,
დღევანდელი ღვთისმსახურების სიტყვებით, წმინდა ეკლესია მოგვიწოდებს, განვაგდოთ ჩვენ ძველი კაცი, განვახლდეთ და ახალი, ღვთივსათნო ცხოვრებით დავიწყოთ ცხოვრება, - ამის შესახებ საპატრიარქო ტახტის მოსაყდრემ, სენაკისა და ჩხოროწყუს მიტროპოლიტმა შიომ (მუჯირი) სულთმოფენობის წარგზავნის დღეს, ოცინდალის წმინდა გიორგის სახელობის მამათა მონასტრის ტაძრის კურთხევაზე ქადაგებისას აღნიშნა.
მეუფე შიოს თქმით, "ეს ნამდვილად არის შესანიშნავი მოვლენა, ვინაიდან ამ ტაძარმა გაიზიარა იმ მრავალი ტაძრის ბედი, რომელიც დაიხურა XX საუკუნის განმავლობაში. ის თითქმის 100 წლის განმავლობაში იყო დახურული, უმოქმედო, მიტოვებული, მაგრამ მადლობა ღმერთს, არ დანგრეულა. დღეს ჩვენ მოგვეცა საშუალება ამ ტაძრის კურთხევისა, დღეს ვმადლობთ უფალს ამ მოვლენისთვის და კიდევ ერთხელ გილოცავთ ამას".
„ტაძრის კურთხევა ეკლესიის მიერ არ განიხილება მხოლოდ, როგორც ღვთისადმი მადლიერება ტაძრის აშენებისთვის, არამედ, ეს არის მღვდელმოქმედება, როდესაც ტაძარს მიენიჭება განსაკუთრებული მადლი, რომლის ძალითაც უბრალო შენობა ხდება ღვთის სახლი და დაუტევნელი ღმერთის ადგილსამყოფელი. თქვენ ალბათ გსმენიათ, რომ ტაძრის კურთხევას ასევე ეწოდება განახლება, იმიტომ, რომ ეს სივრცე, ეს ადგილი, ხდება წმინდა და ღმერთის განსაკუთრებული მადლის გამოვლინების ადგილი.
ასევე მნიშვნელოვანია, რომ ტაძრის კურთხევისთვის სრულდება მღვდელმოქმედება, ისევე, როგორც ადამიანისთვის, რომელიც ნათლობის და მირონცხების დროს ქრისტეს შეიმოსავს. ამიტომ ჩვენ ვხედავთ ამ მსახურებაში ისეთ მღვდელმოქმედებას, გვესმის, ისეთი ლოცვები, რომლებიც ძალიან აახლოებს ტაძრის კურთხევას ნათლობასა და მირონცხებასთან, ასევე - მღვდლად კურთხევასთანაც, ვინაიდან ტაძარიც იკურთხება უფლის მარადიული მსახურებისთვის.
წმინდა ეკლესიისა და წმინდა წერილის სწავლებით, ეკლესიის რელიგიური გამოცდილებით, ეკლესიის ისტორიიდან ჩანს, რომ ტაძარში ადამიანი ყოველთვის იღებდა და იღებს განსაკუთრებულ მადლსა და ღვთის შეწევნას. ღვთის ტაძარში ყოველთვის არის ეს მადლი. ქრისტეს ეკლესია თავისი ლოცვებით აკურთხებს ჩვენს მიწიერ ცხოვრებას და მას ძალუძს, არა მარტო შეამსუბუქოს ჩვენი მძიმე ხვედრი გარდაცვალების შემდეგ, არამედ უფლისგან მონიჭებული უფლებით გახსნას ან დახუროს ზეცის კარი ჩვენ წინაშე.
გზა მარადიული, ნეტარი ცხოვრებისკენ ტაძარზე გაივლის. ძვირფასო ძმებო და დებო, ტაძარში ყველაფერი გვახსენებს ზეცას და ყველაფერი აღამაღლებს ჩვენს გონებას ღმერთისკენ: არქიტექტურაც, ფერწერაც, გალობაც, ხატებიც და, რა თქმა უნდა, ღვთისმსახურებაც. ყველაფერი მოგვიწოდებს ღმერთისკენ. ტაძარში აღევლინება წმინდა ლიტურგია, უსისხლო მსხვერპლი და ტაძარი - ეს არის დიდი სკოლა რწმენისა, სულიერებისა, რაც ისწავლება ღვთის სახელით და ღვთისგან დადგენილი სასულიერო პირების მიერ.
ასევე, ჩვენ გვაქვს ბედნიერება, რომ ტაძარში ვილოცოთ, რაც არის აუცილებელი პირობა მადლის მოპოვების. რა თქმა უნდა, სახლში ლოცვაც აუცილებელია, მაგრამ ის შეიძლება იყოს უფრო სუსტი. ტაძარში ლოცვა ძლიერდება ჩვენი ერთობლივი ლოცვით, მღვდელმსახურთა ლოცვით, ლიტურგიაზე აღსრულებული უსისხლო მსხვერპლით და ტაძრის ლოცვის დროს უერთდება ერთმანეთს მიწიერი და ზეციური ეკლესია.
დღეს ჩვენ როდესაც ვაკურთხეთ ეს ტაძარი, გვახსენდება წმინდა პავლე მოციქულის სიტყვები იმის შესახებ, რომ ყოველი ჩვენგანი არის ტაძარი ღვთისა და სული ღვთისა უნდა მკვიდრობდეს ჩვენში. დღეს ჩვენ ამაზე გვაფიქრებს ეკლესია, ამას გვახსენებს. ამიტომ დავფიქრდეთ, რა მდგომარეობაშია ეს ჩვენი სულიერი ტაძარი, ხომ არ არის დაზიანებული, ხომ არ არის ჩამონგრეული და ნაყარი ქვებით ამოვსებული, ხომ არ არის შებილწული ბოროტი საქმეებით...
აი, ამაზე ვფიქრობთ დღეს, ძვირფასო ძმებო და დებო, და დღევანდელი ღვთისმსახურების სიტყვებით, წმინდა ეკლესია მოგვიწოდებს, განვაგდოთ ჩვენ ძველი კაცი, განვახლდეთ და ახალი, ღვთივსათნო ცხოვრებით დავიწყოთ ცხოვრება”, - აღნიშნა მეუფე შიომ.
„სუფრა - ასე ჰქვია ქართულ მოლხენა-დროსტარებას, რომელიც სტუმართმოყვარეობისა და მხიარულების განსახიერებას წარმოადგენს. რომელი კერძებს მიირთმევენ ქართველები სტუმრებთან ერთად? ჩვენი კორესპონდენტი შეეცადა ქართული სუფრის დიდებულება ეჩვენებინა და დარწმუნდებით, რომ ეს მართლაც კარგად გამოუვიდა“, - ასე იწყება გერმანულ გაზეთ „ფრანკფურტერ ალგემაინე ცაითუნგში“ (Frankfurter Allgemeine Zeitung) გამოქვეყნებული სტატია სათაურით „ქართული სამზარეულოს მრავალფეროვნება“ (ავტორი - მაიკე ფონ გალენი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
„როცა მივედით, მაგიდა უკვე გაშლილი დაგვხვდა: თეფშებზე დაწყობილი ყველით და ლორით, ნიგვზის ფარშიანი ბადრიჯნით, მხალეულობით, მწვანილით, კიტრით და პომიდორით... მათ შორის ჩადგმულია გრაფინები მოცხარის წვენით და ტარხუნის ლიმონათის ბოთლებით. ოფიციანტი წითელ ღვინოს ბოკალებში ასხამს. გარეთ თბილისური საღამოა, რესტორან „რიგის“ დარბაზში გაშლილ გრძელ მაგიდაზე კი ქართული სუფრა - ქართული ქეიფი იწყება.
ისინი, რომლებიც ქართულ სამზარეულოს არ იცნობენ, მადააღძრულები სწრაფად მიირთმევენ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარ თბილ მჭადებს, სალათებს და ყველს. მაგრამ ვინც იცის, ის ნელ-ნელა ჭამს და მთავარს ელოდება...
ქართველი ქალბატონი თიკო ტუსკაძე, რომელიც ლონდონში ცხოვრობს, მაგრამ ახლა სამშობლოში იმყოფება, ჩვენი გიდის როლს ასრულებს და ქართულ სუფრას გვაცნობს როგორც „გემრიელი საჭმელების უსასრულო რიგს“. იგი კულინარული წიგნის ავტორია და გვიხსნის, თუ რომელი საჭმელი როგორ მივირთვათ.
ზოგიერთმა უკვე საკმაო რაოდენობის სალათა მიირთვა, რომ მაგიდაზე ახალი კერძები მოაქვთ - მოხრაკულ-მოთუშული სოკო, ხაჭაპური, ხორცით მომზადებული კერძები... საჭმლით სავსე თეფშები სულ უფრო მრავლდება და მაგიდაზე თავისუფალი სივრცე მცირდება, თუმცა ახალ-ახალი ნუგბარისათვის ადგილი მოიძებნება.
„სტუმართმოყვარეობა - ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს, რაც კარგად არის გამოხატული ქართულ სუფრაში, როცა მაგიდას ეროვნულ სამზარეულოს კერზები ამშვენებს“, - განმარტავს მაკა თარაშვილი. რა თქმა უნდა, იგი ახალბედა სუფრის წევრებისაგან განსხვავებით, შეცდომებს არ უშვებს და ყველაფერს ერთად არ მიირთმევს. მან კარგად იცის, რა როდის უნდა მიირთვას და უცხოელ სტუმრებს ჭამის საიდუმლოებას ასწავლის: როდის დგება მწვადის, „ჩაქაფულის და საჭმელების მიღების დრო...
ქართული ტრადიციის თანახმად, სუფრაზე იმდენი საჭმელი უნდა იყოს, რომ სტუმრების წასვლის შემდეგაც საკმაო რაოდენობით უნდა დარჩეს: „სუფრა, რომელზეც არაფერი აღარ რჩება, საქართველოში არ არსებობს“, - ამბობს მაკა თარაშვილი, - მასპინძლები იფიქრებენ, რომ სტუმრები მშივრები დარჩნენ. ამიტომ ყველაფერი უამრავია“.
რესტორანი „ქეთო და კოტე“ ძველი თბილისის უბანში, შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. დარბაზში მყუდრო გარემოა შექმნილი. მაგიდები ყოველთვის მდიდრულადაა გაშლილი - ტრადიციული კერძები თანამედროვე სტილითაა გაფორმებული. თავდაპირველად თვენ მოგართმევენ ცივ და ვეგეტარიანულ კერძებს, ბოსტნეულს, შემდეგ გამომცხავარს, ცომეულს, ბოლოს კი ხორცით მომზადებულ საჭმელებს.
ქართული სუფრის ტრადიციაა თამადა, ანუ დროსტარების ხელმძღვანელი. იგი სუფრის თავში ზის და სადღეგრძელოებს ამბობს. რესტორან „შატო მუხრანში“, სადაც ჩვენ ვიყავით (თბილისიდან ერთი საათის სავალზე), მეღვინე პატრიკ ჰონეფმა ჩვენი სტუმრობის სადიდებელი სადღეგრძელო წარმოსთქვა. გერმანელი მეღვინე უკვე მრავალი წელია საქართველოში ცხოვრობს, ოჯახიც აქ ჰყავს. პატრიკი მადლობას გვიხდის სტუმრობისათვის, რომ გერმანელი ტურისტები საქართველოთი დაინტერესდნენ და კავკასიურ ქვეყანას ეწვივნენ.
მასპინძელი გვიხსნის, რომ სუფრის თამადა ყურადღებით ისმენს სტუმრების საუბარს სადღეგრძელოებისათვის იმპულსის მისაცემად. იგი დისკუსიას ზომიერ მიმართულებას აძლევს და განწყობას ამაღლებს. ამიტომაც თამადა ისეთი პიროვნებაა, რომელიც ცნობილია თავისი კეთილი ხასიათით, გონებამახვილობით და ინტელექტით.
თუ როგორ მზადდება კლასიკური ქართული კერძები, ამას თქვენ თბილისიდან საკმაოდ მოშორებით, კახეთში გაიგებთ, სადაც ღვინის კომპანია „შუმის“ რესტორანი მდებარეობს. აქ სტუმარი საკუთარი თვალით ხედავს, თუ როგორ ცხვება ქართული თონის პური, როგორ კეთდება ხინკალი, რომელიც ქართული სამზარეულოს ერთ-ერთ დიდებულ და გემრიელ კერძს წარმოადგენს.
