,
წყარო: bm.ge
ფოთის პორტის ოპერატორი კომპანია APM Terminals-ი, რომელიც დანიური "მაერსკის" შვილობილია, პორტის გაფართოებას უკვე რამდენიმე წელია გეგმავს, რისთვისაც მოლაპარაკებებს საქართველოს მთავრობასთან მართავს. ცნობილია, რომ კომპანია, ამ მხრივ, დაახლოებით 250 მილიონი დოლარის დახარჯვას გეგმავდა, თუმცა ჯერჯერობით კონკრეტული პროექტი არ არის ცნობილი, ასევე უცნობია რა ეტაპზეა მოლაპარაკებები APM-სა და მთავრობას შორის.
დღეს ამ საკითხზე ჟურნალისტების კითხვას APM Terminal ფოთის მთავარმა ფინანსურმა ოფიცერმა იაინ როლინსონმა უპასუხა. მისი თქმით, ამჟამად მთავრობასთან მოლაპარაკებები საბოლოო ეტაპზეა. ამასთან, როლინსონის განცხადებით, ფოთის პორტში სატვირთო ნაკადები გაზრდილია და დღის წესრიგში პორტის გაფართოების რეალური საჭიროება დგას.
“ომის დაწყების შემდეგ ჩვენ ვიხილეთ ყველა კატეგორიის ტვირთების რაოდენობის ზრდა.
ჩვენ ვხედავთ ტერმინალის გაფართოების რეალურ საჭიროებას, ამისთვის ჩვენ კვლავ გავდივართ საბოლოო პირობებს საქართველოს მთავრობასთან. ჩვენ ვიმედოვნებთ, რომ ეს საკითხი საკმაოდ სწრაფად წარიმართება,”- ამბობს როლინსონი.
APM Terminals-ი ასევე ყურადღებას ამახვილებს მეტი კოორდინაციის აუცილებლობაზე რეგიონის ქვეყნების პორტებსა და რკინიგზებს შორის. მისი თქმით, ამ მიმართულებით წარსულში ნდობის ნაკლებობაც არსებობდა.
“ჩვენ ვხედავთ რეალურ საჭიროებას, რომ გაიზარდოს კოორდინაცია საპორტო და სარკინიგზო ოპერატორებს შორის ცენტრალურ აზიაში, აქ და ევროპაში. ჩვენ უნდა ვიმუშავოთ ერთად და შევქმნათ უფრო მეტი ეფექტიანობა და მეტი ტვირთი გავატაროთ სისტემაში.
ამ ოპერატორებს შორის წარსულში ნაკლები ნდობა და ნაკლები კოორდინაცია იყო. ეს ყოველთვის აქტუალური საკითხი იყო. ჩვენ ამ კორიდორში არ ვართ სხვა პორტების კონკურენტები, ამიტომ ერთად უნდა ვიმუშაოთ და ვიპოვოთ საერთო ნიადაგი ურთიერთანამშრომლობისთვის,”- ამბობს როლინსონი.
პორტის გაფართოების პროექტის გაჭიანურებას მთავრობა თავად APM Terminals-ს უკავშირებს. ოქტომბერში ეკონომიკის მინისტრმა ლევან დავითაშვილმა განაცხდა, რომ სახელმწიფომ თითქმის ყველა საკითხი, რომელიც პორტის მიერ იყო დაყენებული, APM-ის სასარგებლოდ გადაწყვიტა.
“APM-თან ჩვენ რეგულარული კომუნიკაცია გვაქვს. ფაქტობრივად, ყველა პირობა შევათანხმეთ და ვფიქრობ, რომ ეს დეტალები, რომლებიც ფოთის პორტს აინტერესებდა, მათ სასარგებლოდაც რეალურად, არის გადაწყვეტილი. ჩვენი მხრიდან სრული მხარდაჭერაა, რათა ფოთის პორტმა დაინტერესების შემთხვევაში, გაფართოება მოახერხოს. ასე რომ ვფიქრობ, აქ სახელმწიფოს მხრიდან ხელშემშლელი არაფერია. ესაა ინვესტორის გადაწყვეტილება რამდენ ინვესტიციას გააკეთებს,” - თქვა ლევან დავითაშვილმა, თუმცა არ დაუკონკრეტებია, რა აინტერესებდა ფოთის პორტის მმართველ კომპანიას და რა მხარდაჭერა აღმოუჩინა სახელმწიფომ.
საქმე ის არის, რომ APM TERMINALS-მა ფოთში ღრმაწყლოვანი პორტის აშენების მიზნით, ჯერ კიდევ 2018 წელს სახელმწიფო ქონების ეროვნულ სააგენტოს 351,056 კვადრატული მეტრი მიწის გადაცემა სთხოვა, მაგრამ მაშინ სახელმწიფოსგან უარი მიიღო. ამის შემდეგ APM იწყებს იმ ეტაპების გავლას, რაც საჭიროა, პორტის მშენებლობისთვის. კერძოდ, ვიდრე პორტის ფიზიკური მშენებლობა დაიწყება, სამი მთავარი სტადიაა - პირველი არის მიწის ნაკვეთის სამშენებლოდ გამოყენების პირობების დამტკიცება, მეორე - პროექტის შეთანხმება და მესამე - უშუალოდ მშენებლობის ნებართვის გაცემა. ქრონოლოგიურად რომ მივყვეთ, 2019 წელს APM-მა ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს მიწის სამშენებლოდ გამოყენების პირობების დამტკიცების შესახებ მიმართა განცხადებით და მშენებლობის და ტექნიკური ზედამხედველობის სააგენტოსგან საჭირო ნებართვა მიიღო კიდეც, მაგრამ ძალიან მალევე ეკონომიკის მაშინდელმა მინისტრმა ნათია თურნავამ ბრძანება გააუქმა; მიზეზად ხარვეზები დასახელდა, ხოლო სააგენტოს ხელმძღვანელი გრიგოლ კაკაურიძე სამსახურიდან გაათავისუფლა. ამის შემდეგ APM-მა 2020 წელს კიდევ მიმართა ეკონომიკის სამინისტროს და იმავე წლის 26 მარტს ტექნიკური ზედამხედველობის სააგენტოსგან ეს ნებართვა მიიღო.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
