USD 2.7157
EUR 2.9273
RUB 2.8101
თბილისი
მარინა ბერიძე - 64 წლის ვარ, საბჭოთა კავშირში დავიბადე, როგორ შეიძლებოდა არ გამომეყენებინა სიტყვები: „მოღალატე“ და „ღალატი“ , ამიხსენით!
თარიღი:  280

საკონსტიტუციო სასამართლოში, სადაც „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონის გაუქმების მოთხოვნით პროცესი მიმდინარეობს, მარინა ბერიძე მიწვეულია, როგორც ენათმეცნიერი და კანონში არსებულ ტერმინებთან დაკავშირებით განმარტებებს აკეთებს.

პარლამენტის წარმომადგენელმა ქრისტინე კუპრავამ ექსპერტად მიწვეულ მეცნიერს, მარინა ბერიძეს კითხვა დავუსვა გამოუყენებია თუ არა სიტყვები „მოღალატე“, „ღალატი“? კუპრავამ ასევე წაიკითხა ის საჯარო პოსტები, რომელიც მისივე მტკიცებით, მარინა ბერიძემ საჯაროდ გამოაქვეყნა.

პარლამენტის აპარატის თანამშრომლის ამ სიტყვების წარმოთქმას, დარბაზში მოსარჩელე მხარეების მიერ არაერთგვაროვანი რეაქცია მოჰყვა, რაზეც პარლამენტის თანამშრომელმა, ქრისტინე კუპრავამ ასე უპასუხა:

„ჩვენ დღეს ვკითხავთ ექსპერტს, რომლის აზრი საზოგადოებაზე გავლენას ახდენს და გვინდა, საზოგადოებას დავანახოთ, ვისთან გვაქვს შეხება და ეს ადამიანი რამდენად შესაძლებელია ობიექტურ დასკვნას აკეთებდეს“, - აღნიშნა კუპრავამ მარინე ბერიძის მისამართით.

ამის შემდეგ, პარლამენტის წარმომადგენლებს პლენუმის მოსამართლემ მანანა კობახიძემ ჰკითხა, რა იყო ამ რეპლიკის მიზანი და სურდათ, თუ არა მარინა ბერიძის აცილება, რაზეც პარლამენტის ერთ-ერთმა წარმომადგენელმა აღნიშნა, რომ ექსპერტ ბერიძის აცილებას არ აპირებენ, თუმცა „რაც ისაუბრა ქალბატონმა მარინემ, ვერაფერი გაიგეს“.

ამასთან, სხდომაზე პარლამენტის წარმომადგენელი დაინტერესდა, ვინ აფინანსებს კვლევას, რაზეც ექსპერტმა ისაუბრა „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონზე მოხსენებისას.

„თქვენ, იცრუეთ თუ არა საზოგადოებისა და სასამართლოს წინაშე, როდესაც ამბობთ რომ სიტყვა „მოღალატე“ და “ღალატი“ არ გამოგიყენებიათ?!“ - მიმართა პარლამენტის წარმომადგენელმა ენათმეცნიერ მარინე ბერიძეს.

ვიდრე ბერიძე აღნიშნულ კითხვას უპასუხებდა, სხდომის თავმჯდომარემ მერაბ ტურავამ განმარტა, რომ სასამართლოსთვის ეს კითხვა მოხსნილია, რადგანაც სასამართლოს და საზოგადოებასაც აქვს შესაძლებლობა მოიძიოს, ნახოს, მოისმინოს და წაიკითხოს [ინფორმაცია].

მერაბ ტურავას განმარტებით, სასამართლოსთვის რელევანტურია ის, რა პოზიციაც მხარის შუამდგომლობით მოსულმა ექსპერტმა, სპეციალისტმა სასამართლოს წინაშე დააფიქსირა, ხოლო მისი სამართლებრივი მნიშვნელობა, გათვალისწინება, ტურავას თქმით, სასამართლოზეა დამოკიდებული.

„მისი წარსული გამონათქვამების გამო ჩვენ, ქალბატონი მარინას მიერ გამოხატულ პოზიციას ეჭვქვეშ და ჩრდილქვეშ არ ვაყენებთ, რომ ის ასე ფიქრობს“, - განმარტა მერაბ ტურავამ.

თავის მხრივ, პარლამენტის წარმომადგენელმა აღნიშნა, რომ კითხვები ვეღარ ექნებათ იმ ექსპერტის მიმართ, რომლის სანდოობაც მათთვის ეჭვქვეშ დგას.

„ჩვენთვის ახლა, აცილებას დავაყენებთ-არ დავაყენებთ არ არის რელევანტური. არ შეიძლება, ადამიანის პასუხები, რომელიც ობიექტურობის მინიმალურ სტანდარტსაც ვერ აკმაყოფილებს, გავითვალისწინოთ“,- აღნიშნა პარლამენტის წარმომადგენელმა.

თავის მხრივ, დასმულ შეკითხვას მარინა ბერიძემ ასე უპასუხა:

„კითხვა გავიგე, მიწოდებია თუ არა პირისპირ საუბარში ვინმესთვის „მოღალატე“ და ასეთი არ ყოფილა. „მოღალატე“ როგორ შეიძლებოდა არ გამომეყენებინა, 64 წლის ვარ, საბჭოთა კავშირში დავიბადე, როგორ შეიძლებოდა არ გამომეყენებინა სიტყვები: „მოღალატე“ და „ღალატი“ , ამიხსენით! უბრალოდ, მე ეს კითხვა გავიგე ასე - ოდესმე, მქონია, თუ არა საშუალება პირისპირ საუბარში ვინმესთვის მეთქვა „მოღალატე“ და ვთქვი, რომ, საბედნიეროდ, ღმერთმა დამიფარა იმისგან, რომ ჩემ [გარშემო] ურთიერთობაში ეს სიტყვა გამომეყენებინა. ძალიან ბევრჯერ გამომიყენებია და ეს მითქვამს და ბევრჯერ გამოვიყენებ კიდევაც, როგორც ჩანს!“ - მიმართა მეცნიერმა მარინე ბერიძემ პარლამენტის წარმომადგენელ იურისტებს, სასამართლოს სხდომაზე.

ბერიძის ამ პასუხს პროცესზე მოსარჩელე მხარეების მიერ ტაში მოჰყვა, რა დროსაც სხდომის თავმჯდომარე, მერაბ ტურავამ მათ სიმშვიდისკენ მოუწოდა, წინააღმდეგ შემთხვევაში კი აღნიშნა, რომ სხდომას ყველას დაატოვებინებდა.

„ყველას დაგატოვებინებთ დარბაზს და სხდომას გადავდებთ განუსაზღვრელი ვადით. თქვენი ტაშები და ემოციები ხელს უშლის სასამართლოს დროზე დაამთავროს სხდომა და დროზე გამოაცხადოს [გადაწყვეტილება]. ყველაფერი ეს დროში ჭიმავს საქმის განხილვის და მიმდინარეობის პროცესს. სტადიონზე ან სადღაც თეატრში კი არ ხართ რომ ტაში დაუკრათ მსახიობების გამოსვლას. ნებისმიერ აზრს, გამონათქვამს, მათ შორის, ქალბატონი მარინეს თითოეულ გამონათქვამს ჩვენ, რა თქმა უნდა, დიდი პატივისცემით და ყურადღებით ვეპყრობით“, - მიმართა დარბაზში მყოფებს მერაბ ტურავამ.

რეგიონი
რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენა-გაშენების მასშტაბური პროექტის განხორციელება იწყება

ქალაქ რუსთავის განვითარებისთვის მნიშვნელოვანი პროექტის, რუსთავის ჭალის ეკოსისტემის აღდგენა დავიწყეთ. პროექტი გარემოსთვის მიყენებული ზიანის ანაზღაურების შედეგად აკუმულირებული თანხებიდან დაფინანსდება, - ამის შესახებ გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა ოთარ შამუგიამ რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენის პროექტის პრეზენტაციაზე განაცხადა.

როგორც მინისტრმა აღნიშნა, ეს არის პირველი პრეცედენტი მას შემდეგ, რაც ამოქმედდა გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის შესახებ ახალი კანონი, რომელმაც მოგვცა შესაძლებლობა და დანერგა ეს პრინციპი.

მისივე თქმით, ჭალის ტერიტორიის აღდგენა, ერთი მხრივ, დადებითად იმოქმედებს რუსთავის ჰაერის ხარისხზე, რაც ჩვენთვის პრიორიტეტულია და, ამავდროულად, რუსთაველებს და რუსთავის სტუმრებს ექნებათ ძალიან ლამაზი, მოწესრიგებული და მასშტაბური რეკრეაციული სივრცე.

სამინისტროს მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, რუსთავის ჭალის ტერიტორიაზე, 160 ჰა ფართობზე მოეწყობა ტურისტულ-რეკრეაციული ინფრასტრუქტურა - საფეხმავლო და ველობილიკები, მოსასვენებელი სივრცეები, საგუშაგო კოტეჯები, საპრეზენტაციო სივრცე, დამონტაჟდება ფრინველებსა და ცხოველებზე დაკვირვების პროცესისთვის საჭირო ფოტოხაფანგები, მტკვარზე მოეწყობა მყარი ნარჩენებისგან წყლის გამწმენდი ბარიერი; 24 ჰა ფართობზე კი, 60 ათასი ხის ნერგი დაირგვება. პარკი ვიზიტორებს ფიზიკური აქტივობებისთვის უსაფრთხო და ხელსაყრელ გარემოს შესთავაზებს, სადაც საგანმანათლებლო დაწესებულებებისთვის ხელმისაწვდომი იქნება გარემოს დაცვის საკითხებზე შემეცნებითი შეხვედრების მოწყობა.

პროექტის პრეზენტაციას რუსთავის მერი ნინო ლაცაბიძე, საქართველოს პარლამენტის წევრები მაია ბითაძე და ირაკლი შატაკიშვილი ესწრებოდნენ.

რუსთავის მერმა სამოქალაქო აქტივისტებს, საქართველოს პარლამენტს და სამთავრობო გუნდს მადლობა გადაუხადა პროექტის მხარდაჭერისთვის და რუსთავის ეკოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესებაზე ზრუნვისთვის.

„ეს სივრცე ჩვენი ქალაქის ფილტვებია, რომელიც, სამწუხაროდ, 90-იან წლებში იყო განადგურებული. დღეს ჩვენს თაობას, ჩვენს გუნდს გვაქვს შესაძლებლობა, ყველამ ერთად მივიღოთ მონაწილეობა, აღვადგინოთ უნიკალური ჭალის ტყე, რომელიც გააჯანსაღებს და გააუმჯობესებს ქალაქის ეკოლოგიურ მდგომარეობას. ეს არის უპრეცედენტო, ძალიან მასშტაბური პროექტი, რომელსაც რუსთაველები დიდი ხანია ველოდებით“, - აღნიშნა ნინო ლაცაბიძემ.

საქართველოს პარლამენტის წევრმა მაია ბითაძემ პროექტის მასშტაბურობაზე გაამახვილა ყურადღება და აღნიშნა, რომ რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენის პროექტის განხორციელება ქალაქის რეკრეაციულ განვითარებას შეუწყობს ხელს, რომელიც მიმზიდველი იქნება როგორც ადგილობრივი მოსახლეობისთვის, ასევე ტურისტებისთვის.

„გარემოს დაცვის და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს და რუსთავის მერიის ერთობლივი ძალისხმევით აღდგება და განახლდება 160 ჰა რუსთავის ტყის ჭალების ტერიტორია. ეს არის უპრეცედენტო პროექტი, რომელიც გარემოს დაცვით ფონდში აკუმულირებული თანხებით განხორციელდება“, - განაცხადა მაია ბითაძემ.

„პროექტის განსახორციელებლად საჭირო თანხები გარემოსდაცვითი ფონდის ბიუჯეტიდან გამოიყო, რომელიც გარემოსთვის მიყენებული ზიანის ფულადი ანაზღაურების შედეგად გადახდილი თანხებით შეიქმნა. გარემოსდაცვითი ფონდები თითქმის ყველა ევროპულ ქვეყანაში არსებობს, თუმცა აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში საქართველო პირველია, რომელმაც მსგავსი ფონდი შექმნა. აღნიშნული ფონდის მიზანი გარემოს მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად სხვადასხვა მუნიციპალიტეტში საჭირო ღონისძიებების დაგეგმვა და განხორციელებაა. აღსანიშნავია, რომ რუსთავის ჭალის ტყის აღდგენის პროექტი გარემოსდაცვითი ფონდიდან დაფინანსებული პირველი პროექტია.

ჭალის ტყე ქალაქ რუსთავის მუნიციპალიტეტის საზღვრებში, მტკვრის ორივე სანაპიროზე, ძველსა და ახალ ხიდს შორის არსებულ სივრცეში მდებარეობს. ჭალის ტყის განვითარების სტრატეგიის დოკუმენტის თანახმად, ამჟამად ეს მონაკვეთი გამოუყენებელ სივრცეს წარმოადგენს,სადაც ეკოსისტემა დეგრადირებულია და დაბინძურებულია სხვადასხვა ტიპის ნარჩენით“, - ნათქვამია სამინისტროს მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.