კონსტანტინოპოლის როლი შუასაუკუნეების ლოგისტიკაში

კონსტანტინოპოლის როლი შუასაუკუნეების ლოგისტიკაში

дата: 792

უდიდესი ისტორიის მქონე ქალაქი კონსტანტინოპოლი უდიდეს როლს თამაშობდა მსოფლიო ცივილიზაციების განვითარებაში.

სხვადასხვა დროსა და საუკუნეში იგი წარმოადგენდა რომის, ბიზანტიის, ლათინთა და ოსმალეთის იმპერიის დედაქალაქს და დღემდე არ კარგავს მის აქტუალობას.

კონსტანტინოპოლი ანუ დღევანდელი სტამბოლი ერთადერთი ქალაქია, რომელიც ერთდროულად აზიისა და ევროპის ტერიტორიაზეა განლაგებული.

სწორედ მისი გეოპოლიტიკური მდებარეობის გამო კონსტანტინოპოლი უძველეს დროში ერთმანეთთან აკავშირებდა მთავარ სავაჭრო გზებს აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის.

კონსტანტინოპოლი ძალიან ცნობილი იყო ვაჭრებითა და სავაჭრო ბაზრებით.

ქალაქი იზიდავდა დიდი რაოდენობით უცხოელებს, რომლებიც მას შორეული ქალაქებიდან სტუმრობდნენ საქონლის ყიდვა-გაყიდვის მიზნით.

წარმოიდგინეთ იმპერიული მონეტების ხელიდან ხელში გადაცვლა ან ლოსიონებისა და სურნელოვანი საპნების სუნი, რომელსაც ხშირად თევზის სუნიც ემატებოდა.

ქალაქში ყველაფერი, უმცირეს დეტალებამდეც კი იმპერიის კონტროლს ექვემდებარებოდა და მკაცრად იმართებოდა ქალაქის ეპარქიის მიერ.

ორგანიზებული გილდიების სისტემა ასევე ეხმარებოდა იმპერიას კონსტანტინოპოლის ეკონომიკის კონტროლში. იმპორტირებულ საქონელზე გადასახადს აგროვებდნენ ქალაქის მიერ დანიშნული თანამდებობის პირები, ცნობილია როგორც kommerkiarioi, რომლებიც აგროვებდნენ გადასახადებს ყველა კომერციულ ტრანზაქციაზე და გასცემდნენ ოფიციალურ ბეჭედს მას შემდეგ, რაც საქონელი ხვდებოდა სისტემაში.

კორუფციის შესაძლებლობების შესაზღუდად კომერკიაიოებს ერთწლიანი თანამდებობები ენიჭებოდათ.

ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მიზეზი იმისა, რომ კონსტანტინოპოლი ასეთი წარმატებული ადგილი იყო ვაჭრობისთვის მისი გეოგრაფიული მახასიათებლებია.

იგი თითქმის მთლიანად არის გარშემორტყმული წყლით, რაც ძალიან მნიშვნელოვანი იყო საზღვაო ვაჭრობის განვითარებისთვის.

პორტები საშუალებას აძლევდნენ კონსტანტინოპოლს აქტიურად ჩართულიყო საზღვაო ვაჭრობაში, რასაც თავის მხრივ მოჰქონდა სიმდიდრე და სავაჭრო საქონელი.

საქონელი, რომლითაც ვაჭრობდნენ კონსტანტინოპოლში საკმაოდ მრავალფეროვანი იყო: ზეთი, ღვინო, მარილი, თევზი, ხორცი, ბოსტნეული, სხვა საკვები პროდუქტები, ხე-ტყე და ცვილი.

ასევე, კერამიკა, თეთრეული და ნაქსოვი ქსოვილი. არანაკლებ მნიშვნელოვანი იყო ძვირადღირებული ნივთები, როგორიცაა აბრეშუმი, სუნამოები და სანელებლები.

ბიზანტიელები გზებს სხვადასხვა სახელწოდებით ანაწილებდნენ დანიშნულების, გამოყენების ან ხარისხის მიხედვით – მაგალითად, საზოგადოებრივი გზები, ბაზილიკის (იმპერიული) გზები, დიმოსია ან დიმოსიაკი (სახელმწიფო) გზები და სხვ.

ბიზანტიაში სწორი გზების სიგანე ზოგან 6,5 მეტრს აღწევდა. საგზაო ქსელის ფორმირება განაპირობა დასახლებების მდებარეობამ, ასევე ნიადაგის სტრუქტურამ.

კონსტანტინოპოლს რამდენიმე ძირითადი გზა გააჩნდა. ყველაზე პოპულარული მთავარი ქუჩა, მესე (Μέση), ძირითადად იყო ძველი რომაული სამხედრო გზის აღმოსავლეთი ფრთა, რომელიც ცნობილია როგორც Via Egnatia და კვეთდა ბალკანეთის ნახევარკუნძულს.

ნათელია, რომ ბიზანტიის იმპერიის საზღვაო ტრანსპორტის გული დედაქალაქ კონსტანტინოპოლში იყო. მარმარილოს სანაპიროებზე არსებული ნავსადგურები იყო ის ადგილები, საიდანაც ხდებოდა საქონლის ტრანსპორტირება, საზღვაო გზით. აღსანიშნია, რომ ამ ნავსადგურებს მუდმივი მოვლა სჭირდებოდათ, რადგან საკმაოდ სწრაფად ივსებოდა ქვიშით.

ამგვარად, კონსტანტინოპოლის როლი განუსაზღვრელი იყო შუასაუკუნეების სავაჭრო ურთიერთობებში. იგი მთავარ სავაჭრო პუნქტს წარმოადგენდა დასავლეთ ევროპაში საქონლის ტრანსპორტირებისთვის.

სწორედ ამიტომ, კონსტანტინოპოლის დაცემამ სერიოზულად დააზარალა ვაჭრობა ევროპის რეგიონში. ოსმალეთის მიერ ქალაქის დაპყრობამ გავლენა მოახდინა უაღრესად მომგებიან იტალიურ ვაჭრობაზე და თანდათან შეამცირა სავაჭრო ბაზები რეგიონში.

культура

პარიზის წიგნის ფესტივალზე საქართველოს მწერალთა სახლი ეროვნული სტენდით პირველად არის წარმოდგენილი

კულტურის სამინისტროს მხარდაჭერით 12-14 აპრილს საქართველოს მწერალთა სახლი 2024 წლის პარიზის წიგნის ფესტივალზე ეროვნული სტენდით პირველად მონაწილეობს.

Grand Palais Éphémère–ში ფესტივალისა და საქართველოს ეროვნული სტენდის გახსნას მწერალთა სახლის დირექტორი ქეთევან დუმბაძე, საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილი და ლიტერატურული სფეროს წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.

საქართველოს ეროვნული სტენდის პრეზენტაცია გაიმართა ღონისძიებით - „ჰაგიოგრაფიიდან პოსტმოდერნიზმამდე“. მწერალთა სახლის სტენდის სტუმრებს, ქართული მწერლობის გაცნობასთან ერთად, საინტერესო კალიგრაფიულ აქტივობაში ჩართვის შესაძლებლობა ჰქონდათ. კალიგრაფმა გიორგი სისაურმა მათ ქართული ანბანით დაუწერა სასურველი სიტყვები, გამონათქვამები, ფრაზები, სახელები და ა. შ. ასევე გაიმართა ღონისძიება, სახელწოდებით, „თექვსმეტსაუკუნოვანი უწყვეტი ლიტერატურული პროცესი“, რომელიც განიხილავს ქართულ ლიტერატურას, ქართულ-ფრანგულ ლიტერატურულ ურთიერთობებსა და ქართული და ევროპული ლიტერატურის კავშირს.

პირველ საფესტივალო დღეს გამართულ პანელ-დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა საფრანგეთის რესპუბლიკაში გოჩა ჯავახიშვილმა და ფრანგული ფილოლოგიის დოქტორმა, პროფესორმა, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რომანული ფილოლოგიის ფაკულტეტის ხელმძღვანელმა ბელა ხაბეიშვილმა. შეხვედრას ასევე ესწრებოდნენ უცხოელი გამომცემლები, ლიტერატურული აგენტები, მედიის წარმომადგენლები და ქართული სათვისტომოს საპატიო წევრები.

ფესტივალის მსვლელობისას ქართულ სტენდზე დაგეგმილია არაერთი აქტივობა და საქმიანი შეხვედრა - PUBLISHERS MATCHMAKING. შეხვედრის მონაწილეები იქნებიან საქართველოს მწერალთა სახლი, ქართული გამომცემლობები: „სეზან ფაბლიშინგი“, „მედუზა,“ „ბაკმი“ და მთარგმნელები - მაია ვარსიმაშვილი და მაია გიორხელიძე. შეხვედრაზე განიხილავენ ქართული ლიტერატურის კატალოგს. მთარგმნელი დალი იაშვილი წარადგენს მიხეილ ჯავახიშვილის მოთხრობას - „ლამბალო და ყაშა“ და მოთხრობების კრებულს. მთავარ სცენაზე გაიმართება წიგნის - „მზე, მთვარე და პურის ყანა“ წარდგენა. წიგნს წარადგენენ ავტორი - მწერალი და კინორეჟისორი თემურ ბაბლუანი და ეროვნული კინოცენტრის წარმომადგენელი ევროპაში სოფიო ბაბლუანი. ქართველ გამომცემლებთან ერთად საქართველოს სტენდთან იქნებიან ფრანგული გამომცემლობები: LE CHERCHE MIDI, GINGKO, EDITIONS DES CARNETS DU DESSERT DE LUNE, MEDUZA, და იტალიური გამომცემლობა MODERN TIMES, რომლებიც წარმოადგენენ ფრანგულად თარგმნილ კლასიკურ და თანამედროვე ქართულ პროზასა და პოეზიას.

საქართველოს ეროვნულ სტენდზე წარმოდგენილი იქნება ბუკლეტი ქართველი ავტორების 50-ამდე ნამუშევრის სინოპსისითა და ამონაბეჭდებით ისეთი ცნობილი ნაწარმოებებიდან, როგორიც არის „შუშანიკის წამება“, „ვეფხისტყაოსანი“ და სხვა.

აღსანიშნავია, რომ პარიზის წიგნის ბაზრობა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კულტურული მოვლენაა, რომელიც ყოველწლიურად გაზაფხულზე იმართება და მასში მონაწილეობას 1 200 გამომცემელი და 2 000 ავტორი იღებს. საქართველოს წელს პირველად მიეცა საშუალება, საკუთარი სტენდით ჩაერთოს საფესტივალო აქტივობებში.

ფესტივალში ეროვნული სტენდით მონაწილეობა საქართველოსთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

საფესტივალო აქტივობები მწერალთა სახლს, ქართველ მწერლებსა თუ გამომცემლებს დაეხმარება ლიტერატურული ურთიერთობების წარმართვაში, ქართული მწერლობის პოპულარიზაციაში, ახალი კონტაქტების მოძიებასა და მთარგმნელობითი საქმიანობის ხელშეწყობაში.

более