USD 2.7433
EUR 2.8862
RUB 2.7214
Тбилиси
«Globe and Mail» (კანადა): „რატომ მიდის რუსეთის ეკონომიკაში საქმე კარგად - თუნდაც ხანმოკლე ვადით, მაგრამ მაინც“
дата:  241

კანადის გაზეთი „გლოუბ ენდ მეილი“ (Globe and Mail) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „რატომ მიდის რუსეთის ეკონომიკაში საქმე კარგად - თუნდაც ხანმოკლე ვადით, მაგრამ მაინც“ (ავტორი - ჯონ რეპლი, მწერალი, პროფესორი). „ხმები რუსეთის ეკონომიკის კრახზე გადაჭარბებული აღმოჩნდა. ვლადიმერ პუტინი დარწმუნებული იყო, რომ დასავლურ სანქციებს მისი ქვეყანა გაუძლებდა. საბოლოო ჯამში, პრეზიდენტის იმედმა გაამართლა. მოსკოვისათვის, როგორც ჩანს, დასავლური სანქციები ნაკლებად დამაზიანებელი აღმოჩნდა. რუსეთმა დასავლეთთან ეკონომიკურ ომში გამარჯვა“, - ნათქვამია პუბლიკაციაში.

გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:

როცა ორი წლის წინათ რუსეთის ჯარები უკრაინაში შეიჭრნენ, დასავლეთი დაირაზმა, რომ კიევისათვის მხარი დაეჭირა და მოსკოვი იზოლაციაში მოექცია. დასავლეთმა არა მარტო დაიწყო უკრაინისათვის იარაღის მიწოდება და ლტოლვილების მიღება, არამედ სწრაფი და გაბედული ნაბიჯები გადადგა რუსეთის ეკონომიკისათვის „ჟანგბადის გადასაკეტად“: მოსთხოვა თავის კომპანიებს, რომ რუსეთში ოპერაციები შეეწყვიტად, აკრძალა რუსული პროდუქციის იმპორტი, გააუქმა რუსული გემებისათვის დასავლეთის ნავსადგურებში შესვლის ნებართვები, აუკრძალა სადაზღვევო კომპანიებს რუსულ კომპანიებთან ურთიერთობა და, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, დაბლოკა მაღალტექნოლოგიური პროდუქციის ექსპორტი, რომელიც აუცილებელია როგორც რუსეთის თავდაცვის სფეროსთვის, ასევე ენერგეტიკისათვის.

დასავლეთი იმედოვნებდა რუსეთისათვის ფინანსების დაბლოკვას, რათა კრემლს ომის გასაგრზელებლად თანხები არ ჰქონოდა, იმავდროულად კი უკრაინას ყველაფერს აწოდებდა რუსეთის აგრესიის მოსაგერიებლად. და თავდაპირველად მართლაც ისე ჩანდა, რომ სანქციებმა გაამართლა, დასავლეთი ზეიმობდა. უფრო მეტიც - უკრაინამ მოახერხა და რუსეთის ჯარების კიევის მისადგომებიდან უკუაგდო... რუსულმა ეკონომიკამ შემცირება დაიწყო.

მაგრამ გავიდა ორი წელი და დღეს ყველაფერი სულ სხვაგვარად მოჩანს. 2022 წლის რეცესია რუსულ ეკონომიკაში უფრო სუსტი აღმოჩნდა, ვიდრე მოსალოდნელი იყო, გასულ წელს კი ეკონომიკა მთლიანად აღდგა და მისი განვითარების ტემპები ომის წინა მდგომარეობას დაუბრუნდა. ამ დროს კი დასავლეთის ქვეყნები, განსაკუთრებით ევროპული სახელმწიფოები, გერმანიის მსგავსნი, რომლებიც ძალიან იყვნენ დამოკიდებულნი რუსულ ნავთობსა და გაზზე,  ძლივს ტივტივებენ იმ დროს, როცა რუსეთი ეკონომიკის ზრდის ტემპებით შეერთებულ შტატებს არ ჩამორჩება. გარდა ამისა, რუსეთის სამხედრო მრეწველობა არამარტო არ დაზარალებულა, არამედ მნიშვნელოვნად გაფართოვდა. ამჟამად ქვეყანა წელიწადში სამ მილიონ საარტილერიო ჭურვს აწარმოებს. ეს რაოდენობა თითქმის სამჯერ აჭარბებს აშშ-სა და ევროპას, ერთად აღებულს. ყოველდღიურად ბრძოლის ველზე რუსეთის არმიის არტილერისტები ხუთჯერ მეტ ჭირვს ისვრიან უკრაინელებთან შედარებით

უკრაინა ისეა დაბომბილი, რომ მსხვილი ქარხნებიდან და ენერგეტიკული ობიექტებიდან მხოლოდ ნანგრევებიღაა დარჩენილი. უკრაინის ეკონომიკა უკიდურესად დაეცა - ქვეყანამ ომის პირველსავე წელს ეკონომიკის თითქმის მესამედი დაკარგა და მისი აღდგენა მხოლოდ შორეულ პერპექტივაში თუ იქნება შესაძლებელი.

თავისთავად ნათელია, რომ ხმები რუსეთის ეკონომიკური სიკვდილის შესახებ ძალიან გადაჭარბებული აღმოჩნდა. ქვეყნის საოცარი გამძლეობა რამდენიმე ფაქტორით შეიძლება აიხსნას:

პირველი - რუსეთის მთავრობამ ეკონომიკა სამხედრო რელსებზე გადაიყვანა. თავდაცვის ხარჯები მკვეტრად გაიზარდა და ამჟამად მთლიანი ეკონომიკის 7%-ს შეადგენს. რუსეთის ტერიტორია ომით, ანუ პირდაპირი სამხედრო მოქმედებებით, არ ზიანდება (მოკავშირეები უკრაინისაგან ითხოვენ, რომ დასავლური იარაღი უშუალოდ რუსეთის წინააღმდეგ არ იქნეს გამოყენებული, რადგან ვაშინგტონს და ბრიუსელს მასშტაბური ომის დაწყება არ სურთ). უცხოურმა კომპანიებმა რუსეთი დატოვეს, მაგრამ მათი დიდი ნაწილი რუსულმა კომპანიებმა ჩაანაცვლეს და ეკონომიკას სიცოცხლე დაუბრუნეს.

მეორე - რუსეთმა მარჯვედ მოზებმა დასავლურ სანქციებში არსებული „ხვრელები’ და ემბარგოს გვერდი აუარა. მას შემდეგ, რაც დასავლეთის ქვეყნებმა მაღალტექნოლოგიური კომპიუტერული ინტეგრალური სქემების („ჩიპების“) ექსპორტი აკრძალეს, რომლებიც სამოქალაქო სფეროს პარალელურად, სამხედრო წარმოებაშიც გამოიყენება, რუსეთმა დაიწყო ნებადართული დასავლური პროდუქციის იმპორტის გაფართოება - მაგალითად, მაცივრების, სარეცხი მანქანების, მიკროტალღური ღუმელების შესყიდვა, მათგან „ჩიპების“ ამოღების მიზნით. რუსეთი ფართოდ სარგებლობს უცხოური გემებით ნავსადგურებში თავისი პროდუქციის შესატანად. გარდა ამისა, გაჩნდა უამრავი ქვეყანა-შუამავალი, განსაკუთრებით გლობალურ სამხრეთის ქვეყნები, რომლებიც დასავლეთის ორმაგი სტანდარტების საპასუხოდ (განსაკუთრებით ღაზას სექტორში მიმდინარე ომთან მიმართებით), მორალურად ამართლებენ  თავიანთ ნაბიჯებს და ანტირუსულ სანქციებს არღვევენ.

მესამე - რუსეთმა ახალი საექსპორტო ბაზრები მონახა. როცა დასავლეთის ქვეყნებმა რუსული ენერგომატარებლების იმპორტი შეამცირეს, ჭარბი იაფფასიანი ნავთობი და გაზი სიამოვნებით შეისყიდეს ინდოეთმა და ჩინეთმა. რასაკვირველია, რუსეთისათვის ინდოეთთან  და ჩინეთთთან ნავთობითა და გაზით ვაჭრობა ისეთივე მაღალმომგებიანი არ იყო, როგორც ევროპასთან, მაგრამ მაინც.

მეოთხე - თვითონ ევროპულმა ქვეყნებმა დაიწყეს რუსეთთან „შავი ხვრელებით“ ვაჭრობა იმ მიზნით, რომ სანქციების ზემოქმედება საკუთარ ეკონომიკაზე როგორმე შეემცირებინათ. დასავლეთ ევროპის ვაჭრობა ცენტრალური აზიისა და სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებთან მნიშვნელოვნად გაფართოვდა: გერმანული ავტომობილებით ვაჭრობამ ყირგიზეთში 2023 წელს  უეცრად 5500%-ით მოიმატა, ხოლო იმავე პერიოდში ყახაზეთიდან რუსეთში ელექტრონული მოწყობილობების ექსპორტის მოცულობა 18-ჯერ გაიზარდა. სიტუაცია ნათელია: ევროპის ქვეყნები რუსეთთან შუამავლების მეშვეობით ვაჭრობენ.

შეიძლება მოგვეჩვენოს, რომ რუსეთმა დასავლეთთან მეტოქეობა მოიგო, მაგრამ კრემლის სამხედრო კამპანიის მომავალი დღემდე კითხვის ნიშნის ქვეშაა. მართალია, მოსკოვმა კარგად მოძებნა თავისი პროდუქციის გასაღების ბაზრები, მაგრამ კრემლი იძულებულია შეღავათური ფასებით ივაჭროს, რაც მოგებას ამცირებს, ანუ სამხედრო სფეროს ფული აკლდება. გარდა ამისა, რუსეთი დამოკიდებული ხდება ჩინეთზე და ინდოეთზე, რომლებიც ხშირ შემთხვევაში შემხვედრ შეღავათურ ნაბიჯებს არ დგამენ. თუ ასე გაგრძელდება, რუსეთის მრეწველობის მაღალტექნოლოგიური სექტორი პრობლემების წინაშე აღმოჩნდება, საბოლოოდ კი რუსეთი „მესამე სამყაროს“ ქვეყნად გადაიქცევა.

უკრაინასთან ომის კიდევ უფრო გაჭიანურების შემთხვევაში რუსეთის რესურსებიც ამოიწურება, ქვეყანა გაღარიბდება და დასუსტდება - იმაზე უფრო მეტად, ვიდრე ადრე, 1990-იან წლებში იყო. ვლადიმერ პუტინს იმედი აქვს, რომ ეს არ მოხდება. როგორც ჩანს, მას ჰგონია, რომ დასავლელი ამომრჩევლები, რომლებიც კარგ ცხოვრებას არიან მიჩვეულნი, საკუთარ მთავრობებზე ზეწოლას მოახდენენ, ისინი კი უკრაინას დახმარებას შეუწყვეტენ, კიევს სამშვიდობო მოლაპარაკების დაწყებას მოსთხოვენ და შემდეგ რუსეთთან ურთიერთობას განაახლებენ.

თუ ვლადიმერ პუტინს გაუმართლებს, მაშინ მას წინ მართლაც გამარჯვება ელოდება, მაგრამ თუ იგი სცდება, თუ დასავლეთი კრემლს მკაცრ პასუხს გასცემს და უკრაინისათვის დახმარებას გააგრძელებს, მაშინ რუსეთი, გრძელვადიან პერსპექტივაში, ძალიან მძიმე მდგომარეობაში ჩავარდება.

წყარო: https://www.theglobeandmail.com/business/commentary/article-why-russias-economy-is-doing-so-well-even-if-the-good-times-wont/

 

аналитика
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

более
голосование
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
голосование
Кстати