USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
Тбилиси
«Politico» : „თურქეთი ნატოსთვის ის თავის ტკივილია, რომელიც ალიანსისთვის საჭირო და სასარგებლოა“
дата:  168

ამერიკული გაზეთი „პოლიტიკო“ (Politico) თავის ევროპულ ვერსიაში (იბეჭდება ბელგიაში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „თურქეთი ნატოსთვის ის თავის ტკივილია, რომელიც ალიანსისთვის საჭირო და სასარგებლოა“ (ავტორი - ლილი ბაიერი).

„თურქეთის საგარეო პოლიტიკა ნატოს სხვა წევრი-ქვეყნების კურსისაგან ძალიან განსხვავდება, რაც, ბუნებრივია, ალიანსისათვის „თავის ტკივილად“ ითვლება, - ნათქვამია სტატიაში, - ანკარა რუსეთის წინააღმდეგ მიმართულ დასავლურ სანქციებს არ უერთდება, ყიდულობს რუსული წარმოების სატენიტო-სარაკეტო კომპლექსებს და უტევს სირიელ ქურთებს, რომლებსაც ამერიკა მხარს უჭერს. რა თქმა უნდა, ეს ყველაფერი ნატოსათვის ზალზე არასასიამოვნოა, მაგრამ რა ქნას ბრიუსელმა? თურქეთს ხომ ალიანსისათვის უმნიშვნელოვანეს გეოპოლიტიკური მნიშვნელობა აქვს, ანკარას ნატოში სიდიდით მეორე არმია ჰყავს... თურქეთს ასევე შეუძლია სასარგებლო შუამავლობა გასწიოს რუსეთთან სავარაუდო მოლაპარაკებისათვის.

გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:

თურქეთი, როგორც იქნა, საბოლოოდ დაეთანხმა ფინეთის ნატოში მიღებას, მაგრამ ძველებურად ეწინააღმდეგება შვედეთის ალიანსში გაწევრიანებას. ბრიუსელი იძულებულია ანკარის ასეთ კურსს შეურიგდეს.

თურქეთს არაერთხელ გამოუხატავს უკმაყოფილება თავისი ნატოელი მოკავშირეების მიმართ. მაგალითად, 2017 წელს, როცა რეჯეფ ერდოღანმა რუსული ჰაერსაწინააღმდეგო დაცვის კომპლექსის С-400-ების ყიდვა გადაწყვიტა.. როცა თურქეთის არმიამ სირიის კრიზისის დროს არაერთხელ შეუტია სირიელი ქურთების რაზმებს, რომლებსაც, სხვათა შორის, ამერიკა მხარს უჭერდა და იარაღით ამარაგებდა. გარდა ამისა, რაც ყველაზე გამაღიზიანებელი და არასასიამოვნოა დასავლეთისათვის - პრეზიდენტი რეჯეფ ერდორანს კარგი ურთიერთობები აქვს საძულველ, ბოროტ და აგრესორ ვლადიმერ პუტინთან...

ზოგიერთი ანალიტიკოსი გულწრფელად არის გაკვირვებული იმით, თუ როგორ ძლებს ნატოს შიგნით ასეთი კურსის მქონე თურქეთი ან როგორ ითმენენ სხვა წევრები ასეთი მოკავშირეს. თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ალიანსის ოფიცილაურ წარმომადგენლებს ანკარის მიმართ ღიად მსგავსი პრეტენზიები და საყვედურები არასდროს არ უთქვამთ - პირიქით, ისინი აცხადებენ, რომ თურქეთის ნატოს წევრად ყოფნა ყველა მხარისათვის სასარგებლოა. ისინი ხაზს უსვამენ, რომ თურქეთს ალიანსში სიდიდით მეორე არმია ჰყავს, აქტიურად მონაწილეობს ნატოს ყველა მისიაში და ოპერაციაში, ასევე ქვეყნას უმნიშვნელოვანესი გეოპოლიტიკური მდებარეობა აქვს შავი და ხმელთაშუა ზღვების დამაკავშირებელ რეგიონში. გარდა ამისა, თურქეთის კონტაქტებს რუსეთთან შეუძლიათ პოზიტიური როლი შეასრულონ  უკრაინასთან სამომავლო-სავარაუდო მოლაპარაკების მომზადების დროს.

სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, თურქეთი ნატოსათვის თავის ტკივილია, მაგრამ ალიანსი ითმენს, რადგან მისთვის ანკარასთან კავშირი აუცილებელია. ბრიუსელი იძულებულია შეურიგდეს ანკარის ონავრობას და ცელქობას, რომელიც მის უკმაყოფილებას იწვევს.

თურქეთის საგარეო პოლიტიკა ნატოს სხვა წევრების პოლიტიკისაგან მკვეთრად განსხვავდება. კერძოდ, ანკარა არ უერთდება ანტირუსულ სანქციებს, რეჯეფ ერდორანისათვის ვლადიმერ პუტინი, შეიძლება ითქვას, ახლო ადამიანია, რომელსაც რეგულარულად ურეკავს ტელეფონით და ესაუბრება, ხშირად ხვდება პირადად. რეჯეფ ერდოღანმა ისიც კი განაცხადა, რომ გარკვეულწილად რუსეთის პროვოცირება უკრაინასთან ომზე დასავლეთის ქმედებამაც განაპირობაო. ანკარა თავის თავს იმ ხიდად მოიაზრებს, რომლის აგება ალიანსის სხვა წევრებს არ ძალუძთ: გავიხსენოთ რომ სწორედ თურქეთის დიდი ძალისხმევით განხორციელდა „მარცვლეულის ექსპორტის გარიგება“ უკრაინისკრიზისის ცარჩოებში.

რაც შეეხება შვედეთის ნატოში გაწევრიანების პროცესს, თურქეთი ამაზე თავის თანხმობას უკვე რამდენიმე თვის განმავლობაში არ იძლევა. ზოგიერთი ექსპერტი თვლის, რომ ანკარა განგებ აჭიანურებს გადაწყვეტილების მიღებას 14 მაისამდე, როცა საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნები უნდა ჩატარდეს. მხედველობაშია მისაღები ობიექტური მიზეზებიც, როცა სტოკჰოლმში, თურქეთის საელჩოს წინ ჩატარებულ საპროტესტო აქციაზე ყურანი საჯაროდ დაწვეს, რაც თურქეთმა ეროვნულ შეურაცხყოფად აღიქვა. გარდა ამისა, არის ასეთი აზრიც, რომლის თანახმად, თურქეთი ცდილობს ასეთი პოლიტიკით ამერიკისაგან გარკვეულ დათმობებს მიაღწიოს, ვთქვათ, ავიაგამანადგურებელ „ფანტონ-16“-ის (F-16) მიწოდების საკითხში.

არსებობს იმის შეგრძნება, რომ თურქეთის ქცევის გამო გარკვეული უკმაყოფილების მიუხედავად, მისი საგარეო პოლიტიკა სამომავლოდ ალიანსს გამოადგება. როგორც ნატოს ყოფილმა მაღალჩინოსაბმა ჯეიმს შიმ განაცხადა, „მე თურქეთის სასარგებლოდ ფულს ნამდვილად დავდებდი, როცა საჭირო იქნება რუსეთთან სამშვიდობო მოლაპარაკებისათვის შუამავლის პოვნა, უკრაინაში ომის შეწყვეტის მიზნით“.

წყარო: https://www.politico.eu/article/turkey-nato-sweden-finland-is-the-headache-nato-needs/

 

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати