USD 2.7384
EUR 2.8548
RUB 2.6619
თბილისი
კანდიდ ჩარკვიანი - მე მივწერე სტალინს დაშიფრული დეპეშა, რომ ამდენი ხალხის წაყვანა ჩვენი რესპუბლიკიდან ამ ეტაპზე საჭირო არ იყო
თარიღი:  302

"ჩვენი გაანგარიშებით, საქართველოდან ფრონტზე მობილიზებული 700 000 მეომრიდან 300 000-ზე მეტი უკან არ დაბრუნებულა. ძალიან დაწვრილებით გამოიკვლია ეს ივანე ბაბალაშვილმა და ჩვენ მის ციფრებს ვეყრდნობით დღეს, თუმცა მეც ჩემი ციფრები მქონდა. მიღებული იყო სხვადასხვა ზომა. ჩვენ მობილიზაციისაგან გავათავისუფლეთ მთიანი აჭარა, სვანეთი, ხევსურეთი. მე სპეციალურად დავაყენე ეს საკითხი თავდაცვის კომიტეტში, პირადად სტალინს გავუგზავნე დეპეშა და ეს ნებართვა ჩვენ მივიღეთ, ეს იყო 1942 წლიდან. ეს დეპეშა არსებობს ცკ-ს საიდუმლო არქივში. როდესაც გერმანელები სვანეთს მოადგნენ, იქ ავიყვანეთ ერთი დივიზია, რომელსაც მეთაურობდა პოლკოვნიკი ყურაშვილი. აი, მაშინ სვანები მობილიზებულები არ იყვნენ, თუმცა ჩვენ შევქმენით კარგი ბატალიონი სვანებისაგან, რომლებიც ომში არ წავიდოდნენ, მაგრამ მტრის შემოსვლის შემთხვევაში დაიცავდნენ სვანეთს. მეორე და უმთავრესი იყო დივიზიების შექმნა საქართველოში, რაც იმას ნიშნავდა, რომ ხალხი, რომელიც ამ დივიზიებში იმსახურებდა, სიკვდილს გადარჩებოდა, რადგან ძალიან მცირე შანსი იყო მათი ფრონტზე გადასროლის. ასეც მოხდა. გრიშა არუთინოვმა მითხრა ამაზე, ხმები დადის, ქართველები აქ დარჩნენ და ჩვენი შვილები ფრონტზე არიან გაგზავნილებიო. ასეთი საუბრები სომხეთში იყო, მაგრამ ყურადღება ამისთვის არავის მიუქცევია.

ფაქტია, რომ ეს ხალხი დარჩა აქ, და რომ არა, ნახევარი დაიღუპებოდა იმ პროპორციით, რომელიც ჩვენ გვაქვს ახლა. ამ სამ დივიზიაში 40 ათას კაცამდე იქნებოდა. 1944 წლის პირველ ნახევრამდე ჩვენ უსიტყვოდ ვასრულებდით ყველა ბრძანება მობილიზაციასთან დაკავშირებით, მაგრამ რაღაც მომენტში, როცა ვიგრძენი, რომ ჩვენს ქვეყანაში ადამიანურმა რესურსებმა მეტისმეტად იკლო, აღმოჩნდა, რომ მობილიზებული იყო 17% მოსახლეობის, რაც ძალიან მაღალია. საკითხის დაყენება იმის შესახებ, რომ ჩვენ მონაწილეობას აღარ მივიღებდით არმიის შევსებაში, შეუძლებელი იყო, მაგრამ მე მივწერე სტალინს დაშიფრული დეპეშა, რომ ამდენი ხალხის წაყვანა ჩვენი რესპუბლიკიდან ამ ეტაპზე საჭირო არ იყო. მომეჩვენა, რომ ეს იყო რუსული შოვინიზმის გამოხატულება, რომელიც იმდროინდელ სამხედრო წრეებში არცთუ იშვიათი მოვლენა იყო. გენერალი იშჩენკო განაგებდა მობილიზაციის საკითხებს და სწორედ მასთან მქონდა ლაპარაკი იმის შესახებ, რომ ადამიანური რესურსები ჩვენს ქვეყანაში კრიტიკულ ზღვარზეა, რომ შემდგომი მობილიზაცია მიუღებლად მიმაჩნია. როცა ეს საკითხი სტალინთან დავაყენე, მეგონა, რომ დიდი უსიამოვნება შემხვდებოდა, თუმცა ასე არ მოხდა. მან მისწერა ვასილევსკის': „Предлагаю немедленно прекратить все мобилизации в грузии!“ იმ დღიდან არც ერთი პირის მობილიზაცია ჩვენთან არ მომხდარა. ეს იყო 1944 წლის გაზაფხულზე, ომი კი კიდევ ერთი წელი გრძელდებოდა. ამ ღონისძიებებით, ომში წასვლას 100 000 კაცამდე გადაურჩა სულ, დივიზიებთან ერთად. შემდეგ, როცა მე ჩავედი სტალინთან მოსკოვში, ამ საკითხზე იყო ლაპარაკი. ბერიამ წამოიწყო და გამოვიდა, რომ რუსეთის ზოგიერთ ოლქში 4,5% იყო წაყვანილი, ყველგან არა, უბრალოდ, განაწილებაში იყო არევ-დარევა და განუკითხაობა. თუმცა, ნაციონალური რესპუბლიკების მიმართ განუკითხაობა არ ყოფილა, ეს იყო გარკვეული პოლიტიკა".

კ. ჩარკვიანი - საქართველოს სსრ კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი.

წყარო: სამხედრო ისტორია (Military History)

მსოფლიო
«Bloomberg» (აშშ): „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“

„როგორც ჩანს, წლევანდელი ზამთარი, შარშანდელ თბილთან შედარებით, ამჯერად უფრო ცივი იქნება. უკვე ისე აცივდა, რომ ევროპის გაზსაცავები სწრაფად ცარიელდება“, - ნათქვამია ამერიკული საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტოს „ბლუმბერგის“ (Bloomberg) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ევროპა მორიგი ენერგეტიკულ კრიზისის წინაშე დგება: ზამთრის მოახლოების კვალობაზე, გაზზე ფასები მატულობს“ (ავტორები - ანა შირიაევსკა და პრისცილა აზევედო).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

შარშან ევროპაში უჩვეულოდ თბილი ზამთარი იყო და რუსული გაზის შეწყვეტის მიუხედავად, გაზსაცავებში ჩატვირთული საწვავი ევროპელებმა გაზაფხულამდე იმყოფინეს, პლის გამონახეს დამატებითი ალტერნატიული წყაროებიც... მაგრამ ახლა, როცა პროგნოზით თანდათანობით აცივდება, გაზის ფასები უკვე მატულობს და უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენითაც ევროპა გაზს ვეღარ მიიღებს, ექსპერტების თქმით, ენერგეტიკული კრიზისის წინამძღვრები აშკარად ისევ იქმნება. არადა, ევროპა ჯერაც ვერ გამოსულა მთლიანად ორი წლის წინანდელი შოკისაგან, როცა ერთი კუბური მეტრი გაზის ფასი „ცას სწვდებოდა“.

რა თქმა უნდა, გაზის წლევანდელი ფასები 2022 წლის რეკორდულ ფასებზე მცირეა, მაგრამ მატება მაინც საგრძნობია, ანუ მოსახლეობის კეთილდრეობა მცირდება, ცხოვრების დონე ეცემა და მწარმოებელთა კონკურენტუნარიანობა უარესდება.

ზამთრის ყველაზე ცივ თვეებში გაზსაცავები მაშველი რგოლის როლს ასრულებენ, მაგრამ ნოემბრის სიცივეების გამო მოსახლეობაში გაზზე მოთხოვნა სწრაფად გაიზარდა. გარდა ამისა, ევროპაში ქარის ელექტროსადგურები ძირითადად უქმად დგანან, რადგან ქარის სიჩქარე დაბალია. შესაბამისად, მატულობს გაძვირებული გაზის გამოყენება ელექტროენერგიის წარმოებისთვის, რაც ბუნებრივია, ელექტროდენის ფასს ზრდის.

დღეისათვის რუსული გაზით - უკრაინის ტერიტორიაზე გამავალი მილსადენის მეშვეობით -  ევროკავშირის რამდენიმე წევრი ქვეყანა სარგებლობს, მათ შორის სლოვაკეთი და უნგრეთი. უკრაინასა და რუსეთს შორის დადებული სტრანზიტოს შეთანხმების ვადა დეკემბრის ბოლოს იწურება. კიევი აცხადებს, რომ კონტრაქტს აღარ გაახლებს. უნგრეთსა და სლოვაკეთს ენერგეტიკული უზრუნველყოფას საფრთხე ემუქრება.

ცივი ზამთრის გამო ცუდ დღეში ჩავარდება გერმანიაც. 2022 წელს ბერლინმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ გაზი თავისი გაზსაცავებისათვის მსოფლიო ბაზარზე რეკორდული ფასებით ეყიდა, თუმცა ამჟამად სხვა სიტუაციაა. გაზზე მაღალი ფასების გამო ბევრი ქარხანა წარმოებას ამცირებს ან სულაც ჩერდება. გამოდის, რომ მესამე წელია ევროპის უდიდესი ეკონომიკა, ენერგონედლეულის უკმარისობის გამო, ზეწოლას განიცდის.  გერმანიაში კი თუ სიტუაცია გაუარესდება, ეს ნიშნავს, რომ კრიზისის ვირუსი სხვა ქვეყნებსაც გადაედება.  თებერვალში დაგეგმილი ბუნდესტაგის არჩევნები შეიძლება მწვავე ეკონომიკური პრობლემების ფონზე ჩატარდეს.

ცივ ზამთარში ენერგიის დეფიციტი ძნელი გადასატანია, ასეთ სიტუაციებში მოსახლეობისადმი მოწოდებები ხარჯვის შემცირება-დაზოგვაზე საქმეს არ შველის: არსებობს დიდი რისკი იმისა, რომ ევროპელებს ამ ზამთარს ბედი აღარ გაუღიმებთ და ამიტომ იძულებულნი იქნებიან მეტი ძვირადღირებული თხევადი გაზის იმპორტი მოახდინონ, პარალელურად კი აზიის ქვეყნებთან, განსაკუთრებით კი ჩინეთთან მიმართებით კონკურენტუნარიანობაც შეინარჩუნონ, რაც ერთობ რთულ ამოცანას წარმოადგენს.

წყარო: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-11-23/europe-is-already-facing-its-next-energy-crisis?srnd=phx-politics

სრულად
გამოკითხვა
ვინ გაიმარჯვებს რუსეთ - უკრაინის ომში?
ხმის მიცემა
სხვათა შორის

მსოფლიოს ისტორიაში, უდიდესი იმპერიები ტერიტორიით(მლნ კვ. კმ): ბრიტანეთი - 35.5 მონღოლეთი - 24.0 რუსეთი - 22.8 ქინგის დინასტია (ჩინეთი) - 14.7 ესპანეთი - 13.7 ხანის დინასტია (ჩინეთი) - 12.5 საფრანგეთი - 11.5 არაბეთი - 11.1 იუანების დინასტია (ჩინეთი) - 11.0 ხიონგნუ - 9.0 ბრაზილია - 8.337 იაპონია - ~8.0 იბერიული კავშირი - 7.1 მინგის დინასტია (ჩინეთი) - 6.5 რაშიდუნების ხალიფატი (არაბეთი) - 6.4 პირველი თურქული სახანო - 6.0 ოქროს ურდო - 6.0 აქემენიანთა ირანი - 5.5 პორტუგალია - 5.5 ტანგის დინასტია (ჩინეთი) - 5.4 მაკედონია - 5.2 ოსმალეთი - 5.2 ჩრდილო იუანის დინასტია (მონღოლეთი) - 5.0 რომის იმპერია - 5.0

Ford, საავტომობილო ბაზრის დომინანტი მაშინ, როდესაც საავტომობილო ბაზარი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესში იყო, Ford Model T იყო დომინანტი მანქანა. 1916 წლის მონაცემებით, ის მსოფლიოში ყველა ავტომობილის 55%-ს შეადგენდა.

ილია ჭავჭავაძე: "როცა პრუსიამ წაართვა საფრანგეთს ელზასი და ლოტარინგია და პარლამენტში ჩამოვარდა საუბარი მასზედ, თუ რაგვარი მმართველობა მივცეთო ამ ახლად დაჭერილს ქვეყნებს, ბისმარკმა აი, რა სთქვა: ,,ჩვენი საქმე ელზასსა და ლოტარინგიაში თვითმმართველობის განძლიერება უნდა იყოსო. ადგილობრივნი საზოგადოების კრებანი უნდა დავაწყოთო ადგილობრივის მმართველობისთვისაო. ამ კრებათაგან უფრო უკეთ გვეცოდინება იმ ქვეყნების საჭიროება, ვიდრე პრუსიის მოხელეთაგანა. ადგილობრივთა მცხოვრებთაგან ამორჩეულნი და დაყენებულნი მოხელენი ჩვენთვის არავითარს შიშს არ მოასწავებენ. ჩვენგან დანიშნული მოხელე კი მათთვის უცხო კაცი იქნება და ერთი ურიგო რამ ქცევა უცხო კაცისა უკმაყოფილებას ჩამოაგდებს და ეგ მთავრობის განზრახვასა და სურვილს არ ეთანხმება. მე უფრო ისა მგონია, რომ მათგან ამორჩეულნი მოხელენი უფრო ცოტას გვავნებენ, ვიდრე ჩვენივე პრუსიის მოხელენი”. თუ იმისთანა კაცი, როგორც ბისმარკი, რომელიც თავისუფლების დიდი მომხრე მაინდამაინც არ არის, ისე იღვწოდა თვითმმართველობისათვის, მერე იმ ქვეყნების შესახებ, რომელთაც გერმანიის მორჩილება არამც თუ უნდოდათ, არამედ ეთაკილებოდათ, თუ ამისთანა რკინის გულისა და მარჯვენის კაცი, როგორც ბისმარკი, სხვა გზით ვერ ახერხებდა ურჩის ხალხის გულის მოგებას, თუ არ თვითმმართველობის მინიჭებითა, სხვას რაღა ეთქმის."

დედამიწაზე არსებული ცოცხალი არსებებიდან მხოლოდ ადამიანს და კოალას აქვთ თითის ანაბეჭდი

ინდოელი დიასახლისები მსოფლიო ოქროს მარაგის 11% ფლობენ. ეს უფრო მეტია, ვიდრე აშშ-ს, სავალუტო ფონდის, შვეიცარიის და გერმანიის მფლობელობაში არსებული ოქრო, ერთად აღებული.

დადგენილია, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოსავლიანობის განმსაზღვრელ კომპლექსურ პირობათა შორის, ერთ-ერთი თესლის ხარისხია. მაღალხარისხოვანი ჯიშიანი თესლი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია მოსავლიანობის გასადიდებლად, რაც აგრეთვე დასაბუთებულია ხალხური სიბრძნით "რასაც დასთეს, იმას მოიმკი". - ქართული გენეტიკისა და სელექცია–მეთესლეობის სკოლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი, მეცნიერებათა დოქტორი, აკადემიკოსი პეტრე ნასყიდაშვილი

ებოლა, SARS-ი, ცოფი, MERS-ი, დიდი ალბათობით ახალი კორონავირუსი COVID-19-იც, ყველა ამ ვირუსული დაავადების გავრცელება ღამურას უკავშირდება.

ყველაზე დიდი ეპიდემია კაცობრიობის ისტორიაში იყო ე.წ. "ესპანკა" (H1N1), რომელსაც 1918-1919 წლებში მიახლოებით 100 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, ანუ დედამიწის მოსახლეობის 5,3 %.

იცით თუ არა, რომ მონაკოს ნაციონალური ორკესტრი უფრო დიდია, ვიდრე ქვეყნის არმია.