქართველი დონ კიხოტი- გამოსათხოვარი კახი კავსაძესთან
дата:  814

პოეტური, უშურველი, სიყვარულით გამთბარი, ზომიერად ამაღლებული თუ ამაღლებული ზომიერებით სავსე სიტყვების შემდეგ, რაც კახი კავსაძის გარდაცვალების დღესვე ითქვა და დაიწერა, რაიმე ახლისა და ორიგინალურის მოფიქრება შეუძლებელია. ლეგენდარული ქართველი მსახიობის შესახებ მხოლოდ ერთს დავძენ – წარმოუდგენლად მრავალფეროვანი არტისტული ნიღბების ფონზეც კახი კავსაძე მაინც დონ კიხოტის აქტიორული არქეტიპის განსახიერება მგონია.

გასული საუკუნის 80-იანი წლებში რეზო ჩხეიძის მიერ გადაღებულ მრავალსერიან სატელევიზიო ფილმში, „ცხოვრება დონ კიხოტისა და სანჩოსი“, კახი კავსაძემ, ალბათ, თავისი ცხოვრების მთავარი როლი ითამაშა… საკუთარი დრამატული ბიოგრაფიისა და ელვარე არტისტული მონაცემების გაერთიანება მან სწორედ ამ ზოგადსაკაცობრიო პერსონაჟის დახმარებით შეძლო.

როდესაც „დონ კიხოტს“ იღებდნენ, იმ დროს მაყურებელმა ლამის ზეპირად იცოდა რუსთაველის თეატრის გამორჩეული არტისტის – კახი კავსაძის  წარუშლელი ხიბლის, არტისტული ცეცხლის, ხმის საოცარი დიაპაზონის, ირონიული სიშლეგის, სიფიცხეში ამოვლებული ბავშვური გულუბრყვილობის შესახებ. ეს ნიჭი თანაბრად იყო განფენილი კინოსა და და თეატრში, რაც კიდევ უფრო გამორჩეულს ხდის კახი კავსაძის არტისტულ პერსონას. და მაინც, სერვანტესის გმირის რაინდულ, ეპიკურ თუ პოეტურ საწყისებს მსახიობმა გროტესკული არტისტიზმის ისეთი დოზა შეურჩია, იმდენად ჩვენებურად და კარნავალურად წარმოაჩინა ლამანჩელი იდალგო, რომ მაყურებელს ხშირად მშობლიურ-იმერული განცდები იპყრობდა და კლდიაშვილის აზნაურები ახსენდებოდა.

კადრი ფილმიდან „ცხოვრება დონ კიხოტისა და სანჩოსი“

სხვათა შორის, რეჟისორის მოთხოვნით, კახი კავსაძეს ბრინჯისა და ვაშლის მკაცრი დიეტა უნდა დაეცვა და გადაღების საკმაოდ ხანგრძლივ პერიოდში მან დაახლოებით 35 კილოგრამი დაიკლო!.. „ცარცით დახატულს ვგავდი“, – ხუმრობდა კიდეც მსახიობი. ეს თითქოს ახალი ეგზისტენციური მდგომარეობა იყო, როცა ყოფიერებითა და დიეტებით  დაღლილსა და გაძვალტყავებულ დონ კიხოტს დულსინეას ამაღლებული სიყვარული უნდა აღმოეჩინა.

რამდენი საოცარი ისტორიის წაკითხვა შეიძლება ამ დიდი და გამორჩეული როლის მიღმაც! ბაბუის, გამოჩენილი ლოტბარის, სანდრო კავსაძის მიერ დატოვებული და ჩაწერილი ხალხური სიმღერები; მამის – დათაშკას ისტორია, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის დროს გერმანელებს ტყვედ ჩაუვარდა და რომელიც სწორედ ქართველთა ბანაკის ეთნოგრაფიული ანსამბლის ხელმძღვანელად დანიშნეს (ამის შესახებ კახი კავსაძე პირველ პირში გვიყვება ნანა ჯანელიძის შესანიშნავ დოკუმენტურ ფილმში „ნეტავი, იქ, თეატრი არის?!“); მისი ბიძაშვილის ანზორ კავსაძის თითქმის დაუჯერებელი ამბავი, როდესაც 1974 წელს „ჩაკრულო“ კოსმოსში სწორედ ანზორ კავსაძის საგუნდო  ჩანაწერით გაუშვეს…

კახი კავსაძე ნამდვილი რეკორდსმენია ქართველ არტისტებს შორის, რადგან 80-ზე მეტი როლი აქვს კინოში ნათამაშები. მისი პერსონაჟები და როლები დაწვრილებით რომ ჩამოვთვალოთ, ალბათ, რამდენიმე გვერდი არ გვეყოფა, თუმცა ყველაზე გამორჩეულ როლებს მაინც აღვნიშნავთ: აბდულა („უდაბნოს თეთრი მზე“, რეჟ: ვლადიმირ მოტილი), ზაური („სამკაული სატრფოსათვის“, რეჟ: თენგიზ აბულაძე), დიაკვანი („ლაზარე“, რეჟ: ქართლოს ხოტივარი), ქორეოგრაფიული სასწავლებლის დირექტორი („ვერის უბნის მელოდიები“, რეჟ: გიორგი შენგელაია), სელიმი („ერთი ნახვით შეყვარება“, რეჟ: რეზო ესაძე), ელიბო („ღვინის ქურდები“, რეჟ: ვალერიან კვაჭაძე), იორამი („ნატვრის ხე“, რეჟ: თენგიზ აბულაძე), სულხანი („ცხელი ზაფხულის სამი დღე“, რეჟ: მერაბ კოკოჩაშვილი), მანუჩარი („თბილისი, პარიზი, თბილისი“, რეჟ: ლეილა აბაშიძე), მიხეილ კორიშელი („მონანიება“, რეჟ: თენგიზ აბულაძე).

როგორ არ გავიხსენოთ მისი ბრწყინვალე თეატრალური როლებიც: ახალგაზრდა, ვნებიანი ადამი („ღვთაებრივი კომედია“), ამაყი, მაგრამ სასაცილო თავადი კოწია („გუშინდელნი“), ქურდულ-რომანტიკული შარმით „მოსილი“ დევდარიანი („საბრალდებო დასკვნა“), გამორჩეული ჯარისკაცი სიმონ ჩაჩავა („კავკასიური ცარცის წრე“), პირდაპირი და ხისტი ლორდ ჰასტინგსი („რიჩარდ III“), კეთილშობილი კენტი („მეფე ლირი“), ავანტიურითა და სასიყვარულო ინტრიგებით გამორჩეული რასპუტინი („კვაჭი კვაჭანტირაძე“), თბილისელი ინტელიგენტი ბატონი დევი („მერე რა, რომ სველია სველი იასამანი“), მოხუცთა თავშესაფარში მცხოვრები ყოფილი სახელოვანი მომღერალი („მოხუცი ჯამბაზები“).

მას არასოდეს აკლდა მაყურებლის სიყვარული და რეგალიები. კახი კავსაძე არის საქართველოს დამსახურებული და სახალხო არტისტი, შოთა რუსთაველის, კოტე მარჯანიშვილისა და იპოლიტე ხვიჩიას სახელობის პრემიების ლაურეატი. 2008 წელს რუსთაველის თეატრის წინ გაიხსნა მისი სახელობის ვარსკვლავი. მაყურებელი კახი კავსაძეს გამორჩეული არტისტიზმისა და პიროვნული ღირსების გამო უდიდეს პატივს სცემდა და რა დროც არ უნდა გავიდეს, მისგან ყოველთვის შეგვიძლია სიცოცხლის წყურვილი და ბედნიერების ყოველდღიური სურვილი ვისწავლოთ.

 

ავტორი: დავით ბუხრიკიძე

წყარო: publika.ge

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати