,
„მიიწ-მოიწიეთ, პარიზო და ბერლინო. ევროპის პოლიტიკის არენაზე ევროლიდერების ახალი შემადგენლობა მოდის, პოზიციების დასაკავებლად. შესაბამისად, კონტინენტის საჭესთან თქვენი დგომის დრო, სავარაუდოდ, დასასრულს უახლოვდება“, - ასეთი საკმაოდ შთამბეჭდავი დასაწყისი აქვს სტატიას, რომელსაც აშშ-ის გაზეთი „პოლიტიკო“ (Politico) თავის ევროპულ ვერსიაში (ოფისი - ბრიუსელში) ბეჭდავს, სათაურით „კოჭლი იხვები“ მაკრონი და შოლცი ცდილობენ, რომ ევროკავშირის მართვა ევროპარლამენტის არჩევნების შემდეგაც გააგრძელონ, მაგრამ ფრანგულ-გერმანული ძრავა უკვე შეფერხებით მუშაობს“ (ავტორი - ნიკოლას ვინოკური).
„ევროპის პარლამენტის არჩევნებამდე ორ კვირაზე ნაკლები დარჩა. სამშაბათს საფრანგეთის პრეზიდენტი ემანუელ მაკრონი ბერლინში ჩავიდა, რომ ფრანგულ-გერმანული ერთიანობის დემონსტრირება მოახდინა. ერთ-ერთი ფრანგი ჩინოვნიკის თქმით, პარიზმა და ბერლინმა დღის წესრიგი უნდა შეიმუშაონ და სტრატეგიული პრიორიტეტები უნდა დასახონ ევროპის მომავლისათვის, საკანონმდებლო ორგანოს მოახლოებული არჩევნების ფონზე.
პრობლემა იმაშია, რომ ევროპა დარწმუნებული არ არის. გაჩენილია კითხვა: შეასრულებს თუ არა მთავარ როლს სამომავლოდაც ლეგენდარული ფრანგულ-გერმანული მოტორი - ემანუელ მაკრონისა და ოლაფ შოლცის სახით?
ეჭვები არამარტო იმით იბადება, რომ ფრანგ და გერმანელ ლიდერებს ერთმანეთთან, როგორც ცნობილია, საკმაოდ ცივი პირადი ურთიერთობები აქვთ და არც იმით, რომ პარიზში და ბერლინში ოფიციალური პირები ერთმანეთს დიდი ენთუზიაზმით ლანძღავენ - ფრანგები გერმანელებს ვიწრო აზროვნებაში და კოალიციებისადმი მიდრეკილებაში ადანაშაულებენ, გერმანელები კი ფრანგებს - უკრაინის მიმართ ბოდვაში და უაზრო მოქმედებაში. საქმე არც იმაში არ არის, რომ გერმანიისა და საფრანგეთის პოზიციები ენერგეტიკის საკითხში ერთმანეთისგან ფრიად განსხვავებულია.
ევროპისათვის ახალი რისკი იმაში გამოიხატება, რომ ემანუელ მაკრონი და ოლაფ შოლცი სულ უფრო ემსგავსებიან „კოჭლ იხვებს“ თავიანთი ევროპელი კოლეგა-ლიდერების თვალში. ისინი საშინაო ფრონტზე პოლიტიკური თვალსაზრისით, დასუსტებულებად გამოიყურებიან და ვეღარ შთააგონებენ თანამემამულეებს, რომ სწორედ ისინი უნდა დარჩნენ კონტინენტის მესაჭეებად.
ორივე ქვეყნის ეკონომიკა სუსტდება. ორივე ქვეყნის ხელისუფლება ზედიზედ მარცხდება უკიდურესი მემარჯვენე პარტიების მიერ ევროპარლამენტის არჩევნების წინ, რომელიც 6-9 ივნისს უნდა გაიმართოს. საფრანგეთში საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვების შედეგები მოწმობს, რომ ემანუელ მაკრონის ცენტრისტული პარტია „აღორძინება“ დამარცხდება, ხოლო მარინ ლე პენის ნაციონალისტური „ეროვნული გაერთიანება“ გაიმარჯვებს. ასევე ოლაფ შოლცის სოციალ-დემოკრატები დამამცირებელ მესამე ადგილს იკავებენ, ხოლო უკიდურესად მემარჯვენეები - პირველ-მეორე ადგილს.
ეკონომიკური და პოლიტიკური სისუსტე, ასევე პირადი გულგრილი ურთიერთობა ქმნის ისეთ შხამიან ნარევს, რომლის შედეგად ორივე ლიდერის პოპულარობა სერიოზულად არს დაცემული. ისინი ვერ გაიყვანენ თავიანთი ქვეყნების წარმომადგენლებს ევროკავშირის მმართველ სტრუქტურებში ევროპარლამენტის არჩევნების შემდეგ, ამიტომაც ლაპარაკი იმაზე, რომ მაკრონი და შოლცი ძველებურად ევროკავშირის კურსის განმსაზღვრელები იქნებიან, სრულიად უსაფუძვლო და უადგილოა. „ნუთუ ისინი სერიოზულად ფიქრობენ, რომ მთელ ევროპას ძველებურად უკარნახებენ პირობებს?“, - ამბობს Politico-სთან საუბარში ერთ-ერთი მაღალჩინოსანი ბრიუსელიდან.
იმ დროს, როცა პარიზი და ბერლინი გავლენის დაკარგვის საფრთხის წინაშე დგანან, ევროკავშირის სხვა ლიდერები თავიანთი გავლენის გაძლიერების შესაძლებლობას ხედავენ. უკრაინის ომისა და ფრანგულ-გერმანული ღერძის დასუსტების ფონზე ისეთი პოლიტიკოსები, როგორებიც არიან პოლონეთის პრემიერ-მინისტრი დონალდ ტუსკი, კაია კალასი ესტონეთიდან და ჯორჯა მელონი იტალიიდან, ევროკავშირის არენაზე საკმაოდ წონიან და გავლენიან მოთამაშეებად გადაიქცნენ.
იტალია ძველებურად არარ იჩანცალებს გერმანიისა და საფრანგეტის უკან, იტალია ლიდერი იქნება“, - განაცხადა ორშაბათს პრემიერ-მინისტრმა ჯორჯა მელონიმ Rai Radio 1-ის ეთრეში, - თუ ყველა იტალიელი გვერდში დამიდგება და დამეხმარება, ჩვენ ევროპას აუცილებლად შევცვლით“.
მართლაცდა, დღეს ჯორჯა მელონის კარგი შანსები აქვს ევროპის დედოფალი იყოს ევროპარლამენტის არჩევნების შემდეგ - იმ დროს, როცა გერმანელ ურსულა ფონ დერ ლაიენს დიდი ძალისხმევა ჭირდება დაარწმუნოს არამარტო ევროსაბჭო, არამედ ევროპარლამენტიც თავის თანამდებობის შესანარჩუნებლად ევროკომისიაში.
იტალიელ სენიორა ჯორჯა მელონთან თბილი ურთიერთობა აქვს ფრანგ მადამ მარინ ლე პენს, რომელმაც რომაელი ლიდერი პარიზში მიიწვია გაერთიანებისა და ერთიანი ფრონტით გამოსვლისათვის ევროპის პარლამენტში. მაკრონის ცენტრისტებს ამ გაერთიანებისათვის ხელის შეშლა არ შეუძლიათ.
რაც შეეხება პოლონეთს, ევროკავშირის მაღალჩინოსნები ხაზს უსვამენ, რომ დონალდ ტუსკი ისეთ პოლიტიკოსს წარმოადგენს, რომელიც ანგარიშიგასაწევია. მის აქტიურობა ჩანს ე.წ. „ვაიმარის სამკუთხედის“ აღორძინებაში - პარიზის, ბერლინისა და ვარშავის შემადგენლობით, თუმცა თუ პარიზი და ვარშავა ერთმანეთის მოქიშპეები იქნებიან ევროკავშირის ძირითად ინსიტუტებში, მაშინ „სამკუთხედის“ მომავალი საკამათო იქნება.
.რასაკვირველია, ევროპულ პოლიტიკაში ფრანგულ-გერმანული დისფუნქციის გამო გარკვეული ფასი იქნება გადასახდელი. როგორც ერთ-ერთმა ევროპელმა დიპლომატმა გაიხუმრა (მან ანონიმად დარჩენა ისურვა, მაგრამ ვიტყვით, რომ საშუალო ზომის ევროპული ქვეყნიდან არის), „ჩვენ არ მოგვწონს, როცა ფრანგულ-გერმანული წყვილი ძლიერია, მაგრამ ასევე არ მოგვქონს, როცა ისინი ძალიან სუსტდებიან - იმიტომ, რომ მათ გარეშე არაფერი კეთდება“.
ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ტრამპმა პუტინისათვის დრო ისე გამოთვალა, რომ სანქციებით მაქსიმალურ შედეგს მიაღწიოს“ (ავტორი – კონ კოფლინი). პუბლიკაციაში განხილულია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული მეორადი სანქციების ათდღიანი ვადა და მოცემულია მათი სავარაუდო შედეგები.
გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:
დონალდ ტრამპმა, ალბათ, ყველაზე საუკეთესო და შესაფერისი დრო შეარჩია თავისი მეორადი ეკონომიკური სანქციების ახალი ვადის გამოცხადებისათვის, რომ რუსეთს ნავთობისა და გაზის გაყიდვით მიღებული შემოსავლები შეუმცირდეს და უკრაინაში ომი შეწყვიტოს.
დონალდ ტრამპს სამჯერ ეგონა, რომ ვლადიმერ პუტინი სამშვიდობო მოლაპარაკების აუცილებლობაში დაარწმუნა, მაგრამ სამჯერვე, როგორც კი სატელეფონო საუბარი მთავრდებოდა, რუსეთის არმია უკრაინული ქალაქების დასაბომბად რაკეტებსა და დრონებს უშვებდა.
აშშ-ის პრეზიდენტის მხრიდან იმის დაგვიანებული აღიარება, რომ „პუტინი მას თურმე ათამაშებდა და ომის გასაგრძელებლად დროს იგებდა“, იმას ნიშნავს, რომ როგორც იქნა, „ტრამპი აბობოქრდა“ და თავის რუს კოლეგას ათდღიანი ვადა დაუწესა ცეცხლის შესაწყვეტად. თუ კრემლი თეთრი სახლის მოთხოვნას არ დაეთანხმება, ძალაში შევა ახალი მომატებული საბაჟო ტარიფები იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც რუსეთისაგან ნავთობს ყიდულობენ. სანქციის მიზანი და განხორციელების პროცედურა ასეთია: აშშ რუსული იაფი ნავთობისა და გაზის მოყვარული ქვეყნების – ინდოეთის, ჩინეთის (და ალბათ, თურქეთის და სხვების) მიერ წარმოებულ იმპორტირებულ პროდუქციაზე მომატებულ საბაჟო ტარიფებს დააწესებს. მათი ფასი იმდენად გაძვირდება, რომ ამერიკაში მყიდველი აღარ ეყოლება, ანუ ინდური და ჩინური კომპანიები დაზარალდებიან. ზარალის თავიდან ასაცილებლად იგივე ქვეყნები იძულებულნი გახდებიან, რომ რუსეთისაგან ნავთობისა და გაზის შესყიდვა შეწყვიტონ, რის შედეგადაც რუსეთს შემოსავლები შეუმცირდება, ანუ კრემლს აღარ ექნება თანხები უკრაინასთან ომის გასაგრძელებლად. რუსეთი ცეცხლს შეწყვეტს და სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე დათანხმდება.
კონგრესში ზოგიერთი დეპუტატი უფრო რადიკალურად არის განწყობილი, რომლებიც 500%-იან სანქციების დაწესებას მოითხოვენ.
უეჭველია, რომ დონალდ ტრამპი სერიოზულად არის განწყობილი. თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მან იძულებული გახადა იაპონია და ევროკავშირი სავაჭრო ხელშეკრულებების დადებისას აშშ-ის მოთხოვნებზე დათანხმებულიყვნენ, განა თეთრი სახლი კრემლის წინაშე უკან დაიხევს?
როგორც კი ინდოეთი და ჩინეთი მტკივნუულ დარტყმას იგრძნობენ ამერიკასაგან, ისინი იძულებულნი გახდებიან რუსეთისაგან ნავთობ-გაზის შესყიდვა შეამცირონ (ან საერთოდ შეწყვიტონ). ამით დაინგრევა ვლადიმერ პუტინის გენერალური გეგმა რუსეთის იმპერიული ძლიერების აღდგენის შესახებ.
რუსეთი უკრაინის ფრონტზე წარუმატებლობას განიცდის. მართალია, კრემლმა დრონებითა და რაკეტებით უკრაინული ქალაქების დაბომბვა გააძლიერა, მაგრამ ფაქტია, რომ მაისში დაწყებულ შეტევას რუსეთის არმიისათვის რაიმე მნიშვნელოვანი წარმატება არ მოუტანია. ვლადიმერ პუტინი ბოლო დროს მუდმივად ცდილობს რომელიმე მსხვილი უკრაინული ქალაქის დაპყრობას, მაგრამ უშედეგოდ – პოკროვსკს და კონსტანტინოვკას ისევ უკრაინელები აკონტროლებენ. უკრაინელები მამაცურად იბრძვიან, რუსები უამრავ ჯარისკაცს კარგავს – კრემლის ზარალმა უკვე მილიონს მიაღწია დაღუპულებისა და დაჭრილების სახით. ეს ნიშნავს ყოველდღიურად 1080 რუსი მებრძოლის დაღუპვა-დასახიჩრებას.
ასევე ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთი ათასკილომეტრიან ფრონტის ხაზზე რაიმე წარმატებას მიაღწევს მას შემდეგ, რაც დონალდ ტრამპი უკრაინას მეტ იარაღს მიაწვდის. უკრაინელებს თუ იარაღი საკმარისი რაოდენობით ექნებათ, ისინი რუსებს უკან დაახევინებენ და საეჭვოა პუტინმა ის ტერიტორია შეინარჩუნოს, რაც ბოლო დროს დაიპყრო. კრემლს ირანის იმედიც აღარ ექნება, რადგან თეირანი მნიშვნელოვნად არის დასუსტებული ისრაელთან (და აშშ-სთან) ამასწინანდელი საჰაერო შეტაკების გამო.
არის იმის ნიშნებიც, რომ თვითონ ვლადიმერ პუტინს მისსავე გარემოცვაში ბევრი არ ეთანხმება, რასაც მოსკოვში მიმდინარე საკადრო წმენდა მოწმობს. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ჩინოვნიკი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ამთავრებს, ცნობილი ოლიგარქები კი ქვეყნიდან გაქცევის დროს იქნენ დაკავებულები. ზოგიერთი მაღალჩინოსანი ოფიცერი, რომლებსაც ყოფილ თავდაცვის მინისტრთან სერგეი შოიგუსთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ, დაპატიმრებულები იქნენ კორუფციის ბრალდებით.
იმ სიძნელეების მასშტაბს, რასაც ვლადიმერ პუტინი შეეჯახა ომის გამო, მოწმობს ის ფაქტი, რომ იგი იძულებული გახდა გასულ კვირას ყოველწლიური სამხედრო-საზღვაო აღლუმის ჩატარება გაეუქმებინა – უკრაინაში განცდილი დიდი დანაკარგების გამო.
ამრიგად, დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილება ვადების შემცირების თაობაზე დროულია – ის იმ დროს იქნა მიღებული, როცა ვლადიმერ პუტინს, ყოყოჩობის მიუხედავად, ე.წ. „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ გაგრძელების ვარიანტები უმთავრდება.
თუ რუსეთის პრეზიდენტი გამოფხიზლდება და მიხვდება, რომ მას უკრაინაში ომის მოგების შანსი არ აქვს, მას სხვა არჩევანი არ ექნება იმის გარდა, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნას დათანხმდეს – ცეცხლი შეწყვიტოს და სამშვიდობო მოლაპარაკება დაიწყოს.
