USD 2.7086
EUR 3.1783
RUB 3.4210
თბილისი
კონდოლიზა რაისი და რობერ გეიტსი - დრო უკრაინის მხარეზე არ არის
თარიღი:  405

ამერიკულმა გაზეთმა „ვაშინგტონ პოსტმა“ (The Washington Post) 7 იანვარს გამოაქვეყნა სტატია სათაურით „დრო უკრაინის მხარეზე არ არის“ (ავტორები - კონდოლიზა რაისი და რობერტ გეიტსი). მასში გაანალიზებულია რუსეთ-უკრაინის ომის მიმდინარეობა, მოცემულია გარკვეული შეფასებები, პროგნოზები, ასევე რეკომენდაციები, თუ რა უნდა გააკეთონ აშშ-მა და მისმა ნატოელმა მოკავშირეებმა რუსეთის აგრესიის შესაჩერებლად, უკრაინის დასახმარებლად და ვლადიმერ პუტინის დასამარცხებლად. აქვე შეგახსენებთ, რომ კონდოლიზა რაისი აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი იყო 2005 წლიდან 2009 წლამდე, ხოლო რობერტ გეითსი - აშშ-ის თავდაცვის მინისტრი 2006 წლიდან 2011 წლამდე.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

უკრაინის ომთან დაკავშირებით დღეს, ერთადერთი, რაშიც შეიძლება დარწმუნებული ვიყოთ, ისაა, რომ საბრძოლო მოქმედებები და ნგრევა გაგრძელდება.

ვლადიმერ პუტინს თავისი მიზნები არ შეუცვლია - ის ძველებურად ფიქრობს უკრაინა რუსეთის კონტროლქეშ დააბრუნოს, ან, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ისე გაანადგუროს, რომ სიცოცხლის უნარი აღარ ჰქონდეს. პრეზიდენტს სჯერა, რომ თავის ისტორიულ, მესიანურ მისიას ასრულებს, რაც რუსეთის იმპერიის აღდგენით გამოიხატება. ამ მისიის შესრულება კი, როგორც მრავალი წლის წინ ზბიგნევ ბჟეზინსკიმ აღნიშნა,  უკრაინის გარეშე შეუძლებელია.

ჩვენ ორივეს არაერთხელ გვქონია საქმე ვლადიმერ პუტინთან და დარწმუნებულნი ვართ. რომ დრო მის მხარეზეა: მას შეუძლია დაქანცოს და წელში გატეხოს უკრაინა, მას სჯერა, რომ საბოლოოდ ევროპისა და აშშ-ის ერთიანობა უკრაინის დასახმარებლად შესუსტდება და ბზარები გაუჩნდება. რა თქმა უნდა, ომის გაგრძელებით რუსეთის ეკონომიკა და მოსახლეობაც დაზარალდება, მაგრამ რუსებს უარესიც ბევრჯერ უნახავთ და გადაუტანიათ.

ვლადიმერ პუტინისათვის დამარცხება არცერთი ვარიანტი არ არის. მას არ შეუძლია უკრაინას ოთხი ოლქი დაუბრუნოს, რომელიც მან რუსეთის კუთვნილებად გამოაცხადა. თუ იგი მიმდინარე წელს სამხედრო წარმატებას ვერ მიაღწევს, მაშინ მან უკრაინის აღმოსავლეთ და სამხრეტ ნაწილებში ისეთი პოზიციები მაინც უნდა შეინარჩუნოს, რომლებიც სამომავლოდ შეტევითი მოქმედების განახლებისათვის დაჭირდება: ქვეყნის შავიზღვისპირა დარჩენილი ნაწილის ხელში ჩასაგდებად, დონბასის მთლიანად გასაკონტროლებლად, შემდეგ კი დასავლეთისკენ წინსვლის მიზნით. თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ყირიმის მიტაცებიდან რუსეთის არმიის შეჭრამდე რვა წელი გავიდა, პუტინისათვის ომის ერთ წელს მნიშვნელობა არ აქვს. იგი კიდევ მოითმენს, რომ თავისი დანიშნულების შესრულებას მიაღწიოს.

ამასობაში კი, მიუხედავად იმისა, რომ უკრაინა გმირულად უწევს წინააღმდეგობას რუსეთის არმიას და უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა ბრწყინვალედ გამოავლინეს საკუთარი შესაძლებლობები, ქვეყნის ეკონომიკა სულ უფრო და უფრო ინგრევა და ზარალდება. მილიონობით მცხოვრები საზღვარგარეთ არის გაქცეული, მისი ინფრასტრუქტურა იშლება და ნადგურდება, ხოლო ბუნებრივი სიმდიდრეების მნიშვნელოვანი ნაწილი, მთავარი სამრეწველო რეგიონები, აგრეთვე სასოფლო-სამეურნეო სავარგულები რუსეთის კონტროლქვეშ არის მოქცეული. უკრაინის სამხედრო პოტენციალი და ეკონომიკა თითქმის მთლიანად დასავლურ მიწოდებებზეა დამოკიდებული, პირველ რიგში, აშშ-ის მიერ გაწეულ დახმარებაზე. და თუ უკრაინა რუსეთის არმიის წინააღმდეგ ბრძოლაში რაიმე მნიშვნელოვან სამხედრო წარმატებას ვერ მიაღწევს, თუ სიტუაცია ჩიხში მოექცევა, უეჭველია, დასავლეთის ზეწოლა კიევზე გაიზრდება - მოლაპარაკებისა და ცეცხლის შეწყვეტის მიზნით. ამასთან, რა თქმა უნდა, დღევანდელი ვითარების გათვალისწინებით, ცეცხლის შეწყვეტას რუსეთის არმია თავისი გაძლიერებისთვის გამოიყენებს და სამომავლო შეტევისათვის მოემზადება. ეს მიუღებელია.

ერთადერთი შესაძლებლობა იმისა, რომ აშშ-სა და მისი მოკავშირეებისათვის ასეთი სცენარის განვითარება თავიდან იქნეს აცილებული, ისაა, რომ უკრაინას სასწრაფოდ და მკვეთრად უნდა გაეზარდოს იარაღისა და იმ ყველაფრის მიწოდება, რაც საკმარისი იქნება რუსეთის არმიის შეტევების შესაჩერებლად და რუსული ჯარის უკან დასახევად ქვეყნის აღმოსავლეთსა და სამხრეთში. კონგრესმა უკვე საკმაო რაოდენობის ფული გამოყო კიევისათვის მისაცემი იარაღის ფასის გადასახდელად. ახლა მთავარია, რომ ამერიკამ [და მისმა ნატოელმა  მოკავშირეებმა] დროულად გაუგზავნონ უკრაინას ის, რაც მას ჭირდება - უპირველესად, მობილური ჯავშანტექნიკა. ამას წინათ [თეთრი სახლის მიერ] მიღებული გადაწყვეტილება კიევისათვის „ბრედლის“ საბრძოლო მანქანების მიწოდების თაობაზე, რასაკვირველია, ქებას იმსახურებს, თუმცა ცოტა დაგვიანებულია - კარგი იქნებოდა, რომ ეს უფრო ადრე მომხდარიყო. რადგან სერიოზული ლოჯისტიკური პრობლემები არსებობს კიევისათვის ამერიკული მძიმე ტანკების „აბრამსების“ მიწოდების საკითხში, ეს დანაკლისი გერმანიამ და სხვა მოკავშირეებმა უნდა შეავსონ. ნატოს წევრმა ქვეყნებმა უკრაინას ასევე უნდა მისცენ შორი მოქმედების რაკეტები, გაუმჯობესებული უპილოტო საფრენი აპარატები, დიდი რაოდენობით საბრძოლო მასალები (საარტილერიო ჭურვების ჩათვლით), უკრაინას უნდა მიეცეს უფრო მეტი შესაძლებლობები და ტექნიკა, მეტი მოწყობილობა დაზვერვისა და თვალთვალის მიზნით. ეს აუცილებელია გაკეთდეს არა თვეების, არამედ უფრო სწრაფად, კვირეების განმავლობაში.

კონგრესის წევრები და ჩვენი საჯარო დისკურსის სხვა მონაწილეები სულ უფრო ხშირად სვამენ კითხვას: „რატომ უნდა გვაღელვებდეს ჩვენ უკრაინის საკითხი? ეს ხომ ჩვენი ომი არ არის“. მაგრამ გავიხსენოთ - ამერიკის შეერთებული შტატები თავის მწარე გამოცდილებაზე - 1914, 1941 და 2001 წლებში - დარწმუნდა, რომ საერთაშორისო სამართლისა და საერთაშორისო წესრიგის უზენაესობაზე არაპროვოცირებული აგრესიისა და თავდასხმის იგნორირება არ შეიძლება. ბოლოსდაბოლოს, ჩვენი უსაფრთხოებაც საფრთხის ქვეშ აღმოჩნდა და იძულებული გავხდით, ომებში ჩაბმვულიყავით. ამჯერად მსოფლიოს ეკონომიკაში, მათ შორის ჩვენშიც, უკვე იგრძნობა ინფლაციური გავლენა, დამუხრუჭდა წარმოების ზრდა, რაც ვლადიმერ პუტინის მიზანმიმართული აგრესიით არის გამოწვეული. უკეთესი იქნება, რომ იგი ახლა შევაჩეროთ, ვიდრე შემდეგ, როცა ამერიკას და მის მოკავშირეებს შეიძლება ბევრად მეტი ძალისხმევა დაჭირდეთ. ჩვენ უკრაინაში გვყვავს ისეთი პარტნიორი, რომელიც მზად არის ომის სიმძიმე საკუთარ ზურგზე გადაიტანოს ისე, რომ ჩვენ სამომავლოდ იგივეს გაგკეთება არ მოგვიწიოს.

გასულ თვეში კონგრესის წინაშე პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის გამოსვლამ ჩვენ  უინსტონ ჩერჩილის  1941 წლის თებერვლის მოწოდება გაგვახსენა: „მოგვეცით ინსტრუმენტები და ჩვენ დავასრულებთ საქმეს". ვეთანხმებით ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციის პოზიციას რუსეთთან პირდაპირი კონფრონტაციის თავიდან ასაცილებლად, თუმცა ამით გათამამებულმა ვლადიმერ პუტინმა, შესაძლოა, არჩევანი არ დაგვიტოვოს. შესაბამისად, მომავალში რომ რუსეთთან კონფრონტაცია თავიდან იქნეს აცილებული, უკრაინას დღეს უნდა დავეხმაროთ, რომ აგრესორს და ოკუპანტს საკადრისი პასუხი გასცეს, მტერს უკან დაახევინოს.

ეს არის ისტორიის ის გაკვეთილი, რითაც უნდა ვიხელმძღვანელოთ. ის გვიბიძგებს იმ გადაუდებელი მოქმედებისათვის, რომელიც დროულად უნდა განხორციელდეს, სანამ ძალიან არ დაგვიანებულა.

წყარო: https://www.washingtonpost.com/opinions/2023/01/07/condoleezza-rice-robert-gates-ukraine-repel-russia/

მოამზადა სიმონ კილაძემ

ანალიტიკა
კრემლს ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - გიორგი კობერიძე
დღევანდელი რუსული ბეჭდური პრესა ივლისის თვეში ეკონომიკური ვითარების დამძიმებაზე საუბრობს - რაც რუსეთის დახურული სისტემის პირობებში საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა. გაზეთები აღნიშნავენ, რომ: საშუალოდ 12%-ით მოხდა რუსეთში კომუნალურები გადასახადების ზრდა. გაძვირდა პურის ფასიც, არადა ხორბლის ფასი გაიაფდა. მშენებლობის ბიზნესი დაეცა და ქარხნები იხურება.
 
მიზეზი? მუშახელის კატასტროფული დეფიციტი ბაზარზე, რასაც ადამიანური რესურსების კლების ხარჯზე ემატება მოთხოვნის ბუნებრივი შემცირება - რუსების ნაწილი ფრონტზე კვდება, ნაწილი კი ქვეყნიდან გარბის. დარჩენილი კვალიფიციური მუშახელი კი სამხედრო ინდუსტრიაშია მობილიზებული. იაფ ხორბალს რუსეთი თავის მოკავშირეებს საბითუმო ფასებში ყიდის, ხოლო ბაზარზე შემოსავლის შესანარჩუნებლად კრემლთან დაახლოებული პურის მსხვილი მეწარმეები მის ფასს ზრდიან.
 
ამას კი ემატება სანქციები. დღეს ევროპის მხრიდან სანქციების მე-18 პაკეტი დამტკიცდა, რომელიც რუსეთის ნავთობისა და გაზის ინდუსტრიას ურტყამს. 47.6 დოლარი - ესაა ის თანხა, რომელზე ძვირადაც ნავთობს არ შეიძენს ევროკავშირი და ბრიტანეთი რუსეთისაგან, რომელსაც გათვლა 60 დოლარზე ჰქონდა. კრემლს რომ მყარი მოგება ჰქონდეს 70 დოლარად უნდა ჰყიდდეს ბარელს. სანქციების მიხედვით ნორდ სტრიმების გაზსადენები აღარ ამუშავდება. ამას ემატება რუსულ ჩრდილოვან ფლოტზე დევნაც, რომელიც სხვა ქვეყნების დროშის ქვეშ მცურავი ხომალდების დახმარებით ცდილობდა რუსული ნავთობის ევროპაში გაყიდვას და სანქციების გვერდის ავლას.
 
ამ ფონზე მნიშვნელოვანია ისიც, რომ რუსეთში ტოტალიტარული მმართველობა კიდევ უფრო უჭერს მოსახლეობას: ქვეყანაში 5500 აკრძალული საიტი, მუსიკა, საინფორმაციო საშუალება, კოდური სიტყვა, ფილმი და გამოთქმაა, რისი მოძიებაცა და ნახვაც არ შეიძლება, მათ შორის არც VPN-ის გამოყენებით. თუ ნახავ ჯერ დაგაჯარიმებენ, შემდეგ ჯერზე კი პასუხისგებაში მისცემენ შენს თავს.
 
მზარდი ინფლაციისა და ძირითადი რესურსების სამხედრო წარმოებასა თუ ფრონტზე მობილიზების ფონზე ეკონომიკური პერსპექტივა კარგად არ გამოიყურება. არსებობს ვარაუდი, რომ გვიანი შემოდგომიდან რუსეთი კიდევ უფრო მეტი ბანკნოტების დაბეჭდვას აპირებს.
 
მუშახელის დეფიციტის ფონზე ინდური პრესა საუბრობდა პოტენციურ გეგმაზე, რომლის მიხედვითაც რუსეთი წლის ბოლომდე მილიონი ინდოელი მუშახელის რეკრუტირებას აპირებს, თუმცა ამ ამბავმა რუსეთში დადებითი რეაქცია არ გამოიწვია, რის გამოც რუსეთის შრომის მინისტრმა აღნიშნული ინფორმაცია უარყო. მიუხედავად ამისა, მარტო წელს რუსეთში 71,817 ინდოეთის მოქალაქეზე გაიცა ოფიციალური სამუშაო ნებართვა. ეს რაც ლეგალურად ჩანს, და რაც არა ის კიდევ სხვაა. ინდოელების გარდა რუსეთში დიდი რაოდენობით არიან შუა აზიელები და ჩინელები.
 
ამ ვითარებაში ფრონტზე რუსეთის ვითარება არასახარბიელოა. დონეცკის მონაკვეთზე მომარაგების გზას უკვე ეწოდა "სიკვდილის ხაზი", სადაც უკრაინული დრონები ყველაფერს ბომბავენ რაც კი გადაადგილდება. მიუხედავად ამისა, რუსეთი არ წყვეტს ცოცხალი ძალის მობილიზებას და დონეცკის ოლქის დასავლეთ ნაწილში, პოკროვსკის სექტორზე დაწოლას. რუსეთის მხრიდან ყველა გათვლა ისეთი იყო, რომ პოკროვკი ჯერ 2024 წლის ბოლომდე უნდა აეღოთ, შემდეგ 2025 წლის მარტამდე, ახალი თარიღი 2025 წლის 9 მაისი იყო, შემდეგ კი ამ სექტორზე დაწყებული შეტევის ერთი წლის თავი, ანუ ივლისი. მაგრამ ერთი წლის თავზე რუსები ჯერ კიდევ არ არიან ქალაქის ფარგლებში შესულები. ზოგადად პოკროვკისაკენ გაჭრას რუსები 2024 წლის თებერვლიდან ცდილობენ, ავდიივკას დაცემის შემდეგ.
 
დასავლური მედია ამბობს, რომ რუსული ზაფხულის შეტევის მხოლოდ პირველი ფაზა ვიხილეთ ჯერ და რომ მეორე ფაზა ჯერ კიდევ წინააო. ისინი 150 ათას დამატებით რუს, კორეელ და სხვა ქვეყნებიდან დაქირავებულ სამხედროებზე საუბრობენ და ახალი მიმართულებით გაჭრას არ გამორიცხავენ, ან ძველ სექტორებზე მათ გადანაწილებასა და უკრაინულ პოზიციებზე დაწოლის გაძლიერებას.
 
კრემლი ტრამპის მიერ მიცემულ 50 დღიან ვადას მაქსიმალური შეტევისათვის გამოიყენებს და ამაში უცნაური არაფერია. მთავარია რამხელა იქნება მსხვერპლი და გამოფიტვა. როგორც ამერიკის სახელმწიფო მდივანმა აღნიშნა, მხოლოდ წელს რუსეთს 100 ათასი მოკლული ჰყავს. მან ხაზი გაუსვა ფაქტს, რომ საუბარია მოკლულ სამხედროებზე და არა დაჭრილებზე, დაშავებულებზე ან ტყვეებზე. რუსეთი წლებია იმით პოზიციონირებს, რომ თითქოს ბოლო სამხედრომდე და ბოლო საკვებამდე შეუძლია იომოს. ასეთი რამ არცერთ სახელმწიფოს არ შეუძლია, მაგრამ კრემლს რომ ომის შეწყვეტის მზაობა ჯერ კიდევ არ აქვს და რუსეთის ეკონომიკის შეწირვასაც არ ერიდება - ეს უკვე ვნახეთ. და ისიც ნათელია, რომ ახლა ომს სერიოზული გამოფიტვის სახე აქვს მიღებული, რის გამოც დამატებითი მოთამაშეებისა და სახელმწიფოების ირიბი ჩართვა კიდევ უფრო მზარდია.
 
პუტინმა ისიც კარგად იცის, რომ ომის შეწყვეტა სხვა მიზეზითაცაა საშიში - ამდენი სამხედროსა და ციხეებიდან გამოსული, თუ მობილიზებული კრიმინალის რესოციალიზაცია ძალიან რთული იქნება, მით უფრო გართულებული ეკონომიკური ვითარებიდან გამომდინარე. თუმცა ყველაფერს აქვს თავისი ზედა ზღვარი - ეკონომიკის გამძლეობასაც, მსხვერპლის რაოდენობასაც და გამარჯვების რწმენასაც.
 
სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.