ჩინეთის ინგლისურენოვან გაზეთ South China Morning Post-ში (იბეჭდება ჰონკონგში) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ჯო ბაიდენი სი ძინპინის სატელეფონო ზარის მოლოდინში: „ცისქვეშეთს“ ვაშინგტონის დიპლომატიურ თამაშებში მონაწილეობა აღარ სურს“ (ავტორი - ალექს ლო, ჰონკონგის უნივერსიტეტის ლექტორი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა ამას წინათ განაცხადა, რომ აშშ-ჩინეთის ურთიერთობაში „მალე დათბობა მოხდება“. აშშ-ის მეთაური აშკარად თვლის, რომ ჩინელ კოლეგას მასთან შეხვედრა გულისფანცქალით სურს, მოუთმენლად ელოდება და თან ფიქრობს - გაუწვდის თუ არა ჯო ბაიდენი სი ძინპინს მშვიდობის სიმბოლოს.

მაგრამ სინამდვილეში თეთრი სახლის ბინადარს, საბოლოო, ჯამში, ჩინეთისათვის ზეთისხილის რტოს გაწოდების არავითარი სურვილი არ აქვს. იგი მარსიელების მსგავსად იქცევა - 1996 წლის სამეცნიერო-ფანტასტიკური კომედიიდან „მარსი გვიტევს!“ - უცხოპლანეტელები დედამიწელებს ჯერ არწმუნებენ, რომ მშვიდობა სურთ, შემდეგ კი მათ ხოცვას იწყებენ.

საქმე მთლად ისე არ არის, როგორც ჯო ბაიდენი ფიქრობს. საერთოდ, ჩინელებს ამერიკელები გულზე არ ეხატებათ, მაგრამ ბოლოდროინდელმა მოვლენებმა სიტუაცია გაამძაფრა.

საქმე ეხება ცისქვეშეთის თავდაცვის მინისტრის, გენერალ ლი შანფუს უარს აშშ-ის თავდაცვის მინისტრთან ლოიდ ოსტინთან შეხვედრაზე „შანგრი-ლას დიალოგის“ (აზიის უსაფრთხოების ფორუმი, რომელიც ყოველწლიურად იმართება სინგაპურის სასტუმრო „შანგრი-ლას“ კონფერენც-დარბაზში). პრობლემა იმაშია, რომ ჩინელი გენერალი, რომლის ფუნქციებში, მინისტრად დანიშვნამდე, ჩინეთის არმიის მოდერნიზება და გადაიარარება შედიოდა, 2018 წლიდან  აშშ-ის სანქციების ქვეშ იმყოფება, ჯერ კიდევ დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციის დროიდან..

რით გამოხატება მისი დანაშაული? იმაში, რომ მან რუსული თვითმფრინავები (Су-35“-ები) და საზენიტო-სარაკეტო კომპლექსები С-400-ები შეისყიდა. რა ესაქმება ამერიკას ჩინეთის კონტრაქტთან? თურმე ვაშინგტონ მსგავს შესყიდვებზე სანქციები ჰქონია დაწესებული, ანუ ამერიკა ცალმხრივად აცხადებს შეზღუდვებს და აცხადებს - „ჩვენი ნებაა, რასაც გვინდა, იმას გავაკეთებთო“.

პეკინმა მიანიშნა ვაშინგტონს, რომ შეხვედრა მხოლოდ იმ შემთხვევაშია შესაძლებელი, თუ აშშ გენერალ ლი შანფუს სანქციებს მოუხსნის. ამის პასუხად აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა დიდსულოვნად განაცხადა, რომ „მინისტრების შეხვედრა სანქციების მოხსნის გარეშეც შეიძლებაო“. მოგვიანებით ვაშინგტონმა, პენტაგონის პირით, პირდაპირ განაცხადა, რომ ჩინელ მინისტრის მიმართ შემოღებულ სანქციებს არავითარ შემთხვევაში არ გააუქმებს. ჰოდა, პეკინიც გაბრაზდა და შეხვედრაზე უარი თქვა.

მოკლედ, ამერიკელებმა ჩინელები ვიწრო აზროვნებაში დაადანაშაულეს - აი, ხედავთ, რაღაც უბრალო სანქციების გამო პეკინი მთელ მსოფლიოში მშვიდობისა და უსაფრთხოების დაცვის საკითხს როგორ უდიერად ეპყრობაო. და ეს იმ დროს, როცა ჩინეთის ნაპირებთან აშშ-ის წყნარი ოკეანის მე-7 ფლოტის ხომალდები მუდმივად პატრულირებენ.

ამერიკელების გაგებით, ჩინეთი დამნაშავეა იმაშიც, რომ არადემოკრატიული რუსეთთან სამხედრო თანამშრომლობა აქვს. მაგრამ მოდით, ცოტა სხვა კუთხით შევხედოთ სიტუაციას. გეტებორგის (შვედეთის) უნივერსიტეტის მონაცემებით, გასულ წელს ამერიკამ იარაღი 142 ქვეყანას მიჰყიდა, რომელთაგან 48 ქვეყანა კლასიფიცირდება როგორც „ავტორიტარული“.

ამერიკული იარაღის გაყიდვა ისეთი დიდი მასშტაბებით ხდება, რომ ჩინეთს სრული უფლება აქვს ვიღაც ლოიდ ოსტინებს და მის მსგავს პირებს სანქციები გამოუცხადოს. როგორ შეაფასებდნენ ამერიკელები ჩინელების ასეთ მტრულ ნაბიჯს? ნეგატიურად, რასაკვირველია. მაგრამ ჰიპოთეტურობას და ვარაუდებს თუ გვერდზე გადავდებთ, ერთი რამ აშკარა ხდება: მთავარი ამ სიტუაციაში ისაა, რომ ჯო ბაიდენის ადმინისტრაცია მუდმივად ერთს ამბობს, მაგრამ აკეთებს მეორეს. მკითხველმა თვითონ განსაჯოს: ვაშინგტონის მტკიცებით, მას თითქოსდა ტაივანის სრუტეში სტატუს-ქვოს შენარჩუნება სურს, რეალურად კი პეკინის „წითელ ხაზებს“ აბუჩად იგდებს. თეთრი სახლი ამბობს, რომ მას აწყობს ჩინეთის ეკონომიკის ზრდა, მაგრამ მოკავშირეებს აქეზებს ჩინეთის ეკონომიკას ძირი გამოუთხარონ, განსაკუთრებით მაღალი ტექნოლოგიების დარგში - „ჩიპების“ (ინტეგრალური სქემების) წარმოებაში.

ჯო ბაიდენტმა „დათბობა გამოაცხადა, მაგრამ წამიც არ გასულა და ჰიროსიმაში „დიდი შვიდეულის“ სამიტზე ჩინეთს „ფრონტალურად“ შეუტია ყველა სპექტრის საკითხებში - პეკინის არადემოკრატიულობიდან დაწყებული, დასრულებული „ცისქვეშეთის“ პოზიციით უკრაინის მიმართ, რომელსაც იარარს თვითონ „შვიდეულის“ წევრები აწვდიან. პროამერიკულმა მასმედიამ იმავწუთს აიტაცა ჯო ბაიდენის პოლიტიკური ხაზი და ამერიკა დიპლომატიურად გახსნილ ქვეყანად გამოაცხადა, ჩინეთი კი - ჯიუტ და ვიწრო აზროვნების ქვეყნად.

შეიძლება ითქვას, რომ ამერიკა ეშმაკურ დიპლომატიურ თამაშს ეწევა, რომლის საკვანძო იდეა ასე ჟღერს: „ბურთი თქვენს მოედანზეა“ (ანუ „ეს თქვენი არჩევანია“). ჩინელები წინა შეხვედრების რამდენიმე რაუნდის  შემდეგ ყველაფერს მიხვდნენ და განაცხადეს, რომ „ცისქვეშეთს“ არ სურს იმ სახელმწიფოსთან თანამშრომლობა, რომელიც მუდმივად ყველას ქედმაღლურად უყურებს და მათთვის სახელის გატეხვას ცდილობს.

წყარო: https://www.scmp.com/comment/opinion/article/3222465/biden-left-waiting-phone-china-refuses-play-any-more