„წინათ, ბავშვობაში, როცა ბევრი თავისუფალი დრო გვქონდა, ხშირად დავდიოდით მთებში ან მდინარე ქსანზე საბანაოდ“, - იხსენებს მარიამ ჯავახიშვილი, ოძისის საბავშვო ბაღის აღმზრდელი. მიუხედავად სოფლის მშვიდობიანი ცხოვრებისა, რომელიც ბუკოლიკურ-პასტორალურ ხეობაში მდებარეობს თბილისიდან დაახლოებით 30 კილომეტრის მოშორებით, ოძისი ძალიან დაზარალდა იმ კონფლიქტის გამო, რომელიც საქართველოს სეპარატისტული რეგიონის - ე.წ. „სამხრეთ ოსეთის“ - გამო მიმდინარეობს“, - ნათქვამია სტატიაში, რომელიც გამოქვეყნებულია ამერიკული გაზეთის „პოლიტიკო“-ს (Politico) ევროპულ ვერსიაში (იბეჭდება ბელგიაში), სათაურით „საქართველო: საზღვარი ჩემს ეზოში // ქართველებს მხოლოდ ხსოვნაღა დარჩენიათ...“ (ავტორი - კლემან ჟირარდო).
გთავაზობთ პუბლიკაციის მოკლე შინაარსს:
საქართველოს ყოფილ ავტონომიურ ოლქში - „სამხრეთ ოსეთში“ - ოსური მოსახლეობის სეპარატისტული მოძრაობა საბჭოთა კავშირის დაშლის წინ გააქტიურდა, რაც ქართველებთან კონფლიქტში გადაიზარდა. რეგიონმა დამოუკიდებლობა 1992 წელს გამოაცხადა, ცეცხლი შეწყდა, მაგრამ სიტუაცია არასტაბილური დარჩა. კონფლიქტმა კვლავ იფეთქა 2008 წელს, რომლის დროსაც რუსეთის არმია [ოსი სეპარატისტების დასახმარებლად], საქართველოში შეიჭრა და ქართული არმია გაანადგურა. მოგვიანებით რუსეთმა „სამხრეთ ოსეთი“ და საქართველოს კიდევ ერთი სეპარატისტული რეგიონი - აფხაზეთი - დამოუკიდებელ ქვეყნად აღიარა.
საერთაშორისო დამკვირვებლები საქართველოს კონფლიქტების კონფლიქტის მდგომარეობას „გაყინულს“ უწოდებენ, მაგრამ ადგილობრივი მოსახლეობისათვის ეს ასე არ არის. რუსეთის სამხედრო მოსამსახურეები, ოსური დე-ფაქტო ხელისუფლების წარმომადგენლებთან ერთად, აქტიურად ახორციელებენ ე.წ. „ბორდერიზაციას“ - თავიანთი „კლიენტ-სახელმწიფოს“ „საერთაშორისო საზღვრების“ დემარკაციას, რომელიც საქართველოს ტერიტორიის 18%-ს მოიცავს და ძალიან ხშირად მოსახლეობის ეზოებზე და სახნავ-სათეს მიწებზე გადის.. „ბორდერიზაციის“ პროცესმა მოიცვა ოძისი და სხვა ახლომდებარე სოფლები, სადაც ძირითადად ქართველები ცხოვრობდნენ. როგორც ადგილობრივი მცხოვრები მარიკა ხუნაშვილი ამბობს, სოფლის საარჩევნო სიაში 600 ადამიანია რეგისტრირებული, მაგრამ მათგან, ეკონომიკური აქტიურობის შეზღუდვის გამო, ბევრი თბილისში წავიდა, ნაწილი კი უცხოეთშია, სამუშაოს პოვნის იმედით.
სოფლიდან რამდენიმე ათეულ მეტრში მავთულხლართია გავლებული, რომელიც ადგილობრივ ქართულ მოსახლეობას ხეობის ზემოთ ასვლას უკრძალავს, მცირეოდენი გამონაკლისით, რომლებსაც ამის ნებართვა აქვთ. ქსნის მეორე ნაპირზე ქართული სოფელი ახმაჯი მდებარეობს, რომელიც „საზღვრის“ მიღმა მოექცა და ამჟამად ფაქტიურად ცარიელია, თუ არ ჩავთვლით იქ არსებულ რუსების სამხედრო ბაზას და რუს მესაზღვრეებს.
მთლიანობაში „ბორდერიზაცია“ 34 ქართულ სოფელს შეეხო, რომლის შედეგად მათ სასოფლო-სამეურნეო მიწები, საძოვრები და სარწყავი წყლები დაკარგეს, ზოგჯერ კი სასაფლაოებიც და ეკლესიებიც. ამ მხრივ ტიპიურ სოფელს წარმოადგენს ხურვალეთი, რომელიც ოძისთან ახლოს მდებარეობს“, - ნათქვამია პუბლიკაციაში.
სტატიაში მოხსენიებულია ხურვალეთის მცხოვრებლები, რომელთა ეზოები და ბაღები „საზღვრით“ შუაზეა გაყოფილი - ნორა ბატონისაშვილი, დათა ვანიშვილი და სხვები. დატა ვანიშვილი, რომელიც 2021 წელს გარდაიცვალა, რუსული ოკუპაციის წინააღმდეგობის სიმბოლო გახდა, იგი საქართველოს პრეზიდენტმა მამაცობისათვის დააჯილდოვა. სახლში ახლა მისი მოხუცი მეუღლე ცხოვრობს და სტუმრებს მავთულხლართის მიღმა ხედავს.
სტატიის ავტორი ესაუბრება დათა ვანიშვილის შვილიშვილს მალხაზს, რომელიც ადრე ოსებმა რუსებმა რამდენჯერმე დააკავეს „რეჟიმის დარღვევისათვის“ (ბებიის ნახვისათვის) და ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენეს.
პუბლიკაციაში გადმოცემულია აგრეთვე სოფელ ნიქოზის, პერევის, ქარზმანის, ჩორჩანისა და წნელისის მსგომარეობა. „ჩვენ ორ წელზე მეტ ხანს ველოდით, რომ პრობლემა მოგვარდებოდა და ქარზმანს საქართველო გააკონტროლებდა, შემდეგ კი საჩხერეში გადავედით მეუღლითა და სამი შვილით“, - ამბობს ქარზმანელი მაია ნიკოლაიშვილი. იგი ამჟამად პერევის სკოლის მასწავლებლად მუშაობს.
მიუხედავად იმისა, რომ ქარზმანი მთლიანად ქართველებით არის დასახლებული, ეს სოფელი „სამხრეთ ოსეთის“ შემადგენლობაში მოექცა, რადგან საბჭოთა პერიოდში ის „სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის ჯავის რაიონში“ შედიოდა.
„ბორდერიზაცია რუსეთის პოლიტიკის საფირმო ნიშანია“, - ამბობს ადგილობრივი მეწარმე გია ბაქრაძე, - მოსკოვს ადამიანებს შორის კონტაქტებისა ეშინია, მას არ სურს, რომ ადამიანებმა საერთო ენა იპოვონ. რუსებისათვის მიღებელია, რომ მოსახლეობამ საქართველოსთან მიერთება მოითხოვოს. ისინი ასე აკეთებდნენ აღმოსავლეთ გერმანიაშიც“.
„სამწუხაროდ, ისეთი შთაბეჭდილება რჩება, რომ საქართველოს გაერთიანება ძალიან შორეული პერსპექტივაა. ორივე მხარეს - ოსებსაც და ქართველებსაც ჯერ კიდევ ახსოვთ მიყენებული ჭრილობების სიმწარე. ამიტომ ხურვალეთის, პერევისა და სხვა მსგავსი სოფლების საკითხი ჩიხშია შესული. დღეისათვის, რაც ქართველებს დარჩენიათ, ის არის, რომ მათ თოვლიან მთებს და მდინარის ნაპირს უყურონ, სადაც ოდესღაც, ბავშვობაში დადიოდნენ და უზრუნველად ერთობოდნენ, ბანაობდნენ და საქონელს მწყემსავდნენ“, - აღნიშნავს ავტორი სტატიის დასასრულს.
წყარო: https://www.politico.eu/article/georgia-a-border-in-my-backyard/
თბილისის მერია გადასასვლელ ხიდთან, ცოტნე დადიანისა და სადგურის მოედნის დამაკავშირებელი ესტაკადის მშენებლობას გეგმავს. ახალი ინფრასტრუქტურული პროექტი 2026 წლის ბიუჯეტში უკვე გათვალისწინებულია და მასზე მომდევნო წელს 10 მილიონი ლარი დაიხარჯება, 2027 წელს კი დამატებით 87.5 მილიონი ლარი. მთლიანობაში 280-მეტრიანი ესტაკადის პროექტირება-მშენებლობის წინასწარი სავარაუდო ღირებულება 100 მილიონ ლარს შეადგენს. პროექტზე საგზაო მარშრუტის კვლევაზე 2025 წელს უკვე 2.5 მილიონი ლარი დაიხარჯა.
2026 წლის ბიუჯეტის განმარტებით ბარათში მითითებულია, რომ სარკინიგზო მაგისტრალი ქალაქის ცენტრალურ მონაკვეთს ყოფს იმგვარად, რომ მოედნის პარალელურად არსებულ ქუჩებს შორის დაკავშირებადობა მინიმალურია და აუცილებელია საზოგადოებრივი ტრანსპორტისთვის ახალი ინფრასტრუქტურის შექმნით ქალაქის უბნების დაკავშირებადობა გაუმჯობესდეს.
"ქალაქ თბილისის ცენტრში არსებული რკინიგზის კორიდორი და თანმდევი ინფრასტრუქტურა ქმნის 4-კილომეტრიან მონაკვეთს აღმოსავლეთ-დასავლეთ სატრანსპორტო კავშირის გარეშე, გარდა შეზღუდული რაოდენობის საფეხმავლო კავშირებისა. ეს ისტორიული დაბრკოლება ხელს უშლის თბილისის სატრანსპორტო გეგმის პრიორიტეტებისკენ მისწრაფებას. სადგურის მოედანი მდებარეობს აღნიშნულ ამ 4-კილომეტრიან მონაკვეთში. ის წარმოადგენს დედაქალაქის უმნიშვნელოვანეს სატრანსპორტო „ჰაბს“, სადაც თავს იყრის 61 ავტობუსის მარშრუტი, მეტროს 2 ხაზი, ისევე როგორც საქართველოს რკინიგზის სერვისები. ტერიტორია ემსახურება საათში 330 ავტობუსის სერვისს, საიდანაც მომავალში 150 გამოიყენებს ხიდს. თბილისის სატრანსპორტო გეგმის თანახმად, სადგურის მოედანი ასევე იქნება თბილისის საგარეუბნო რკინიგზის სერვისების თავმოყრის წერტილი, რაც კიდევ უფრო მნიშვნელოვანს გახდის მისი, როგორც სატრანსპორტო ჰაბის ფუნქციას. ამჟამინდელი მდგომარეობით, აღმოსავლეთ-დასავლეთ კავშირის არარსებობა აფერხებს მაღალი ხარისხის ჰაბის განვითარებას, ხშირად 22 ავტობუსის მარშრუტის შეწყვეტა ხდება ვადაზე ადრე ან ახორციელებენ 1.5 კილომეტრიანი შემოვლითი მგზავრობას, რომელიც მნიშვნელოვნად ზრდის გადაადგილების დროს, ჰაერის დაბინძურებასა და ვიბრაციას, ისევე როგორც ამცირებს მარშრუტების ხარჯეფექტიანობას. თბილისის სატრანსპორტო გეგმით გათვალისწინებულ აღმოსავლეთ-დასავლეთის შეკავშირებულობის ალტერნატივების ანალიზის კვლევამ, რომელიც მსოფლიო ბანკის დახმარებით ჩატარდა, მულტიკრიტერიუმიანი ანალიზის საშუალებით, გამოავლინა თბილისის ცენტრში არსებული რკინიგზის ხაზის ორ მხარეს (აღმოსავლეთ და დასავლეთ) შორის ახალი კავშირის შექმნის საუკეთესო ალტერნატივა - საზოგადოებრივი ტრანსპორტის პრიორიტეტის მქონე საავტომობილო ხიდი, დადიანის ქუჩასა და სადგურის მოედანს შორის. ქ. თბილისის მუნიციპალიტეტის მერია ფლობს თბილისის სატრანსპორტო გეგმით გათვალისწინებულ აღმოსავლეთ-დასავლეთის შეკავშირებულობის ალტერნატივების ანალიზის კვლევის საფუძველზე შექმნილ ანგარიშს, კონცეფციას. პროექტის მიზანი არის, ამ კონცეფციით განსაზღვრული, საავტომობილო ხიდის მშენებლობა.
აღნიშნული ობიექტი წარმოადგენს საავტომობილო ხიდს ქალაქ თბილისში, რომელიც დააკავშირებს სადგურის მოედანს დადიანის ქუჩასთან და იქნება 280 მეტრი სიგრძის, 8.5 მეტრი სიგანის სწორ მონაკვეთში, ხოლო 15 მეტრი სიგანის მოხვევის მონაკვეთში (ე.წ. სპირალი, რომელიც ეშვება სადგურის მოედანზე). ხიდი იქნება ორზოლიანი და დასავლეთით, სადგურის მოედანზე დაშვებისას, რამპას ექნება მარჯვნივ ჩამხვევი ზოლი. რკინიგზის დერეფნის კვეთისას აუცილებელია 7 მეტრიანი სხვაობა რკინიგზის ლიანდაგსა და ხიდის სტრუქტურას შორის. საავტომობილო ხიდი ითვალისწინებს 18 მეტრიანი ავტობუსების მართვის ტრაექტორიებს, მისი მაქსიმალური გრძივი ქანობი - 10.7%, ხოლო მინიმალური რადიუსი - 12 მეტრი. საავტომობილო ხიდის გამტარობა შერეული ნაკადების პირობაში იქნება 800 ავტომობილი ერთ საათში ერთი მიმართულებით", - ნათქვამია 2026 წლის ბიუჯეტის განმარტებით ბარათში.
წყარო: https://bm.ge