USD 2.7089
EUR 3.1193
RUB 3.3402
თბილისი
ნორვეგიელი ნოსტრადამუსი - Pax Americana-ს დაცემა 2020 წლიდან დაიწყება
თარიღი:  3792

იწყებს თუ არა ასრულებას იოჰან გალტუნგის  ამერიკასთან დაკავშირებული წინასწარმეტყველება? მან იწინასწარმეტყველა ტიანმენის მოედანზე მომხდარი მოვლენები, საბჭოთა კავშირის დაშლა,  2001 წლის 11 სექტემბრის ტერაქტი.

 „ამერიკის დასასრულის“ სხვადასხვა სცენარი არსებობს:  ამერიკა განადგურდება  ახალი მსოფლიო წარღვნის ან იელოუსტოუნის ნაციონალურ პარკში სუპერ ვულკანის ამოფრქვევით, ან ქვეყნის დაშლით და Pax Americana-ის გაქრობით. ჩვეულებრივ წინასწარმეტყველები თარიღის დაზუსტებისგან თავს იკავებენ. მაგრამ არსებობს ერთი პროგნოზი სადაც ზუსტად არის მოცემული თარიღი - 2020 წელი.

პროგნოზის ავტორი ლეგენდარული ფიგურა  - ცნობილი ნორვეგიელი პროფე­სორი, სოციოლოგი იოჰან გალტუნგია (Johan Vincent Galtung), რომელსაც წელს 90 წელი შეუსრულდა. მისი სახელი ცნობილი გახდა 1959 წელს, როცა ოსლოში მშვიდობის პრობლემების კვლევითი ინსტიტუტი (Peace Research Institute Oslo, PRIO)   დააარსა და  1970 წლამდე ინსტიტუტის დირექტორად რჩებოდა. 1964 წლიდან გამოსცემს მშვიდობის კვლევის ჟურნალს. 1969 წელს ოსლოს უნივერსიტეტში დააარსა მშვიდობისა და კონფლიქტების კვლევების კათედრა. სხვადასხვა დროს იყო გაეროს  და მრავალრიცხოვანი არასამთავრობო ორგანიზაციების ექსპერტი და კონ­სულ­ტანტი. მიწვეული ოყო კონსულტანტად 50-ზე მეტი კონფლიქტის რეგული­რებისას.  1987 წელს მიიღო ე.წ. ნობელის პრემიის ალტერნატიული ჯილდო: Right Livelihood Award.

ი. გალტუნგი ახალი სამეცნიერო დისციპლინის - მშვიდობისა და კონფლიქ­ტების პრობლემების კვლევის ფუძემდებლად ითვლება. განათლებით მათემატიკოსი თავის შრომებს მწყობრი, ლოგიკური თეორემების სახეს აძლევს. საერთაშორისო ურთიერთობების და კონფლიქტოლოგიის ნებისმიერი სპეციალისტი ეცნობა ნორვეგიელის შრომებს, ეს კი 100-ზე  მეტი წიგნი  და დაახლოებით ათასი სამეცნერო სტატიაა. მისი შრომები ბევრ ენაზეა ნათარგმნი.

XX საუკუნის 70-იანი წლებიდან გალტუნგი ბევრს მოგზაურობდა, კითხულობ­და ლექციებს უნივერსიტეტებში. ცნობილი გახდა დიდი პოლიტიკური ცვლილე­ბების წინასწარმეტყველებით,  მაგალითად ძალიან ზუსტად განსაზღვრა ჩინეთში 1989 წლის ტიანმენის მოედნის ცნობილი მოვლენები. მას კიდევ უფრო გაუთქვა სახელი, საბჭოთა კავშირის გარდაუვალი დაშლის და ზუსტი თარიღის პორგნოზირებამ. 1980 წელს ნორვეგიელი მონაწილეობდა მოსკოვში მიმდინარე სამეცნიერო კონფერენციაში და ყველა გააოცა განცხადებით, რომ 10 წლის შემდეგ  დაინგრეოდა ბერლინის კედელი და ამის შემდეგ დაიშლებოდა საბჭოთა კავშირიც. გალტუნგმა საბჭოთ სისტემის ხუთი ძირითადი დაპირისპირება  განსაზღვრა:  1) დაპირისპირება სსრკ-სა და  სოციალისტურ ბანაკში შემავალ მოკავშირეეებს შორის, რომლებიც მოსკოვისგან დამოუკიდებლობას მოპოვებას ცდილობენ; 2) დაპირისპირება რუსეთის ფედერა­ციასა და მეტი ავტონომიის მსურველ დანარჩენ რესპუბლიკებს შორის. 3) დაპირის­პირება ქალაქსა და სოფელს შორის; 4) დაპირისპირება პარტიულ ელიტასა (ნორვეგიელი მას „სოციალისტურ ბურჟუაზიას“ უწოდებდა) და დანარჩენი მოსახლეობის დიდ ნაწილს შორის.  5) დაპირისპირება ფულად და სასაქონლო მასას შორის (მოსახლეობას ქონდა ფული, მაგრამ არ იყო საკმარისი საქონელი). 6) დაპირისპირება აშშ-სა და აზიის ქვეყნებს შორის,სადაც ანტიამერიკული ალიანსი ყალიბდება.

მოსკოვში მაშინ ამ წინასწარმეტყველებას ყურადღება არ მიაქციეს. დასავლეთი კი ყურადღებით მოეკიდა და გალტუნგს ნორვეგიელ ნოსტრადამუსს უწოდებდა

საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ გალტუნგის სამეცნიერო ინტერესს მისი სამშობლო და აშშ წარმოადგენდა. გალტუნგი ამერიკას, როგორც ჩვეულებრივ სახემწიფოს კი არა, როგორც იმპერიას - Pax Americana განიხილავდა. საკმაოდ ზუსტად განსაზღვრა ნიუ-იორკის 11 სექტემბრის ტერაქტი, 2000-იანების დასაწყისში გალტუნგმა განაცხადა, რომ ამერიკა დაეცემა, დაიღუპება როგორც იმპერია. Pax Americana დაცემა 2020 წლიდან დაიწყება, ხოლო 2025 წლისთვის ის სრულად დაკარგავს ზესახელმწიფოს სტატუსს. ნორვეგიელი ამტკიცებს, რომ საერთაშორისო ავტორიტეტის დაკარგას,   ქვეყანაში ფაშისტური განწყობების ზრდა მოყვება.

თავისი შეხედულებები ამ საკითხთან დაკავშირებით გალტუნგმა 2004 წელს სტატიაში On the Coming Decline and Fall of the US Empire  გამოთქვა. მან ამერიკული საზოგადოების 14 ძირითადი პრობლემა გამოყო:  1. დაპირისპირება ეკონომიკურ ზრდასა და მატერიალური კეთილდღეობის განაწილებას შორის (ნაციონალური სიმდიდრის  კონცენტრაცია ადამიანების ვიწრო წრეში); 2) დაპირისპირება ეკონომიკის ფინანსურ და რეალურ სექტორებს შორის (რეალური სექტორის ჩაგვრა ფინანსური ოლიგარქების მიერ); 3) ეკონომიკური დაპირისპება აშშ-სა და სხვა ქვეყნებს შორის; 4) დაპირისპირება აშშ-ს სახელმწიფოებრივ ტერორიზმსა და ჩაგრული ხალხების საპასუხო ტერორიზმს შორის; 5) კულტურული დაპირისპირება აშშ-სა და მის მოკავშირეებს შორის (ევროპას და სხვა ქვეყნებს უბრალოდ თავს ახვევენ ამერიკის  პლებეურ მასოვბრივ კულტურას); 6) დაპირისპირება აშშ-სა და აზიის ქვეყნებს შორის,სადაც ანტიამერიკული ალიანსი ყალიბდება.

გალტუნგი აგრძელებდა მუშაობას პროგნოზებზე და როცა ჯორჯ-ბუში-უმცროსის პრეზიდენტობისას ამერიკამ ერაყში ომი დაიწყო, გალტუნგმა ამას უგუნური ომი დაარქვა და საკუთარ პროგნოზებში შესწორება შეიტანა. უმცროსი ბუშის  „პირადი ძალისხმევით“ ამერიკის საბოლოო კრახი 2025 წელს კი არა 2020 წელს დაიწყება - განაცხადა ნორვეგიელმა.

როცა 2016 წელს თეთრ სახლში დონალდ ტრამპი მოვიდა, იოჰან გალტუნგმა განაცხადა, რომ ახალი პრეზიდენტი კი არ გადაწევს, არამედ კიდევ უფრო დააჩქარებს Pax Americana კრახს. ამიტომ დასასრულის თარიღი კვლევ 2020 რჩება. ამერიკაში გალტუნგი არაერთხელ გამხდარა კრიტიკის ობიექტი, ამერიკისადმი დამოკიდებულების გამო მას „ფარულ კომუნისტსაც“ ეძახდნენ. ამერიკის ხელისუფლებაში მომუშავე ოფიციალურ ექსპერტებს ისიც აღელვებდათ, რომ გალტუნგი არც თუ კარგად მოიხსენიებდა ცნობილ საბჭოთა დისიდენტებს - ანდრეი სახაროვს და ალექსანდრე სოლჟენიცინს, რომლებიც მისი აზრით, თავისი დიდი როლი ითამაშეს საბჭოთა კავშირის დაშლაში. ახლა ასეთ დისიდენტად დონალდ ტრამპი გამოდის.

დღეს, გალტუნგის ამერიკასთან დაკავშირებული პროგნოზებისადმი ინტერესი ამერიკაშიც გაიზარდა-  დადგა  2020 წელი, ამერიკაში დაიწყო  უმწვავესი „ვირუსულ-ეკონომიკური“ კრიზისი, რომელმაც შეიძლება ძალიან დაასუსტოს ამერიკის პოზიცია მსოფლიოში. ნორვეგიელი თავის პროგნოზს არ უარყოფს. არსებული კრიზისი, მისი აზრით წლის ბოლომდე ამერიკის კრახს გარდაუვალს ხდის.

აღსანიშნავია, რომ იოჰან გალტუნგი 2013 წელს საქმიანი ვიზიტით საქართველოს სტუმრობდა.

საზოგადოება
მეუფე შიო - განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება

მხოლოდ გულმოწყალე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი)სულთმოფენობიდან ოცდამეერთე კვირას, ღირსი გაბრიელ აღმსარებლისა და სალოსის ხსენების დღეს ქადაგების დროს განაცხადა.

მიტროპოლიტის თქმით, ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს...

მისივე განცხადებით, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო და არც არასდროს მოაკლდება“.

„სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა.

ძვირფასო მამებო, დედებო, ძმებო და დებო, გილოცავთ დღევანდელ კვირა დღეს, რომელიც დაემთხვა ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენებას. შეგვეწიოს მისი მადლი და ლოცვა ჩვენ და სრულიად საქართველოს.

გადმოგცემთ მისი უწმინდესობის და უნეტარესობის, კათოლიკოს-პატრიარქ ილია II-ის მოლოცვას და კურთხევას.

დღეს წაკითხული იყო იგავი სახარებიდან მდიდარსა და ლაზარეზე. ეს ორი ადამიანია, ორი სახეა წარმოდგენილი ჩვენ წინაშე. მდიდარს საერთოდ არ ენაღვლებოდა, რომ მის კართან იწვა მძიმე ავადმყოფი და გლახაკი, სრულიად გულგრილი იყო მისი ბედისადმი. ლაზარე კი ძალიან მოკრძალებული იყო. მას ის კი არ უნდოდა, რომ მდიდრის სუფრიდან ლანგრით მიეტანათ მისთვის საჭმელი, არამედ იმას ნატრობდა, რომ ძირს დაცვენილი ნამცეცი მაინც შეხვედროდა. იმდენად ავად იყო, რომ სიარულიც კი არ შეეძლო. ამ მდიდარს ეს ამბავი სრულიად არ აღელვებდა, ის იმდენად გართული იყო თავისი ნადიმებით და ფუფუნებით. გარდაცვალების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა, ღარიბი აღმოჩნდა აბრაამის წიაღში, მდიდარი კი - ცეცხლოვან გეენიაში, ჯოჯოხეთში.

რატომ მოხდა ასე? რაზეა ეს იგავი, საერთოდ?

ეს იგავი არის მოწყალებაზე. ასე იმიტომ მოხდა, ძვირფასო ძმებო და დებო, რომ ღმერთი არის მოწყალე. მხოლოდ გულმოწყალე, მოწყალე გულის მქონე ადამიანმა შეიძლება დაიმკვიდროს სასუფეველი. ვერცერთი ულმობელი, ვერცერთი უსიყვარულო, სასტიკი, ბოროტი ადამიანი სასუფეველს ვერ დაიმკვიდრებს, რაგინდ ბევრი დამსახურება ჰქონდეს ამ დედამიწაზე, იმიტომ რომ ცათა სასუფეველი არ არის ის, რაც გაიცემა რაღაც დამსახურებების სანაცვლოდ, არამედ ცათა სასუფევლის დამკვიდრებისთვის საჭიროა, ისე მოვალბოთ ჩვენი გული, რომ მასში შემოვიდეს სულიწმინდის მადლი, რომელიც ფერს უცვლის ადამიანს და ხარბიდან გადააქცევს ხელგაშლილად, ამპარტავნიდან - თავმდაბლად, შურიანიდან - მოსიყვარულედ, ნაყროვანიდან - მმარხველად და ა. შ. არცერთი ულმობელი ადამიანისთვის, ვინც არ არის მოწყალე გულის მქონე, ეს ფერისცვალება შესაძლებელი არ არის. ვერ მოხდება ეს სასწაული მის სულში. ვიმეორებ: რატომ? - იმიტომ, რომ ასეთი ადამიანის სულში სულიწმინდის მადლი ვერ შემოდის.

ამიტომ მთელი ცხოვრება უნდა იღვაწოს ადამიანმა ქმედით სიყვარულში, რომ ეს ლმობიერება და მოწყალება ისწავლოს. სწორედ ამაზეა დღევანდელი იგავი, რომ ვისწავლოთ ეს თვისებები, ეს სათნოებები და ჩვენი ცხოვრების შედეგად ამ მდიდრის მსგავსად არ აღმოვჩნდეთ ცეცხლოვან გეენიაში, არამედ მოვემზადოთ მარადისობასთან შესახვედრად. ეს ცხოვრება იმისთვის გვაქვს მოცემული, რომ ღირსეულად მოვემზადოთ მარადისობაში გადასვლისთვის, როცა იქნება სამსჯავრო ჩვენი, როცა წარვდგებით სამსჯავროზე. თუმცა სამსჯავრო არის მთელი ცხოვრება, ადამიანი ამ ცხოვრებაშივე გამოუტანს განაჩენს თავის თავს და აკეთებს არჩევანს, თუ სად იქნება მარადისობაში.

თუ ამ ცხოვრებაში შეიძინე შური, უმოწყალობა, სიძვა, ვერცხლისმოყვარეობა, ამპარტავნება და სხვა ასეთი ვნებები, მარადისობაშიც თან წაგყვება ეს თვისებები, იქაც ასეთი იქნები. მაგრამ უფალს უნდა, რომ შეიძინო სიმდაბლე, სიყვარული, ლოცვა, მოთმინება, სულგრძელება, მოწყალება. რატომ? - იმიტომ, რომ თვითონ არის ასეთი უფალი ჩვენი იესო ქრისტე; და თუ ეს თვისებები გექნება, მაშინ ის თავისთან წაგიყვანს და გაცხონებს.

ძვირფასო ძმებო და დებო, მაგრამ ეს ადამიანის დახმარების გარეშე შეუძლებელია. თუ ადამიანს ეს არ უნდა, ყველაფერი ამაო იქნება, ხოლო თუ უნდა და იღვწის ამისთვის, მაშინ უფალი აუცილებლად შეეწევა მას, განკურნავს ამ ვნებებისგან და აცხონებს.

ასე რომ, დავფიქრდეთ ამ იგავზე: ვინ ვართ ჩვენ - მდიდარი თუ ლაზარე? და თუ ჩვენს თავში ჯერ კიდევ ვხედავთ ამ უმოწყალო მდიდრის თვისებებს, გონს მოვიდეთ, სანამ კიდევ გვაქვს ფიზიკური და სულიერი ძალები, რომ ფერი ვიცვალოთ და გამოვსწორდეთ.

დღეს არის ღირსი გაბრიელ სალოსისა და აღმსარებლის ხსენება. საოცარი სიხარული სუფევს დღეს ჩვენს მსახურებაზე, ძალიან ბევრი ხალხია შეკრებილი. გილოცავთ ამ დღესასწაულს. შეგვეწიოს მამა გაბრიელის ლოცვა და მადლი.

იგი იყო სრულიად გამორჩეული ადამიანი და მოღვაწე ჩვენი ეკლესიის უახლეს ისტორიაში. მოგეხსენებათ, ის მოღვაწეობდა ათეისტურ პერიოდში და მრავალ ადამიანს გაუნათა გზა უფლისკენ, რისთვისაც იგი მრავალჯერ ტანჯეს, დევნეს, გვემეს და დააპატიმრეს. ის ამ თავის დიდ სულიერებას ფარავდა სალოსობის ღვაწლით. ამის გამო, მრავალჯერ შეშლილი ეგონათ, მაგრამ, როგორც ამბობს პავლე მოციქული: „სულელი იგი ღვთისა უბრძენეს არს კაცთა“ (1 კორ. 25). თავისივე სიცოცხლეში ის მრავალ სასწაულს აღასრულებდა და მისი გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მეტი სასწაული სრულდება, ადამიანები მოდიან არამხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა მხარიდან და წმინდა გაბრიელის ლოცვით უფალი მათ უსრულებს თხოვნას და ანიჭებს სულიერ და ხორციელ კურნებებს.

დღეს, დღევანდელ მსოფლიოში, როდესაც ასეთი სულიერი ძნელბედობაა, ჩვენ განსაკუთრებით გვამხნევებს ღირსი გაბრიელის სიტყვები, რომ სულიწმინდის მადლს არასდროს დაუტოვებია საქართველო, საქართველოს არასდროს მოჰკლებია სულიწმინდის მადლი და არც არასდროს მოაკლდება.

მაშ, დღეს, მისი ხსენების დღეს, განსაკუთრებით ვევედროთ ღირს გაბრიელს, აღმსარებელსა და სალოსს, რომ მისი ლოცვით უფალმა დაიფაროს და გააძლიეროს ჩვენი ქვეყანა, ჩვენი ეკლესია, გააძლიეროს და ადღეგრძელოს სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II და შეგვეწიოს ღირსი მამა გაბრიელი, რომ ამ ლაზარეს მსგავსად, უფალმა დაგვამკვიდროს აბრაამის წიაღში, რათა დავტკბეთ იმ გამოუთქმელი სიკეთეებით, რომლებიც „თვალს არ უნახავს და ყურს არ სმენია“ (1 კორ. 2,9), რისი ღირსიც დაე, გავმხდარიყავით მადლითა და კაცთმოყვარებითა უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესითა, რომელსაც შვენის ყოველი დიდება, პატივი და თაყვანისცემა, თანა მამით და სულიწმინდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე. ამინ.

ჩვენთან არს ღმერთი!“, - განაცხადა მეუფე შიომ.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.