USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
ლიმონათების გენიოსის პასუხი "კოკა კოლას"
თარიღი:  1861

1952 წელს აშშ-ის პრეზიდენტ ჰარი ტრუმენს სტალინისთვის 100 ბოთლი "კოკა-კოლა" გამოუგზავნია. სტალინს პოლიტბიუროს წევრები შეუკრებია და სასმელით გამასპინძლებია. პარტიული ლიდერები აღფრთოვანებული დარჩენილან მისი გემოთი. გადაწყდა, რომ საპასუხო საჩუქრად ამერიკაში "კოკა-კოლაზე" ბევრად გემრიელი გაზირებული სასმელი გაეგზავნათ. ახალი, ყველასგან განსხვავებული სიროფის შესაქმნელად მოსკოვში 83 წლის მიტროფანე ლაღიძე გამოიძახეს. იმ დროისათვის "ლიმონათების გენიოსს" უკვე ასზე მეტი რეცეპტი ჰქონდა შექმნილი. მიტროფანეს ლიმონათს ამერიკაში ისეთი ფურორი მოუხდენია, რომ ტრუმენი ამერიკაში მისი შეტანით დაინტერესებულა. საბჭოთა კავშირში ამ გაცვლას "ჩვენი პასუხი "კოკა-კოლას" უწოდეს.

ცნობილი ფაქტია ისიც, რომ "ლაღიძის წყლებით" მოხიბლულმა ფრანკლინ რუზველტმა იალტის კონფერენციის შემდეგ 2 ათასი ბოთლი ქართული უალკოჰოლო სასმელი გაიყოლა სამშობლოში.

ერთ–ერთი ყველაზე ცნობილი ქართული ბრენდის – „ლაღიძის წყლების“ ისტორია
 
ბავშვობა არსად მიდის. ის ჩვენთან რჩება თავისი ფერებით, ბგერებით, სურნელებით… თბილისური ეზო, სადაც მე დავიბადე, ხუთიოდე წლის წინ გაასწორეს მიწასთან, მაგრამ ჩემი მეხსიერებიდან ვერ ამოშალეს. იქ ისევ ისე გდია მთელი ეზოს ბავშვებისთვის საერთო „სამაკატი“, კაცები უზარმაზარი ლამფის შუქზე ისევ ისე თამაშობენ დომინოს, დილაობითაც ისევ ისე გვიფრთხობს ძილს მემაწვნის ძახილი, დასვენების დღეებში კი ისევ ისე მივდივართ სასეირნოდ რუსთაველის პროსპექტზე.
 
არცერთი სეირნობა არ მთავრდება ტრადიციული ხაჭაპურისა (რომლის არომატიც კილომეტრის იქით იგრძნობა) და უგემრიელესი „ლაღიძის წყლის“ გარეშე. ყველას გვიყვარს შოკოლადისა და ნაღების, ლიმონის, ფორთოხლის, ტარხუნის, მსხლის წყლები — ვერც მთელ ასორტიმენტს ჩამოთვლი კაცი და ვერც იმ სიამოვნებას გადმოსცემ სიტყვით, რომელსაც სასმელის თავზე მომდგარი ჰაეროვანი ქაფი და ტუჩებზე გაზის ბუშტუკების სკდომა განიჭებს…
 
„ლაღიძის წყლები“ ჩვენთვის ისეთივე საკულტო ადგილი იყო, როგორიც „მაკდონალდსია“ დღევანდელი ბავშვებისთვის, ოღონდ ერთი განსხვავებით: „მაკდონალდსი“ მთელ დანარჩენ მსოფლიოსთან გაერთიანებს, „ლაღიძე“ კი პირიქით, როგორც ნამდვილი თბილისელის ერთგვარი გენეტიკური კოდი, ეროვნულ იდენტურობას უსვამდა ხაზს.
 
გინდა იყო ლამაზი? დალიე ლაღიძის წყალი!
 
საყვარელი ბრენდის ისტორია, რომლის სახელიც კარგა ხანია გასცდა საქართველოს ფარგლებს, ქუთაისში იწყება. გაღარიბებული ჭოლეველი აზნაურის შვილი, 14 წლის მოკრძალებული და შრომისმოყვარე ბიჭი მიტროფანე ლაღიძე ერთ დღეს კოკოჩაშვილისა და ივანიცკის აფთიაქში მივიდა და თანაშემწედ აყვანა სთხოვა. აიყვანეს.
 
აფთიაქარები საინტერესო საქმით იყვნენ დაკავებული — გამაგრილებელ სასმელებზე „ჯადოქრობდნენ“, რომლებსაც უცხოეთიდან ჩამოტანილი ესენციებისგან ამზადებდნენ. ბიჭი დიდხანს აკვირდებოდა პროცესს და ერთხელაც ხილის წყლების საკუთარი უნიკალური რეცეპტი შექმნა, რომელიც ნატურალურ პროდუქტებზე იყო დაფუძნებული. ეს 1887 წელს მოხდა. უკვე სამი წლის შემდეგ კი ახალგაზრდა მიტროფანე ლაღიძემ საკუთარი ლიმონათის ქარხანა გახსნა.
 
უალკოჰოლო სასმელების ჩამოსხმის სფეროში ცოდნის შესავსებად მიტროფანე ევროპაში გაემგზავრა. იქ მიღებულ გაკვეთილებს უკვალოდ არ ჩაუვლია: ლიმონათის ჩამოსასხმელად საქართველოში საფრანგეთიდან შუშის ბოთლების შემოტანა დაიწყეს და მომავალი ბრენდისთვის ეტიკეტი შექმნეს. მასზე ჩიხტიკოპიანი ქალი, მიტროფანეს დედა იყო გამოსახული და ჰქონდა წარწერა: „მოითხოვეთ ყველგან.
გემო და სუნი საამური აქვს. გაუფრთხილდით სიყალბეს“. წყლის გამყიდველები კი გაგრილების მსურველებს მაღაზიაში ასე უხმობდნენ: „გინდა იყო ლამაზი? დალიე ლაღიძის წყალი!“
 
ლაღიძის წყლებზე მთელ დასავლეთ საქართველოში ალაპარაკდნენ. 1906 წელს, ქართული ლიტერატურის ორი დედაბოძის — აკაკი წერეთლისა და ილია ჭავჭავაძის ხელშეწყობით, მიტროფანემ ტფილისში, გოლოვინის პროსპექტზეც (ახლანდელი რუსთაველის გამზირი) გახსნა „ლაღიძის წყლები“.
 
მიტროფანემ ათი წლის შემდეგ ტფილისში, გრიბოედოვის ქუჩაზე სახლი იყიდა, რომელშიც დღემდე ცხოვრობს ლაღიძეების ოჯახი. ქარხანაც იქვე იყო, ახლა რომ კავშირგაბმულობის სახლს ვუწოდებთ ქალაქელები, იმის ადგილზე. მაგრამ 1921 წელს ქარხანა მთლიანად დაიწვა და მიტროფანემ სიროფების დამზადება–ჩამოსხმა საკუთარი სახლის სარდაფში განაგრძო.
 
ექვსი წლის შემდეგ კი საბჭოთა ხელისუფლება მივარდა და მეწარმეს საცხოვრებელი ფართის გაყოფა მოსთხოვა. მარტივად რომ ვთქვათ, ლაღიძეს სარდაფი წაართვეს და იქ ხალხი შეასახლეს. მაშინ მიტროფანემ გადაწყვიტა, თავიდან მოეშორებინა მაღაზია, ფიქრობდა, რომ ბოლშევიკები სარდაფის კონფისკაციით არ დაკმაყოფილდებოდნენ და უფრო შორს წავიდოდნენ. ამიტომ უნდა დაესწრო.
1926 წელს მიტროფანემ მაღაზია სახელმწიფოს გადასცა, ერთი წლის შემდეგ კი მაშინდელი კლარა ცეტკინის ქუჩაზე (დღევანდელი წინამძღვრიშვილის ქუჩა) მდებარე ქარხანა გადასცეს სამართავად. იმ დროის პირობებზე ქარხანა კარგად იყო აღჭურვილი, მოწინავე ტექნოლოგიები გამოიყენებოდა. სწორედ იქ აითვისეს პირველად 1934 წელს ნახშირორჟანგის გაზის წარმოება.
 
ლიმონათის იმპერია
 
იქიდან მოყოლებული, ლაღიძის ცნობილ ქარხანას მისამართი აღარ შეუცვლია… ეზოში უზარმაზარი სასიროფე ცისტერნებია. აქეთ-იქით ვიყურები, ვცდილობ გამოვიცნო, რომელია ის განსაკუთრებული საამქრო, სადაც საბჭოთა ნომენკლატურისთვის ისხმებოდა ლიმონათი. ყველა გენერალურ მდივანს საკუთარი გემოვნებითი უპირატესობები ჰქონდა. გამომგონებელი და მეცენატი მიტროფანე ლაღიძე, რომლის ხელშეწყობითაც აშენდა დასავლეთ საქართველოში პირველი ელექტროსადგური, ტიპოგრაფია, რომელშიც პირველად დაიბეჭდა იმ პერიოდის ქართველი პოეტებისა და პროზაიკოსების წიგნები, ამ ქარხანაში სიცოცხლის ბოლომდე მუშაობდა.
ის ყოველდღე შემოდიოდა ამ ფართო ჭიშკარში — მუდამ ჰალსტუხით, პუნქტუალური და ღიმილიანი. კომპლიმენტები ქალბატონებს, ლიქიორები ყველა თანამშრომელს და დახმარება ყველა შეჭირვებულს — ეს მიტროფანე ლაღიძისთვის ჩვეულებრივი ამბავი იყო. მის გულუხვობაზე ლეგენდები დადიოდა. ამბობდნენ, გაჭირვებულისთვის უარის თქმა არ შეუძლიაო.
მიტროფანეს შვილიშვილი თორნიკე ლაღიძე ქარხანაში ბაბუის გარდაცვალების წელს მივიდა – 1960-ში. თავდაპირველად მუშა იყო, მერე საამქროს უფროსი გახდა, დღეს კი ქარხნის დირექტორია. რაღა თქმა უნდა, კარიერული კიბის ავლა უფრო სწრაფადაც, რამდენიმე საფეხურის გამოტოვებითაც შეიძლებოდა, ბოლოს და ბოლოს, ბაბუა ქარხნის დირექტორი და საბჭოთა კავშირის კვების მრეწველობის სამინისტროს „გლავფრუქტვოდის“ მთავარი კონსულტანტი იყო, მაგრამ ეს მიტროფანე ლაღიძის შინაგან კოდექსს ეწინააღმდეგებოდა, რომელიც თავიდან არც კი აპირებდა შვილიშვილის ქარხანაში მიღებას.
 
თორნიკე ლაღიძე ღიმილით მხვდება და ხელს მართმევს. ჯდება, მერე უცბად, თითქოს რაღაც გაახსენდაო, მეორე ოთახში გადის და ლიმონისა და მსხლის ლიმონათებით ბრუნდება. ბოთლებს ხსნის, სასმელს მისხამს და მოხერხებულად ჯდება სავარძელში. თითქოს მიტროფანე ლაღიძის დროიდან არსებულ ერთგვარ რიტუალს ასრულებსო. თორნიკე ბიძის საპატივსაცემოდ ჰქვია, რომელმაც საფრანგეთში გაატარა მთელი ცხოვრება.
 
„მიტროფანეს ხუთი შვილი ჰყავდა. ყველაზე უფროსი, თინა მეორე მსოფლიო ომის დროს ფრონტზე ექიმად მუშაობდა, ომის მერე კი — მამასთან, ქარხანაში. თინას მოსდევდა ორი ძმა — თორნიკე და ჯუანშერი, რომლებიც მიტროფანემ გერმანიაში გაგზავნა სასწავლებლად. ომი რომ დაიწყო, ძმები ინგლისში გადავიდნენ, მერე კი საფრანგეთში დაფუძნდნენ. ყველაზე უმცროსები ვახტანგი (თორნიკეს მამა) და რამაზი იყვნენ. ევროპაში მცხოვრები ძმებისგან კარგა ხანი არაფერი ისმოდა. მშობლებმა ისიც კი არ იცოდნენ, ცოცხლები იყვნენ თუ მკვდრები. ძმებმა მხოლოდ ბევრი წლის შემდეგღა შეძლეს კავშირზე გამოსვლა. ბაბუა სიცოცხლის ბოლომდე ოცნებობდა მათ ნახვაზე…“
უმცროსმა თორნიკემ უფროსი სეხნია პირველად 1976 წელს იხილა. ბიძამ ბევრჯერ გამოუგზავნა ვიზა ძმიშვილს, მაგრამ თორნიკეს ქვეყნიდან არ უშვებდნენ. დღე, როდესაც უმცროსი თორნიკესთვის რკინის ფარდა აიწია და საფრანგეთში გაფრინდა, ბიძა–ძმიშვილის შეხვედრის პირველი და უკანასკნელი დღე იყო – დილით უფროსი თორნიკე გარდაიცვალა, გულმა ვერ გაუძლო მოზღვავებულ მღელვარებას.
 
წყლის ნოსტალგია
 
ისტორიულმა ბრენდმა, რომელიც ტფილისის განუყოფელ ნაწილად იქცა, აყვავების პერიოდებიც გამოიარა – ნატურალური ინგრედიენტების არომატით აღფრთოვანებულმა ფრანკლინ რუზველტმა იალტის კონფერენციის შემდეგ 2 ათასი ბოთლი „ლაღიძის წყალი“ გაიყოლა თან, — და სრული ჩავარდნისაც: ოდესღაც, ეკონომიკური კრიზისისა თუ ზოგიერთი თანამშრომლის არაკეთილსინდისიერების გამო (სიროფებს აკლებდნენ სასმელს) ცნობილ ლიმონათზე მოთხოვნა ჯერ დაეცა, მერე კი საერთოდაც გაქრა.
 
მხოლოდ ბოლო წლებშიღა გამოჩნდა ქალაქში კაფეები წარწერით „ლაღიძის წყლები“. თუმცა არც ერთ მათგანს, იმასაც კი, რომელიც ოდესღაც მიტროფანე ლაღიძის კუთვნილ სარდაფშია გახსნილი, არანაირი კავშირი არ აქვს თავად ლაღიძეების ოჯახთან. ისინი უბრალოდ ლაღიძის ქარხნისგან ყიდულობენ გაზირებული სასმელის დასამზადებელ სიროფებს.
 
თორნიკე ლაღიძის თქმით, ბრენდის ნამდვილი აღდგენა ის იქნებოდა, რომ ისტორიული კაფე გახსნილიყო — სწორედ ის, რომელიც თავად მიტროფანემ დააარსა. ოჯახმა არაერთხელ მიმართა მთავრობას თხოვნით, მიეცათ 1926 წელს მიტროფანე ლაღიძის მიერ სახელმწიფოსთვის საჩუქრად გადაცემული შენობის შესყიდვის უფლება, რომელიც 2007 წელს კულტურული მემკვიდრეობის ნუსხაში შევიდა და, არაერთხელ გაყიდვის შემდეგ, საბოლოოდ ბანკის საკუთრება გახდა. ამჟამინდელმა მთავრობამ ტფილისური ოაზისის აღდგენის პირობა კი დადო, მაგრამ ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, როგორც ეს ჩვეულებისამებრ ხდება, დაპირება დაივიწყეს.
 
„ჩემმა განსვენებულმა მეგობარმა, მსახიობმა ოთარ მეღვინეთუხუცესმა ბიძინა ივანიშვილთან საუბარში ახსენა როგორღაც ეს იდეა. მასაც თითქოს რაღაც პირობა მიუცია. ბევრი მეუბნება, მიდით, ბატონო თორნიკე, დაელაპარაკეთ, მიაწექითო… მაგრამ ეტყობა ისეთი ძლიერი არ ვარ. ძალიან მერიდება, რომ ვინმეს რამე ვთხოვო, დავაძალო…“ — საკუთარი თავის მიმართ საყვედურით ამბობს ბატონი თორნიკე და უნებურად წუთის წინ მის მიერვე მოყოლილი ისტორია მახსენდება მიტროფანეს ცხოვრებიდან.
 
„მიტროფანეს ხშირად უწევდა მოსკოვში ჩასვლა. ერთხელაც სტალინს, რომელსაც კარგად იცნობდა, როგორღაც უთქვამს მისთვის, რას დარბიხარ წინ და უკან, მოსკოვში გადმოდი საცხოვრებლადო. ამაზე მიტროფანეს უპასუხია, არა, ვერ გადმოვალ, ოჯახი მყავს, შვილიშვილს ვზრდიო. დაუყრია კითხვები, შენ რატომ ზრდი, მამა სად არისო? ჰოდა, ბაბუაც იძულებული გამხდარა ეთქვა, რომ შვილი, ანუ მამაჩემი, 37–ში დაუპატიმრეს და უკვე მეორე წელი მიდიოდა, რაც ციხეში იყო, რადგან პოლიტიკურ ლიდერებზე რაღაც უთქვამს მოურიდებლად. მიტროფანესა და სტალინის საუბრისას კაბინეტში ბერია შესულა. მასაც ძალიან კარგად სცნობია ბაბუაჩემი — ლავრენტი პავლოვიჩის მეუღლე მამიდაჩემ თინას კლასელი ყოფილა. სტალინს ბერიასთვის დაუვალებია საკითხში გარკვევა… და ორი თვის შემდეგ მამა ციხიდან გაათავისუფლეს. თუმცა უკვე ძალიან ავად იყო და ამ ქვეყნიდან ადრე წავიდა“, — ოხვრით ამბობს ბატონი თორნიკე.
როგორც ვატყობ, სამსახურებრივი და საზოგადოებრივი მდგომარეობის პირადი მიზნებისთვის ვერგამოყენება ლაღიძეთა საგვარეულო თვისებაა — ჩვენი სინამდვილისთვის იშვიათი თვისება.
 
გამოუცხადებელი ნაძლევის ქრონიკა: კოკა–კოლა VS ლაღიძე
 
1952 წელს აშშ–ის პრეზიდენტ ჰარი ტრუმენს სტალინისთვის 100 ბოთლი „კოკა–კოლა“ გამოუგზავნია. სტალინს პოლიტბიუროს წევრები შეუკრებია და სასმელით გამასპინძლებია. პარტიული ლიდერები აღფრთოვანებული დარჩენილან მისი გემოთი. გადაწყდა, რომ საპასუხო საჩუქრად ამერიკაში „კოკა–კოლაზე“ ბევრად გემრიელი გაზირებული სასმელი გაეგზავნათ.
 
ახალი, ყველასგან განსხვავებული სიროფის შესაქმნელად მოსკოვში 83 წლის მიტროფანე ლაღიძე გამოიძახეს. იმ დროისათვის „ლიმონათების გენიოსს“ უკვე ასზე მეტი რეცეპტი ჰქონდა შექმნილი. მიტროფანეს ლიმონათს ამერიკაში ისეთი ფურორი მოუხდენია, რომ ტრუმენი ამერიკაში მისი შეტანით დაინტერესებულა. საბჭოთა კავშირში ამ გაცვლას „ჩვენი პასუხი „კოკა–კოლას“ უწოდეს. ამერიკული პასუხი მრავალი წლის გასვლის შემდეგ მივიღეთ, როცა საქართველოში ამერიკული სასმელის წარმოება დაიწყეს, ხოლო თემურ ჭყონიას მთავარ ტექნოლოგად და მოადგილედ, კომპანიის ვიცე–პრეზიდენტად ბატონი თორნიკეს ვაჟი, დიდი მიტროფანეს შვილთაშვილი ვახტანგ ლაღიძე დანიშნეს. მოდი და ნუ გაგახსენდება ფრთიანი ფრაზა კინოფილმიდან: ღმერთს იუმორის გრძნობა აქვს!
 
ამბობენ, მომავალი ახალ თაობას ეკუთვნისო. ის კი „პეპსის“ ან „კოლას“ კი არ ირჩევს, არამედ „ლაღიძეს“. თორნიკე ლაღიძის შვილიშვილი უმაღლესი სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ სახელოვანი ბაბუის ქარხანაში მივიდა. ვინ იცის, იქნებ ეს იქცეს ძველი ბრენდის ახალ სტარტად და გასულ ასწლეულში ორ მსოფლიო ბრენდს შორის დადებული გაუხმაურებელი სანაძლეო ქართული სასმელის გამარჯვებით დასრულდეს…
 
 
 
 
 
ანალიტიკა
«The Washington Post» (აშშ): „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“

ამერიკული გაზეთი „ვაშინგტონ პოსტი“ (The Washington Post) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „ომისადმი შიშის გამო, საქართველო რუსეთისაკენ დაბრუნებას ირჩევს“ (ავტორი - მარია ილიუშინა), რომელშიც განხილულია არჩევნებისშემდგომი სიტუაცია საქართველოში.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

(...) ქართველთა უმრავლესობა - გამოკითხვების მიხედვით, 80%-ზე მეტი - მხარს უჭერს ქვეყნის ევროპულ ორიენტაციას და მოსკოვის მიმართ მაინცდამაინც განსაკუთრებულ სიყვარულს არ ამჟღავნებს, ოპოზიცია კი ცდილობს ხმის მიცემის შედეგები წარმოადგინოს როგორც არჩევანი ევროკავშირსა და რუსეთს შორის.

მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ ორ ქვეყანას შორის 2008 წლის აგვისტორში მომხდარი ხანმოკლე ომის შედეგად საქართველოს ტერიტორიის 20% დე-ფაქტოდ რუსეთის კონტროლის ქვეშ იმყოფება, მოსკოვის სამხერო ძლიერების ჩრდილი სულ უფრო შესამჩნევი ხდება. შესაბამისად, „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს უფრო რადიკალური დილემა შესთავაზა: არჩევანი მშვიდობასა და ომს შორის.

მმართველი პარტიის „რუსეთის მხარეს შებრუნება“ შედარებით ახალ მოვლენას წარმოადგენს. 2012 წელს, როცა „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაში მოვიდა, მნიშვნელოვან საგარეოპოლიტიკურ წარმატებას მიაღწია - სწრაფად დაუახლოვდა ევროკავშირს მასში გაწევრიანების სურვილით, მაგრამ რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების კვალობაზე პარტიამ რუსეთის ორბიტისაკენ გადაუხვია. მთავრობამ ევროპა და ადგილობრივი ოპოზიცია წარმოადგინა „ომის გლობალური პარტიად“, რომელსაც სურს საქართველო მოსკოვთან ომში ჩაითრიოს და კრემლთან დაპირისპირების ინსტრუმენტად გამოიყენოს

ამჟამად „ქართული ოცნება““ ოფიციალურად პრორუსულ პარტიას არ წარმოადგენს, მაგრამ ხშირად მისი პრაქტიკული მოქმედება საერთო პრორუსულ ჩარჩოებში ჯდება. 

ევროპული გზიდან გადახვევის პოლიტიკის ცენტრში მოჩანს „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი ბიძინა ივანიშვილი - მილიარდერი, ყოფილი პრემიერ-მინისტრი, რომელიც ბოლო ათწლეულში წავიდა ქართული პოლიტიკიდან, მაგრამ იმავდროულად გავლენიან ადამიანად რჩებოდა. ბიძინა ივანიშვილი რუსეთში ყოფნის დროს გამდიდრდა, 1990-იან წლებში და როგორც მისი კრიტიკოსები ამბობენ,  მისი რიტორიკა და პოლიტიკური მრწამსი რუსეთის ლიდერის პოზიციას უთავსდება.

რუსეთის არმიის უკრაინაში შეჭრის დაწყებიდან პურველ ეტაპზე საქართველომ უკრაინას მხარი დაუჭირა. თბილისში დღესაც ბევრი უკრაინული დროშა ფრიალებს, მაგრამ მთავრობა თავს იკავებს რუსეთის გადაჭარბებული კრიტიკისაგან და ერიდება ანტირუსული სანქციების რეალიზებას.

„ჩვენ, როგორც ქვეყნის მმართველმა პარტიამ, მთავრობამ, ყველაფერი გავაკეთეთ უკრაინისა და უკრაინელი ხალხის მხარდასაჭერად“, - განაცხადა „ვაშინგტონ პოსტთან“ საუბარში „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილემ არჩილ თალაკვაძემ, მაგრამ, მისი თქმით, დასავლეთის ოფიციალურმა პირებმა რუსეთ-უკრაინის ომში საქართველოს ჩათრევა მოისურვეს: „ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ ასეთი პოლიტიკა საქართველოსათვის ძალზე სარისკო და გაუმართლებელი იქნებოდა“.

„ქართულმა ოცნებამ“ წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აქტიურად ისარგებლა უკრაინის ომით და ამომრჩევლებს პლაკატების სერია შესთავაზა, რომლებზე გამოსახულია ერთი მხრივ, ომით დანგრეული უკრაინის ქალაქები და სოფლები, მეორე მხრივ - აღმშენებლობის პროცესში მყოფი საქართველო. ასეთმა პროპაგანდამ თავისი გამოძახილი ჰპოვა რუსეთთან ომგადატანილ საქართველოს მოსახლეობაში, განსაკუთრებით სოფლებში, ოკუპირებულ რეგიონებთან ახლოს, მხარეთა დამაშორიშორებელ ე.წ. სადემარკაციო ხაზის გასწვრივ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ომი

ქართველებს კარგად ახსოვთ 2008 წლის აგვისტოს ომი. ჭორვილისაკენ - ბიძინა ივანიშვილის მშობლიური სოფლისაკენ მიმავალი გზა, რომელიც კავკასიის ქედის სამხრეთ კალთებზე მდებარეობს, სწორედ რუსეთის მიერ ოკუპირებული რეგიონის - სამხრეთ ოსეთთან ახლოს გადის, სულ რაღაც ორიოდე კილომეტრში, სადემარკაციო ხაზთან.

ჭორვილაში ბიძინა ივანიშვილს თითქმის ეროვნულ გმირად თვლიან - მდიდარ ადამიანად, რომელიც თანასოფლელებს ყოველმხრივ ეხმარებოდა - სახლებისა თუ გზების მშენებლობაში, ჯანდაცვასა თუ კომუნალური გადასახადების გადახდაში, სანამ მან სახელმწიფო თანამდებობა - ქვეყნის პრემიერ-მინისტრის პოსტი არ დაიკავა.

„მე ომის მოწინააღმდეგ ვარ. დარწმუნებული ვარ, რომ „ქართული ოცნება“ მსვიდობას შეინარჩუნებს. არ გვსურს, რომ რომელიმე ქვეყანა საქართველოს მტერი იყოს და არც ის გვინდა, რომ საქართველოს იყოს სხვა ქვეყნის მტერი“, - ამბობს გიორგი გურძენიძე, სკოლის დირექტორი, რომელსაც ახსოვს, თუ როგორ ხმაურით დაფრინავდნენ სოფლის თავზე, ცაში რუსული თვითმფრინავები 2008 წელს.

„ქართული ოცნება“ აქტიურად უჭერს მხარს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური კურსის ორ ძირითად მომენტს - მშვიდობას ნეიტრალიტეტის გზით და ქართული ტრადიციული ფასეულობების დაცვას. „ქართული ოცნების“ მტკიცებით, მისი სტრატეგიული მიზანი არ შეცვლილა - ევროინტეგრაცია ძალაში რჩება, რომლის რეალიზებას 2030 წლისათვის არის დაგეგმილი: საქართველო ევროკავშირის წევრი გახდება „ღირსეულად“ და ტრადიციული ეროვნული ფასეულობების დაცვით.

„რა თქმა უნდა, მსურს ევროკავშირის წევრი ვიყოთ, მაგრამ ჩვენ ჩვენი წინაპრების ღირსებაც და მემკვიდრეობაც უნდა დავიცვათ. ქალი ქალი უნდა იყოს, კაცი კი - კაცი“, - ამბობს ჭორვილელი მამია მაჭავარიანი.

ქართველთა ღირსება კი დაცული იქნება ორი კანონით, რომლებმაც, პრაქტიკულად, ევროკავშირში საქართველოს პოტენციური წევრობის პროცესი შეაჩერეს - იმიტომ, რომ მათი დებულებები ევროპული ბლოკის სტანდარტებს ეწინააღმდეგება. ეს კანონებია „ოჯახური ფასეულობებისა და არასრულწლოვანების დაცვის, ასევე უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, რომლებიც, როგორც ოპოზიცია აცხადებს, რუსული სამართლებრივი აქტების ასლებს წარმოადგენენ.

ევროპა შორეული ხდება?!

საქართველოს დედაქალაქის მცხოვრებთა ნაწილი შეშფოთებულია, რომ ქვეყნის შანსი ევროკავშირის წევრობაზე მცირდება. „არჩევნებში „ქართული ოცნების“ გამარჯვება სხვა არაფერია, თუ არა ხელისუფლების უზურპაცია“, - ამბობს 38 წლის გიორგი, რომელიც გვარს არ ასახელებს, ვაითუ დევნა დაუწყონ, - „ჩვენ ევროკავშირთან ინტეგრაცია უნდა გავაღრმავოთ. რუსეთთან დაახლოებას კი არცერთი ნორმალური ქვეყანა არ ცდილობს. პრორუსუსლი ორიენტაცია თვითმკვლელობას ნიშნავს, რადგან მოსკოვი არანაირი შეთანხმების პირობებს არ იცავს“.

ოპოზიცია მწვავედ აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ ომის წინააღმდეგ მიმართულ კურსს და მას პროპაგანდისტულს უწოდებს, ზოგიერთები კი თვლიან, რომ მმართველ პარტიის მხრიდან ამგვარი ლოზუნგების წარმოჩენა ხელისუფლებაში დარჩენასა და ერთპარტიული მმართველი სისტემის შენარჩუნებას ემსახურება.

პარტია „საქართველოსათვის“ ლიდერის გიორგი გახარიას განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ პოლიტიკაში მომხდარი ცვლილებები - პრორუსული გადახრები - იმითაა გამოწვეული, რომ ევროკავშირში გაწევრიანება ხელისუფლების როტაციას ნიშნავს: „მისი მთავარია მიზანია ხელისუფლების შენარჩუნება. იგი ხედავს, რომ ევროპული დემოკრატია ხელისუფლების არჩევნების გზით შეცვლას ითვალისწინებს“.

მაგრამ არჩევნების შედეგების წინააღმდეგ მიმდინარე საპროტესტო აქციები ისეთივე ძლიერი და ფართო არ არის, როგორიც გაზაფხულზე მიმდინარეობდა ზემოთ ხსენებული კანონების მიღების დროს. ეს ნიშნავს, რომ ოპოზიცია გამოფიტულია. მათ ვერც დასავლეთი ვერ უწევს სათანადო დახმარებას. ბრიუსელს შეუძლია გარკვეული ზეწოლა მოახდინოს „ქართულ ოცნებაზე“, მაგრამ ევროპელი ჩინოვნიკების რეაქცია აწონილ-დაწონილია: დამკვირვებლებმა ნამდვილად დააფიქსირეს დარღვევები, მაგრამ მათ თავი შეიკავეს იმის განცხადებაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა და ხმები მოპარულია.

არჩევნებში მომხდარი ყველა დარღვევის დეტალურად გამოკვლევა დროს მოითხოვს - კვირეებს და შეიძლება თვეებსაც, თანაც საკმაოდ რთულია მათი დამტკიცება-დადასტურება. „ჩვენ ახლა ისეთ სიტუაციასთან გვაქვს საქმე, როცა დასავლეთს არ სურს ხისტი ნაბიჯები გადადგას საკმარისი მტკიცებულებების გარეშე, ოპოზიციას კი საკმარისი მტკიცებულებები არ აქვს“, - ამბობს ჯონ დიპირო საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტიდან.

ბიძინა ივანიშვილი აშკარად იმაზე დებს თავის ფსონს, რომ ევროპა საქართველოსადმი ინტერესს დაკარგავს. ჯერ კიდევ ზაფხულში იგი აცხადებდა, რომ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვება რუსეთ-უკრაინის ომს დაასრულებს. „ჩვენ მაქსიმუმ ერთი წელი გვაქვს, რომ ეს ყველაფერი მოვითმინოთ, შემდეგ კი [დასავლეთის] გლობალური და რეგიონული ინტერესები შეიცვლება, მათთან ერთად კი შეიცვლება ინტერესები საქართველოს მიმართაც“, - ამბობდა ბიძინა ივანიშვილი, - ომის დასრულებასთან ერთად კი ყველა გაუგებრობა ევროპასთან და ამერიკასთან გაქრება“.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/world/2024/11/21/georgia-russia-elections-influence/

 

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.