USD 2.7157
EUR 2.9273
RUB 2.8101
თბილისი
«Voice of America» (აშშ): „გავაგრძელებთ უშუალოდ საქართველოს ხალხის მხარდაჭერას“
თარიღი:  337

აშშ-ის სამაუწყებლო კომპანია Voice of America („ამერიკის ხმა“ - ფინანსდება სახელმწიფო ბიუჯეტიდან, სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ), აქვეყნებს სტატიას სათაურით გავაგრძელებთ უშუალოდ საქართველოს ხალხის მხარდაჭერას“, რომელშიც გადმოცემულია როგორც ამერიკელი დიპლომატ-პოლიტოლოგების, ასევე სახელმწიფო დეპარტამენტის წარმომადგენელთა თვალსაზრისები აშშ-საქართველოს ურთიერთობების პერსპექტივის თაობაზე.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

„საქართველოს მთავრობისთვის ფინანსური დახმარების შეჩერება არ იყო იმდენად მკაცრი გადაწყვეტილება, როგორიც შეიძლებოდა ყოფილიყო“, - შეერთებული შტატების სახელმწიფო მდივნის ყოფილი თანაშემწე, დენიელ ფრიდი ასე სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ გასულ კვირაში გაკეთებულ განცხადებას აფასებს, რომლის მიხედვითაც ამერიკამ საქართველოს მთავრობას $95 მილიონზე მეტი ოდენობის დახმარება შეუჩერა.

„დახმარება შეჩერდა, არ შეწყვეტილა, რაც ნიშნავს, რომ ეს პაუზა შეიძლება გაუქმდეს, მისი მოხსნა შესაძლებელია. ასე რომ, შეერთებული შტატები აშკარად არ თმობს საქართველოს ხელისუფლებასთან მუშაობის შესაძლებლობას“, - ამბობს ფრიდი, მაგრამ, მიაჩნია, რომ საქართველოს მთავრობა „დაჟინებით ცდილობს“ შეერთებულ შტატებთან დაძაბულობის გამწვავებას და ამასთან, მისივე თქმით, „როგორც ჩანს, ის მიისწრაფვის ევროპასთან ღია მტრობისკენ, რაც ნამდვილად გასაოცარია, თუ გავითვალისწინებთ, რომ საქართველოს ტერიტორიები, არც შეერთებულ შტატებს და არც ევროკავშირს ოკუპირებული არ აქვს.“

„ატლანტიკური საბჭოს“ ევრაზიის ცენტრის დირექტორი და უკრაინაში შეერთებული შტატების ყოფილი ელჩი, ჯონ ჰერბსტი ფიქრობს, რომ „[ბიძინა] ივანიშვილი ქვეყანაში დიქტატურის დამყარებით და პუტინის სიამოვნებით უფროა დაინტერესებული, ვიდრე - საქართველოს მოსახლეონის სასიკეთო ქმედებებით:

„უკვე რამდენიმე წელია, ჩვენ ვუყურებთ „ქართული ოცნების“ მოძრაობას ავტორიტარული და კრემლისტური მიმართულებით. ამას თან დაერთო კანონის მიღება, რომელიც სამოქალაქო საზოგადოებას ეხება და ძალიან ჰგავს პუტინის კანონს, რომელსაც ვაშინგტონი ყველაზე აღმაშფოთებელ ნაბიჯად განიხილავს და ["ოცნებას"] აფრთხილებდნენ, რომ ამას საპასუხო ზომები მოჰყვებოდა, ასეც მოხდა. ეს ნიშნავს, რომ ახლა ამერიკისა და საქართველოს ურთიერთობა, საქართველოს დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ ჩამოყალიბების შემდეგ, ყველაზე დაბალ ნიშნულზეა. როგორც ჩანს, ივანიშვილი მეტად არის დაინტერესებული ქვეყანაში დიქტატურის დამყარებით და პუტინის სიამოვნებით, ვიდრე - საქართველოს ხალხის სასიკეთოდ მუშაობით“, - ამბობს, „ამერიკის ხმასთან" საუბრისას ჯონ ჰერბსტი.

საქართველოში შეერთებული შტატების ყოფილ ელჩს კენეტ იალოვიცს კი, მიმდინარე მოვლენები და მასზე ვაშინგტონის რეაქციები, ბელარუსში მისი ელჩობის დროს, მინსკსა და ვაშინგტონს შორის განვითარებულ პროცესებს აგონებს.

„ბელარუსში შეერთებული შტატების ელჩი ვიყავი, როცა ალექსანდრე ლუკაშენკომ ავტორიტარული დიქტატურის სტრუქტურაში შეაბიჯა. ლუკაშენკოს ნაბიჯებზე ჩვენი მაშინდელი რეაგირება ძალიან ჰგავს იმას, რასაც ახლა შეერთებული შტატების მთავრობა საქართველოსთან დაკავშირებით აკეთებს. ჩვენ შევუჩერეთ დახმარების პროგრამები ბელარუსის მთავრობას და მთელი ჩვენი დახმარება არასამთავრობო ორგანიზაციებისკენ, იმ ჯგუფებისკენ მივმართეთ, რომლებიც დემოკრატიის მშენებლობის ერთგულნი იყვნენ", - ამბობს იალოვიცი და დასძენს, რომ ძალიან აშფოთებს, რომ ორ ქვეყანას შორის მსგავსებას ხედავს.

"ახლა ძალიან მაწუხებს ბელარუსსა და საქართველოს შორის მთელი ამ პარალელების დანახვა. რა თქმა უნდა, შეშფოთების მთავარი მიზეზი, უცხოეთის აგენტების კანონია, ასევე ძალიან ნეგატიური განცხადებები, რასაც საქართველოს ხელისუფლება შეერთებული შტატების წინააღმდეგ აკეთებს. ჩვენ ძალიან გვაღელვებს საქართველოს მოახლოებული საპარლამენტო არჩევნები - იცით, რომ ლუკაშენკომ ყველა არჩევნები გააყალბა და ასე იქცევა ნოლო 20 წლის განმავლობაში - არ გვინდა ეს კიდევ ვნახოთ. შეერთებული შტატების მხრიდან საქართველოს მთავრობის დახმარების შეჩერება ნიშნავს, რომ ჩვენ არ ვაპირებთ დავეხმაროთ მთავრობას, რომელიც საქართველოში ბელარუსის შექმნის გზაზეა“, - ამბობს, „ამერიკის ხმასთან“ ინტერვიუში კენეტ იალოვიცი.

რას ამბობს სახელმწიფო დეპარტამენტი?

„ეს ნაბიჯი მსუბუქად არ გადაგვიდგამს, მაგრამ ქმედებებს აქვს შედეგები: შეერთებული შტატები აჩერებს ამ დახმარებას, საქართველოს მთავრობის მაღალი რანგის ლიდერებისა და მმართველი პარტიის წევრების ანტიდემოკრატიული ქმედებებისა და ცრუ განცხადებების გამო, რომლებიც შეუთავსებელია ევროკავშირის და ტრანსატლანტიკური ორგანიზაციის, როგორიცაა ნატო, წევრობის ნორმებთან“ - აცხადებს ამერიკის ხმასთან წერილობით კომენტარში, სახელმწიფო დეპარტამენტის სპიკერი მეთიუ მილერი.

შეერთებული შტატების დიპლომატიური უწყების სპიკერი ხაზს უსვამს ქართველი ხალხისა და მისი ევროატლანტიკური მისწრაფებებისადმი ვაშინგტონის ურყევ ერთგულებას. მისი განცხადებით, $95 მილიონის ოდენობის „განვითარების დახმარების" შეჩერება, რომლითაც საქართველოს მთავრობა სარგებლობს, დახმარების პროგრამების ყოვლისმომცველი გადახედვის ფარგლებში მოხდა.

„ჩვენ გავაგრძელებთ პროგრამებს, რომლებიც უშუალოდ უჭერს მხარს ქართველ ხალხს, მათ შორის, სტუდენტებს, ბიზნესს, ფერმერებს, ქართულ თემებს, - მათ შორის, სოფლის თემებს, სამოქალაქო საზოგადოებას, მარგინალიზებულ თემებს და დამოუკიდებელ მედიას. შეერთებული შტატები გააგრძელებს იმ პროგრამებისა და აქტივობების მხარდაჭერას, რომლებიც სარგებელს მოუტანს საქართველოს ხალხს, - დემოკრატიის, კანონის უზენაესობის, დამოუკიდებელი მედიისა და ეკონომიკური განვითარების განმტკიცებით“, - აცხადებს, „ამერიკის ხმისთვის“ მიცემულ წერილობით კომენტარში უწყების სპიკერი.

ანალიტიკოსების მოლოდინები

რა შემდგომი შემხვედრი ნაბიჯები შეიძლება ვიხილოთ ვაშინგტონის მხრიდან - დენ ფრიდი ფიქრობს, რომ ეს შეიძლება იყოს ფინანსური დახმარების „პაუზის“ გახანგრძლივება. ამასთან, მისი თქმით, შემდეგი შეიძლება იყოს ადამიანის უფლებებთან დაკავშირებული სანქციების განხილვაც.

„არსებობს სანქციების პრეცედენტები მაღალი სამთავრობო თანამდებობის პირების წინააღმდეგ, რომლებიც მონაწილეობდნენ ადამიანის უფლებების უხეშ დარღვევაში ან კორუფციაში. მაგრამ, არ მინდა ამ გზაზე ძალიან შორს წავიდე, ვიმედოვნებ, რომ ამის თავიდან აცილებას შევძლებთ“, - ამბობს დენ ფრიდი, რომელიც მიიჩნევს, რომ პოლიტიკით, რომელსაც „ქართული ოცნება“ ატარებს, მმართველი გუნდი ქართველი ოფიციალური პირების წინააღმდეგ ინდივიდუალური სანქციების რისკს ქმნის.

ჯონ ჰერბსტი მიიჩნევს, რომ ოფიციალურ პირებს შორის, რომლებიც შესაძლოა ვაშინგტონმა დაასანქციროს, ასევე უნდა იყოს „ქართული ოცნების“ საპატიო თავმჯდომარე ბიძინა ივანიშვილი.

„ვიცი, რომ ეს განიხილება. არ ვიცი მოხდება თუ არა, მაგრამ ვფიქრობ, რომ უნდა მოხდეს. ივანიშვილის ძალიან სერიოზული სანქციები უნდა დაუწესდეს, მათ შორის, ფინანსური სანქციები. მე ხაზს ვუსვამ ფინანსური სანქციების [აუცილებლობას] და შეერთებულმა შტატებმა [ამ საკითხზე], ასევე უნდა იმუშაოს ევროკავშირთან, რათა ევროკავშირმა მინიმუმ იგივე სანქციები დააწესოს ივანიშვილისთვის და ასევე მისი გუნდისთვის, რომელიც ჩვენ უკვე დავაწესეთ“, - ამბობს ჯონ ჰერბსტი.

კენეტ იალოვიცის თქმით, დასანანია, რომ „ქართული ოცნების“ ლიდერები მზად არიან ზურგი აქციონ საქართველოს 30-წლიან განვითარებას.

„ქართულ ოცნებას" სურს ერთპარტიული დიქტატურა დაამყაროს, მათი საერთო მიზანი, სრული ძალაუფლების დამყარებაა. ბიძინა ივანიშვილი, კვლავ მჭიდროდ არის დაკავშირებული რუს ოლიგარქებთან, ის რუსი ოლიგარქივით იქცევა, ეს ნამდვილად არის მისი ქცევის განუყოფელი ნაწილი“, - ამბობს კნეტ იალოვიცი.

ყოფილი დიპლომატის თქმით, ახლა მთელი ყურადღება საქართველოს საპარლამენტო არჩევნებისკენაა მიმართული, რომელიც ოქტომბერში გაიმართება.

„ვფიქრობ, ყველა დააკვირდება, რა მოხდება ოქტომბერში, - გაყალბდება თუ არა არჩევნები, მისცემს თუ არა მთავრობა საერთაშორისო დამკვრვებლებს სრულფასოვანი დაკვირვების საშუალებას. თუ ეს არჩევნები არ შეფასდება, როგორც თავისუფალი და სამართლიანი, ღია და გამჭვირვალე, ვფიქრობ დამატებითი ნაბიჯები გადაიდგმება - უკვე საუბარია ბიძინა ივანიშვილის წინააღმდეგ სანქციების დაწესებაზე“, - ამბობს, „ამერიკის ხმასთან“ იალოვიცი.

ირაკლი კობახიძემ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა არაერთხელ განაცხადა, რომ საქართველოს ხელისუფლების სრუვილია, ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობების გადატვირთვა მოხდეს და ამისთვის შემხვედრ ნაბიჯებს ელოდება.

"ძალიან სამწუხაროა, რასაც ჩვენ ზოგიერთი პარტნიორი ქვეყნის მხრიდან ვხედავთ. როგორც ჩანს, ვიღაცისთვის დახმარება ზეწოლის ინსტრუმენტია. ის, რაც ჩვენ უანგარო გვერდში დგომა გვეგონა, აღმოჩნდა, რომ ეს საკუთარი პოლიტიკის გატარების ინსტრუმენტია და იმ მომენტში, როდესაც რაღაც არ მოეწონათ, ქართველი ხალხის გადაწყვეტილებებში და მიმართულებაში, ეს ინსტრუმენტი, როგორც ზეწოლის მექანიზმი, ისე აამოქმედეს. მეგობრობა და დახმარება ასე არ მუშაობს", - განაცხადა საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე. ამასთან, შალვა პაპუაშვილს განცხადებით, საქართველოს ხელისუფლებისთვის გაუგებარია, კონკრეტულად, რა პროგრამებს ეხება შეერთებული შტატების მიერ დახმარების შეჩერება.

„წარმოგიდგენიათ, 95 მლნ-ზეა საუბარი, რომელზეც ასეთ მაღალ დონეზე გაკეთდა განცხადება და ერთი კვირაა მთელი საქართველო ვმარჩიელობთ და არ ვიცით რაზეა საუბარი. რამდენადაც ვნახე, მათ შორის აშშ-ის საელჩოსაც არ ჰქონდა ამაზე პასუხი. ეს თუ არ არის გაუმჭვირვალობა, მაშ რაღაა“, - განაცხადა შალვა პაპუაშვილმა.

წყარო: https://www.amerikiskhma.com/a/7733471.html

რეგიონი
რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენა-გაშენების მასშტაბური პროექტის განხორციელება იწყება

ქალაქ რუსთავის განვითარებისთვის მნიშვნელოვანი პროექტის, რუსთავის ჭალის ეკოსისტემის აღდგენა დავიწყეთ. პროექტი გარემოსთვის მიყენებული ზიანის ანაზღაურების შედეგად აკუმულირებული თანხებიდან დაფინანსდება, - ამის შესახებ გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა ოთარ შამუგიამ რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენის პროექტის პრეზენტაციაზე განაცხადა.

როგორც მინისტრმა აღნიშნა, ეს არის პირველი პრეცედენტი მას შემდეგ, რაც ამოქმედდა გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის შესახებ ახალი კანონი, რომელმაც მოგვცა შესაძლებლობა და დანერგა ეს პრინციპი.

მისივე თქმით, ჭალის ტერიტორიის აღდგენა, ერთი მხრივ, დადებითად იმოქმედებს რუსთავის ჰაერის ხარისხზე, რაც ჩვენთვის პრიორიტეტულია და, ამავდროულად, რუსთაველებს და რუსთავის სტუმრებს ექნებათ ძალიან ლამაზი, მოწესრიგებული და მასშტაბური რეკრეაციული სივრცე.

სამინისტროს მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, რუსთავის ჭალის ტერიტორიაზე, 160 ჰა ფართობზე მოეწყობა ტურისტულ-რეკრეაციული ინფრასტრუქტურა - საფეხმავლო და ველობილიკები, მოსასვენებელი სივრცეები, საგუშაგო კოტეჯები, საპრეზენტაციო სივრცე, დამონტაჟდება ფრინველებსა და ცხოველებზე დაკვირვების პროცესისთვის საჭირო ფოტოხაფანგები, მტკვარზე მოეწყობა მყარი ნარჩენებისგან წყლის გამწმენდი ბარიერი; 24 ჰა ფართობზე კი, 60 ათასი ხის ნერგი დაირგვება. პარკი ვიზიტორებს ფიზიკური აქტივობებისთვის უსაფრთხო და ხელსაყრელ გარემოს შესთავაზებს, სადაც საგანმანათლებლო დაწესებულებებისთვის ხელმისაწვდომი იქნება გარემოს დაცვის საკითხებზე შემეცნებითი შეხვედრების მოწყობა.

პროექტის პრეზენტაციას რუსთავის მერი ნინო ლაცაბიძე, საქართველოს პარლამენტის წევრები მაია ბითაძე და ირაკლი შატაკიშვილი ესწრებოდნენ.

რუსთავის მერმა სამოქალაქო აქტივისტებს, საქართველოს პარლამენტს და სამთავრობო გუნდს მადლობა გადაუხადა პროექტის მხარდაჭერისთვის და რუსთავის ეკოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესებაზე ზრუნვისთვის.

„ეს სივრცე ჩვენი ქალაქის ფილტვებია, რომელიც, სამწუხაროდ, 90-იან წლებში იყო განადგურებული. დღეს ჩვენს თაობას, ჩვენს გუნდს გვაქვს შესაძლებლობა, ყველამ ერთად მივიღოთ მონაწილეობა, აღვადგინოთ უნიკალური ჭალის ტყე, რომელიც გააჯანსაღებს და გააუმჯობესებს ქალაქის ეკოლოგიურ მდგომარეობას. ეს არის უპრეცედენტო, ძალიან მასშტაბური პროექტი, რომელსაც რუსთაველები დიდი ხანია ველოდებით“, - აღნიშნა ნინო ლაცაბიძემ.

საქართველოს პარლამენტის წევრმა მაია ბითაძემ პროექტის მასშტაბურობაზე გაამახვილა ყურადღება და აღნიშნა, რომ რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენის პროექტის განხორციელება ქალაქის რეკრეაციულ განვითარებას შეუწყობს ხელს, რომელიც მიმზიდველი იქნება როგორც ადგილობრივი მოსახლეობისთვის, ასევე ტურისტებისთვის.

„გარემოს დაცვის და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს და რუსთავის მერიის ერთობლივი ძალისხმევით აღდგება და განახლდება 160 ჰა რუსთავის ტყის ჭალების ტერიტორია. ეს არის უპრეცედენტო პროექტი, რომელიც გარემოს დაცვით ფონდში აკუმულირებული თანხებით განხორციელდება“, - განაცხადა მაია ბითაძემ.

„პროექტის განსახორციელებლად საჭირო თანხები გარემოსდაცვითი ფონდის ბიუჯეტიდან გამოიყო, რომელიც გარემოსთვის მიყენებული ზიანის ფულადი ანაზღაურების შედეგად გადახდილი თანხებით შეიქმნა. გარემოსდაცვითი ფონდები თითქმის ყველა ევროპულ ქვეყანაში არსებობს, თუმცა აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში საქართველო პირველია, რომელმაც მსგავსი ფონდი შექმნა. აღნიშნული ფონდის მიზანი გარემოს მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად სხვადასხვა მუნიციპალიტეტში საჭირო ღონისძიებების დაგეგმვა და განხორციელებაა. აღსანიშნავია, რომ რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენის პროექტი გარემოსდაცვითი ფონდიდან დაფინანსებული პირველი პროექტია.

ჭალის ტყე ქალაქ რუსთავის მუნიციპალიტეტის საზღვრებში, მტკვრის ორივე სანაპიროზე, ძველსა და ახალ ხიდს შორის არსებულ სივრცეში მდებარეობს. ჭალის ტყის განვითარების სტრატეგიის დოკუმენტის თანახმად, ამჟამად ეს მონაკვეთი გამოუყენებელ სივრცეს წარმოადგენს,სადაც ეკოსისტემა დეგრადირებულია და დაბინძურებულია სხვადასხვა ტიპის ნარჩენით“, - ნათქვამია სამინისტროს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.