USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
მამუკა გიორგაძე, ბესიკ ბოგველი - დავით გარეჯის კომპლექსის კუთვნილებას, სადაოდ ჩვენ თვითონ ვხდით
თარიღი:  2931

დავით გარეჯის სამონასტრო კომპლექსთან დაკავშირებით, საქართველო-აზარბაიჯანის შორის სადაო საკითხის გადაწყვეტას ჯერ-ჯერობით პერსპექტივა არ უჩანს. ამ საკითხის გადასაჭრელად, სპეციალურად შექმნილი სახელმწიფო კომისიის მუშაობის შედეგებიც უცნობია საზოგადოებისთვის.

ამასობაში კი პერიოდულად მძაფრდება სიტუაცია დავით გარეჯის ირგვლივ და სამწუხაროდ საქართველოს ხელისუფლებას არა აქვს თავისი მკაფიო პოზიცია ამ საკითხთან დაკავშირებით.

აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით, გთავაზობთ სახალხო პარტიის პოზიციას  და ავღნიშნავთ, რომ წერილში გამოთქმული მოსაზრებები ნამდვილად უნდ იმსახურებდეს საზოგადოების და სახელმწიფოს ყურადღებას.

"გარეჯის სამონასტრო კომპლექსის დაცვა ქართული სახელმწიფო ერთ-ერთი ყველაზე აქტუალური და ემოციური საკითხია. თავის დროზე ეროვნული მოძრაობის ძალისხმევით მიღწეულ იქნა საბჭოთა სამხედრო პოლიგონის გაუქმება, რითაც გარეჯის განადგურება თავიდან იქნა აცილებული, ხოლო საქართველოს ეკლესიის ღვაწლით სამონასტრო ცხოვრების აღმავლობამ იქაურობა წალკოტად აქცა.

ქართულმა საზოგადოებამ ჩათვალა, რომ გარეჯისთვის საფრთხე მოხსნილია.

თუმცა, ბოლო წლებში საქართველოს ხელისუფლებების ანტისახელმწიფოებრივი „უმოქმედობისა“ და დანაშაულებრივი უპასუხისმგებლობის გამო საკამათო გახდა გარეჯის ისტორიული წარმომავლობა და მისი ნაწილის ტერიტორიული კუთვნილება.

ქართული საზოგადოებისთვის შეშფოთების საფუძველს ამძაფრებს მის ზურგს უკან მხარეებს შორის მიმდინარე დისკუსიის არასაჯაროობა. ასევე, არ ჩანს ქვეყნებს შორის პრობლემების განხილვის კეთილმეზობლური და პარტნიორული ურთიერთობის ფორმატში გადაყვანის მცდელობა, რაც ნოყიერ ნიადაგს ქმნის სერიოზული პროვოკაციებისთვის.

საქართველო-აზერბაიჯანის საზღვრის დემარკაციის პრინციპების, მთლიანად კომპლექსის თუ მისი რომელიმე შემადგენელი ნაწილის ისტორიულ-კულტურული კუთვნილების, მისი მიმდებარე ტერიტორიების განვითარების და სხვა საკითხების სახელმწიფოებრივად გააზრებული და მკაფიოდ გაცხადებული პოზიციის არქონის პირობებში შეუძლებელი ხდება პრობლემებზე ჯეროვანი რეაგირება.

აზერბაიჯანულმა მხარემ კი დიდი რესურსი მიმართა საკუთარი პოლიტიკური პოზიციის რელიგიურ-კულტურულ და სამეცნიერო კუთხით გასამყარებლად: აზერბაიჯანის ნაციონალურმა აკადემიამ და ისტორიის ინსტიტუტის სამეცნიერო საბჭომ ფართო კამპანია დაიწყო იმის სამტკიცებლად, რომ გარეჯის მონასტერი განეკუთვნება ალბანურ კულტურულ ძეგლს და განთავსებულია აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე.

2003 წელს ოფიციალურმა ბაქომ აზერბაიჯანის შუაგულში მდებარე პატარა ქრისტიანულ სოფელ ნიჟში, სადაც ძველი ალბანელების შთამომავლები ცხოვრობენ, ალბანეთის ეკლესია დააფუძნა (შეადარეთ ჩვენი ხელისუფლებების დამოკიდებულებას საქართველოს ეკლესიის მიმართ!).

2007 წელს პრეზიდენტ ალიევის ბრძანებით, დავით გარეჯის (აზერბაიჯანულად ქეშიშდაგი/ქეშიკჩიდაგი) სახელმწიფო ისტორიულ-კულტურულ ნაკრძალად გამოცხადა. პარალელურად, აზერბაიჯანულმა ხელისუფლებამ დაიწყო გარეჯის მიმართულებით თავისი საზოგადოების გააქტიურება, მონასტრების გარშემო ტერიტორიების ათვისება, სასაზღვრო ძალების გაზრდა და ა.შ.

საქართველოში საპირისპირო მოცემულობაა - იქმნება განცდა იმისა, რომ ხელისუფლებას არ ანაღვლებს გარეჯის ბედი, ხოლო მისგან მიტოვებული ეკლესია და ქართული საზოგადოების წარმომადგენლები ინდივიდუალურად თუ ჯგუფურად ცდილობს დაიცვას ქვეყნის ინტერესები. მათი აქტიურობა შედეგს ვერ აღწევს, ბუნებრივია, ვერც მიაღწევს, იმიტომ, რომ სახელმწიფო სტრუქტურების გარეშე საკითხის გადაწყვეტა შეუძლებელია.

მარტო ხმამაღალი ყვირილი - “დავით გარეჯი ჩვენია” ან პერიოდულად მისი მიმართულებით მსვლელობა საქმეს არ ყოფნის, კონკრეტული ქმედებებია საჭირო.

გარეჯის დაცვის სურვილი საქმით უნდა დავამტკიცოთ!

რადგანაც საქართველოს ხელისუფლება არ ასრულებს თავის მოვალეობას, საზოგადოების ძალისხმევა უნდა იყოს მიმართული საქართველოს ხელისუფლების იძულებისკენ დაიცვას სახელმწიფოებრივი ინტერესები. პოლიტიკური მდგენელის გარდა (რომელზეც აქ არ ვსაუბრობთ) ამ ინტერესების დაცვის ერთ-ერთი მთავარი მოედანი ისტორიაა.

ამ მიმართულებით კი პრობლემათა საფუძველი ჯავახიშვილის ჯანაშიას, ბერძენიშვილის, ინგოროყვას და სხვა მეცნიერთა ისტორიულ ნაშრომებში ასახული დადასტურებული ფაქტების საკამათოდ გამოცხადებაა.

პრობლემა კრემლის მიერ შეთითხნულ ისტორიაშია❗

იქმნება შთაბეჭდილება, რომ დღემდე მოქმედებაშია მოსკოვიდან მოსული დირექტივა, რომლის საფუძველზე საქართველოს კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის ბიუროს 1953 წლის 12 დეკემბრის სხდომის ოქმით აიკრძალა ჯავახიშვილის მე-5 ტომი და სხვა ნაშრომები.

არასასურველი ისტორიკოსები სამუშაოდან გათავისუფლდნენ. დაწესდა კონტროლი ისტორიკოსებზე, მათ აიძულებდნენ საქართველოს ისტორია განეხილათ ლენინურ-ინტერნაციონალური ხედვით.

საქ. კპ ცკ-ის 1954 წლის 16 ივნისის N21 საიდუმლო პროტოკოლით დაიწყო ახალი ზეწოლა. დადგენილებაში პირდაპირ წერია: „ყურადღება მიექცეს საქართველოს ისტორიის პერიოდიზაციას, ქართველი ხალხის წარმოშობის ხანვადობის და გარემოების სადავო საკითხებს, საქართველოს სახელმწიფოს გენეზისს (ჩასახვა და შემდგომ განვითარება)“.

პირდაპირი მოთხოვნა იყო ყველაფერი შეეთანხმებინათ საბჭოთა კავშირის მეცნიერებათა აკადემიასთან.

საქმეში ჩართეს პარტიული ნომენკლატური ისტორიკოსები. მათ დაავალეს საქართველოს ისტორიის გადაწერა და პირადი გამორჩენის სანაცვლოდ „დაამტკიცებინეს“, რომ „ჰერები ქართველთა მეზობლად მოსახლე ერთ-ერთი ალბანური ტომია, რომელმაც თანდათან, იბერიის პოლიტიკურ-კულტურული გავლენის შედეგად განიცადა ქართიზაცია“, დაიწერა, რაც მანამდე არ დაწერილა, რომ სავარაუდოდ, გარეჯი აზერბაიჯანული მიწაა, აზერბაიჯანელი ხალხი არის ძველი ალბანური მოსახელობის შთამომავალი, წმ. ასურელი მამები მონოფიზიტები იყვნენ და რომ თბილისი ალბანური ქალაქია და ა.შ.

განსაკუთრებით საგანგაშოა ის, რომ დამოუკიდებელ საქართველოშიც გრძელდება კრემლის მიერ გადაკეთებული საქართველოს ისტორიის მოხმარება.

ამჯერად ამ „წარმატებულ ისტორიკოსთა“ გვარებისა და გამოცემების დასახელებისგან თავს ვიკავებთ, მხოლოდ აღვნიშნავთ, რომ სამწუხაროდ, მსგავსი ნაშრომები დღესაც დიდი ტირაჟით იბეჭდება და რაც შემაშფოთებელია - დიდი პიარით.

სწორედ ასეთ „შეკვეთილ“ ისტორიას იყენებენ საფუძვლად და ასე გადაკეთებულ ისტორიაზე გვესაუბრებიან აზერბაიჯანელი პოლიტიკოსები და ჩვენგანვე მიწოდებულ „საჩუქარს“ წარმატებით იყენებენ მათი ისტორიკოსები, რომელთაც ამბიციები თანდათან ეზრდება.

სწორედ ასეთ გადაკეთებულ ისტორიაზე აპელირებს რუსეთი საქართველოს სხვა რეგიონებშიც❗

ვისი ბრალია?! რა თქმა უნდა ჩვენი!

ვერ „მოვიცალეთ“ ისტორიისთვის მაშინ, როდესაც ჩვენს წინააღმდეგ მაქსიმალურად იყენებენ ფალსიფიცირებულ ისტორიას როგორც გარეჯის კომპლექსზე დავისას, ასევე საქართველოს ტერიტორიების ოკუპაციის გასამართლებლად.

ამდენად, სანამ გარეჯში კიდევ წამოვეგებით პროვოკაციებს იქნებ ახლა მაინც ვიფიქროთ, რომ ციხე შიგნიდანაა გატეხილი და ისტორიაში დავას, სამწუხაროდ ვაგებთ. ორი სხვადასხვა ისტორიის პირობებში გარეჯის (ვერც სხვა) პრობლემები ვერ გადაწყდება. ჯერ ისტორიაში გვაქვს პოზიციები დასაბრუნებელი.

ჩვენ მოუწოდებთ ხელისუფლებას, მეცნიერებათა აკადემიას, ისტორიკოსებს, პოლიტიკურ ძალებს, ყველას ვისაც გული შეგტკივათ გარეჯზე აქტიურად ჩაერთოთ ამ საკითხების მოგვარებააში.

ისტორია ერის მეხსიერებაა. ამნეზირებული და მეხსიერებადაკარგულ ხალხი კი ვერ შექმნის ვერაფერს ღირსეულს.

„სახალხო პარტია“ მიიჩნევს, რომ ჯავახიშვილის, ჯანაშიას, ბერძენიშვილის, ინგოროყვას ისტორია უნდა დაბრუნდეს. საქართველოს ისტორია უნდა განთავისუფლდეს კრემლის ჩარევის შედეგად დაწერილი დებულებებისგან და განხორციელდეს ობიექტური ისტორიის მსოფლიო მასშტაბით ტირაჟირება❗

„სახალხო პარტია“ მოუწოდებს ხელისუფლებას შეიქმნას საქართველოს რეალური ისტორიის დამდგენი სახელმწიფო კომისია საქართველოს ეკლესიისა და შესაბამისი დარგების მაღალკვალიფიცირებული სპეციალისტების შემადგენლობით. განსაკუთრებით საშურია პროვოცირების მაღალი რისკის ქვეშ არსებული საკითხებში ჩამოყალიბება.

„სახალხო პარტია“ მიმართავს პოლიტიკურ ძალებსა და საზოგადოებას - ერთობლივი ძალისხმევით ვაიძულოთ ხელისუფლება სახელმწიფოებრივად სასიცოცხლო აუცილებელი ნაბიჯების გადადგმისკენ.

ამუკა გიორგაძე

ბესიკ ბოგველი

4.06.2020. "

ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.